Ο θυμός «των πολλών» καταδίκασε τον Τσίπρα και απειλεί τον Μητσοτάκη

Η Μελίνα Μερκούρη είχε κάποτε, με τον δικό της χαρακτηριστικό τρόπο, συνοψίσει τις αιτίες για τις διαδοχικές εκλογικές ήττες του ΠΑΣΟΚ: «Πλέον, δεν αρέσουμε…».

Ασφα­λώς δεν ήταν θέμα γού­στου ή αι­σθη­τι­κής. Οι ερ­γα­τι­κές και λαϊ­κές μάζες που είχαν πα­λιό­τε­ρα πι­στέ­ψει ότι ο εκλο­γι­κός δρό­μος «προς το σο­σια­λι­σμό» του Αν­δρέα Πα­παν­δρέ­ου θα άλ­λα­ζε τη ζωή τους προς το κα­λύ­τε­ρο, είχαν πλέον πει­στεί, μέσα από την ίδια τους την κοι­νω­νι­κή πείρα, ότι η σύ­γκρου­ση με­τα­ξύ ΠΑΣΟΚ και Δε­ξιάς δεν ήταν η σύ­γκρου­ση «δύο κό­σμων», δύο τα­ξι­κών στρα­το­πέ­δων, αλλά ο αντα­γω­νι­σμός δύο «συ­στη­μά­των δια­κυ­βέρ­νη­σης» που λο­γο­δο­τού­σαν και τα δύο στην προ­τε­ραιό­τη­τα των συμ­φε­ρό­ντων των κα­θε­στω­τι­κών δυ­νά­με­ων.

Αντώνης Νταβανέλος

Σε αυτή την κα­τά­στα­ση έχει πε­ριέλ­θει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Αλ. Τσί­πρα. Τα πε­πραγ­μέ­να της κυ­βερ­νη­τι­κής τε­τρα­ε­τί­ας διά­βρω­σαν καί­ρια την αντο­χή του κό­σμου, που είχε στη­ρί­ξει τις ελ­πί­δες του στην πο­λι­τι­κή νίκη του Γε­νά­ρη του 2015. Ακύ­ρω­σαν έτσι την πο­λι­τι­κή απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα της προ­σπά­θειας της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ να πάει σε δια­δο­χι­κές πο­λι­τι­κές/εκλο­γι­κές ανα­με­τρή­σεις με τη ΝΔ του Κυρ. Μη­τσο­τά­κη, πα­ρι­στά­νο­ντας ότι δίνει μάχη για λο­γα­ρια­σμό «των πολ­λών».

Η γραμ­μή αυτή κα­τέρ­ρευ­σε στις ευ­ρω­ε­κλο­γές και πολύ πιο κα­θα­ρά στις πε­ρι­φε­ρεια­κές και δη­μο­τι­κές εκλο­γές.

Η πτώση του Αλ. Τσί­πρα και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι πιο γρή­γο­ρη απ’ ό,τι του Αντρέα Πα­παν­δρέ­ου και του ΠΑΣΟΚ. Γιατί το κυ­βερ­νη­τι­κό έργο του Τσί­πρα δεν έχει να πα­ρου­σιά­σει ούτε ίχνος σε σύ­γκρι­ση με όσα έκανε (ή υπο­χρε­ώ­θη­κε να κάνει) το ΠΑΣΟΚ με­τα­ξύ του 1981 και του 1985. Γιατί οι ορ­γα­νω­μέ­νες σχέ­σεις του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με τον κόσμο των «μη προ­νο­μιού­χων» πα­ρέ­μει­ναν πολύ πιο επι­φα­νεια­κές και λι­γό­τε­ρο ορ­γα­νω­μέ­νες απ’ ό,τι του πα­λιού ΠΑΣΟΚ, όπως απέ­δει­ξαν τα απο­τε­λέ­σμα­τα στους δή­μους και στις πε­ρι­φέ­ρειες.

Γι’ αυ­τούς τους λό­γους, μετά την κα­τα­γρα­φή της πρώ­της πο­λι­τι­κής ήττας στις ευ­ρω­ε­κλο­γές, η ηγε­τι­κή ομάδα Τσί­πρα βα­δί­ζει προς μια ατι­μω­τι­κή ήττα από τον Μη­τσο­τά­κη, με κα­τε­βα­σμέ­να χέρια. Η προ­ε­κλο­γι­κή έμ­φα­ση στη συ­ζή­τη­ση περί «με­σαί­ας τάξης» απο­δει­κνύ­ει ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δια­πραγ­μα­τεύ­ε­ται απλώς το μέ­γε­θος της ήττας, επι­διώ­κο­ντας ένα πο­σο­στό που θα κρατά τον Αρ­χη­γό του «μέσα στο παι­χνί­δι».

