Η γενοκτονία των Αρμενίων, οι Αμερικανοί και η πίεση στην Τουρκία//του Αντώνη Νταβανέλου

Η «διαπαιδαγωγιτική» πίεση των Αμερικανών πάνω στον Ερντογάν συνεχίστηκε μετά την συνάντηση Δένδια-Τσαβούσογλου, με αμείωτους ρυθμούς.

Η επί­ση­μη ανα­γνώ­ρι­ση από τις ΗΠΑ της σφα­γής των Αρ­με­νί­ων στα 1915 ως Γε­νο­κτο­νί­ας, αλλά και η ανα­φο­ρά του Μπάι­ντεν στην ου­σια­στι­κά πρω­τεύ­ου­σα του σύγ­χρο­νου τουρ­κι­κού κρά­τους με το όνομα Κων­στα­ντι­νού­πο­λη είναι ενέρ­γειες που δεν μπο­ρεί να υπο­τι­μη­θούν.

Οι ΗΠΑ επί Ομπά­μα είχαν ανα­κι­νή­σει το «εν­δια­φέ­ρον» για τις σφα­γές του 1915, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας όμως τον αρ­με­νι­κό όρο «Το Με­γά­λο Κακό». Η χρήση από τον Μπάι­ντεν του όρου «Γε­νο­κτο­νία», που πα­ρα­δο­σια­κά στην αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή έχει ιδιαί­τε­ρο βάρος, απο­τε­λεί μια απει­λη­τι­κή δι­πλω­μα­τι­κή κί­νη­ση που δεν αφορά το ιστο­ρι­κό πα­ρελ­θόν, αλλά τις ση­με­ρι­νές εξε­λί­ξεις. Σε συν­δυα­σμό με τη χρήση του ονό­μα­τος «Κων­στα­ντι­νού­πο­λη», οι ΗΠΑ δια­μη­νύ­ουν στον Ερ­ντο­γάν ότι δεν πρέ­πει να απο­κλεί­ει στο εξής «ανα­θε­ω­ρη­τι­κές» ανα­γνώ­σεις της ιστο­ρί­ας, που αμ­φι­σβη­τούν τη ση­με­ρι­νή ενό­τη­τα του τουρ­κι­κού κρά­τους.

Το κουρ­δι­κό ζή­τη­μα απο­τε­λεί ένα κρί­σι­μο για την Τουρ­κία πρό­βλη­μα, που αν εξε­λι­χθεί σε απο­φα­σι­στι­κή αιχμή της αμε­ρι­κα­νι­κής πο­λι­τι­κής, μπο­ρεί να απο­κτή­σει ιδιαί­τε­ρα απει­λη­τι­κές δια­στά­σεις. Στο κουρ­δι­κό ζή­τη­μα, άλ­λω­στε, εστί­α­ζε ο Ερ­ντο­γάν όταν, ανα­κοι­νώ­νο­ντας πριν 10 χρό­νια τη στρο­φή της τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής προς τους ελιγ­μούς με­τα­ξύ ΗΠΑ και Ρω­σί­ας, είχε ανα­φερ­θεί στον κίν­δυ­νο στην πα­ρού­σα ιστο­ρι­κή συ­γκυ­ρία η Τουρ­κία «να χάσει εδάφη».

Προς αυτή την κα­τεύ­θυν­ση πιέ­ζει πα­ράλ­λη­λα το Κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ. Το Ισ­ρα­ήλ δεν ανα­γνω­ρί­ζει ως Γε­νο­κτο­νία τα τρα­γι­κά γε­γο­νό­τα του 1915, επι­διώ­κο­ντας να δια­τη­ρή­σει τη «μο­να­δι­κό­τη­τα» του Ολο­καυ­τώ­μα­τος στην ιδε­ο­λο­γι­κή χρήση της Ιστο­ρί­ας. Όμως υπο­στη­ρί­ζει έν­θερ­μα τη δρα­στή­ρια αξιο­ποί­η­ση του κουρ­δι­κού ζη­τή­μα­τος, είτε ως πίεση πάνω στο κα­θε­στώς Ερ­ντο­γάν, είτε κυ­ρί­ως σαν μέ­θο­δο ανα­κα­τα­τά­ξε­ων στη συ­νο­ρια­κή κα­τα­νο­μή της Μέσης Ανα­το­λής, που θα κάνει πιο πι­θα­νό τον πάγιο στόχο της πο­λι­τι­κής του, που είναι η πο­λε­μι­κή αντι­με­τώ­πι­ση του Ιράν. Οι στρα­τιω­τι­κοί συμ­μα­χι­κοί «άξο­νες» (με την Ελ­λά­δα και την Κύπρο, με την Αί­γυ­πτο και πρό­σφα­τα με τις αντι­δρα­στι­κές αρα­βι­κές μο­ναρ­χί­ες), που χτί­στη­καν στην πε­ρί­ο­δο που στο Ισ­ρα­ήλ κυ­ριαρ­χεί πο­λι­τι­κά η σκλη­ρή σιω­νι­στι­κή Δεξιά, λο­γο­δο­τούν σε βα­θύ­τε­ρες και μο­νι­μό­τε­ρες στρα­τη­γι­κές επι­διώ­ξεις.

Όλα αυτά δεν ση­μαί­νουν, κατ’ ανά­γκη, μια νέα αμε­ρι­κα­νι­κή ατζέ­ντα προς άμεση υλο­ποί­η­ση. Ση­μαί­νουν όμως δρα­στι­κή κλι­μά­κω­ση της αμε­ρι­κα­νι­κής πί­ε­σης πάνω στον Ερ­ντο­γάν, είτε για να αλ­λά­ξει ο ίδιος την πο­λι­τι­κή του, είτε για να εμ­φα­νι­στούν εσω­τε­ρι­κές δυ­νά­μεις που θα ανα­λά­βουν την ανα­τρο­πή του και την επα­να­φο­ρά της Τουρ­κί­ας στο να­τοϊ­κό μα­ντρί. Και στα δύο αυτά εν­δε­χό­με­να οι ελ­λη­νο­τουρ­κι­κές σχέ­σεις θα τε­θούν σε νέο, τε­λεί­ως δια­φο­ρε­τι­κό, πλαί­σιο.

