Βρετανία: Ήττα για Τόρις και Εργατικούς, κενό πραγματικής Αριστεράς

Στο Ηνωμένο Βασίλειο το Κόμμα του Brexit πρώτευσε στις ευρωεκλογές με 30%, παρότι είχε διάρκεια ζωής μόλις μερικών εβδομάδων. Δεύτεροι ήρθαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με 19,8%, τρίτοι και καταϊδρωμένοι οι Εργατικοί με 14%, τέταρτοι οι Πράσινοι με 11,8%, ενώ το κυβερνητικό δεξιό κόμμα των Τόρις γνώρισε τη μεγαλύτερη συντριβή της ιστορίας του καθώς έμεινε στο 8,9%.

Πέτρος Τσάγκαρης

Το Κόμμα του Brexit ήρθε πρώτο σε όλες τις πε­ριο­χές της Αγ­γλί­ας, εκτός από το Λον­δί­νο, καθώς και στην Ουα­λία. Το ατού του κόμ­μα­τος ήταν ο δια­βό­η­τος ηγέ­της του Νάι­τζελ Φά­ρατζ. Ο ρα­τσι­στής πο­λι­τι­κός –και πρώην τρα­πε­ζί­της– κα­τά­φε­ρε, εν είδει δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, να συ­σπει­ρώ­σει τους ψη­φο­φό­ρους που είναι υπέρ του Brexit. Έχο­ντας ως τα­κτι­κή να μη μι­λά­ει και να μην εκ­δώ­σει καν έντυ­πο υλικό για άλλα θέ­μα­τα (όπως οι πρό­σφυ­γες και οι με­τα­νά­στες, η φο­ρο­λο­γία, τα ερ­γα­σια­κά και οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις) μά­ζε­ψε ψή­φους και από τα ερ­γα­τι­κά και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα που μι­σούν τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη γρα­φειο­κρα­τία των Βρυ­ξελ­λών.

Από την άλλη, οι Φι­λε­λεύ­θε­ροι συ­σπεί­ρω­σαν τις ψή­φους υπέρ της πα­ρα­μο­νής στην Ευ­ρω­παϊ­κή Ένωση. Και τα δύο πρώτα κόμ­μα­τα «έχτι­σαν» την εκλο­γι­κή τους επι­τυ­χία, στις με­γά­λες αντι­φά­σεις των δύο πα­ρα­δο­σια­κών κομ­μά­των της χώρας, των Τόρις και των Ερ­γα­τι­κών.

Πα­ραί­τη­ση

Δύο ημέ­ρες πριν από τις ευ­ρω­ε­κλο­γές επήλ­θε ο προ­α­ναγ­γελ­θείς πο­λι­τι­κός θά­να­τος της πρω­θυ­πουρ­γού και αρ­χη­γού των Τόρις, Τε­ρέ­ζα Μέι. Εν μέσω λυγ­μών, και με προ­φα­νή επί­γνω­ση του επερ­χό­με­νου συ­ντρι­πτι­κού εκλο­γι­κού απο­τε­λέ­σμα­τος, ανα­κοί­νω­σε την πα­ραί­τη­σή της από την πρω­θυ­πουρ­γία και από την ηγε­σία του Συ­ντη­ρη­τι­κού Κόμ­μα­τος κο­ρυ­φώ­νο­ντας το πο­λι­τι­κό δράμα της άρ­χου­σας τάξης στο Ηνω­μέ­νο Βα­σί­λειο.

Κάτω από την ηγε­σία της Μέι και εξαι­τί­ας της αντί­φα­σης του Brexit (το ήθε­λαν οι ψη­φο­φό­ροι και οι βου­λευ­τές του κόμ­μα­τος, ενώ η τάξη που στη­ρί­ζει το κόμμα και της οποί­ας τα συμ­φέ­ρο­ντα εξυ­πη­ρε­τεί, ήταν υπέρ της πα­ρα­μο­νής) η κυ­βέρ­νη­σή της και το κόμμα της πέ­τυ­χαν ιστο­ρι­κά αρ­νη­τι­κά ρεκόρ: 43 πα­ραι­τή­σεις υπουρ­γών σε 34 μόλις μήνες δια­κυ­βέρ­νη­σης. Αλλά και το χα­μη­λό­τε­ρο πο­σο­στό σε εκλο­γές από την ίδρυ­ση των Τό­ρη­δων, εδώ και 200 χρό­νια πε­ρί­που (για να κα­τα­λά­βου­με το μέ­γε­θος της κα­τάρ­ρευ­σης, αξί­ζει να θυ­μη­θού­με ότι στις ευ­ρω­ε­κλο­γές του 2014 είχε πάρει 24% και στις εθνι­κές εκλο­γές του 2017, 42,5%!).