Όσοι πί­στευαν ότι «οι εκλο­γές είναι ντέρ­μπι» και ότι τε­λι­κά ο Αρ­χη­γός (ένας είναι ο Αρ­χη­γός…) θα έβρι­σκε τους τρό­πους «να γυ­ρί­σει το μα­τσά­κι», απλώς έχουν χάσει την επαφή με την κοι­νω­νία, έχουν χάσει κάθε ικα­νό­τη­τα να «ακού­νε» το θυμό και την αγα­νά­κτη­ση, πίσω από την απο­γο­ή­τευ­ση, μέσα στον κόσμο «των πολ­λών».

Γιατί αυτή είναι η πο­λι­τι­κή συν­θή­κη που «εγκα­τέ­στη­σε» η κυ­βερ­νη­τι­κή θη­τεία Τσί­πρα. Μια τε­τρα­ε­τία όπου κάλ­πα­σαν οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις (λι­μά­νια, αε­ρο­δρό­μια, «διά­σπα­ση» ΔΕΗ, σι­δη­ρό­δρο­μοι κ.ο.κ.), όπου υπο­χώ­ρη­σε το με­ρί­διο των μι­σθών και των συ­ντά­ξε­ων ως πο­σο­στό επί του ΑΕΠ (δη­λα­δή ο κό­σμος «των πολ­λών» έγινε φτω­χό­τε­ρος…), όπου η ελα­στι­κό­τη­τα κυ­ριάρ­χη­σε στις ερ­γα­σια­κές σχέ­σεις, όπου στο συ­ντα­ξιο­δο­τι­κό σύ­στη­μα μπήκε η «βόμβα» του νόμου Κα­τρού­γκα­λου που ορ­γα­νώ­νει την πο­ρεία προς τους «3 πυ­λώ­νες» του κε­φα­λαιο­ποι­η­τι­κού συ­στή­μα­τος κλπ. Ήταν μια τε­τρα­ε­τία μνη­μο­νια­κής-νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης «δια­κυ­βέρ­νη­σης».

Ακρι­βώς γι’ αυτό, οι απο­σα­θρω­τι­κές συ­νέ­πειες της δεύ­τε­ρης ήττας, στις εθνι­κές εκλο­γές, θα είναι βα­θύ­τε­ρες. Ο Τσί­πρας έχει ήδη ανοί­ξει τα χαρ­τιά του: απο­σκο­πεί στον τε­λι­κό με­τα­σχη­μα­τι­σμό του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε μια σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή «Προ­ο­δευ­τι­κή Συμ­μα­χία» και μά­λι­στα στην εποχή του σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρου εκ­φυ­λι­σμού των σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κών κομ­μά­των. Είναι κυ­ριο­λε­κτι­κά θλι­βε­ρό να δια­βά­ζει κα­νείς ανα­λύ­σεις των πιο «αρι­στε­ρών» στε­λε­χών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που, παρά τις δια­στά­σεις της επερ­χό­με­νης ήττας, δια­τυ­μπα­νί­ζουν ότι «δεν είναι δυ­να­τόν να αμ­φι­σβη­τη­θεί ο ρόλος του Αλ. Τσί­πρα στην επό­με­νη μέρα» των ανα­πό­φευ­κτων διερ­γα­σιών στο εσω­τε­ρι­κό του κυ­βερ­νη­τι­κού κόμ­μα­τος. Είναι μια δή­λω­ση πρό­θε­σης να ακο­λου­θή­σουν στο σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κα­τή­φο­ρο μέχρι τον πάτο…

