Η “μητέρα των μαχών” για τον Μακρόν και για το εργατικό κίνημα

Ο Στάθης Κουβελάκης γράφει από το Παρίσι για τη σημασία που έχει η τρέχουσα κοινωνική σύγκρουση και για τον Μακρόν και για τα συνδικάτα, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Jacobin (με τίτλο «ο Μακρόν θέλει να τελειώσει το γαλλικό κοινωνικό κράτος) μετά την πρώτη «μέρα δράσης» στις 5 Δεκέμβρη και αναδημοσιεύτηκε στην Εργατική Αριστερά στις 17 Δεκέμβρη, κατά την τέταρτη “μέρα δράσης” από τα συνδικάτα στη Γαλλία εν μέσω κυλιόμενων απεργιών σε κρίσιμους κλάδους.

Στάθης Κουβελάκης

Η ση­μα­σία των απερ­γιών της Πα­ρα­σκευ­ής στη Γαλ­λία είναι αναμ­φί­βο­λη. Οι δρά­σεις στις 5 Δε­κέμ­βρη απο­τέ­λε­σαν μια ισχυ­ρή απά­ντη­ση στην επί­θε­ση του Εμ­μα­νου­έλ Μα­κρόν στις συ­ντά­ξεις και έδει­ξαν ότι εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι είναι πρό­θυ­μοι να αντι­στα­θούν στη σχε­δια­σμέ­νη διά­λυ­ση του κοι­νω­νι­κού κρά­τους της Γαλ­λί­ας. Όπως φά­νη­κε από τις το­πι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις σε εκα­το­ντά­δες μι­κρές και με­γά­λες πό­λεις σε όλη τη Γαλ­λία, δεν επρό­κει­το απλώς για μια «μέρα δρά­σης», αλλά για την πρώτη μέρα μιας κι­νη­το­ποί­η­σης που ήδη μοιά­ζει με πα­ρα­τε­τα­μέ­νο απερ­για­κό κί­νη­μα.

Από την Πα­ρα­σκευή η συμ­με­το­χή ήταν εντυ­πω­σια­κή. Η οι­κο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα στο Πα­ρί­σι και στα πε­ρί­χω­ρά του πα­ρέ­λυ­σε, με σχε­δόν όλους τους σταθ­μούς του μετρό να πα­ρα­μέ­νουν κλει­στοί. Πα­νε­θνι­κά ακυ­ρώ­θη­κε πάνω από το 90% των δρο­μο­λο­γί­ων των τρέ­νων, ενώ ένα ευρύ φάσμα δη­μο­σί­ων υπαλ­λή­λων, που πε­ρι­λάμ­βα­νε από τα­χυ­δρο­μι­κούς κι ερ­γα­ζό­με­νους στην ενέρ­γεια μέχρι δι­κα­στι­κούς, συμ­με­τεί­χε επί­σης στην απερ­γία σε ση­μα­ντι­κούς αριθ­μούς. Με­γά­λη έκ­πλη­ξη προ­κά­λε­σε η μα­ζι­κή συμ­με­το­χή των εκ­παι­δευ­τι­κών, που δεν αντι­με­τω­πί­ζουν μόνο βα­ριές πε­ρι­κο­πές στις συ­ντά­ξεις, αλλά και μια σειρά από «με­ταρ­ρυθ­μί­σεις» που πιέ­ζουν ασφυ­κτι­κά τον κλάδο.

