Ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Παύλος Μελάς….Όταν ο μύθος δεν έχει σχέση με την ιστορία

Ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Παύλος Μελάς….Όταν ο μύθος δεν έχει σχέση με την ιστορία

  • |

Ο Παύλος Μελάς δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα κατασκευασμένο εθνικό σύμβολο. Ένα προϊόν επιμελούς οικογενειακού και κρατικού σχεδιασμού. Ο μύθος του χτίστηκε ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ από τις εφημερίδες της εποχής, από τον Ίωνα Δραγούμη και τη βιογραφία του που δημοσίευσε η χήρα του. 

Από Mpatha: 

Η βιογραφία του δεν απέβλεπε μονάχα στην εμπέδωση της υστεροφημίας ενός ήδη αναγνωρισμένου εθνικού ήρωα, όσο στην ανάδειξη των εξ αγχιστείας συγγενών του -της οικογένειας Δραγούμη- ως συλλογικού πρωτεργάτη του εθνικού βίου εκείνων των χρόνων. Οι δε επιστολές του Μελά που φιλοξενούνται στη βιογραφία του αλλοιώθηκαν σοβαρά κατά τη δημοσίευσή τους, όπως πιστοποιεί η αντιπαραβολή με τα πρωτότυπα που φυλάσσονται στο Μουσείο Μπενάκη.

Παντρεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη, κόρη τού τότε υπουργού Εξωτερικών και μετέπειτα πρωθυπουργού. Ο αδερφός του Γιώργος ήταν ο ιδιαίτερος γραμματέας του βασιλιά Κωνσταντίνου, ο Βασίλειος υπασπιστής του βασιλιά Αλέξανδρου, οι Λέων και Κωνσταντίνος βουλευτές Αγυιάς και Ιωαννίνων.

Το 1894, μαζί με 85 συναδέλφους του, ενοχλημένος από ένα κύριο άρθρο της «Ακροπόλεως» το οποίο συνέδεε ειρωνικά τις βιαιοπραγίες αξιωματικών κατά πολιτών έσπασε τα γραφεία της εφημερίδας και το σπίτι του εκδότη με τσεκούρια και αξίνες και μετά έκαναν πλιάτσικο. Πυροδότησε τον καταστροφικό ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, άλλο οι συμπολεμιστές του ήταν στη μάχη αυτός ήταν στη Λάρισα «σε υπηρεσία». Όταν υποχώρησαν τους έβριζε κιόλας, χαρακτηρίζοντάς τους ως «άτιμα όντα». Λίγο αργότερα στα Φάρσαλα είπε να πάρει μέρος αλλά τελικά κάθισε να παρακολουθήσει τον αγώνα. «Καθόμεθα επί τινος υψώματος όπισθεν της πυροβολαρχίας και παρακολουθούμεν τον αγώνα», έγραψε στη γυναίκα του.

Αργότερα Μελάς και Δραγούμης με μια παρέα πρώην εταίρων της «Ε.Ε.» βάζουν τα θεμέλια για την ένοπλη ελληνική επέμβαση στη Μακεδονία κατά του αντιοθωμανικού αντάρτικου των κομιτατζήδων. Αλλά μάλλον δεν ενδιαφέρονταν τόσο για την Ελλάδα, όσο για τους υπουργικούς διαδρόμους. Ο Δραγούμης αποκαλεί τον τελικό στόχο τους «πραξικόπημα», με σκοπό την απαλλαγή από τη «σιχαμερή λάσπη [του] κοινοβουλευτισμού» και την κατάληψη της εξουσίας (με την πλάτη του στρατού) από «την δική μας Κυβέρνησιν». Ο Μακεδονικός Αγώνας δεν ήταν, σε τελική ανάλυση, παρά το όχημα για τον αυταρχικό μετασχηματισμό των εθνικών μετόπισθεν: «πρέπει να κάνωμε ένα πραξικόπημα τη στιγμή που θα είναι αναγκαίο, είτε να ριχτούμε επί των Βουλγάρων, είτε να καταλάβωμεν την χώραν που μας ανήκει».

Η δράση του Μελά στη Μακεδονία, που κατέληξε στον θάνατο και την ηρωοποίησή του, περιλαμβάνει δύο «εισβολές», συνολικής διάρκειας 10 εβδομάδων, από τα σύνορα μέχρι την Πρέσπα και μια ολιγοήμερη ενδιάμεση «ιδιωτική» επίσκεψή του στην Κοζάνη και τη Σιάτιστα. Η πολεμική του δράση, αυτή περιορίστηκε σε ΜΙΑ και ΜΟΝΑΔΙΚΗ, άδοξη συμπλοκή. Κι αυτή ως «γενικό αρχηγό» των μακεδονομάχων στο βιλαέτι Μοναστηρίου (14/8). Επικεφαλής 30 ενόπλων πέρασε στις 27/8 τα σύνορα με κατεύθυνση την περιοχή Καστοριάς-Φλώρινα. Άδοξη γιατί οι κομιτατζήδες απέφυγαν τη μετωπική αναμέτρηση με τον Μελά. «Δυστυχώς από το πρόγραμμά μου το εκατοστόν μόνον έκαμα», ομολογεί έτσι ο Μελάς στο γράμμα του. Στις 11/10/1904 επιτίθεται με 60 ενόπλους στο Νέρετ (σημ. Πολυπόταμος) της Φλώρινας, με στόχο χωρικούς προγραμμένους ως κομιτατζήδες. Απολογιςμός; Η δολοφονία ενός εξαρχικού χωρικού και ο τραυματισμός ενός Κρητικού.

Τον θάνατο του Μελά ακολούθησε ένα επικοινωνιακό ξεσάλωμα. Ακολούθησαν πανηγυρικά μνημόσυνα σε δεκάδες πόλεις με συμμετοχή των πολιτικών, στρατιωτικών κι εκκλησιαστικών αρχών, των σχολείων, κάθε λογής σωματείων και κλείσιμο των καταστημάτων με διαταγή της αστυνομίας. Πολλοί παράγοντες και κομματάρχες έκαναν λόγω Δραγούμη υμνητικά αφιερώματα. Ο φάκελος των συλλυπητηρίων περιλαμβάνει 521 τεκμήρια, ενώ αυτός των συνημμένων δημοσιευμάτων άλλα 93. Ο,τι δεν είχε καταφέρει εν ζωή, ο αριστοκράτης ανθυπολοχαγός, Παύλος Μελάς, το πέτυχε με την κοινωνική εμβέλεια του θανάτου του. Αυτός ήταν και όχι αυτός που σου παρουσιάζει ο Άδωνις και οι συν αυτώ παρατρεχάμενοι.

anemosantistasis.blogspot.com