Σε αυτή την πε­ρί­ο­δο ο Αλ. Τσί­πρας δια­κρί­θη­κε στο πεδίο ενός ακραί­ου τα­κτι­κι­σμού. Υπο­γρά­φο­ντας το μνη­μό­νιο 3 και επι­χει­ρώ­ντας να «ελα­φρώ­σει» τις υπο­χρε­ώ­σεις στα πρώτα χρό­νια της κυ­βέρ­νη­σής του, με­τέ­φε­ρε σκλη­ρά μέτρα προς την πε­ρί­ο­δο 2019-2022: στην επό­με­νη τε­τρα­ε­τία, με βάση το μνη­μό­νιο 3, θα πρέ­πει να πλη­ρω­θούν σε δό­σεις χρέ­ους πάνω από 44 δισ. ευρώ. Το Με­σο­πρό­θε­σμο Πρό­γραμ­μα που συμ­φώ­νη­σε η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα με τους δα­νει­στές, προ­βλέ­πει μέχρι το 2022: μεί­ω­ση των δα­πα­νών για την παι­δεία κατά 10%, για την υγεία κατά 10%, για την κοι­νω­νι­κή προ­στα­σία κατά 10,3%, για τη μι­σθο­δο­σία των υπαλ­λή­λων του δη­μο­σί­ου κατά 10,6%. Η μεί­ω­ση της συ­ντα­ξιο­δο­τι­κής δα­πά­νης προ­βλέ­πε­ται κατά 1 δισ. ευρώ ετη­σί­ως, μέχρι το… 2060(!), όπου το σχε­τι­κό κον­δύ­λι οφεί­λει να έχει πε­ριο­ρι­στεί στο μισό από τα ση­με­ρι­νά (άθλια) επί­πε­δα.

Αυτές οι δε­σμεύ­σεις (που φέ­ρουν υπο­γρα­φές υπουρ­γών…) θα είναι βού­τυ­ρο στο ψωμί του Μη­τσο­τά­κη, που θα επι­χει­ρή­σει να δι­καιο­λο­γεί τις πιο αντι­δρα­στι­κές πτυ­χές του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου προ­γράμ­μα­τος της ΝΔ ως «ομαλή συ­νέ­χεια» των δε­σμεύ­σε­ων Τσί­πρα.

Δεν θα είναι μόνο –ή κυ­ρί­ως– αυτό. Η πο­λι­τι­κή Μη­τσο­τά­κη, όπως απο­τυ­πώ­νε­ται στους στό­χους και τις προ­τε­ραιό­τη­τες του κυ­βερ­νη­τι­κού προ­γράμ­μα­τος της ΝΔ, θα επι­χει­ρεί να με­τα­τρέ­ψει την πο­λι­τι­κή ήττα του Τσί­πρα σε πα­ρα­λυ­τι­κή ήττα του ερ­γα­τι­κού και κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος σε όλα τα μέ­τω­πα.

Η υπό­σχε­ση για γεν­ναία μεί­ω­ση της φο­ρο­λό­γη­σης του κε­φα­λαί­ου και των ερ­γο­δο­τι­κών ει­σφο­ρών, μέσα στην υπο­χρέ­ω­ση για δια­τή­ρη­ση ψηλά των «πλε­ο­να­σμά­των», θα οδη­γεί σε αύ­ξη­ση των φο­ρο­λο­γι­κών υπο­χρε­ώ­σε­ων «των πολ­λών» και σε συν­δυα­σμό τους με μια ακόμα πιο ανάλ­γη­τη μεί­ω­ση των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών.

Η υπό­σχε­ση για «πο­ρεία προς την ανά­πτυ­ξη» απο­κλει­στι­κά μέσα από τη διευ­κό­λυν­ση των ιδιω­τι­κών επεν­δύ­σε­ων προ­σκρού­ει σε μια πλευ­ρά της πραγ­μα­τι­κό­τη­τας. Παρά την αύ­ξη­ση της κερ­δο­φο­ρί­ας, οι κα­πι­τα­λι­στές δεν επεν­δύ­ουν τα κέρδη τους, προ­τι­μώ­ντας την απο­θη­σαύ­ρι­ση και δεί­χνο­ντας ότι κα­τα­νο­ούν κα­λύ­τε­ρα από όλους ότι το διε­θνές σύ­στη­μα δεν έχει βγει ακόμα από το «σκο­τει­νό κύκλο» που άρ­χι­σε το 2007-2008. Η επι­μο­νή της ΝΔ στη διευ­κό­λυν­ση των επεν­δύ­σε­ων είναι μια προει­δο­ποί­η­ση ότι στα ζη­τή­μα­τα των μι­σθών, των ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων, της νο­μο­θε­σί­ας για την ασφά­λεια και την υγεία των ερ­γα­ζο­μέ­νων, των πε­ρι­βαλ­λο­ντο­λο­γι­κών προ­ϋ­πο­θέ­σε­ων στην επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα κ.ο.κ. στις μέρες που έρ­χο­νται τί­πο­τα απ’ ό,τι γνω­ρί­ζου­με ως ερ­γα­τι­κή και λαϊκή κα­τά­κτη­ση δεν μπο­ρεί να θε­ω­ρεί­ται δε­δο­μέ­νο.