Οι ερ­γα­ζό­με­νοι στον ιδιω­τι­κό τομέα συμ­με­τεί­χαν σε χα­μη­λό­τε­ρους, αλλά και πάλι ση­μα­ντι­κούς αριθ­μούς: Μέχρι την Πέμ­πτη, η CGT είχε συ­γκε­ντρώ­σει απερ­για­κές απο­φά­σεις από του­λά­χι­στον 2.000 χώ­ρους δου­λειάς στον ιδιω­τι­κό τομέα σε όλη τη χώρα. Όπως ανα­με­νό­ταν, οι ερ­γά­τες στα δι­υ­λι­στή­ρια συμ­με­τεί­χαν μα­ζι­κά στην απερ­γία, ενώ ήταν επί­σης ση­μα­ντι­κή η συμ­με­το­χή των ερ­γα­ζο­μέ­νων στις εγ­χώ­ριες αε­ρο­γραμ­μές της Γαλ­λί­ας. Τα ερ­γο­στά­σια της Ρενό ανα­κοί­νω­σαν ότι κατά μέσο όρο συμ­με­τεί­χε το 5% της ερ­γα­τι­κής δύ­να­μης στην απερ­γία –ένα μικρό πο­σο­στό με ιστο­ρι­κά στά­νταρ, που πα­ρα­μέ­νει όμως το με­γα­λύ­τε­ρο της τε­λευ­ταί­ας δε­κα­ε­τί­ας σε επί­πε­δο κι­νη­το­ποί­η­σης σε ολό­κλη­ρη την εται­ρεία.

Το μέ­γε­θος των δια­δη­λώ­σε­ων ήταν μια άλλη κρί­σι­μη δο­κι­μα­σία για την κι­νη­το­ποί­η­ση. Και σ’ αυτό το πεδίο οι αριθ­μοί απο­κά­λυ­ψαν μια πραγ­μα­τι­κή δυ­να­μι­κή. Ενώ οι κρα­τι­κές πηγές ισχυ­ρί­ζο­νται ότι 70.000 άν­θρω­ποι δια­δή­λω­σαν στο Πα­ρί­σι και 806.000 σε όλη τη χώρα, τα συν­δι­κά­τα υπο­λο­γί­ζουν 250.000 στην πρω­τεύ­ου­σα και 1.5 εκα­τομ­μύ­ριο σε όλη τη Γαλ­λία. Διά­φο­ρες εκτι­μή­σεις από το­πι­κά ΜΜΕ εύ­κο­λα βγά­ζουν άθροι­σμα ενός εκα­τομ­μυ­ρί­ου πα­νε­θνι­κά.

Πράγ­μα­τι, η κι­νη­το­ποί­η­ση δεν ήταν κα­θό­λου πε­ριο­ρι­σμέ­νη στο Πα­ρί­σι. Η Του­λούζ είχε τη με­γα­λύ­τε­ρη συμ­με­το­χή στο δρόμο ανα­λο­γι­κά με τον πλη­θυ­σμό (εκατό χι­λιά­δες σύμ­φω­να με τους διορ­γα­νω­τές). Στο με­τα­ξύ η παλιά πό­λη-λι­μά­νι της Χά­βρης είχε την πιο εμ­φα­νή συμ­με­το­χή των ερ­γα­ζο­μέ­νων στον ιδιω­τι­κό τομέα (λι­με­νερ­γά­τες, μη­χα­νι­κοί, ερ­γα­ζό­με­νοι στα δι­υ­λι­στή­ρια και στα τη­λε­φω­νι­κά κέ­ντρα), όπως συ­νέ­βαι­νε και το 2016 στο κί­νη­μα ενά­ντια στη με­ταρ­ρύθ­μι­ση της ερ­γα­τι­κής νο­μο­θε­σί­ας. Αλλά η με­γα­λύ­τε­ρη επι­τυ­χία βρί­σκε­ται στους εντυ­πω­σια­κούς αριθ­μούς αν­θρώ­πων που κα­τέ­βη­καν στους δρό­μους σε εκα­το­ντά­δες μι­κρές και με­σαί­ες πό­λεις –ένα αλά­θη­το δείγ­μα του βά­θους της κι­νη­το­ποί­η­σης σε όλη τη γαλ­λι­κή κοι­νω­νία.

