Γίνεται ένα παιχνίδι στον υπολογιστή να θεωρείται άθλημα; Γίνεται παιδιά νεαρής ηλικίας να θεωρούνται επαγγελματίες παίκτες και να έχουν κερδίσει εκατομμύρια δολάρια κάνοντας το χόμπι τους επάγγελμα; Γίνεται εταιρίες-κολοσσοί να επενδύουν υπέρογκα ποσά είτε για διαφημίσεις είτε για να δημιουργήσουν τους δικούς του οργανισμούς;
Η απάντηση σε αυτά αλλά και πολλά αντίστοιχα ερωτήματα είναι καταφατική. Αυτά είναι τα e-sports (electronic sports, δηλαδή ηλεκτρονικός αθλητισμός) που διογκώνονται χρόνο με τον χρόνο ακόμα περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο. Για να δείξω το μέγεθος που έχουν τα e-sports στην παγκόσμια αγορά μπορώ να πω πολλά, από μεγάλους συλλόγους σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ που ίδρυσαν ή αγοράσαν οργανισμούς ηλεκτρονικού αθλητισμού (Paris Saint-Germain, Philadelphia 76ers, Ajax, Schalke, Valencia, Manchester City, Παναθηναϊκός κ.α.), από ιστορικά γήπεδα του αθλητισμού όπως το TD Garden των Boston Celtics που γέμισε ασφυκτικά κατά την διάρκεια τέτοιου είδους αγώνων, από το γεγονός ότι το 2016 ένας τελικός τέτοιου παιχνιδιού είχε περισσοτέρους θεατές (60 εκ.) από τους τελικούς NBA ή ακόμα και από το γεγονός ότι πλέον ακόμα και κολεγιά (όπως το Robert Morris University) προσφέρουν υποτροφίες κρίνοντας της ικανότητες σου σε κάποια από αυτά τα παιχνίδια. Πλέον όλο και περισσότερα παιχνίδια γίνονται ανταγωνιστικά (competitive) και εντάσσονται στα e sports (τα πιο δημοφιλή είναι τα league of legends, dota 2, counter strike). Tα παιχνίδια αυτά είναι συνήθως ομαδικά και σε επαγγελματικό επίπεδο πέρα από ικανότητα και κατάρτιση απαιτούν άριστη χρήση αντανακλαστικών. Όπως και σε κάθε άλλο άθλημα πέρα από τους παίκτες και τους προπονητές υπάρχουν και άτομα που ασχολούνται με την μετάδοση και περιγραφή του αγώνα. Περισσότερα θα πούμε με τον Alex “Bliss” Stinson, που βρίσκεται επαγγελματικά στον χώρο των esports.
-Καταρχάς Alex πες μου δυο λογία για εσένα και δώσε μας κάποιες παραπάνω πληροφορίες για την ζωή σου;
Το κανονικό μου όνομα είναι Αλέξης Ευσταθίου, είμαι 24 χρονών και κατάγομαι από τον Βόλο. Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο της Κοζάνης, στο τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνίων, μια δύσκολη σχολή που είναι αρκετά υποτιμημένη. Αυτή την στιγμή δουλεύω στην Θεσσαλονίκη και μένω μαζί με τον αδερφό μου που σπουδάζει στην Εμποροπλοιάρχων.
-Στα e-sports ποιος είναι ο ρόλος σου;
Είμαι shoutcaster (μετάδοση-παρουσίαση αγώνων) κυρίως για το League of legends, ωστόσο έχω εμπειρία και από coaching σε Ελλάδα και Τσεχία. Την εμπειρία πάνω στο coaching που έχω σε γενικές γραμμές δεν την έχει σχεδόν κανένας στην Ελλάδα λόγω έλλειψης σε αυτή την θέση. Γνωρίζω για την πειθαρχεία που απαιτείται, τις διατροφικές και άλλες συμβουλές που είναι απαραίτητες για έναν επαγγελματία παίκτη. Ειδικά όσο αναφορά ηλικιακά νέους παίκτες, μπορώ με την κατανόηση που έχω αποκτήσει, να τους καθοδηγήσω και να συμβάλλω στην πρόωρη εξέλιξη τους.
