Το ΚΚΕ, οι συνεργασίες και τα μέτωπα

Το ΚΚΕ φτάνει στο 21ό συνέδριό του

Μέσα σε συν­θή­κες δύ­σκο­λες, οι συ­ζη­τή­σεις πε­ρι­λαμ­βά­νουν τα κατ’ αρχήν αυ­το­νό­η­τα: τις κομ­μα­τι­κές εκτι­μή­σεις για τις διε­θνείς και ντό­πιες πο­λι­τι­κές και κοι­νω­νι­κές εξε­λί­ξεις, τις εκτι­μή­σεις για την κα­τά­στα­ση και τις προ­ο­πτι­κές του κι­νή­μα­τος, τον απο­λο­γι­σμό της κομ­μα­τι­κής δρά­σης από το 20ό συ­νέ­δριο μέχρι σή­με­ρα, την εκλο­γή της νέας κομ­μα­τι­κής ηγε­σί­ας. Χωρίς σο­βα­ρή συ­ζή­τη­ση πάνω σε αυτά, δεν γί­νε­ται ένα κομ­μα­τι­κό συ­νέ­δριο. Όμως απου­σιά­ζουν, ή έστω υπο­βαθ­μί­ζο­νται, κά­ποια άλλα ζη­τή­μα­τα που αφο­ρούν έναν ευ­ρύ­τε­ρο κόσμο του κι­νή­μα­τος –πέρα από τις ορ­γα­νω­μέ­νες δυ­νά­μεις του ΚΚΕ και την πε­ρι­φέ­ρειά τους. 

Μαρία Μπόλαρη

Κομ­βι­κό είναι το ζή­τη­μα του ερω­τή­μα­τος εάν το ΚΚΕ σκο­πεύ­ει να πάρει σχε­δια­σμέ­νες πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες, με στόχο την ανα­τρο­πή των αντερ­γα­τι­κών-αντι­λαϊ­κών μέ­τρων της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη, δη­λα­δή με στόχο την επί­τευ­ξη εδώ και τώρα συ­γκε­κρι­μέ­νων πο­λύ­τι­μων κα­τα­κτή­σε­ων της ερ­γα­τι­κής τάξης και του κό­σμου μας. Εάν σκο­πεύ­ει να το κάνει, θα όφει­λε να έχει δώσει ήδη ένα πε­ρί­γραμ­μα απα­ντή­σε­ων πάνω στα ερω­τή­μα­τα: Μαζί με ποιους; Ενά­ντια σε ποιους; Με τι τα­κτι­κή απέ­να­ντι σε όλους τους «εν­διά­με­σους»; Σε ποιον πο­λι­τι­κό χρόνο; Με ποιες βα­σι­κές ιε­ραρ­χη­μέ­νες διεκ­δι­κή­σεις και με ποιες βα­σι­κές συν­θη­μα­τι­κές αιχ­μές; Κ.ο.κ. Χωρίς σο­βα­ρή συ­ζή­τη­ση πάνω σε αυτά δεν γί­νε­ται ένα εν­δια­φέ­ρον και εξω­στρε­φές κομ­μα­τι­κό συ­νέ­δριο…

Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό το γε­γο­νός ότι μέσα σε μια σο­βα­ρή πο­λι­τι­κή δο­κι­μα­σία, όπως ήταν η συ­ζή­τη­ση στη Βουή για το νό­μο-λαι­μη­τό­μο του Χα­τζη­δά­κη, τα ηγε­τι­κά πο­λι­τι­κά στε­λέ­χη του ΚΚΕ χρειά­στη­κε να δώ­σουν απα­ντή­σεις σε ανά­λο­γα ερω­τή­μα­τα, την ώρα που αυτή η συ­ζή­τη­ση δεν έχει δια­πε­ρά­σει τις ει­ση­γή­σεις της ΚΕ προς το 21ό συ­νέ­δριο, ούτε τον προ­συ­νε­δρια­κό διά­λο­γο.