Οι δια­δη­λώ­σεις διευ­κό­λυ­ναν μια ου­σια­στι­κή σύ­γκλι­ση με­τα­ξύ δια­φο­ρε­τι­κών κοι­νω­νι­κών ομά­δων. Οι ερ­γα­ζό­με­νοι στις δη­μό­σιες συ­γκοι­νω­νί­ες και οι εκ­παι­δευ­τι­κοί ενώ­θη­καν με τους φοι­τη­τές και τους μα­θη­τές, με τα κί­τρι­να γι­λέ­κα και με ερ­γά­τες άλλων κλά­δων. Αλλά αυτές οι δια­φο­ρε­τι­κές ομά­δες ενώ­νο­νται επί­σης από την κοινή κα­τα­νό­η­ση ότι χρειά­ζο­νται πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρα από μια μέρα δρά­σης για να νι­κη­θεί ο Μα­κρόν. Αυτή η συ­νει­δη­το­ποί­η­ση στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα αφορά τον ευ­ρύ­τε­ρο πλη­θυ­σμό –πράγ­μα­τι, όλες οι δη­μο­σκο­πή­σεις δεί­χνουν μια κα­θα­ρή πλειο­ψη­φι­κή υπο­στή­ρι­ξη για το απερ­για­κό κί­νη­μα.

Κατά τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις των κί­τρι­νων γι­λέ­κων στη διάρ­κεια του πε­ρα­σμέ­νου χρό­νου, αρ­κε­τοί ισχυ­ρί­στη­καν ότι οι απερ­γί­ες και οι δια­δη­λώ­σεις δεν απο­τε­λούν πλέον ισχυ­ρά μέσα συλ­λο­γι­κής δρά­σης. Αρ­κού­σε μόνο μια μέρα δρά­σης την Πα­ρα­σκευή, με τους ερ­γά­τες να πα­ρα­λύ­ουν την οι­κο­νο­μία, για να εξα­φα­νί­σει κάθε τέ­τοια συ­ζή­τη­ση. Και απέ­να­ντι στην προ­σπά­θεια του Μα­κρόν να ξη­λώ­σει το κοι­νω­νι­κό κρά­τος της Γαλ­λί­ας, υπάρ­χουν ήδη τα ση­μά­δια ότι αυτό το κί­νη­μα ήρθε για να μεί­νει.

 

Πα­ρά­δο­ση κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων

Η υπο­στή­ρι­ξη σ’ αυτή την απερ­γία δεν ήρθε από το που­θε­νά. Το ίδιο ισχύ­ει και για την επι­θυ­μία του Εμ­μα­νου­έλ Μα­κρόν για μια θα­τσε­ρι­κού τύπου σύ­γκρου­ση με το κοι­νω­νι­κό κρά­τος, που πα­ρα­μέ­νει μέχρι σή­με­ρα πα­ρά­δειγ­μα της «γαλ­λι­κής εξαί­ρε­σης».

Η φήμη της Γαλ­λί­ας για τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις της –που συχνά δυ­σφη­μεί­ται ως η «γαλ­λι­κή ασθέ­νεια»– είναι απο­λύ­τως δι­καιο­λο­γη­μέ­νη. Τα πε­πραγ­μέ­να των Γάλ­λων ερ­γα­τών στην πάλη ενά­ντια στον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό ξε­χω­ρί­ζουν αρ­κε­τά ανά­με­σα στις ανα­πτυγ­μέ­νες κα­πι­τα­λι­στι­κές κοι­νω­νί­ες. Από τα μέσα της δε­κα­ε­τί­ας του ’80 κι έπει­τα έχουν ξε­σπά­σει πολλά μα­ζι­κά κι­νή­μα­τα ενα­ντί­ω­σης σε νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες με­ταρ­ρυθ­μί­σεις. Αλλά ακόμα πιο αξιο­ση­μεί­ω­το είναι το γε­γο­νός ότι –σε αντί­θε­ση με την κα­τά­στα­ση που επι­κρά­τη­σε στην Ευ­ρώ­πη μετά την απερ­γία των Βρε­τα­νών αν­θρα­κω­ρύ­χων το 1984-1985– δεν έλη­ξαν όλα αυτά τα κι­νή­μα­τα με ήττες.

