Καμία εμπιστοσύνη σε κυβερνήσεις και ιμπεριαλιστές

Αντώνης Νταβανέλος

Οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και οι εύθραστες ισορροπίες στα Ελληνοτουρκικά.

Οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για μια κά­ποια «λύση» στο Κυ­πρια­κό βρί­σκο­νται αναμ­φί­βο­λα σε φάση επι­τά­χυν­σης. Οι λόγοι είναι γνω­στοί, κυ­ρί­ως από την πλευ­ρά των δυ­τι­κών Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων: Στην πε­ριο­χή προ­ω­θεί­ται, αργά αλλά στα­θε­ρά, ένας «ανα­δα­σμός» επιρ­ρο­ής και δύ­να­μης με βάση τις εξε­λί­ξεις στα πεδία των μαχών στο έδα­φος του Ιράκ και της Συ­ρί­ας. Στην πε­ριο­χή εκ­δη­λώ­νο­νται αξιο­ση­μεί­ω­τες αλ­λα­γές συμ­μα­χιών, με κο­ρυ­φαία ση­μεία την αντι­δυ­τι­κή στρο­φή της Τουρ­κί­ας του Ερ­ντο­γάν και αντί­στρο­φα την εμπέ­δω­ση του φι­λο­α­με­ρι­κα­νι­κού άξονα Ισ­ρα­ήλ-Κύ­πρου-Αι­γύ­πτου και Ελ­λά­δας. Το σύν­θε­το αυτό γε­ω­πο­λι­τι­κό «σταυ­ρό­λε­ξο» πε­ρι­πλέ­κε­ται με την οι­κο­νο­μία και δι­πλω­μα­τία των υδρο­γο­ναν­θρά­κων της ΝΑ Με­σο­γεί­ου, που έχουν προ­σελ­κύ­σει το εν­δια­φέ­ρον των με­γά­λων ενερ­γεια­κών πο­λυ­ε­θνι­κών, με ηγε­τι­κό ρόλο της αμε­ρι­κα­νι­κής Exxon-Mobile, που διευ­θυ­νό­ταν μέχρι χθες από τον νέο υπουρ­γό Εξω­τε­ρι­κών του Τραμπ. Οι πα­ρά­γο­ντες αυτοί ανα­ζω­πυ­ρώ­νουν το εν­δια­φέ­ρον των ΗΠΑ και της ΕΕ για μια κά­ποια «ενο­ποί­η­ση» της Κύ­πρου, που θα προ­σέ­φε­ρε τη δυ­να­τό­τη­τα ενός στα­θε­ρό­τε­ρου (σε σύ­γκρι­ση με την κα­τά­στα­ση στη γει­το­νιά) «ορ­μη­τη­ρί­ου» του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού, που θα μπο­ρού­σε να φτά­νει ακόμα και στην έντα­ξη της «νέας» Κύ­πρου επι­σή­μως στο ΝΑΤΟ.

Όμως η επι­τά­χυν­ση του ρυθ­μού των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων έχει όρια και πε­ριο­ρι­σμούς: αυτά απο­δει­κνύ­ο­νται στην ίδια τη σύ­γκλι­ση της Διε­θνούς Διά­σκε­ψης στη Γε­νεύη, πριν καν αυτή αρ­χί­σει.

Διά­σκε­ψη Γε­νεύ­ης

Λίγα 24ωρα πριν από τις 12 Γε­νά­ρη, δεν είναι γνω­στή ούτε η σύν­θε­ση της Διά­σκε­ψης (πέρα από τη συμ­με­το­χή των «εγ­γυ­η­τριών» Ελ­λά­δας-Τουρ­κί­ας-Βρε­τα­νί­ας) ούτε το επί­πε­δο εκ­προ­σώ­πη­σης της ελ­λα­δι­κής και τουρ­κι­κής πλευ­ράς.

