Μετά την επόμενη, πολική μέρα στις ΗΠΑ του Τραμπ

Η κλιματική αλλαγή και οι καταστρεπτικές της συνέπειες δεν είναι ένα ακόμη σενάριο επιστημονικής φαντασίας

Στην ται­νία κα­τα­στρο­φής, Μετά την Επό­με­νη Μέρα, που υπέ­γρα­φε σκη­νο­θε­τι­κά ο με­λε­τη­μέ­νος Ρό­λαντ Έμε­ριχ, μια διπλή κα­ται­γί­δα πρω­το­φα­νούς πο­λι­κού ψύ­χους έθαβε κάτω από τό­νους χιο­νιού και πάγου, τις ΗΠΑ και τη Βό­ρεια Ευ­ρώ­πη, τις κοι­τί­δες του κα­πι­τα­λι­σμού και των δυ­τι­κών δη­μο­κρα­τιών, που ανα­γκά­ζο­νταν να ζη­τή­σουν βο­ή­θεια και άσυλο για τους πάλαι ποτέ ευ­η­με­ρού­ντες κα­τα­να­λω­τι­κά κα­τοί­κους τους στον υπο­τι­μη­τι­κά επο­νο­μα­ζό­με­νο Τρίτο Κόσμο. Μια πα­γω­μέ­νη και… γλυ­κιά εκ­δί­κη­ση των δύ­στυ­χων με­τα­να­στών από το Με­ξι­κό και την Αφρι­κή που έβλε­παν τους πάλαι ποτέ αποι­κιο­κρα­τι­κά και βιο­μη­χα­νι­κά δυ­νά­στες τους να τρέ­χουν για να σω­θούν από το ψύχος που πά­γω­νε μέσα σε λίγα δευ­τε­ρό­λε­πτα ελι­κό­πτε­ρα, αν­θρώ­πους και μη­χα­νο­κί­νη­τα μέσα δια­φυ­γής.

Γιάννης Νικολόπουλος

Αν και με­γά­λο τμήμα της ται­νί­ας ανα­λω­νό­ταν στις προ­σω­πι­κές ιστο­ρί­ες και το οι­κο­γε­νεια­κό σύ­μπαν ενός με­λε­τη­τή επι­στή­μο­να κλι­μα­το­λό­γου, το μή­νυ­μα της ήταν σαφές και ση­μα­ντι­κό : Η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή είναι πα­ρού­σα, η αν­θρω­πο­γε­νής απο­στα­θε­ρο­ποί­η­ση του κλί­μα­τος εγκυ­μο­νεί με­γά­λους κιν­δύ­νους για την αν­θρω­πό­τη­τα, τα πο­λι­τι­κά και οι­κο­νο­μι­κά στά­τους στον πλα­νή­τη θα δο­κι­μα­στούν ου­σιω­δώς όταν θα ξε­σπά­σουν επι­τα­χυ­νό­με­νες οι κλι­μα­τι­κές και και­ρι­κές συ­νέ­πειες της βιο­μη­χα­νι­κής επο­χής του κάρ­βου­νου και του πε­τρε­λαί­ου και η Νέα Υόρκη, το κέ­ντρο του σύγ­χρο­νου χρη­μα­το­πι­στω­τι­κού κα­πι­τα­λι­σμού θα γίνει ένας απέ­ρα­ντος κα­τα­ψύ­χτης, χι­λιά­δων νε­κρών.

Τις τε­λευ­ταί­ες δυο εβδο­μά­δες, οι ει­κό­νες, τα ρε­πορ­τάζ και οι φω­το­γρα­φί­ες από τις ΗΠΑ έρ­χο­νται να επι­βε­βαιώ­σουν το ρητό πως το σι­νε­μά άλ­λο­τε κα­τα­γρά­φει και άλ­λο­τε προ­α­ναγ­γέλ­λει τη ζωή. Γιατί, πολύ απλά, η κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή και οι κα­τα­στρε­πτι­κές της συ­νέ­πειες δεν είναι ένα ακόμη σε­νά­ριο επι­στη­μο­νι­κής φα­ντα­σί­ας – είναι πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Ακόμη και όταν την αρ­νεί­ται ο ίδιος ο πρό­ε­δρος των ΗΠΑ ή το πο­λι­τι­κο­οι­κο­νο­μι­κό σύ­μπλεγ­μα συμ­φε­ρό­ντων του πα­γκό­σμιου εξο­ρυ­κτι­σμού που εσχά­τως θέλει να βάλει τρυ­πά­νια και στο Αι­γαίο, το Ιόνιο και την υπό­λοι­πη Νο­τια­να­το­λι­κή Με­σό­γειο.