Η ερ­γα­τι­κή τάξη και τα άλλα φτωχά στρώ­μα­τα θα έχουν να θυ­μού­νται την Μέι για τις δρα­κό­ντειες χρε­ώ­σεις που επέ­βα­λε στις κοι­νω­νι­κές πα­ρο­χές προς τους ηλι­κιω­μέ­νους, για την εχθρι­κή της πο­λι­τι­κή προς το πε­ρι­βάλ­λον, ως υπουρ­γός Εσω­τε­ρι­κών, καθώς και για άλλα μέτρα που συ­νέ­βα­λαν στο γίνει η ζωή εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων κυ­ριο­λε­κτι­κά αφό­ρη­τη.

Σε­νά­ρια

Όπως δή­λω­σε η Μέι, θα πα­ραι­τού­νταν στις 7 Ιου­νί­ου και στις 10 του μήνα θα ξε­κι­νού­σε η προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία των υπο­ψη­φί­ων αντι­κα­τα­στα­τών της. Σύμ­φω­να με το σχέ­διο θα πα­ρέ­με­νε ως υπη­ρε­σια­κή πρω­θυ­πουρ­γός μέχρι την ολο­κλή­ρω­ση των δια­δι­κα­σιών και την ανά­δει­ξη νέου αρ­χη­γού –πι­θα­νό­τα­τα στις αρχές Αυ­γού­στου.

Πε­ρί­που 20 ανα­μέ­νε­ται να είναι οι υπο­ψή­φιοι για την ηγε­σία, ενώ μέχρι την ώρα που γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές είχαν «δη­λω­θεί» 14, οι πε­ρισ­σό­τε­ροι πρώην ή νυν υπουρ­γοί. Μόνον ένας από αυ­τούς, ο Σ. Γκί­μαχ, πρώην υπουρ­γός Πα­νε­πι­στη­μί­ων, είναι υπέρ ενός δεύ­τε­ρου δη­μο­ψη­φί­σμα­τος για το Brexit, δηλ. είναι ου­σια­στι­κά υπέρ της πα­ρα­μο­νής. Οι υπό­λοι­ποι είναι υπέρ του Brexit και μά­λι­στα του σκλη­ρού Brexit, δηλ. χωρίς συμ­φω­νία με την ΕΕ. Συ­νε­πώς ο νέος ηγέ­της του κόμ­μα­τος πι­θα­νό­τα­τα θα μοιά­ζει με τον Φά­ρατζ. Για πολ­λούς, φα­βο­ρί για την ηγε­σία είναι ο πρώην υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών Μπό­ρις Τζόν­σον, αλλά κα­νείς δεν μπο­ρεί να είναι σί­γου­ρος.

Το Ηνω­μέ­νο Βα­σί­λειο έχει πάρει πα­ρά­τα­ση έως τον Οκτώ­βριο ώστε να υπάρ­ξει συμ­φω­νία ή η χώρα να βγει από την ΕΕ χωρίς συμ­φω­νία. Ωστό­σο η επι­κρά­τη­ση ενός σκλη­ρού Brexiter στην ηγε­σία των Τόρις δεν ση­μαί­νει ότι τε­λι­κά τον Οκτώ­βριο θα υπάρ­ξει σκλη­ρό Brexit. Όσο κι αν θέ­λουν, οι σκλη­ροί δεν μπο­ρούν να ξε­πε­ρά­σουν εύ­κο­λα δύο ζη­τή­μα­τα: Η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι ότι αν η Βρε­τα­νία απο­χω­ρή­σει από την ΕΕ χωρίς συμ­φω­νία, τα βρε­τα­νι­κά σύ­νο­ρα στην (χω­ρι­σμέ­νη λόγω βρε­τα­νι­κής κα­το­χής) Ιρ­λαν­δία, με­τα­τρέ­πο­νται αυ­τό­μα­τα σε σύ­νο­ρα με­τα­ξύ ΕΕ και Ηνω­μέ­νου Βα­σι­λεί­ου, σύ­νο­ρα που θα διέ­πο­νται από τους κα­νό­νες του Πα­γκό­σμιου Ορ­γα­νι­σμού Εμπο­ρί­ου (ΠΟΕ), πράγ­μα που ση­μαί­νει δα­σμούς κ.λπ. Κάθε άλλη λύση (π.χ. να υπάρ­ξει ει­δι­κό δα­σμο­λο­γι­κό κα­θε­στώς στη Β. Ιρ­λαν­δία) θα σή­μαι­νε αμ­φι­σβή­τη­ση της κυ­ριαρ­χί­ας του Λον­δί­νου, πράγ­μα απα­ρά­δε­κτο για ένα δεξιό πα­τριω­τι­κό κόμμα, αλλά και γε­νι­κά για το κύρος μιας αυ­το­κρα­το­ρί­ας –πα­ρό­τι σε απο­σύν­θε­ση.

