Σήμερα το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του αντιρατσιστικού, αντιπολεμικού, αντιφασιστικού και εργατικού κινήματος, κάτι που έχει κατακτηθεί με ιδεολογικές μάχες και επιλογές.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, εν μέσω πολλών εσωτερικών και εξωτερικών προβλημάτων και αναταραχών στην αμερικανική κοινωνία, ξέσπασε η ιστορική εξέγερση του Stonewall, που γέννησε το κίνημα για την απελευθέρωση των ΛΟΑΤΚΙ+. Ψυχρός πόλεμος, 14 χρόνια αμερικανικής επέμβασης στο Βιετνάμ, δολοφονία του Μ.Λ. Κινγκ τον Απρίλη του ’68, προπαγάνδα ενάντια στο κίνημα των Μαύρων Πανθήρων, σεξισμός και η καταστολή σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+, αυτό ήταν το κλίμα που επικρατούσε.
Αφροδίτη Φράγκου*, Βαγγέλης Χατζηνικολάου**
Το Stonewall Inn ήταν ένα γκέι κλαμπ που λειτουργούσε από το 1966. Στις 28 Ιουνίου 1969, μια τυπική έφοδος του Τμήματος Ηθών δεν πήγε όπως αναμενόταν. Οδήγησε σε ταραχές και οι ταραχές μετατράπηκαν σε εξέγερση, βγάζοντας στην επιφάνεια ένα τεράστιο αυθόρμητο κύμα οργής, αλλά και μια διάθεση οργάνωσης και συλλογικής διεκδίκησης. Μετά την εξέγερση, ιδρύθηκε το GLF (Gay Liberation Front, Μέτωπο Απελευθέρωσης Ομοφυλόφιλων, μια συνειδητή αναφορά στο Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης του Νοτίου Βιετνάμ).
«Συγκαταλέγουμε τους εαυτούς μας μαζί με όλους τους καταπιεσμένους του κόσμου: τους αγωνιστές του Βιετνάμ, τον τρίτο κόσμο, τους μαύρους, τους εργάτες… όλους όσοι καταπιέζονται από αυτή τη σάπια, βρόμικη, αισχρή, γαμημένη καπιταλιστική συνωμοσία», έγραφε το GLF. Οι Martha Johnson και Sylvia Rivera, μαύρες τρανς γυναίκες που συμμετείχαν στην εξέγερση, ίδρυσαν το STAR (Street Transvestite Action Revolutionaries) και πρωταγωνίστησαν στις μάχες που ακολούθησαν -για πολιτικά δικαιώματα, ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, στο φεμινιστικό κίνημα.
Ο αντίκτυπος της εξέγερσης ήταν τεράστιος και παγκόσμιος. Ξεκινώντας από τις 27 και 28 Ιούνη του 1970 στις ΗΠΑ, σήμερα, 50 χρόνια μετά την εξέγερση, κάθε χρόνο τον Ιούνη, εκατομμύρια διαδηλώνουν στις παρελάσεις περηφάνιας σε πάνω από 45 χώρες και εκατοντάδες πόλεις. Η αυξανόμενη συμμετοχή δείχνει την αναγκαιότητα να συνεχιστεί η μάχη για την απελευθέρωση. Δείχνει, όμως, και την αυξανόμενη μαχητικότητα και αυτοπεποίθηση.
Η αυτοπεποίθηση αυτή κερδήθηκε μέσα από συνεχείς αγώνες της εργατικής τάξης που έδιναν δύναμη στο ΛΟΑΤΚΙ+ κομμάτι της να είναι πιο ορατό και να διεκδικεί περισσότερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, γεννήθηκε το διεθνές αντικαπιταλιστικό κίνημα, μέσα από τις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις του Σιάτλ και της Γένοβας. Ακολούθησε το τεράστιο αντιπολεμικό κίνημα του 2003, στο οποίο εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είπαν «όχι» στον πόλεμο στο Ιράκ. Ως απάντηση στην κρίση του 2008, ξετυλίχθηκε ένα διεθνές εργατικό κίνημα κατά της λιτότητας.