Μια πα­ρα­δο­σια­κή «πα­τριω­τι­κή» πλευ­ρά στην Ελ­λά­δα και στην Κύπρο έσπευ­σε να προ­κα­τα­λά­βει: ακόμα και η σύ­γκλι­ση της Διά­σκε­ψης είναι «ήττα», ο Ανα­στα­σιά­δης εγκλώ­βι­σε τον Τσί­πρα σε έναν «διά­λο­γο» εξ αντι­κει­μέ­νου «εν­δο­τι­κό», η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση οφεί­λει να υπο­βαθ­μί­σει τη συμ­με­το­χή της ή ακόμα και να μποϊ­κο­τά­ρει τη Γε­νεύη. Το βα­σι­κό επι­χεί­ρη­μα αυτής της «απορ­ρι­πτι­κής» πλευ­ράς είναι ότι στη Γε­νεύη ο Ανα­στα­σιά­δης θα εκ­προ­σω­πεί την ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή πλευ­ρά και όχι ολό­κλη­ρη την Κύπρο. Πρό­κει­ται για προ­φα­νή μα­ξι­μα­λι­σμό: Αφε­νός, θα ήταν πα­ρά­λο­γη μια «δια­πραγ­μά­τευ­ση» για το Κυ­πρια­κό με­τα­ξύ Ανα­στα­σιά­δη-εγ­γυ­η­τριών δυ­νά­με­ων-Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων, χωρίς δη­λα­δή την εκ­προ­σώ­πη­ση των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων (πα­ρε­μπι­πτό­ντως, η άποψη αυτή «χα­ρί­ζει» την εκ­προ­σώ­πη­ση των Τουρ­κο­κυ­πρί­ων στον Ερ­ντο­γάν, θέση που είναι λα­θε­μέ­νη αλλά και πα­ρα­γνω­ρί­ζει ση­μα­ντι­κές «απο­κλί­σεις» που έχουν ιστο­ρι­κά αλλά και σή­με­ρα δια­τυ­πω­θεί…). Αφε­τέ­ρου, η στάση αυτή κάνει πως ξεχνά το γε­γο­νός ότι πέρα από το «τυ­πι­κό» της Διά­σκε­ψης, η θέση του «διε­θνούς πα­ρά­γο­ντα» σχε­τι­κά με τις «ανα­γνω­ρί­σεις» στην Κύπρο είναι πιο πάγια και διαρ­κής: η (ελ­λη­νο)Κυ­πρια­κή Δη­μο­κρα­τία είναι χώ­ρα-μέ­λος της ΕΕ, το «εμπάρ­γκο» προς το βό­ρειο τμήμα του νη­σιού πα­ρα­μέ­νει σε ισχύ, η τουρ­κο­κυ­πρια­κή πλευ­ρά εξα­κο­λου­θεί να είναι «δεύ­τε­ρης κα­τη­γο­ρί­ας» συ­νο­μι­λη­τής των Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων…

Όμως, πριν καν προ­λά­βει να κο­ρυ­φω­θεί αυτή η συ­ζή­τη­ση, ήρθε η ίδια η συ­γκυ­ρία να τη στα­μα­τή­σει: Ο Ερ­ντο­γάν δή­λω­σε ότι δεν έχει πρό­θε­ση να πα­ρα­στεί στη Γε­νεύη και ο τουρ­κι­κός κα­θε­στω­τι­κός Τύπος πλημ­μύ­ρι­σε από ανα­λύ­σεις ότι η Τουρ­κία σύ­ρε­ται σε ένα «τρα­πέ­ζι» όπου ο συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης δεν θα είναι κα­θό­λου φι­λι­κός και όπου το μόνο επί­δι­κο θα είναι να κάνει πα­ρα­χω­ρή­σεις…