Το 1986, ένα ανα­γεν­νη­μέ­νο φοι­τη­τι­κό κί­νη­μα στα­μά­τη­σε μια από­πει­ρα να επι­βλη­θούν δί­δα­κτρα στα πα­νε­πι­στή­μια. Η πρό­σβα­ση στην ανώ­τα­τη εκ­παί­δευ­ση πα­ρα­μέ­νει ου­σια­στι­κά δω­ρε­άν μέχρι σή­με­ρα, παρά την πρό­σφα­τη τάση να χρε­ώ­νο­νται κά­ποια προ­γράμ­μα­τα μά­στερ και την ει­σα­γω­γή δι­δά­κτρων για φοι­τη­τές εκτός ΕΕ.

Το 1995 ένα κύμα απερ­γιών των δη­μο­σί­ων υπαλ­λή­λων κα­τά­φε­ρε να στα­μα­τή­σει μια «με­ταρ­ρύθ­μι­ση» των συ­ντα­ξιο­δο­τι­κών τα­μεί­ων τους από την κε­ντρο­δε­ξιά κυ­βέρ­νη­ση του Αλέν Ζιπέ. Δύο χρό­νια μετά, η Δεξιά ητ­τή­θη­κε στις πρό­ω­ρες εκλο­γές που κά­λε­σε ο πρό­ε­δρος Ζακ Ζιράκ και ανέ­λα­βε μια κυ­βέρ­νη­ση της «πλη­θυ­ντι­κής Αρι­στε­ράς».

Πιο πρό­σφα­τα, το 2006, μια κι­νη­το­ποί­η­ση της νε­ο­λαί­ας, που υπο­στη­ρί­χθη­κε από μα­ζι­κές δια­δη­λώ­σεις των συν­δι­κά­των, υπο­χρέ­ω­σε την κυ­βέρ­νη­ση να απο­σύ­ρει ένα σχέ­διο που θα ει­σή­γα­γε επι­σφα­λείς συμ­βά­σεις ερ­γα­σί­ας (le contrat première embauche, CPE, το Σύμ­φω­νο Πρώ­της Απα­σχό­λη­σης) για τους κάτω των 26 ετών.

Τέλος, το κί­νη­μα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων, που ξε­κί­νη­σε το Νο­έμ­βρη του 2018 –και το οποίο συ­νε­χί­ζει ακόμα– υπο­χρέ­ω­σε τον Εμ­μα­νου­έλ Μα­κρόν να απο­σύ­ρει δύο σχε­δια­ζό­με­νες φο­ρο­λο­γι­κές αυ­ξή­σεις (στα καύ­σι­μα και στις συ­ντά­ξεις) και να προ­χω­ρή­σει και σε άλλες ανα­κοι­νώ­σεις, που στό­χευ­σαν να κα­τευ­νά­σουν τους δια­δη­λω­τές.

 

Βά­ζο­ντας τέλος στη γαλ­λι­κή εξαί­ρε­ση

Αυτά δεν ση­μαί­νουν ότι ο γαλ­λι­κός νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός ανα­κό­πη­κε συ­νο­λι­κά –πράγ­μα­τι, άλλες με­γά­λες κι­νη­το­ποι­ή­σεις δεν κα­τά­φε­ραν να οδη­γή­σουν σε νίκες, με πιο ση­μα­ντι­κά πα­ρα­δείγ­μα­τα τις πα­λιό­τε­ρες μάχες ενά­ντια σε συ­ντα­ξιο­δο­τι­κές με­ταρ­ρυθ­μί­σεις το 2003 και το 2010. Αλλά η πα­ρα­τε­τα­μέ­νη αντί­στα­ση στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό είχε ένα μό­νι­μο αντί­κτυ­πο που άντε­ξε –και εξη­γεί γιατί το κοι­νω­νι­κό κρά­τος της Γαλ­λί­ας έχει απο­δει­χθεί πολύ πιο αν­θε­κτι­κό από εκεί­να σχε­δόν όλων των δυ­τι­κών χωρών. Προς με­γά­λη θλίψη της εγ­χώ­ριας ελίτ και των υψη­λό­βαθ­μων γρα­φειο­κρα­τών στην ΕΕ και τον ΟΟΣΑ, η Γαλ­λία βρί­σκε­ται στην κο­ρυ­φή της λί­στας κρα­τι­κών δα­πα­νών ως πο­σο­στό του ΑΕΠ. Απο­τε­λώ­ντας σχε­δόν το 55%, το επί­πε­δο δα­πα­νών ξε­περ­νά όλες τις σκαν­δι­να­βι­κές χώρες και βρί­σκε­ται πε­ρί­που 10 μο­νά­δες πάνω από αυτό της Γερ­μα­νί­ας και του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.