Ο Δ. Κου­τσού­μπας, σωστά, εντό­πι­σε τις ευ­θύ­νες της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ για τις ση­με­ρι­νές δυ­να­τό­τη­τες του Μη­τσο­τά­κη: «Ας είναι καλά ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που έκανε τη μισή δου­λειά, για να έρ­θε­τε εσείς τώρα να ολο­κλη­ρώ­σε­τε…». Πράγ­μα­τι έτσι είναι. Γι’ αυτό άλ­λω­στε ο Τσί­πρας αντι­με­τω­πί­ζει ένα σαφές πρό­βλη­μα «εμπι­στο­σύ­νης» των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών που, κατά τη γνώμη μου, είναι ένας βα­σι­κός λόγος που κα­θη­λώ­νει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στη στα­σι­μό­τη­τα. Όμως, πώς αξιο­ποιεί αυτό το στοι­χείο η τα­κτι­κή του ΚΚΕ;

Τα πε­πραγ­μέ­να απο­δει­κνύ­ουν, κατ’ αρχήν, ότι το θέμα είναι υπαρ­κτό (ανα­γκα­στι­κή σύμ­πτω­ση απέ­να­ντι στην απα­γό­ρευ­ση των δια­δη­λώ­σε­ων, την αστυ­νο­μία μέσα στα ΑΕΙ και άλλα που έρ­χο­νται…). Αν αυτά που έγι­ναν και άλλα που ανα­πό­φευ­κτα θα γί­νουν, συ­νο­δεύ­ο­νται με ένα «κενό» συ­γκρο­τη­μέ­νης απά­ντη­σης στο ποια «μέ­τω­πα» είναι θε­μι­τά και επι­θυ­μη­τά, υπό ποιες πο­λι­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις, και ποια «μέ­τω­πα» απορ­ρί­πτο­νται με σα­φή­νεια, τότε δη­μιουρ­γεί­ται ο κίν­δυ­νος να προ­σφέ­ρει κα­νείς πο­λι­τι­κές ευ­και­ρί­ες για εξε­λί­ξεις αντί­θε­τες από τις προ­θέ­σεις του και τις επι­χει­ρη­μα­το­λο­γί­ες του. Για να το πω ρητά: αυτό το «κενό» στην πο­λι­τι­κή του ΚΚΕ προ­σφέ­ρει πο­λι­τι­κές ευ­και­ρί­ες στην ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, και μά­λι­στα εύ­κο­λα. Θυ­μί­ζω ότι οι εκλο­γές που έρ­χο­νται θα είναι εκλο­γές δύο γύρων.

Το ΚΚΕ έχει ξα­να­πε­ρά­σει από αυτό το ση­μείο. Απο­φεύ­γο­ντας να εμπλα­κεί στο ζή­τη­μα του πώς μπο­ρεί να νι­κή­σει το μα­ζι­κό «αντι­μνη­μο­νια­κό» ρεύμα του 2010-12, απο­φεύ­γο­ντας να εξη­γή­σει στον κόσμο ένα άλλο πο­λι­τι­κό σχέ­διο (αν είχε…), απο­φεύ­γο­ντας να δώσει πο­λι­τι­κή μάχη για τους όρους και τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις της δικής του γραμ­μής, οδη­γή­θη­κε στις εκλο­γές του 2012 σε μια εκλο­γι­κή ήττα, από ένα κόμμα όπως ο τότε ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, εμ­φα­νώς κα­τώ­τε­ρο του ΚΚΕ από άποψη ορ­γα­νω­τι­κό­τη­τας και συ­νο­χής. Και στο δεύ­τε­ρο γύρο του Ιούνη του ’12, η εκλο­γι­κή ήττα έγινε συ­ντρι­βή, με το μισό πε­ρί­που κόσμο του ΚΚΕ να ψη­φί­ζει ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Η εμπει­ρία αυτή απο­δει­κνύ­ει ότι, για ένα μα­ζι­κό ερ­γα­τι­κό κόμμα, η αρ­νη­τι­κή απά­ντη­ση δεν είναι συ­νή­θως αρ­κε­τή. Η Αλ. Πα­πα­ρή­γα, τό­νι­σε στη Βουλή: «αυτά τα αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρα ή αντι­φι­λε­λεύ­θε­ρα μέ­τω­πα, θε­ω­ρού­με ότι είναι μέ­τω­πα που υπο­σκά­πτουν, πα­ρο­πλί­ζουν το ερ­γα­τι­κό και λαϊκό κί­νη­μα αντί να του δί­νουν ώθηση για να εξε­λι­χθεί σε ένα ορ­μη­τι­κό πο­τά­μι αντε­πί­θε­σης». Είναι η κα­θα­ρό ότι η απόρ­ρι­ψη («των αντι­νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων ή αντι­φι­λε­λεύ­θε­ρων με­τώ­πων») δε συν­δυά­ζε­ται με κά­ποια άλλη πα­ραλ­λα­γή με­τω­πι­κής-με­τα­βα­τι­κής πο­λι­τι­κής. Ο ρόλος του ΚΚΕ προ­βάλ­λε­ται ως του «κα­θο­δη­γη­τή του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και της κοι­νω­νί­ας συμ­μα­χί­ας στην πάλη για το σο­σια­λι­σμό-κομ­μου­νι­σμό».