Η πιο φρι­κα­λέα στιγ­μή αυτών των ημε­ρών συ­ντε­λέ­στη­κε με την προει­δο­ποί­η­ση της Εθνι­κής Με­τε­ω­ρο­λο­γι­κής Υπη­ρε­σί­ας των ΗΠΑ πως όποιος έβγαι­νε από το σπίτι του στη Μι­νε­σό­τα, τις Με­σο­δυ­τι­κές Πο­λι­τεί­ες ή την πε­ριο­χή γύρω από τις Με­γά­λες Λί­μνες, κιν­δύ­νευε να υπο­στεί κρυο­πα­γή­μα­τα «επι­τό­που» και «ακα­ριαία», σε θερ­μο­κρα­σί­ες -56 βαθ­μούς Κελ­σί­ου – οι άν­θρω­ποι θα γί­νο­νταν στή­λες πάγου και θα πέ­θαι­ναν, όπως η γυ­ναί­κα του Λωτ έγινε στήλη άλα­τος στα Γό­μορ­ρα. Και πολ­λοί, έγι­ναν, υπο­κύ­πτο­ντας στις ακραί­ες συν­θή­κες, όντας άστε­γοι ή δια­μέ­νο­ντες σε ακα­τάλ­λη­λα σπί­τια, 25, την ώρα που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές, ενώ ο αριθ­μός ανα­μέ­νε­ται να αυ­ξη­θεί δρα­μα­τι­κά, καθώς η κα­τα­γρα­φή δεν έχει ολο­κλη­ρω­θεί και ενώ δε­κά­δες βρί­σκο­νται σε νο­σο­κο­μεία με εκτε­τα­μέ­να κρυο­πα­γή­μα­τα.

Και μέσα σε αυτό το πο­λι­κό και φο­νι­κό, απο­λύ­τως αντί­ξοο για σχε­δόν κάθε μορφή ζωής, κλίμα, ο Τραμπ ανα­ρω­τιό­ταν πού βρί­σκο­νταν οι υπο­στη­ρι­κτές της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής και της υπερ­θέρ­μαν­σης του πλα­νή­τη!; Ο άν­θρω­πος είναι βλά­κας, ηλί­θιος και επι­κίν­δυ­νος, μια και ολο­φά­νε­ρα φαί­νε­ται πως πι­στεύ­ει ότι ο πλα­νή­της των συ­νε­πειών της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής θα είναι απο­κλει­στι­κά ένας απέ­ρα­ντος φούρ­νος.

Όμως αυτό που συ­νέ­βη στις ΗΠΑ, είναι πιο κοντά στις προ­βλέ­ψεις κλι­μα­το­λό­γων των πόλων, όπου η αύ­ξη­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας στο έδα­φος και την ατμό­σφαι­ρα οδη­γεί δια­πι­στω­μέ­να στην «απε­λευ­θέ­ρω­ση» ψυ­χρών αέ­ριων μαζών που σε ό,τι αφορά το Βό­ρειο Ημι­σφαί­ριο, «κα­τη­φο­ρί­ζουν» νο­τιό­τε­ρα και όλο και συ­χνό­τε­ρα, προ­κα­λώ­ντας αυτές τις ακραί­ες κα­τα­στά­σεις. Αλλά και πάλι μι­λά­με για ένα σύμ­πτω­μα και μια ψη­φί­δα στη συ­νο­λι­κή ει­κό­να, που πια ξε­περ­νά ακόμη και τις εκτι­μή­σεις στις πε­ρι­βό­η­τες συμ­φω­νί­ες για το κλίμα από το Κιότο έως το Πα­ρί­σι.

Γιατί, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, όλοι οι σο­βα­ροί πε­ρι­βαλ­λο­ντο­λό­γοι και κλι­μα­το­λό­γοι συμ­φω­νούν σε ένα πράγ­μα – ΔΕΝ ξέ­ρου­με πώς θα αντι­δρά­σει ο πλα­νή­της στο σύ­νο­λό του, όταν έρθει η ώρα του «και πέντε» της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής. Και αυτή τη στιγ­μή δεν ζούμε το «παρά πέντε», αλλά το «παρά ένα».

Μπο­ρού­με να δια­πι­στώ­σου­με συ­νέ­πειες και επι­μέ­ρους φαι­νό­με­να και αντι­δρά­σεις, κά­νο­ντας και τις αντί­στοι­χες σε με­γά­λο βαθμό ασφα­λείς προ­βλέ­ψεις για το κακό που έρ­χε­ται αν δεν λη­φθούν άμεσα, πραγ­μα­τι­κά και όχι ει­κο­νι­κά μέτρα κατά της οι­κο­νο­μί­ας, της βιο­μη­χα­νί­ας και της κα­τα­νά­λω­σης του πε­τρε­λαί­ου, του λι­θάν­θρα­κα και των υδρο­γο­ναν­θρά­κων, με άλλα λόγια μια αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή στην ουσία της πο­λι­τι­κή.