Αντί­στοι­χα, η ελ­λα­δι­κή πλευ­ρά ξε­κα­θά­ρι­σε ότι, τε­λι­κά, δεν έχει λό­γους να επεί­γε­ται: ο Τσί­πρας δια­μη­νύ­ει ότι θα πα­ρα­στεί στη Γε­νεύη μόνο αν πα­ρα­στεί ο Ερ­ντο­γάν και μόνο αν έχουν δια­πι­στω­θεί συ­γκε­κρι­μέ­νες δυ­να­τό­τη­τες για επί­τευ­ξη συ­γκε­κρι­μέ­νης λύσης. Σε συν­δυα­σμό με τις «προ­ϋ­πο­θέ­σεις» για οποια­δή­πο­τε λύση που, προ­κα­τα­βο­λι­κά, προ­έ­βα­λε ο Ν. Κο­τζιάς (απο­χώ­ρη­ση των στρα­τιω­τι­κών δυ­νά­με­ων, κα­τάρ­γη­ση της συμ­φω­νί­ας του ’60 για το κα­θε­στώς «εγ­γυ­ή­σε­ων»), η θέση της Αθή­νας είναι ότι η συ­ζή­τη­ση για «λύση» μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει μόνο αν η Τουρ­κία εξαρ­χής πα­ραι­τη­θεί από τα κέρδη της νίκης της στον πό­λε­μο του ’74 και την ει­σβο­λή που ακο­λού­θη­σε το πρα­ξι­κό­πη­μα της χού­ντας των Ελ­λα­δι­τών συ­νταγ­μα­ταρ­χών.

Η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ (με τη συ­ναί­νε­ση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ) δη­λώ­νει ότι δεν επεί­γε­ται για απο­τε­λέ­σμα­τα στη Γε­νεύη. Αντι­με­τω­πί­ζει τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις ως δια­δι­κα­σία «ανοι­χτού ορί­ζο­ντα» (open ended) και θε­ω­ρεί ότι η πα­ρά­τα­σή της οδη­γεί πι­θα­νό­τα­τα σε επι­τυ­χί­ες. Σε απλά ελ­λη­νι­κά αυτό ση­μαί­νει την εκτί­μη­ση ότι οι δι­πλω­μα­τι­κές πιέ­σεις των Με­γά­λων Δυ­νά­με­ων πάνω στην Τουρ­κία θα συ­νε­χι­στούν. Είναι μια εκτί­μη­ση που ται­ριά­ζει με τα άμεσα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της συ­γκυ­ρί­ας (αλ­λα­γή ηγε­σί­ας στις ΗΠΑ), αλλά και κά­ποια πιο μό­νι­μα (επι­δεί­νω­ση των σχέ­σε­ων Τουρ­κί­ας-ΗΠΑ-ΕΕ). Και χωρίς μια σα­φέ­στε­ρη εκτί­μη­ση γι’ αυτά, κα­νείς δεν πρό­κει­ται να προ­σεγ­γί­σει την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αυτών των «δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων».

Αντι­δυ­τι­κή στρο­φή

Ο Τούρ­κος υπουρ­γός Άμυ­νας, Φικρί Ιζίκ, δή­λω­σε ότι η κυ­βέρ­νη­σή του θα απα­γο­ρεύ­σει (!) στις δυ­νά­μεις του ΝΑΤΟ τη χρήση της με­γά­λης βάσης στο Ιν­τσιρ­λίκ, του­λά­χι­στον σχε­τι­κά με τις επι­χει­ρή­σεις στη Συρία και στο Ιράκ. Πρό­κει­ται για μια σκλη­ρή, αλλά όχι απο­μο­νω­μέ­νη θέση.