Η προ­ε­δρία Μα­κρόν, με τη συ­ντρι­πτι­κή υπο­στή­ρι­ξη της γαλ­λι­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής τάξης και των ευ­ρω­παί­ων ομο­λό­γων της, ήταν εξαρ­χής προ­ο­ρι­σμέ­νη να βάλει τέλος σε αυτή τη «γαλ­λι­κή εξαί­ρε­ση». Ο πρώ­τος ενά­μι­ση χρό­νος μετά την εκλο­γή του έδει­χνε ότι θα μπο­ρού­σε να το κα­τα­φέ­ρει. Ένα κύμα σκλη­ρών νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων σά­ρω­σε σχε­δόν κάθε τομέα οι­κο­νο­μι­κής και κοι­νω­νι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας. Το εκ­παι­δευ­τι­κό σύ­στη­μα υπά­χθη­κε σε μια ατζέ­ντα «επι­λο­γών», ενώ οι σι­δη­ρό­δρο­μοι και οι δη­μό­σιες συ­γκοι­νω­νί­ες ανοί­χτη­καν στον «αντα­γω­νι­σμό» και που­λή­θη­καν στον ιδιω­τι­κό τομέα.

Η ερ­γα­τι­κή νο­μο­θε­σία προ­σαρ­μό­στη­κε ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο στις νόρ­μες μιας «ευ­έ­λι­κτης» αγο­ράς ερ­γα­σί­ας, η κοι­νω­νι­κή κα­τοι­κία υπο­χρε­ώ­θη­κε να που­λή­σει τμήμα του οι­κι­στι­κού απο­θέ­μα­τός της, ο δη­μό­σιος το­μέ­ας υπο­βλή­θη­κε στο σύ­νο­λό του σε μια σκλη­ρή «δί­αι­τα» και το σύ­στη­μα υγεί­ας υπο­βλή­θη­κε σε επί­πε­δα άνευ προη­γου­μέ­νου ελ­λεί­ψε­ων και πί­ε­σης.

Υπήρ­ξαν αντί­στοι­χα σκλη­ρές επι­θέ­σεις ενά­ντια στα διά­φο­ρα κι­νή­μα­τα που δια­μαρ­τυ­ρή­θη­καν ενά­ντια σε αυτή τη σκλή­ρυν­ση του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου κα­θε­στώ­τος, τα οποία αντι­με­τώ­πι­σαν ένα επί­πε­δο κα­τα­στο­λής που δεν είχε προη­γού­με­νο στα χρό­νια μετά το 1968. Τα κί­τρι­να γι­λέ­κα υπέ­στη­σαν ιδιαί­τε­ρα ακραία αστυ­νο­μι­κή και δι­κα­στι­κή βία: εκα­το­ντά­δες τραυ­μα­τί­στη­καν σο­βα­ρά, πάνω από 3.000 κα­τα­δι­κά­στη­καν και πάνω από 10.000 συ­νε­λή­φθη­σαν στη διάρ­κεια των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων.