Ασφα­λώς, η με­τα­βα­τι­κή πο­λι­τι­κή δεν είναι «πα­ντός και­ρού», δεν είναι υπο­χρε­ω­τι­κή πα­ντού και πάντα. Υπάρ­χουν πε­ρί­ο­δοι μα­ζι­κής εφό­δου της ερ­γα­τι­κής τάξης με στόχο «να σπά­σου­με τον τοίχο του κα­πι­τα­λι­σμού». Τότε η με­τα­βα­τι­κή πο­λι­τι­κή δεν είναι αναμ­φί­βο­λα απα­ραί­τη­τη (αν και επε­ξερ­γα­σί­ες «κλασ­σι­κών» όπως ο Λένιν, υπο­δει­κνύ­ουν ότι και τότε είναι χρή­σι­μη…). Όμως οι ει­ση­γή­σεις του 21ού συ­νε­δρί­ου υπο­γραμ­μί­ζουν ότι δεν ζούμε μια τέ­τοια πε­ρί­ο­δο, αντί­θε­τα υπερ­το­νί­ζουν (αντι­κει­με­νί­στι­κα) τις «δυ­σκο­λί­ες» για να κα­τα­λή­ξουν στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι «θε­τι­κές κα­τα­κτή­σεις για λο­γα­ρια­σμό της ερ­γα­τι­κής τάξης δεν είναι εφι­κτές». Το να υπο­στη­ρί­ζει κα­νείς ταυ­τό­χρο­να και τις δύο αυτές θέ­σεις (και το ότι η πε­ρί­ο­δος είναι «δύ­σκο­λη» και το ότι δεν είναι ανα­γκαία κά­ποια μορφή συ­γκε­κρι­μέ­νης με­τα­βα­τι­κής πο­λι­τι­κής) είναι ένα σο­βα­ρό πο­λι­τι­κό λάθος, που στην ιστο­ρία της κομ­μου­νι­στι­κής Αρι­στε­ράς πλη­ρώ­θη­κε πάντα με μα­ζι­κές απώ­λειες προς τα δεξιά.