Η τουρ­κι­κή κυ­βέρ­νη­ση εκτι­μά ότι η αμε­ρι­κα­νι­κή και ευ­ρω­παϊ­κή στρα­τη­γι­κή για τη Μέση Ανα­το­λή οδη­γεί σε δυ­σμε­νέ­στα­τες γι’ αυτήν λύ­σεις στα νότια σύ­νο­ρά της. Αφε­νός στην (έστω άτυπη) σύ­στα­ση κουρ­δι­κού κρά­τους και στη φα­νε­ρή στρα­τιω­τι­κή ενί­σχυ­ση των Κούρ­δων της Συ­ρί­ας και του Βό­ρειου Ιράκ. Αφε­τέ­ρου στην υπο­στή­ρι­ξη μιας σι­ι­τι­κής «λύσης» για την πλειο­ψη­φι­κά σου­νι­τι­κή Μο­σού­λη, της οποί­ας η «απε­λευ­θέ­ρω­ση» επα­φί­ε­ται στις πο­λι­το­φυ­λα­κές του Ιράν και της Χεζ­μπο­λά. Θα πρό­κει­ται για στρα­τη­γι­κές ήττες της τουρ­κι­κής δι­πλω­μα­τί­ας και πο­λι­τι­κής.

Όμως το πρό­βλη­μα έχει γίνει γε­νι­κό­τε­ρο και αφορά πλέον την ίδια τη συ­γκρό­τη­ση του τουρ­κι­κού κρά­τους: Στο εσω­τε­ρι­κό της τουρ­κι­κής πο­λι­τι­κής ζωής έχει εμπε­δω­θεί η εκτί­μη­ση ότι το πρα­ξι­κό­πη­μα του κα­λο­και­ριού του 2016 (μετά τα ανά­λο­γα, μι­κρό­τε­ρης κλί­μα­κας «επει­σό­δια» Ερ­γκέ­νε­κον και Βα­ριο­πού­λα…) είχε αμε­ρι­κα­νι­κή-να­τοϊ­κή κα­θο­δή­γη­ση.

Η αντι­δη­μο­κρα­τι­κή επι­θε­τι­κό­τη­τα του Ερ­ντο­γάν στο εσω­τε­ρι­κό της Τουρ­κί­ας έχει προ­φα­νώς απα­ρά­δε­κτα αντι­δρα­στι­κούς στό­χους (τους Κούρ­δους, την Αρι­στε­ρά, τα ανε­ξάρ­τη­τα συν­δι­κά­τα και κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα), αλλά έχει και μια ακόμα πτυχή: προ­σπα­θεί να συ­ντρί­ψει και να ανα­συ­γκρο­τή­σει σχε­δόν εκ του μη­δε­νός κρί­σι­μες κρα­τι­κές ελίτ (αξιω­μα­τι­κούς, δι­κα­στές, πα­νε­πι­στη­μια­κούς κ.ά.) που πα­ρα­δο­σια­κά «υπη­ρέ­τη­σαν» το τουρ­κι­κό κρά­τος ως «συν­δε­δε­μέ­νοι» με τους Αμε­ρι­κα­νούς, τη Δύση και το ΝΑΤΟ. Αυτήν τη στιγ­μή κα­νείς δεν γνω­ρί­ζει τον τε­λι­κό νι­κη­τή αυτής της σύ­γκρου­σης. Είναι πι­θα­νό ο Ερ­ντο­γάν (ενι­σχυ­μέ­νος μετά την απο­τυ­χία του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος) να επι­κρα­τή­σει ανα­δο­μώ­ντας (με απώ­λειες) τον πα­ρα­δο­σια­κό κρα­τι­κό μη­χα­νι­σμό. Είναι όμως εξί­σου πι­θα­νό να ανα­τρα­πεί, μέσα από ένα νέο πρα­ξι­κό­πη­μα ή από μια βαθιά πο­λι­τι­κή κρίση, και το εμ­φα­νι­ζό­με­νο σή­με­ρα ως πα­νί­σχυ­ρο ΑΚΡ να δια­λυ­θεί στα εξ ων συ­νε­τέ­θη.

Αυτή η σύν­θε­τη πο­λι­τι­κή κα­τά­στα­ση επι­δει­νώ­νε­ται από την κρίση στην τουρ­κι­κή οι­κο­νο­μία, που βάζει σε δο­κι­μα­σία την αντο­χή του συ­στή­μα­τος «αλ­λη­λεγ­γύ­ης» του ΑΚΡ, πάνω στην οποία ο Ερ­ντο­γάν έχτι­ζε την πο­λι­τι­κή αντο­χή του.