Οι προ­ο­πτι­κές της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη –ανε­ξάρ­τη­τα από το αν θα είναι «αυ­το­δύ­να­μη» ή θα υπο­χρε­ω­θεί η ΝΔ να κα­τα­φύ­γει σε σχήμα συ­νερ­γα­σί­ας– δεν μπο­ρούν να θε­ω­ρη­θούν ως δε­δο­μέ­νες.

Σή­με­ρα διε­θνώς η «επι­βρά­δυν­ση» του συ­στή­μα­τος θε­ω­ρεί­ται δε­δο­μέ­νη και μεί­ζο­νες συ­στη­μι­κοί οι­κο­νο­μο­λό­γοι μι­λούν ξανά για ένα ορατό και άμεσο εν­δε­χό­με­νο «βου­τιάς» σε κρίση ανά­λο­γη ή και πιο επι­κίν­δυ­νη με εκεί­νη του 2007-2008. Τέ­τοιες εκ­δο­χές τι­νά­ζουν κυ­ριο­λε­κτι­κά στον αέρα τους σχε­δια­σμούς με­τα­ξύ κυ­βέρ­νη­σης και δα­νει­στών και όλες τις προ­βλέ­ψεις σχε­τι­κά με τη «με­τα-μνη­μο­νια­κή» πε­ρί­ο­δο του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού.

Αυτά δεν είναι κατ’ ανά­γκη καλά νέα. Όλα θα εξαρ­τη­θούν από τη δυ­να­τό­τη­τα του κό­σμου μας να δώσει μα­ζι­κές απα­ντή­σεις σε με­γά­λη κλί­μα­κα. Και εδώ η ιστο­ρία της τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα απο­δει­κνύ­ει ότι πολ­λές φορές ο κό­σμος μας και οι αγώ­νες του επι­φύ­λα­ξαν με­γά­λες «εκ­πλή­ξεις»: η γρή­γο­ρη ανα­σύ­ντα­ξη στη δε­κα­ε­τία του ’50, τα Ιου­λια­νά του ’65, το Πο­λυ­τε­χνείο, η ερ­γα­τι­κή Με­τα­πο­λί­τευ­ση, η ερ­γα­τι­κή αντί­στα­ση στον «εκ­συγ­χρο­νι­σμό» του ΠΑΣΟΚ στα 1985-1987, η με­γά­λη αντι­μνη­μο­νια­κή έκρη­ξη του 2011-2013, ήταν κο­ρυ­φώ­σεις των αγώ­νων που ξέ­σπα­σαν «αιφ­νι­δια­στι­κά», πιά­νο­ντας στον ύπνο τους εχθρούς και τους ψεύ­τι­κους φί­λους του ερ­γα­τι­κού και λαϊ­κού κι­νή­μα­τος. Ο Τσί­πρας κα­τόρ­θω­σε να επι­βά­λει μια πα­ρα­λυ­τι­κή απο­γο­ή­τευ­ση που κρά­τη­σε 4 χρό­νια. Δεν είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι ο Μη­τσο­τά­κης θα μπο­ρέ­σει να επι­βά­λει το αντι­δρα­στι­κό πρό­γραμ­μα της ΝΔ, επα­να­λαμ­βά­νο­ντας το «κα­τόρ­θω­μα» του Τσί­πρα να κρα­τή­σει σε ακι­νη­σία τις μάζες.

Αυτό που είναι σί­γου­ρο είναι ότι –του­λά­χι­στον στην αρχή– θα χρεια­στεί συ­νει­δη­τή, σο­βα­ρή και σχε­δια­σμέ­νη προ­σπά­θεια της ορ­γα­νω­μέ­νης πο­λι­τι­κής Αρι­στε­ράς για να στη­ρι­χτεί η ερ­γα­τι­κή και λαϊκή αντί­στα­ση.

Αυτό πρέ­πει να είναι το κε­ντρι­κό κρι­τή­ριο για τους πο­λι­τι­κούς σχε­δια­σμούς όλων μας για την «επό­με­νη μέρα». Αυτό επί­σης πρέ­πει να είναι ένα βα­σι­κό κρι­τή­ριο για την ψήφο μας στις 7 Ιούλη.