-Προσωπικός σου στόχος στο επαγγελματικό κομμάτι ποιος είναι;
Στόχος μου είναι κάποια στιγμή να φτάσω ως αγγλόφωνος caster στο LCS (ανώτατο πρωτάθλημα League of legends). Στο χρονοδιάγραμμα που είχα στο μυαλό μου όταν ξεκινούσα, στόχευα να πραγματοποιήσω τον παραπάνω στόχο τουλάχιστον μέχρι τα 28 μου, αλλά μέχρι τα 26 μου ήθελα να είμαι οικονομικά αυτόνομος μέσω των esports. Την αυτονομία αυτή την έχω πετύχει από τα 23.
-Εν μέσω κρίσης λες ότι είσαι οικονομικά αυτόνομος μέσω των esports, πως επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο σε μια χωρά που πολλοί δεν γνωρίζουν για τον ηλεκτρονικό αθλητισμό;
Γενικότερα θα πρέπει να έχεις ένα ταλέντο, το οποίο θα πρέπει να το ακονίσεις. Τα esports στην Ελλάδα δεν είναι ανεπτυγμένα, θα πρέπει όμως με όπλο το ταλέντο σου να προσπαθήσεις να ξεχωρίσεις. Για να είσαι οικονομικά αυτόνομος θα πρέπει να είσαι ο καλύτερος σε αυτό που κάνεις, εγώ είμαι ο καλύτερος Έλληνας caster. Κάθε επιτυχημένος επαγγελματίας, είτε είναι παίκτης είτε είναι προπονητής είτε είναι caster θα πρέπει να είναι καλύτερος από τους ανταγωνιστές του πάνω σε ένα κομμάτι της αγοράς που έχει ζήτηση, όπως ισχύει σε οποιαδήποτε βιομηχανία. Βέβαια μπορεί να έχει κάποιος το ταλέντο, αλλά για να πετύχει θα πρέπει πρώτα να το μαρκετάρει σωστά και μετέπειτα να βρει τους κατάλληλους εργοδότες.
-Τι πρέπει να έχει ένας επαγγελματίας παίκτης esports;
Για να είσαι επαγγελματίας θες αρχικά και την ανάλογη κατάρτιση. Θα πρέπει να έχεις προσαρμοστικότητα και πειθαρχία. Το ταλέντο είναι απαραίτητο αλλά θα πρέπει να είσαι διατεθειμένος να χάσεις προσωπικό χρόνο για να το αναπτύξεις. Όλα αυτά μαζί είναι απαραίτητα ώστε ο εργοδότης να βλέπει στο πρόσωπο σου σιγουριά και επαγγελματισμό για επενδύσει σε εσένα.
-Στα πιο διαδομένα sports όπως, ποδόσφαιρο και μπάσκετ η απόδοση επηρεάζεται από την ηλικία, καθώς μετά τα 33-34 ,κατά κανόνα, οι παίκτες δεν διανύουν τα πιο παραγωγικά τους χρονιά. Συναντάμε κάτι τέτοιο στα e-sports;
Όσο αναφορά τους παίκτες η χρυσή 10ετία είναι 16-26, καθώς στο συγκεκριμένο ηλιακό πλαίσιο υπάρχει η κατάλληλη όρεξη, τα αντανακλαστικά λάμπουν και ο οργανισμός έχει την δυνατότητα να αφιερώσει αρκετές ώρες όταν αυτό καταστεί απαραίτητο. Τώρα στο κομμάτι της παρουσίασης, της ανάλυσης και τις προπονητικής μιλάμε για ηλικίες σιγουρά άνω των 18 μέχρι και τα 45 με 50 έτη.