 

Κρί­σι­μη δο­κι­μα­σία

Μέχρι το φθι­νό­πω­ρο, ο Μα­κρόν μπο­ρού­σε λοι­πόν να καυ­χιέ­ται ότι έκαμ­ψε την αντί­στα­ση, κα­μα­ρώ­νο­ντας για την επι­τυ­χία του να ξε­δι­πλώ­σει το πρό­γραμ­μά του χωρίς εμπό­δια. Αλλά η συ­ντα­ξιο­δο­τι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση έμελ­λε να είναι η κρί­σι­μη δο­κι­μα­σία για την εξου­σία του.

Αυτή η «δο­μι­κή με­ταρ­ρύθ­μι­ση» ήταν στα σκα­ριά εδώ κι ένα χρόνο –και έχει σχε­δια­στεί ως μια απο­φα­σι­στι­κή κί­νη­ση διά­λυ­σης του «κοι­νω­νι­κού μο­ντέ­λου» της Γαλ­λί­ας.

Με πα­ρό­μοια λο­γι­κή, επι­διώ­κει να αντι­κα­τα­στή­σει αυτό το μο­ντέ­λο με ένα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο κα­θε­στώς, που θα στη­ρί­ζε­ται σε ένα ελά­χι­στο επί­πε­δο κρα­τι­κής επι­δό­τη­σης και θα συ­μπλη­ρώ­νε­ται από ιδιω­τι­κά συ­ντα­ξιο­δο­τι­κά τα­μεία και το επι­πλέ­ον ει­σό­δη­μα που προσ­δο­κά­ται ότι θα φέρ­νουν οι γη­ραιό­τε­ροι, συ­νε­χί­ζο­ντας να απα­σχο­λού­νται στη μι­σθω­τή ερ­γα­σία.

Ο Μα­κρόν και η κυ­βέρ­νη­σή του πα­ρου­σιά­ζουν το νέο σύ­στη­μα ως «πιο δί­καιο», καθώς φέ­ρε­ται να έχει «κα­θο­λι­κό» χα­ρα­κτή­ρα –δη­λα­δή ένα κοινό σύ­στη­μα για όλους τους μι­σθω­τούς και ακόμα και για πολ­λούς αυ­το­α­πα­σχο­λού­με­νους. Συ­νε­πώς, όσοι δια­φω­νούν, έχουν ως κί­νη­τρο τη θέ­λη­ση να κρα­τή­σουν τα «συ­ντε­χνια­κά προ­νό­μιά τους», όπως οι σι­δη­ρο­δρο­μι­κοί και οι ερ­γα­ζό­με­νοι στις δη­μό­σιες συ­γκοι­νω­νί­ες που μπο­ρούν να συ­ντα­ξιο­δο­τη­θούν νω­ρί­τε­ρα από τους υπό­λοι­πους, ως απο­ζη­μί­ω­ση για τις ερ­γα­σια­κές συν­θή­κες και τα ωρά­ρια που έχουν.

Αλλά δεν χρειά­στη­κε πολύς και­ρός για να αντι­λη­φθεί η κοινή γνώμη ότι αυτή η με­ταρ­ρύθ­μι­ση δεν «εξί­σω­νε προς τα πάνω» τα συ­ντα­ξιο­δο­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, αλλά τα «εξί­σω­νε προς τα κάτω». Πραγ­μα­τι­κά, αυτή η με­ταρ­ρύθ­μι­ση θα αυ­ξή­σει ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο το μέσο όρο ηλι­κί­ας συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης. Παρά τις εντα­τι­κές προ­σπά­θειες των προ­πα­γαν­δι­στών της κυ­βέρ­νη­σης και των φι­λι­κών της ΜΜΕ, ως τα τέλη Νο­έμ­βρη οι δη­μο­σκο­πή­σεις έδει­χναν ότι πε­ρί­που τα 2/3 του πλη­θυ­σμού απέρ­ρι­πταν τη με­ταρ­ρύθ­μι­ση και υπο­στή­ρι­ζαν τις απερ­γί­ες ενα­ντί­ον της.