Σε αυτό το πλαί­σιο εντάσ­σε­ται η στρο­φή του Ερ­ντο­γάν προς τη Ρωσία, που δεν πε­ριο­ρί­ζε­ται στη δι­πλω­μα­τία και στην οι­κο­νο­μία. Πολ­λές «πηγές» στον δυ­τι­κό Τύπο επι­μέ­νουν στην εκτί­μη­ση ότι ο Ερ­ντο­γάν διε­σώ­θη στο πρα­ξι­κό­πη­μα του 2016 λόγω της έγκαι­ρης πλη­ρο­φό­ρη­σης που πήρε από τις ρω­σι­κές υπη­ρε­σί­ες…

Μέσα σε αυτό το πλαί­σιο, είναι απο­λύ­τως ανό­η­τη η θέση κά­ποιων Ελ­λα­δι­τών και Κύ­πριων «απορ­ρι­πτι­κών» που αντι­με­τω­πί­ζουν τη Γε­νεύη ως δια­δι­κα­σία τάχα «εξευ­με­νι­σμού» της Τουρ­κί­ας που θα οδη­γή­σει σε «εθνι­κές απώ­λειες» για την Ελ­λά­δα και την Κύπρο. Αυτή η θέση δεν ται­ριά­ζει με τις το­πο­θε­τή­σεις των αξιω­μα­τού­χων των «θε­σμών» (των ΗΠΑ, του ΟΗΕ, της ΕΕ) αλλά, κυ­ρί­ως, με τη γε­νι­κή ει­κό­να της συ­γκυ­ρί­ας: όπου οι σχέ­σεις της Τουρ­κί­ας με τη Δύση προ­φα­νώς επι­δει­νώ­νο­νται, όπου το «αντί­βα­ρο» της Ρω­σί­ας δεν είναι αρ­κε­τό για να κα­λύ­ψει όλα τα κενά που δη­μιουρ­γού­νται, όπου στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας ξε­δι­πλώ­νε­ται μια ακραία αστά­θεια, μια πο­λι­τι­κή κρίση ανοι­χτή ακόμα και σε αι­μα­τη­ρά εν­δε­χό­με­να ανα­τρο­πών.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα η τουρ­κι­κή πο­λι­τι­κή όχι μόνο δεν προ­σεγ­γί­ζει «νε­ο­ο­θω­μα­νι­κές» αυ­το­κρα­το­ρι­κές βλέ­ψεις, αλλά βρί­σκε­ται μπρο­στά στον ορατό κίν­δυ­νο να κα­τα­γρά­ψει με­γά­λες απώ­λειες στα νότια και νο­τιο­α­να­το­λι­κά σύ­νο­ρά της, ενώ, προ­σπα­θώ­ντας να αντι­δρά­σει δυ­να­μι­κά σε αυτές, αρ­χί­ζει τώρα να δια­βλέ­πει κίν­δυ­νο απω­λειών και στα «δυ­τι­κά», μπρο­στά σε σκλη­ρές θέ­σεις των δυ­τι­κών ιμπε­ρια­λι­στών σχε­τι­κά με το Κυ­πρια­κό και τις ΑΟΖ στη ΝΑ Με­σό­γειο.

Κύ­προς

Αυτό το πλαί­σιο πα­ρέ­χει μια στα­θε­ρό­τε­ρη βάση για την ερ­μη­νεία της πο­λι­τι­κής της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής αστι­κής τάξης και του Ανα­στα­σιά­δη.