-Alex πως λειτουργούν οι ομάδες στα esports και πως έχουν οικονομικά κέρδη;
Ένας οργανισμός είναι μια επιχείρηση όπως κάθε άλλη. Τα έσοδα αυτών των ομάδων προκύπτουν από πώληση δικών τους προϊόντων, αλλά σαν στόχο έχουν να μπορέσουν να μετατρέψουν την εκάστοτε δημοτικότητα τους σε χορηγίες. Όταν αυτή η δημοτικότητα μεταφραστεί σε νούμερα τότε εταιρίες που βρίσκονται κοντά στον χώρο των υπολογιστών, σε χρηματοδοτούν για να διαφημίσουν το προϊόν τους. Αυτή η μέθοδος διαφήμισης είναι πολύ αποδοτική γιατί προβάλλεται σε ένα εξειδικευμένο κοινό που έχει ανάγκη από τέτοιου είδους προϊόντα. Επί της ουσίας δηλαδή σε όλο τον κόσμο οι ομάδες εκμεταλλεύονται το ταλέντο των παικτών τους αλλά και την αγάπη του κόσμου και λειτουργούν σαν διαφημιστικές εταιρίες.
-Μια ομάδα για να μπορέσει να μπει στα esports τι budget χρειάζεται ώστε να είναι ανταγωνιστική και τι παροχές προσφέρει;
Ένας ευρωπαϊκός οργανισμός για να μπορεί να πρωταγωνιστεί στο κορυφαίο επίπεδο χρειάζεται 25.000 με 50.000 μηνιαίως. Τα ποσά αυτά αφορούν μισθούς παικτών, προπονητών αλλά και του προσωπικού που θα είναι υπεύθυνο για το marketing-managment. Όσο αναφορά τις παροχές, οι ομάδες φροντίζουν στο να έχουν οι παίκτες στην διάθεση τους τον καλύτερο εξοπλισμό κάτι που γίνεται και με τα gaming houses. Στα οποία οι παίκτες μιας ομάδας μένουν όλοι μαζί, προπονούνται μαζί, περνούν την καθημερινότητα τους μαζί υπο το βλέμμα του προπονητή με στόχο την μεγιστοποίηση της απόδοσης τους. Στην Ελλάδα είναι ελάχιστες οι ομάδες που θεωρούνται πλήρως επαγγελματικές, σκέψου ότι μπορείς να κάνεις μια ομάδα που να μπορεί να ενταχθεί σε βαλκανικά πρωταθλήματα ακόμα και με budget 500 ευρώ. Εδώ τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, περίπου 10 άτομα σε όλη την χώρα έχουν οικονομική ανεξαρτησία μέσω των esports.
-Πες μας λίγο για τις συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα, ως προς το ταλέντο των παικτών, τα έπαθλα και τις γενικότερες συνθήκες που υπάρχουν.
Γενικά έχουμε αδυναμία προβολής του ταλέντου μας. Υπάρχει ταλέντο αλλά στην χώρα μας είναι δύσκολο να κάνει το βήμα παραπάνω εκτός αν πρόκειται για κάτι εξαιρετικό όπως στην περίπτωση του Κωνσταντίνου Τζορτζίου (ο πιο πετυχημένος Έλληνας esports παίκτης με παγκόσμια καριέρα). Τα έπαθλα που υπάρχουν εδώ δεν είναι κάτι ιδιαίτερο, καθώς στα μεγαλύτερα βαλκανικά πρωταθλήματα συναντάμε έπαθλα που υπάρχουν και στην Γερμάνια σε τουρνουά αρκετά κατωτέρου επιπέδου.
-Δυο λογία για το εγχείρημα του Παναθηναϊκού όπου έκανε επισήμως ομάδα esports;
Σαν ιδέα είναι κάτι τρομερά επιτυχημένο. Ο Παναθηναϊκός είναι ένα ιστορικότατο σωμάτιο υπερβολικά δημοφιλές. Αυτό είναι το σημείο κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις, θες υποστηρικτές που να είναι πολλοί και να σε αγαπούν πολύ. Στα esports αυτό χρειάζεται για οποιοδήποτε επενδύει. Πρόκειται για μια σχέση αλληλεξάρτησης, το κοινό θέλει να βλέπει τους αγαπημένους του παίκτες και τις αγαπημένες του ομάδες στηρίζοντας μια προσπάθεια. Οι εργοδότες με αφορμή αυτή την στήριξη δίνουν το προνόμιο στους παίκτες να μπορούν να ζουν μέσα από τα esports καλύπτοντας παράλληλα και την επιθυμία του κοινού. Το Pao Esports είναι μια πολύ έξυπνη και σωστή ιδέα που όμως υστερεί ως προς την εκτέλεση.
