Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς είναι φωτογραφημένο το πλαστικό τραπεζομάντηλο στο τραπέζι του κήπου; Πώς είναι φωτογραφημένο ένα βάζο με λουλούδια, ένα αρκουδάκι απλωμένο σε μια απλώστρα, το χρησιμοποιημένο σαπούνι στο μπάνιο κι άλλα μικροασήμαντα αντικείμενα, τα οποία συνήθως είναι μέρος ενός συνόλου, μιας σύνθεσης χωρίς να έχουν τον πρώτο ρόλο στο κάδρο σας;
Τα oddities του Παύλου Παυλίδη στάθηκαν η αφορμή για τη γέννηση αυτής της στήλης «alternative», η συνέντευξη, δε, που ακολουθεί έχει σκοπό να κατανοήσουμε πώς δημιουργείται η φωτογραφική ματιά και πώς χτίζεται το προσωπικό ύφος ενός φωτογράφου..
- Συνέντευξη: Δώρα Λαβαζού
Tι σημαίνει, για σένα, φωτογραφία;
Η φωτογραφία για μένα είναι ένας τρόπος έκφρασης.
Γιατί φωτογραφίζεις;
Μια ερώτηση που δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Μια απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι φωτογραφίζω από συνήθεια, καθώς από το 1977, όταν και πήρα την πρώτη μου SLR, με θυμάμαι με μία κάμερα, είτε στις διακοπές είτε στις βόλτες… Μία άλλη απάντηση θα μπορούσε να είναι παρεμφερής με αυτή της πρώτης ερώτησης: Φωτογραφίζω γιατί είναι για μένα ένας οικείος τρόπος έκφρασης. Στην πραγματικότητα δεν έχω να δώσω κάποια απάντηση που να καλύπτει τους λόγους που φωτογραφίζω.
Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν μια καλή φωτογραφία;
Η υπέρβαση του πραγματικού είναι το βασικό στοιχείο που θα πρέπει να επιδιώκει μια φωτογραφία για να θεωρηθεί καλή. Σπάνια όμως αυτή επιτυγχάνεται. Εργαλείο βασικό για την επίτευξή της είναι η αφαίρεση. Η επιλογή του φωτογράφου να αφήσει στο κάδρο του τα απολύτως απαραίτητα είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Υπάρχουν δύο σχολές φωτογραφίας. Η μια υποστηρίζει πως η φωτογραφία είναι η καταγραφή, η απεικόνιση του κόσμου, και η άλλη πως η φωτογραφία πρέπει να είναι ο καθρέφτης του εαυτού μας, πρέπει να έχει ένταση, συγκίνηση, δόνηση, μεταμόρφωση. Σε τι εξυπηρετεί αυτός ο διαχωρισμός κι αν πρέπει να γίνεται;
Θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να υφίσταται αυτός ο διαχωρισμός. Από την φύση της η φωτογραφία, δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από πιστή καταγραφή και απεικόνιση του κόσμου. Από την άλλη θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια αυτή η απεικόνιση να αναπαριστά – δημιουργεί έναν προσωπικό κόσμο, τον κόσμο του φωτογράφου. Με όλες τις εμμονές του και τα ατομικά του χαρακτηριστικά. Να έχει με λίγα λόγια την προσωπική του ταυτότητα.
Ο Αντρέ Κερτέζ κι ο Σούντεκ φωτογράφιζαν μικροαντικείμενα προσδίδοντάς τους μια μαγική διάσταση. Μεταμόρφωναν τα ασήμαντα σε σημαντικά. Θεωρώ πως σε έχουν επηρεάσει…Είναι όντως εμπνευστές σου;
Και όχι μόνο! Πολλοί φωτογράφοι, και όχι μόνο, έχουν επηρεάσει την δουλειά μου. Θεωρώ όμως ότι ο Walker Evans είναι ο βασικός καθοδηγητής της σκέψης μου.