Είναι σαφές ότι αυτό το τμήμα προ­χω­ρά πιο «θαρ­ρα­λέα» προς μια λύση ενο­ποί­η­σης, υπο­λο­γί­ζο­ντας κυ­ρί­ως στην πλη­θυ­σμια­κή, την οι­κο­νο­μι­κή και τη δι­πλω­μα­τι­κή υπε­ρο­χή της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής πλευ­ράς.

Η κα­τη­γο­ρία των «απορ­ρι­πτι­κών» ότι η πο­λι­τι­κή του Ανα­στα­σιά­δη (και των κοι­νω­νι­κών στη­ριγ­μά­των του) είναι εξαρ­χής «εν­δο­τι­κή» είναι εσφαλ­μέ­νη και δεν ται­ριά­ζει με την ιστο­ρία και την πα­ρά­δο­ση της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής αστι­κής τάξης. Πρό­κει­ται για την προ­σπά­θεια να επε­κτεί­νουν τον έλεγ­χο πάνω σε όλο το νησί, προ­σπά­θεια που γί­νε­ται πιο «εν­δια­φέ­ρου­σα» λόγω της προ­ο­πτι­κής της Κύ­πρου να γίνει ση­μα­ντι­κός «κόμ­βος» της οι­κο­νο­μί­ας των υδρο­γο­ναν­θρά­κων.

Η στιγ­μή που εκ­δη­λώ­νε­ται αυτή η τάση για «πρω­το­βου­λί­ες» δεν είναι τυ­χαία: υπο­λο­γί­ζει στην επι­δεί­νω­ση των σχέ­σε­ων της Τουρ­κί­ας με τη Δύση, υπο­λο­γί­ζει στη στρα­τιω­τι­κή δύ­να­μη του άξονα με το Ισ­ρα­ήλ και την Αί­γυ­πτο ως «αντί­βα­ρο» στη γειτ­νί­α­ση με την Τουρ­κία.

Στη βάση αυτής της εκτί­μη­σης, η ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή πο­λι­τι­κή και κοι­νω­νι­κή ηγε­σία μπο­ρεί να είναι «γεν­ναιό­δω­ρη» σχε­τι­κά με τις εσω­τε­ρι­κές ρυθ­μί­σεις της Δι­ζω­νι­κής Δι­κοι­νο­τι­κής Ομο­σπον­δί­ας (ΔΔΟ), γνω­ρί­ζο­ντας ότι αν οι εξε­λί­ξεις πε­ριο­ρι­στούν στο εσω­τε­ρι­κό της Κύ­πρου, τότε οι Τουρ­κο­κύ­πριοι δεν θα απο­τε­λούν δύ­σκο­λο αντί­πα­λο.

Ασφα­λώς, το Κυ­πρια­κό είναι πρό­βλη­μα κα­το­χής και το αί­τη­μα για από­συρ­ση όλων των ξένων δυ­νά­με­ων είναι θε­μι­τό και δί­καιο. Ασφα­λώς το Κυ­πρια­κό είναι πρό­βλη­μα ει­σβο­λής (έμ­με­σης, αρ­χι­κά, με το ελ­λα­δι­κό πρα­ξι­κό­πη­μα και άμε­σης, τε­λι­κά, με την ει­σβο­λή της Τουρ­κί­ας) και γι’ αυτό το αί­τη­μα για κα­τάρ­γη­ση των «εγ­γυ­ή­σε­ων» είναι θε­μι­τό και δί­καιο. Όμως αυτά είναι η μισή αλή­θεια. Η άλλη μισή είναι το αίμα που χύ­θη­κε ανά­με­σα στις δύο κοι­νό­τη­τες πριν από το 1974. Σε αυτήν τη βάση, οι ει­δι­κές προ­στα­σί­ες της μειο­νό­τη­τας που προ­βλέ­πει π.χ. η ΔΔΟ είναι επί­σης θε­μι­τές και δί­καιες. Και αυτή η πλευ­ρά της ιστο­ρί­ας και της αλή­θειας στην Κύπρο πα­ρα­βιά­ζε­ται έντο­να από τους «απορ­ρι­πτι­κούς» κυ­ρί­ως στην Ελ­λά­δα που υπο­στη­ρί­ζουν (;) μια ενο­ποί­η­ση της Κύ­πρου στη βάση της «αρχής της πλειο­ψη­φί­ας», δη­λα­δή στη βάση της κυ­ριαρ­χί­ας της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής πλευ­ράς.