 

Η απο­φα­σι­στι­κή μάχη του Μα­κρόν

Από εκεί­νη τη στιγ­μή ήταν εμ­φα­νές ότι η κυ­βέρ­νη­ση κα­τευ­θυ­νό­ταν αρ­κε­τά σκό­πι­μα προς μια με­γά­λη κοι­νω­νι­κή σύ­γκρου­ση. Πράγ­μα­τι, ο Μα­κρόν ανα­ζη­τά μια απο­φα­σι­στι­κή «στιγ­μή», αντί­στοι­χη με αυτά που σή­μαι­νε η απερ­γία των αν­θρα­κω­ρύ­χων για τον θα­τσε­ρι­σμό στο Ηνω­μέ­νο Βα­σί­λειο.

Αλλά ο συ­σχε­τι­σμός δυ­νά­με­ων που αντι­με­τω­πί­ζει, απο­δεί­χθη­κε πολύ πιο επι­κίν­δυ­νος. Αντί να στο­χο­ποι­ή­σει ένα συ­γκε­κρι­μέ­νο κλάδο, αυτή η με­ταρ­ρύθ­μι­ση μας προ­σφέ­ρει ακρι­βώς αυτό που έλει­πε από τα προη­γού­με­να πρό­σφα­τα κι­νή­μα­τα δια­μαρ­τυ­ρί­ας: συ­γκε­κρι­μέ­να, μια σύ­γκλι­ση των διά­φο­ρων κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων γύρω από έναν κοινό στόχο που απο­κρυ­σταλ­λώ­νει την ευ­ρύ­τε­ρη αντί­θε­ση σε όλο το νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο κα­θε­στώς. Και είναι εμ­φα­νές ότι μόνο το συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει τη ρα­χο­κο­κα­λιά για ένα τέ­τοιο γε­νι­κευ­μέ­νο κί­νη­μα.

Δεν θα είναι ένα εύ­κο­λο κα­θή­κον. Οι δια­δο­χι­κές απο­τυ­χί­ες των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων έχουν απο­δυ­να­μώ­σει τα συν­δι­κά­τα, ιδιαί­τε­ρα τα πιο μα­χη­τι­κά (την CGT και τα Solidaires [SUD]). Τον πε­ρα­σμέ­νο χρόνο, η δι­στα­κτι­κό­τη­τα της CGT να ενω­θεί με το κί­νη­μα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων δη­μιούρ­γη­σε επι­πλέ­ον δυ­σκο­λί­ες στην προ­σπά­θεια να συ­σπει­ρω­θούν ευ­ρύ­τε­ρα στρώ­μα­τα γύρω από τα πιο μα­χη­τι­κά τμή­μα­τα της ερ­γα­τι­κής τάξης.

Αλλά κά­ποιοι του­λά­χι­στον έχουν βγά­λει στρα­τη­γι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα από τα προη­γού­με­να κι­νή­μα­τα. Συ­γκε­κρι­μέ­να, όλο και πε­ρισ­σό­τε­ροι έχουν κα­τα­νο­ή­σει ότι η τάση των συν­δι­κα­λι­στι­κών ηγε­σιών να προ­τι­μούν ασυ­νε­χείς μορ­φές απερ­για­κής δρά­σης, κα­τα­κερ­μα­τι­σμέ­νες ανά κλάδο, έχουν απο­δει­χτεί ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κές και δια­σπα­στι­κές, υπο­σκά­πτο­ντας την ανα­γκαία ενό­τη­τα γύρω από κοι­νούς στό­χους.