Πώς προέκυψε η ιδέα των oddities; Μας δίνεις την εξής εντύπωση… «Να κοίτα…» το παράξενο βρίσκεται μπροστά στην πόρτα μας αρκεί να το κοιτάξουμε, σωστά;
Τα Oddities προέκυψαν από μόνα τους, αυθόρμητα και χωρίς να το αντιληφθώ. Εκ των υστέρων και αφού είχε πια σχηματισθεί μια πρόταση με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, κοιτάζοντας παλαιότερα κομμάτια δουλειάς μου αρχίζω και διακρίνω ψήγματα Oddities που με τον καιρό όλο και πληθαίνουν, για να φθάσουν τρία με τέσσερα χρόνια πριν να γίνουν κυρίαρχα στη φωτογραφία μου.
Η κεντρική ιδέα πραγματικά είναι αυτή: Παρατήρηση και ανάδειξη των «αδιάφορων» άνευ αξίας αντικειμένων που μας περιβάλλουν και τα προσπερνάμε χωρίς να τους δίνουμε σημασία. Είναι γοητευτική η προσπάθεια αυτή που πολλές φορές κρύβει στοιχεία νοσταλγίας, τρυφερότητας αλλά και ειρωνείας και κριτικής.
Το ασήμαντο είναι το σημαντικό που κανείς ακόμα δεν έβγαλε από την αφάνεια. Εσύ το κάνεις… Έχει όμως απήχηση στον θεατή; Θέλω να πω αν κάποιος δεν είναι θεωρητικός τέχνης, αν κάποιος δεν έχει μελετήσει μεγάλους φωτογράφους, αν κάποιος δεν έχει φωτογραφική παιδεία μπορεί να αναγνώσει, να κατανοήσει μια τέτοιου είδους φωτογραφία;
Νομίζω πως μπορεί. Έχω παρατηρήσει αρκετούς από τους θεατές των φωτογραφιών μου, που ενώ θεωρώ οτι δεν εχουν στενή σχέση με την φωτογραφία που κάνω ή κάποια σχέση με την φωτογραφία και την τέχνη γενικότερα, να βρίσκουν την άκρη του νήματος και να καταλήγουν εκεί που και εγώ βρέθηκα φωτογραφίζοντας τα θέματά μου. Υπάρχουν βέβαια πολλοί που δεν καταφέρνουν να αποκωδικοποιήσουν αυτό που βλέπουν και τους ξενίζει. Τελικά έχει να κάνει κυρίως με το ένστικτο και με το πόσο «ανοικτός» είναι κάποιος απέναντι σε αυτό που βλέπει.
Πες μας λίγα λόγια για το πως προέκυψε η διδασκαλία αν κάνεις κάτι αυτή τη στιγμή και πού μπορούμε να δούμε δουλειά σου.
Αρχικά η διδασκαλία προέκυψε μετά από την προτροπή του δάσκαλου μου, του Πλάτωνα Ριβέλλη, για να αναλάβω να οργανώσω ένα φωτογραφικό σεμινάριο στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας «Γαία» στην Κηφισιά, πράγμα που έκανα. Η αλήθεια είναι ότι πάντα με γοήτευε η διδασκαλία και το είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου. Από τότε και μέχρι σήμερα οργανώνω φωτογραφικά σεμινάρια, σε διάφορους χώρους. Αυτή τη στιγμή ξεκινώ ένα σεμινάριο για αρχάριους σε ένα νέο χώρο, το «Κέντρο Απόκεντρο» που τον στήνουμε με κάποιους φίλους της ομάδας με το ίδιο όνομα, στο κέντρο της Αθήνας.
Δουλειά μου μπορείτε να δείτε στο προσωπικό μου site: http://www.pavlospavlidis.photography/
Δώσε μου εσύ το μότο αυτής της συνέντευξης κι ένα μουσικό κομμάτι για να την συνοδεύσουμε.
Μότο της συνέντευξης δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από τις φωτογραφίες μου. Όσο για το μουσικό κομμάτι, αν και δεν συνηθίζω να συνοδεύω τις φωτογραφίες μου με κάποια μουσική για να μπορούν να αναπνεύσουν μόνες τους, για την συνέντευξη θα πρότεινα οποιοδήποτε κομμάτι του Tom Waits