Προς το παρόν, η κλι­μά­κω­ση της έντα­σης στις αμε­ρι­κα­νο­τουρ­κι­κές σχέ­σεις, συν­δυά­ζε­ται με με­γέ­θυν­ση της αμε­ρι­κα­νι­κής υπο­στή­ρι­ξης στις ελ­λη­νι­κές θέ­σεις. Αυτό το δε­δο­μέ­νο πε­ριέ­γρα­ψε με τον πιο κυ­νι­κό τρόπο ο Τζέ­φρι Πάιατ, σε πρό­σφα­τη συ­νέ­ντευ­ξή του σε κυ­ρια­κά­τι­κη ελ­λη­νι­κή εφη­με­ρί­δα. Ανα­φέρ­θη­κε στη ση­μα­σία της ανα­βάθ­μι­σης των ελ­λη­νι­κών F-16 σε επί­πε­δο viper και δή­λω­σε ότι οι ΗΠΑ «κα­λω­σο­ρί­ζουν την Ελ­λά­δα στο πρό­γραμ­μα των F-35». Ση­μεί­ω­σε τον ορ­γα­σμό των έργων ανα­βάθ­μι­σης των αμε­ρι­κα­νι­κών βά­σε­ων στο ελ­λη­νι­κό έδα­φος και υπο­γράμ­μι­σε τη ση­μα­σία της δω­ρε­άν πα­ρο­χής αμε­ρι­κα­νι­κού πο­λε­μι­κού υλι­κού στις ελ­λη­νι­κές ένο­πλες δυ­νά­μεις (επι­θε­τι­κά ελι­κό­πτε­ρα, τανκς, τε­θω­ρα­κι­σμέ­να οχή­μα­τα με­τα­φο­ράς προ­σω­πι­κού κλπ). Φρά­σεις όπως «η Ελ­λά­δα απο­κτά αξε­πέ­ρα­στη ικα­νό­τη­τα ελέγ­χου θα­λάσ­σιων πε­ριο­χών» και κυ­ρί­ως «δεν υπάρ­χει όριο σε αυτά που μπο­ρού­με να κά­νου­με μαζί», ακού­γο­νται ως ιδιαί­τε­ρα απει­λη­τι­κές από το στόμα ενός μπα­ρου­το­κα­πνι­σμέ­νου δι­πλω­μά­τη, με προ­ϋ­πη­ρε­σία στην Ου­κρα­νία.

Αυτές οι πραγ­μα­τι­κό­τη­τες θέ­τουν ιδιαί­τε­ρα κα­θή­κο­ντα στην Αρι­στε­ρά, σε όλους κι όλες που εμπνέ­ο­νται από το αντι­πο­λε­μι­κό και αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κό κί­νη­μα. Η πο­λι­τι­κή ρήξη με το στρα­τό­πε­δο του ιμπε­ρια­λι­σμού, με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τους «άξο­νες» γύρω από το Ισ­ρα­ήλ, είναι πρώ­τι­στο κα­θή­κον. Η απόρ­ρι­ψη των εξο­πλι­σμών και της ενί­σχυ­σης του μι­λι­τα­ρι­σμού στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας, είναι απα­ρά­βα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση για να προ­στα­τεύ­σου­με το μισθό, τη σύ­ντα­ξη, τις κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες. Η αδια­πραγ­μά­τευ­τη υπο­στή­ρι­ξη της ει­ρή­νης ως μεί­ζο­νος αγα­θού για τους ερ­γα­ζό­με­νους και τις λαϊ­κές μάζες, πρέ­πει να συν­δυά­ζε­ται με την ενί­σχυ­ση της απαί­τη­σης για συ­νεν­νό­η­ση με όλους τους γει­το­νι­κούς λαούς, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου του τουρ­κι­κού, έξω από κάθε «διαι­τη­σία» και ιμπε­ρια­λι­στι­κή επο­πτεία.

Τα τρα­γι­κά γε­γο­νό­τα του 1915, η σφαγή των Αρ­με­νί­ων και άλλων με­γά­λων τμη­μά­των των πλη­θυ­σμών, ήταν τμήμα των με­γά­λων πο­λέ­μων στην πε­ριο­χή πριν, κατά και μετά τον Α΄ Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο. Ήταν τμήμα του πο­λε­μι­κού ξε­σπά­σμα­τος των αντα­γω­νι­σμών με­τα­ξύ των ντό­πιων κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων, στα πλαί­σια της φο­βε­ρής διε­θνούς σύ­γκρου­σης των Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων. Ανά­λο­γα σύν­νε­φα πυ­κνώ­νουν ξανά στον πα­γκό­σμιο ορί­ζο­ντα. Απέ­να­ντι σε όλους τους πο­λε­μο­κά­πη­λους, ντό­πιους και διε­θνείς, η Αρι­στε­ρά και το ερ­γα­τι­κό-λαϊ­κό κί­νη­μα, οφεί­λουν να βρο­ντο­φω­νά­ξουν: Όχι, δε θα επι­τρέ­ψου­με να ζήσει ο κό­σμος μας ξανά την πο­λε­μι­κή φρίκη των αρχών του 20ού αιώνα στα Βαλ­κά­νια και στη Μέση Ανα­το­λή.

rproject.gr/