Δεύ­τε­ρο πρό­βλη­μα είναι το Κοι­νο­βού­λιο: Εκεί δεν υπάρ­χει πλειο­ψη­φία με την οποία μπο­ρεί να πε­ρά­σει το σκλη­ρό Brexit. Το να επι­χει­ρη­θεί κάτι τέ­τοιο, θα ση­μά­νει ακόμη βα­θύ­τε­ρη κρίση και διά­σπα­ση των Τόρις, πι­θα­νά μια νέα συ­νταγ­μα­τι­κή κρίση και, συ­να­κό­λου­θα, τη διε­ξα­γω­γή είτε εθνι­κών εκλο­γών είτε δη­μο­ψη­φί­σμα­τος.

Ερ­γα­τι­κοί

Δεν ήταν όμως οι Τόρις που στις ευ­ρω­ε­κλο­γές είδαν τα πο­σο­στά τους να μειώ­νο­νται δρα­μα­τι­κά. Το Ερ­γα­τι­κό Κόμμα τα πήγε επί­σης πολύ άσχη­μα, καθώς έμει­νε στο 13,8%, 10 μο­νά­δες κάτω από το 2014 και κυ­ρί­ως συ­ντρι­πτι­κά κάτω από το ισχυ­ρό 40% των τε­λευ­ταί­ων εθνι­κών εκλο­γών το 2017. Στη Σκο­τία οι Ερ­γα­τι­κοί τα πήγαν ακόμη πιο άσχη­μα, καθώς έπε­σαν στην πέμ­πτη θέση συ­γκε­ντρώ­νο­ντας μο­νο­ψή­φιο πο­σο­στό (κάτω από 10%). Πα­ρό­τι κά­πο­τε ήταν πρώτο κόμμα στη Σκο­τία, τώρα δεν κα­τά­φε­ραν να εκλέ­ξουν ούτε έναν ευ­ρω­βου­λευ­τή. Δεν κα­τά­φε­ραν να κερ­δί­σουν από τη δεξιά κα­τρα­κύ­λα του εθνι­κι­στι­κού SNP και ο βα­σι­κός λόγος γι’ αυτό ήταν η ζημιά που υπέ­στη­σαν το 2014 όταν στο τότε δη­μο­ψή­φι­σμα, μαζί και σε συ­νερ­γα­σία με τους Τόρις, τά­χθη­καν ενά­ντια στην ανε­ξαρ­τη­σία της Σκο­τί­ας.

Αλλά και το απο­τέ­λε­σμα στην Ουα­λία (15%) ήταν απο­γοη­τευ­τι­κό καθώς σή­μα­νε ότι οι Ερ­γα­τι­κοί έπε­σαν στις τρίτη θέση μετά το Κόμμα του Brexit και του ουα­λι­κού Plaid Cymru, ση­μειώ­νο­ντας το χει­ρό­τε­ρο πο­σο­στό από το… 1910. Η ψήφος υπέρ του Κόμ­μα­τος του Brexit προ­ήλ­θε κυ­ρί­ως από τις ερ­γα­τι­κές πε­ριο­χές της Ουα­λί­ας –άλλο ένα κα­μπα­νά­κι ενά­ντια στην προ­σαρ­μο­γή της ηγε­σί­ας των Ερ­γα­τι­κών προς τη δεξιά πτέ­ρυ­γα του κόμ­μα­τος.

Γιατί το κακό απο­τέ­λε­σμα άνοι­ξε και πάλι τη δυ­να­τό­τη­τα αμ­φι­σβή­τη­σης του ηγέτη του κόμ­μα­τος Τζέ­ρε­μι Κόρ­μπιν από τη δεξιά πτέ­ρυ­γα (δηλ. τους μπλε­ρι­κούς). Επι­κα­λού­με­νοι την –υπαρ­κτή– αμ­φι­ση­μία του κόμ­μα­τος στο ζή­τη­μα του Brexit, προ­σπα­θούν τώρα να επι­βά­λουν στον Κόρ­μπιν να τα­χθεί ρητά με την πλευ­ρά της πα­ρα­μο­νής και να ζη­τή­σει δεύ­τε­ρο δη­μο­ψή­φι­σμα. Μετά τα απο­τε­λέ­σμα­τα των ευ­ρω­ε­κλο­γών, το Νο2 του κόμ­μα­τος, ο Τομ Γουό­τσον, δή­λω­σε ανοι­κτά πως «δεν μπο­ρού­με να πάμε στις εθνι­κές εκλο­γές με την τω­ρι­νή μας θέση για το Brexit». Αντί­στοι­χες δη­λώ­σεις έκα­ναν κι άλλα με­γα­λο­στε­λέ­χη του κόμ­μα­τος όπως ο Τζ. Μα­κντό­νελ και Ντ. Άμποτ, ζη­τώ­ντας δεύ­τε­ρο δη­μο­ψή­φι­σμα.