Το κί­νη­μα που ξε­κί­νη­σε στις 5 Δε­κέμ­βρη έχει αξιο­ποι­ή­σει αυτή τη σκλη­ρή εμπει­ρία. Ήταν κα­θα­ρό από την αρχή ότι αυτό που χρειά­ζε­ται είναι η προ­ο­πτι­κή μιας γε­νι­κευ­μέ­νης απερ­γί­ας –μια κλι­μα­κού­με­νη απερ­για­κή δράση στην οποία η ίδια η βάση θα παί­ζει ηγε­τι­κό ρόλο μέσα από κα­θη­με­ρι­νές συ­νε­λεύ­σεις σε το­πι­κό επί­πε­δο. Αυτό είναι κρί­σι­μο όχι μόνο για να λο­γο­δο­τούν οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ηγε­σί­ες, αλλά και για να χτι­στεί από τα κάτω η ανα­γκαία σύ­γκλι­ση με άλλες ομά­δες όπως τα κί­τρι­να γι­λέ­κα, οι φοι­τη­τές, οι υγειο­νο­μι­κοί που ήδη διε­ξά­γουν εντυ­πω­σια­κές απερ­γί­ες.

 

Η απο­φα­σι­στι­κή βδο­μά­δα

Στους πλέον θι­γό­με­νους κλά­δους (σι­δη­ρό­δρο­μοι, δη­μό­σιες συ­γκοι­νω­νί­ες, δι­υ­λι­στή­ρια) η απερ­γία επε­κτά­θη­κε ως τη Δευ­τέ­ρα. Η απο­φα­σι­στι­κή δο­κι­μα­σία για το κί­νη­μα θα έρθει την ερ­χό­με­νη εβδο­μά­δα. Η απερ­για­κή δράση μπο­ρεί να μη με­τα­τρα­πεί τε­λι­κά σε μια «γε­νι­κή απερ­γία» που θα πε­ρι­λαμ­βά­νει όλους τους ερ­γα­ζό­με­νους. Αλλά είναι σαφές ότι η «απερ­γία δι’ αντι­προ­σώ­που» –όπου η πλειο­ψη­φία «εξου­σιο­δο­τεί» στρα­τη­γι­κά ισχυ­ρούς δη­μό­σιους υπάλ­λη­λους να δρά­σουν, ενώ η ίδια πε­ριο­ρί­ζε­ται στην πα­θη­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη– δεν θα είναι αρ­κε­τή.

Σε αυτό το πνεύ­μα, τα συν­δι­κά­τα ανα­κοί­νω­σαν άλλες δύο μέρες δια­δη­λώ­σε­ων για την Τρίτη και την Πέμ­πτη, κα­λώ­ντας σε «συ­νέ­χεια κι ενί­σχυ­ση» της απερ­γί­ας στους διά­φο­ρους κλά­δους. Αντι­δρώ­ντας σε αυτό το κί­νη­μα, η κυ­βέρ­νη­ση ανα­μέ­νε­ται να ανα­κοι­νώ­σει νέα μέτρα την Τε­τάρ­τη –αν και η όποια πα­ρα­χώ­ρη­ση ανα­μέ­νε­ται να είναι δια­κο­σμη­τι­κή. Είναι σαφές ότι η συ­νέ­χεια του χτι­σί­μα­τος της ορμής του κι­νή­μα­τος είναι η πρώτη προ­ϋ­πό­θε­ση για ένα κί­νη­μα που θα μπο­ρέ­σει να συ­ντα­ρά­ξει συ­θέ­με­λα την προ­ε­δρία Μα­κρόν.

Σε αυτόν τον αγώνα, τα συν­δι­κά­τα έχουν μια σπά­νια ευ­και­ρία να απο­κα­τα­στα­θούν και πάλι ως η ρα­χο­κο­κα­λιά της αντί­στα­σης στον νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο οδο­στρω­τή­ρα. Μετά τις 5 Δε­κέμ­βρη, υπάρ­χουν οι συν­θή­κες όχι απλά για μια στιγ­μή «το­νω­τι­κής» συμ­βο­λι­κής κι­νη­το­ποί­η­σης, αλλά για μάχη για μια πραγ­μα­τι­κή νίκη. Αυτό από μόνο του είναι ένα ση­μα­ντι­κό επί­τευγ­μα –κι ένα πο­λύ­τι­μο μά­θη­μα για τους επό­με­νους αγώ­νες.

rproject.gr/