Όλοι γνω­ρί­ζουν ότι μια τέ­τοια λύση δεν έχει καμιά ρε­α­λι­στι­κή βάση. Και είναι γνω­στό ότι πολ­λοί την υπο­στη­ρί­ζουν ως μέ­θο­δο «με­τά­βα­σης» είτε στο λε­γό­με­νο «βε­λού­δι­νο δια­ζύ­γιο» (δη­λα­δή στη δη­μιουρ­γία δύο ανε­ξάρ­τη­των κρα­τών στο νησί) είτε στη «διπλή ένωση», μια φι­λο­πό­λε­μη λύση που ονει­ρεύ­ε­ται ελ­λη­νο­τουρ­κι­κά σύ­νο­ρα στη μέση της Κύ­πρου.

Στο ζή­τη­μα των προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων που έχει θέσει η Αθήνα, πα­ρό­τι δεν είναι γνω­στή η τε­λι­κή τουρ­κι­κή θέση, τα στοι­χεία που έχουν έρθει στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση έχουν εν­δια­φέ­ρον. Μια απο­χώ­ρη­ση του 75% των τουρ­κι­κών δυ­νά­με­ων κα­το­χής την επο­μέ­νη μιας πι­θα­νής συμ­φω­νί­ας απο­κα­θι­στά «ισό­τη­τα πυρός» στο νησί, ενώ αν συν­δυα­στεί με σαφές συμ­φω­νη­μέ­νο χρο­νο­διά­γραμ­μα πλή­ρους απο­χώ­ρη­σης οδη­γεί, έστω στα­δια­κά, στην ανα­τρο­πή των απο­τε­λε­σμά­των του πο­λέ­μου του 1974. Στο ζή­τη­μα των «εγ­γυ­ή­σε­ων», η διεύ­ρυν­ση της ομά­δας των εγ­γυ­η­τριών χωρών (π.χ. σε… 8) δεν έχει άλλο νόημα πέρα από την άτυπη ενί­σχυ­ση του διε­θνούς πα­ρά­γο­ντα. Όμως έχει αρ­χί­σει να δια­φαί­νε­ται μια πιο επι­κίν­δυ­νη εναλ­λα­κτι­κή (που ίσως απο­τε­λεί και την κρυφή επι­θυ­μία): να ανα­λά­βουν την «εγ­γύ­η­ση» της λύσης διε­θνείς θε­σμοί, δη­λα­δή να γίνει η Κύ­προς και επι­σή­μως μέλος του ΝΑΤΟ. Αν αυτό έρθει, τε­λι­κά, πάνω στο τρα­πέ­ζι των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων θα κάνει σαφές το ποιος υπα­γό­ρευ­σε τη «λύση» και ποιος κυ­ρί­ως εξυ­πη­ρε­τεί­ται από αυτήν.

Η στάση της Αρι­στε­ράς

Στην Κύπρο ένα βα­σι­κό πρό­βλη­μα είναι η στάση της Αρι­στε­ράς. Ένα με­γά­λο φάσμα της, από το ΑΚΕΛ μέχρι τις αναρ­χι­κές ομά­δες, τεί­νει στο ΝΑΙ, θε­ω­ρώ­ντας ότι έτσι ανοί­γει ένας δρό­μος επα­να­προ­σέγ­γι­σης με τους Τουρ­κο­κύ­πριους, κλει­σί­μα­τος της κα­τα­θλι­πτι­κής υπε­ρο­χής του «εθνι­κού» πάνω σε κάθε άλλη διερ­γα­σία, επι­στρο­φής στις δυ­να­τό­τη­τες για κοι­νω­νι­κή και πο­λι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση. Με τον τρόπο αυτόν με­γά­λες δυ­νά­μεις με­τα­τρέ­πο­νται σε ουρά του Ανα­στα­σιά­δη.