-Τι θα συμβούλευες ένα παιδί 15 χρονών που θέλει να ασχοληθεί με τα esports και τι θα έλεγες στην οικογένεια του;
Στο παιδί θα έλεγα να μην το κυνηγήσει αν δεν έχει ήδη τεράστιο ταλέντο. Είναι όπως σε κάθε άλλο άθλημα, ένα παιδί που ασχολείται με το μπάσκετ στα 15 του αλλά δεν έχει καταφέρει κάτι, δύσκολα θα μπορέσει να κάνει κάτι επαγγελματικά. Οικογένεια και παιδί θα πρέπει να καταλάβουν ότι μιλάμε για πρωταθλητισμό, δεν είναι ένα απλό παιχνίδι στον υπολογιστή. Υπάρχει ανταγωνισμός, για να πέτυχεις πρέπει να είσαι αφοσιωμένος, να έχεις πειθαρχεία και να θυσιάσεις χρόνο. Πολλοί θα σου πούνε “πρώτα το σχολείο” ή “το σχολείο είναι πάνω από όλα”, εγώ δεν είμαι μέσα σε αυτούς και θα σου πω ότι αν μιλάμε για μια σοβαρή περίπτωση, τότε αυτό το ταλέντο δεν πρέπει να χαθεί, πρέπει να πάρει η οικογένεια το ρίσκο και να στηρίξει το παιδί. Όπως ακριβώς θα έκανε και στην περίπτωση ενός αλλού αθλήματος, αν ο Ολυμπιακός ή κάποια άλλη μεγάλη ομάδα έρθει και ζητήσει από μια ακαδημία ποδοσφαίρου ένα παιδί ηλικίας 15 ετών και αρνηθεί η οικογένεια, τότε θα χαθεί η ευκαιρία και η πόρτα στα 18 δεν θα είναι πάλι ανοικτή.
-Γενικά θα ήθελες να μας προσθέσεις κάτι άλλο πάνω στα esports;
Τα esports είναι κάτι πολύ όμορφο, που σαν Ελλάδα τα έχουμε απογοητεύσει πολλές φορές. Όμως το ελληνικό κοινό παραμένει αφοσιωμένο και συνεχίζει να τα αγαπάει. Ουσιαστικά όσο αναφορά τους επενδυτές μέχρι στιγμής δεν έχει προσπαθήσει κάποιος μεγάλος και απέτυχε, έχουν προσπαθήσει λίγοι επενδυτές και έχουν πετύχει μερικώς. Αργά ή γρηγορά θα δημιουργηθεί κάτι καλό, όχι εξαιτίας μου ή εξαιτίας των παικτών αλλά γιατί πολύ απλά τα esports είναι το μέλλον της διασκέδασης.
Για τους ποιο μυημένους, πρόσφατα ο Bliss ενημέρωσε ότι σταματάει από caster στο πρωτάθλημα του LGC αλλά και από coach της Different Dimension. Σε σχετική ερώτηση που αφορούσε αυτή την απόφαση, ο Alex σχολίασε: “Επί της ουσίας δεν ανανεώσαμε συμβόλαιο. Εγώ στο LGC μπορώ να έχω την οικονομική αυτονομία που είναι πολύ σημαντικό. Πιστεύω ότι πήρα την απαραίτητη εμπειρία και αν εμένα άλλο θα εμένα στάσιμος. Κάθε χρόνο τα νούμερα του μειώνονται, η ποιότητα του οπτικοακουστικού του υλικού πέφτει, καθώς πλέον γίνονται μόνο τα απαραίτητα. Θέλω οπωσδήποτε να κάνω μεταστροφή στα αγγλικά, κατά καιρούς σκεφτόμουν να αποχωρήσω αλλά δεν ήθελα να πάρω μια βιαστική απόφαση. Τώρα η Riot ψάχνει casters οπότε θεώρησα ότι είναι η κατάλληλη ευκαιρία”.
ΥΓ: πριν ευχαριστήσω τον Alex για τον χρόνο του, να ενημερώσω ότι μπορείτε να τον βρείτε εδώ: https://www.facebook.com/Blisscasting/
Παναγιώτης Σταμούλης