Οι πάγοι λιώ­νουν, η στάθ­μη της θά­λασ­σας ανε­βαί­νει, πα­ρά­κτιοι οι­κι­σμοί και ακτές δια­βρώ­νο­νται στα­δια­κά, νησιά κα­τα­πο­ντί­ζο­νται αργά, αλλά στα­θε­ρά, έχου­με με­γα­λύ­τε­ρα σε διάρ­κεια και με υψη­λό­τε­ρες θερ­μο­κρα­σί­ες κα­λο­καί­ρια, εκτε­τα­μέ­νη λει­ψυ­δρία και διά­βρω­ση σε καλ­λιερ­γή­σι­μα εδάφη, αύ­ξη­ση πα­ρα­σι­τι­κών και αν­θε­κτι­κών ορ­γα­νι­σμών σε κρί­σι­μες καλ­λέρ­γειες, με ό,τι αυτό συ­νε­πά­γε­ται για την δια­τρο­φή ή την πείνα, αυ­ξη­μέ­νη ξη­ρα­σία σε δάση και βουνά, με συ­νέ­πεια με­γά­λες και πα­ρα­τε­τα­μέ­νες πυρ­κα­γιές και δρι­μείς και «ξαφ­νι­κούς» χει­μώ­νες, με επε­λά­σεις του χιο­νιά που πιά­νουν «στον ύπνο» κρα­τι­κές υπη­ρε­σί­ες και πο­λί­τες, σε κράτη και κοι­νω­νί­ες που λόγω της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης και της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης αντε­πα­νά­στα­σης έχουν γι­γα­ντιαί­ες ανι­σό­τη­τες (και) στο πεδίο της ενερ­γεια­κής ασφά­λειας και κά­λυ­ψης, αυτό που αλ­λιώς χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ενερ­γεια­κή φτώ­χεια.

Με άλλα λόγια (και) τα τε­λευ­ταία θύ­μα­τα του πο­λι­κού ψύ­χους στις ΗΠΑ είναι τα­ξι­κοί νε­κροί – άστε­γοι, φτω­χοί, κά­τοι­κοι υπο­βαθ­μι­σμέ­νων πε­ριο­χών χωρίς κα­θό­λου ή επαρ­κή θέρ­μαν­ση σε ερ­γα­τι­κές πο­λυ­κα­τοι­κί­ες και πα­ρα­πήγ­μα­τα. Και ο Τραμπ, το τα­ξι­κό και φι­λο­ε­ξο­ρυ­κτι­κό βιολί του…

Το ίδιο βιολί που θέ­λουν να παί­ξουν οι εν Ελ­λά­δι οπα­δοί του εξο­ρυ­κτι­σμού και του πο­λέ­μου στο Αι­γαίο και τη Με­σό­γειο, σαν πι­στοί ακό­λου­θοι και εφαρ­μο­στές της πε­τρε­λαϊ­κής πο­λι­τι­κής της Τοτάλ και της Έξον Μό­μπιλ.

Δεν είναι αργά για να στα­μα­τή­σει αυτή η πο­λι­τι­κή, με τη ρι­ζο­σπα­στι­κή και την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά να βάζει ψηλά στην ατζέ­ντα της την πο­λε­μι­κή ενά­ντια στις εξο­ρύ­ξεις και λόγω των κλι­μα­τι­κών συ­νε­πειών της.

Εκτός και αν θέ­λου­με να δούμε το έργο του Έμε­ριχ να ξε­δι­πλώ­νε­ται πλή­ρως στην πραγ­μα­τι­κή ζωή και οι πάλαι ποτέ οι­κο­νο­μι­κά και κα­τα­να­λω­τι­κά εύ­ρω­στοι Δυ­τι­κο­ευ­ρω­παί­οι και Αμε­ρι­κα­νοί με­σο­α­στοί κα­τα­ντή­σουν κλι­μα­τι­κοί πρό­σφυ­γες στη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή και την Αφρι­κή…

Προ­σω­πι­κά, με ιντρι­γκά­ρει αφά­ντα­στα ένα τέ­τοιο εν­δε­χό­με­νο, ως «δί­καιη» αντα­πό­δο­ση και συ­νέ­πεια στην απύθ­με­νη απε­ρι­σκε­ψία, κω­φό­τη­τα και βλα­κεία των ψη­φο­φό­ρων-κα­τα­να­λω­τών. Αλλά και πάλι, δεν είναι επο­χές αυτές για να παί­ζου­με είτε με τη φωτιά του καύ­σω­να είτε με τον πάγο του πα­γε­τώ­να είτε με τα τρυ­πά­νια του πο­λέ­μου και της απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης του κλί­μα­τος.

Γιατί πολύ απλά δεν υπάρ­χει άλλος πλα­νή­της για την αν­θρω­πό­τη­τα από αυτόν που κα­τοι­κούν προ­σω­ρι­νά οι γε­νιές μας. Το θέμα είναι αν θέ­λου­με να τον αφή­σου­με στις επό­με­νες μέσα σε συν­θή­κες (και) κλι­μα­τι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας. Πώς το είχε γρά­ψει η Ρόζα; Σο­σια­λι­σμός ή Βαρ­βα­ρό­τη­τα; Ίσως στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή να εντο­πί­ζε­ται η πλέον ορια­κή δι­χο­τό­μη­ση και η πλέον κρί­σι­μη απά­ντη­ση του δι­λήμ­μα­τος.

/rproject.gr/