Η προϊ­στο­ρία του Κυ­πρια­κού απο­δει­κνύ­ει ότι δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει καμιά εμπι­στο­σύ­νη στην πο­λι­τι­κή των κυ­ρί­αρ­χων κομ­μά­των του αστι­σμού, όπως και καμιά εμπι­στο­σύ­νη στους διε­θνείς «θε­σμούς». Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο σή­με­ρα, που οι συμ­μα­χί­ες και οι πο­λι­τι­κές γραμ­μές ανα­δια­τάσ­σο­νται τα­χύ­τα­τα μέσα στην κι­νού­με­νη άμμο της πε­ριο­χής. Η Αρι­στε­ρά οφεί­λει να πα­ρα­μεί­νει ανε­ξάρ­τη­τη δύ­να­μη, δη­λώ­νο­ντας το «καμιά εμπι­στο­σύ­νη» απέ­να­ντι στην κυ­βέρ­νη­ση, στους δια­πραγ­μα­τευ­τές, στις δια­σκέ­ψεις, στους τάχα συμ­μά­χους κ.ο.κ. Οφεί­λει να πάρει τις δικές της ανε­ξάρ­τη­τες πρω­το­βου­λί­ες «επα­να­προ­σέγ­γι­σης» και να ανοί­ξει με έμ­φα­ση τα κοι­νω­νι­κά ζη­τή­μα­τα όπου αυτή θα κρι­θεί. Οφεί­λει, τέλος, να μην προ­τρέ­χει, να μη δε­σμεύ­ε­ται στην υπο­στή­ρι­ξη ενός «σχε­δί­ου» που δεν έχει δει, δεν έχει ακόμα προ­κύ­ψει. Η τε­λι­κή θέση της δεν θα πρέ­πει να προ­κύ­ψει μόνο από κά­ποιες γε­νι­κές αρχές, αλλά μέσα από τη σαφή δια­πί­στω­ση του ποιες δυ­νά­μεις κα­θο­ρί­ζουν τη «λύση», ποιες δυ­νά­μεις εξυ­πη­ρε­τού­νται από αυτήν, τι νέοι κίν­δυ­νοι δη­μιουρ­γού­νται κ.ο.κ.

Ανή­κου­με σε αυ­τούς που πα­ρα­δο­σια­κά συ­γκρού­ο­νται με τον ελ­λη­νι­κό εθνι­κι­σμό, που υπο­στη­ρί­ζουν μό­νι­μα την επα­να­προ­σέγ­γι­ση με τους Τουρ­κο­κύ­πριους σε τα­ξι­κή βάση, που έχουν ως προ­τε­ραιό­τη­τα την αντι­πο­λε­μι­κή στάση.

Απέ­να­ντι στο σχέ­διο Ανάν υπο­στη­ρί­ξα­με το ΟΧΙ, εκτι­μώ­ντας ότι ήταν μια «λύση» που προ­σέ­δε­νε την Κύπρο άμεσα και συ­γκε­κρι­μέ­να στα πο­λε­μι­κά σχέ­δια της αμε­ρι­κα­νι­κής εφό­δου στο Ιράκ. Αντί­στοι­χοι κίν­δυ­νοι υπάρ­χουν και σή­με­ρα: η ενί­σχυ­ση του αντι­δρα­στι­κού «άξονα» γύρω από το Ισ­ρα­ήλ και η με­τα­τρο­πή της Κύ­πρου σε νέα χώ­ρα-μέ­λος του ΝΑΤΟ είναι τμή­μα­τα της «με­γά­λης ει­κό­νας» που όλοι οφεί­λου­με να πά­ρου­με υπόψη.

rproject.gr