Το ΚΚΕ προ­σπα­θεί να «κου­κου­λώ­σει» αυτά τα ερω­τή­μα­τα, υπερ­βάλ­λο­ντας στην κρι­τι­κή της πε­ριό­δου ανό­δου του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, και δεν εννοώ την έντα­ση των επι­χει­ρη­μά­των, αλλά την ουσία τους. Η Αλ. Πα­πα­ρή­γα έχει υπο­γραμ­μί­σει: «η συμ­με­το­χή σε μια αστι­κή κυ­βέρ­νη­ση συ­νι­στά λάθος που δεν διορ­θώ­νε­ται εύ­κο­λα και μπο­ρεί να απο­δει­χθεί ανε­πα­νόρ­θω­το». Η θέση αυτή είναι σωστή ως προς κά­ποιες «ιστο­ρι­κές» επι­λο­γές του ΚΚΕ: Ως προς τη συμ­με­το­χή στην κυ­βέρ­νη­ση «εθνι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης», υπό τον Γ. Πα­παν­δρέ­ου το 1945, ή τη συμ­με­το­χή στις κυ­βερ­νή­σεις «κά­θαρ­σης» και «εθνι­κής ενό­τη­τας» μαζί με τη Δεξιά και το ΠΑΣΟΚ το 1989. Όμως, το 2010-12 το πραγ­μα­τι­κό πε­ριε­χό­με­νο της απαί­τη­σης για ανα­τρο­πή των μνη­μο­νια­κών κυ­βερ­νή­σε­ων ήταν «ανοι­χτό», και το ΚΚΕ όφει­λε να δώσει τις δικές του απα­ντή­σεις και να δώσει τη μάχη για να τις επι­βά­λει. Η εκ­φυ­λι­στι­κή πο­ρεία του Τσί­πρα δεν ήταν «κι­σμέτ», δεν ήταν προ­δια­γε­γραμ­μέ­νος μο­νό­δρο­μος, η ιστο­ρία είχε και άλλες πι­θα­νές εναλ­λα­κτι­κές δια­δρο­μές…

Με μια έν­νοια αυτά τα δι­λήμ­μα­τα θα επα­νέλ­θουν. Ο νόμος Χα­τζη­δά­κη προει­δο­ποιεί ότι ένας πλα­τύ­τε­ρος κό­σμος θα επι­θυ­μεί και θα επι­διώ­κει την ανα­τρο­πή του Μη­τσο­τά­κη. Αν δεν δοθεί συ­γκε­κρι­μέ­νη πο­λι­τι­κή μάχη για το τι κα­τεύ­θυν­ση πρέ­πει να πάρει αυτή η πρό­θε­ση, τότε είναι πι­θα­νή μια ανα­θέρ­μαν­ση του «δι­κομ­μα­τι­σμού», με μοι­ρα­σιά των ρόλων με­τα­ξύ Μη­τσο­τά­κη-Τσί­πρα, αλλά αλώ­βη­τη την αστι­κή πο­λι­τι­κή.

Συ­γκρο­τη­μέ­νο «μέ­τω­πο» με την ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, δεν μπο­ρεί και δεν πρέ­πει να υπάρ­ξει, γιατί αυτή έχει βυ­θι­στεί στο σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο εκ­φυ­λι­σμό. Όμως η με­τω­πι­κή συ­νερ­γα­σία που θα χτί­ζει τις διεκ­δι­κή­σεις, που θα απαι­τεί να με­τα­τρέ­ψει την ανα­τρο­πή Μη­τσο­τά­κη σε συ­γκε­κρι­μέ­νες ερ­γα­τι­κές/λαϊ­κές κα­τα­κτή­σεις, η εμπέ­δω­ση ενός συ­νο­λι­κό­τε­ρου αλλά και συ­γκε­κρι­μέ­νου προ­γράμ­μα­τος που θα ανα­δει­κνύ­ει τις ερ­γα­τι­κές/λαϊ­κές μάζες σε αντί­πα­λο δέος απέ­να­ντι στο αστι­κό μπλοκ, είναι ζη­τή­μα­τα που πρέ­πει να συ­γκε­ντρώ­σουν προ­σο­χή. Τώρα, πριν οι εκλο­γι­κοί εκ­βια­σμοί δη­μιουρ­γή­σουν νέες τά­σεις ή νέα δε­δο­μέ­να. Το να έμπαι­νε ενερ­γά το ΚΚΕ σε αυτή τη δια­δι­κα­σία θα ήταν μια θε­τι­κό­τα­τη εξέ­λι­ξη που, δυ­στυ­χώς, δεν επι­βε­βαιώ­νε­ται στις επε­ξερ­γα­σί­ες του 21ου συ­νε­δρί­ου.

/rproject.gr/