Η άνοδος της Ακροδεξιάς και οι ρατσιστικές πολιτικές συνάντησαν τρομερές αντιστάσεις από το αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα διεθνώς. Σήμερα, το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του αντιρατσιστικού, αντιπολεμικού, αντιφασιστικού και εργατικού κινήματος, κάτι που έχει κατακτηθεί με ιδεολογικές μάχες και επιλογές, μέσα από την παρέμβαση οργανώσεων που είχαν στο κέντρο της δράσης τους τη σύνδεση των μαχών που δίνει η εργατική τάξη και την προοπτική της ανατροπής του συστήματος του πολέμου, της φτώχειας και των διακρίσεων.
Η υποχώρηση των κινημάτων τη δεκαετία του ’80 είχε δείξει, άλλωστε, τι σημαίνει η απουσία μιας τέτοιας παρέμβασης. Ο νεοφιλελευθερισμός κατόρθωσε με δύο τακτικές ένα μεγάλο χτύπημα στις προηγούμενες κατακτήσεις, μέσα στη διεθνή ύφεση του εργατικού κινήματος.
Η μία ήταν η φραστική αποδοχή της «διαφορετικότητας», ενώ παράλληλα φουντώνει η «ροζ οικονομία» και η εμπορευματοποίηση της σεξουαλικότητας. Η άλλη ήταν οι ευθείες επιθέσεις: ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, καταστολή, εκμετάλλευση της έξαρσης του AIDS με την αντιεπιστημονική προπαγάνδα περί «ομάδων υψηλού κινδύνου» που έσπειρε τον πανικό και τη διάλυση στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και τις οργανώσεις της.
Τέτοιες απειλές είναι ορατές και σήμερα, όμως αυτή τη φορά το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα έχει την εμπειρία 50 χρόνων και τη δύναμη ότι αποτελεί οργανικό κομμάτι των εργατικών αγώνων. Η Αριστερά χρειάζεται να αξιοποιήσει αυτή την εμπειρία και να αναδείξει τη ρίζα της καταπίεσης.
Ο ρόλος της πυρηνικής οικογένειας και, κατά συνέπεια, του ελέγχου πάνω στη σεξουαλικότητα, εξακολουθεί να είναι κομβικός. Ο καπιταλισμός χρησιμοποιεί την οικογένεια σαν το πιο θεμελιώδες εργαλείο, για να αναπαράγει φθηνά την εργατική τάξη και την ιδεολογία με την οποία κυριαρχεί πάνω της.
Η συζήτηση για τη ρίζα της καταπίεσης είναι σημαντικό όπλο για την Αριστερά που θέλει να δώσει απαντήσεις για το πώς μπορούν να κερδηθούν τα ΛΟΑΤΚΙ+ αιτήματα μέσα από τη δράση της οργανωμένης εργατικής τάξης και που θέλει να κερδίσει το σύγχρονο ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα στην πάλη για ανατροπή του καπιταλισμού που παράγει εκμετάλλευση και καταπίεση.
Λίγες μέρες μετά τις διαδηλώσεις Υπερηφάνειας- Pride σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Ηράκλειο- που αναμένεται να είναι οι πιο μαζικές και πιο πολιτικές όλων των τελευταίων χρόνων, η εκδήλωση «Stonewall, πενήντα χρόνια μετά» στο πλαίσιο του τετραήμερου φεστιβάλ Μαρξισμός 2019, είναι η συνέχεια μιας προσπάθειας που γίνεται τις τελευταίες δεκαετίες να ανοίξει συστηματικά αυτή η συζήτηση.
*δημοσιογράφος Εργατική Αλληλεγγύη, ΛΟΑΤΚΙ ακτιβίστρια
**ηθοποιός, ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστής, μέλη της Ομάδας LGBTQI+ ΑΝΤΑΡΣΥΑ
efsyn.gr