Φαί­νε­ται ότι τη δεξιά πτέ­ρυ­γα του κόμ­μα­τος δηλ. την εν­δια­φέ­ρει πε­ρισ­σό­τε­ρο να ευ­θυ­γραμ­μι­στούν οι Ερ­γα­τι­κοί με τις επι­θυ­μί­ες της άρ­χου­σας τάξης, παρά η ανα­τρο­πή των Τόρις γι’ αυτό δεν προ­κρί­νουν ως λύση την έκ­κλη­ση για εκλο­γές.

Το πα­ρά­δειγ­μα του Σουί­ντον

Στο Σουί­ντον το Κόμμα του Brexit πήρε 36%. Όμως ούτε αυτό το κόμμα, ούτε τα κόμ­μα­τα του Bremain μπο­ρούν να δώ­σουν απά­ντη­ση στα προ­βλή­μα­τα του πλη­θυ­σμού. Και αυτό γιατί εκεί το κλεί­σι­μο του ερ­γο­στα­σί­ου της Honda, απει­λεί την επι­βί­ω­ση 15.000 αν­θρώ­πων. Η μεν ευ­ρω­βου­λευ­τής του Κόμ­μα­τος Brexit  Αν Γουί­ντ­κομπ απα­ντά στους ερ­γά­τες: «Ακού­στε τη διεύ­θυν­ση του ερ­γο­στα­σί­ου σας. Τα ερ­γο­στά­σια κλεί­νουν διαρ­κώς ή με­τα­κι­νού­νται». Από την άλλη η ευ­ρω­βου­λευ­τής των Πρα­σί­νων το μόνο που βρήκε να τους πει ήταν πως «ο κα­λύ­τε­ρος τρό­πος να μπει τέλος στην επι­χει­ρη­μα­τι­κή ανα­σφά­λεια και να δια­σφα­λι­στεί μια ευ­η­με­ρού­σα οι­κο­νο­μία που θα θω­ρα­κί­ζει τις θέ­σεις ερ­γα­σί­ας, είναι να στα­μα­τή­σου­με το Brexit». Ευ­θυ­γραμ­μι­στεί­τε δηλ. είτε με τα αφε­ντι­κά σας είτε με τα αφε­ντι­κά της ΕΕ.

Πολ­λοί στην Ελ­λά­δα, θέ­λουν να μας πεί­σουν αθροί­ζο­ντας τα πο­σο­στά των κομ­μά­των στο Ηνω­μέ­νο Βα­σί­λειο ότι αυτοί που είναι υπέρ της πα­ρα­μο­νής στην ΕΕ είναι πε­ρισ­σό­τε­ροι.  Πρό­κει­ται για λα­θρο­χει­ρί­ες. Έτσι κι αλ­λιώς το να στοι­βά­ζεις όλο το πο­σο­στό των Πρά­σι­νων στο Bremain είναι λάθος: οι Πρά­σι­νοι είχαν άνοδο σε πολ­λές χώρες της Ευ­ρώ­πης πρώ­τον, εξαι­τί­ας της δί­και­ης ευαι­σθη­το­ποί­η­σης για το κλίμα και των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων που έγι­ναν γύρω από αυτό, και, δεύ­τε­ρον, επει­δή εκεί διο­χε­τεύ­θη­κε η αρι­στε­ρή ψήφος που είχε απο­γοη­τευ­θεί από τις άλλες εκ­δο­χές της Αρι­στε­ράς. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή είναι εξάλ­λου η με­γά­λη επιρ­ροή των Πρα­σί­νων στη νε­ο­λαία.

Ο κο­ρυ­φαί­ος εκλο­γο­λό­γος της Βρε­τα­νί­ας Τζον Κέρ­τις, τό­νι­σε με έμ­φα­ση και κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κά ότι τα απο­τε­λέ­σμα­τα δεν επι­λύ­ουν το ζή­τη­μα του Brexit προς τη μία ή την άλλη κα­τεύ­θυν­ση βρί­σκο­ντας ισο­ψη­φία με­τα­ξύ των κομ­μά­των που υπο­στη­ρί­ζουν ξε­κά­θα­ρα ή το Brexit ή την πα­ρα­μο­νή. Οι ρα­γδαί­ες εξε­λί­ξεις, σί­γου­ρα, δεν έχουν τε­λειώ­σει ακόμη στη Βρε­τα­νία.

rproject.gr