Το 20ό Συνέδριο του ΚΚ Κίνας: Δύναμη, ανταγωνισμοί και πολυπολισμός

Στο εσω­τε­ρι­κό του ΚΚ έχουν από καιρό συσ­σω­ρευ­τεί όλες οι οι­κο­νο­μι­κές-κοι­νω­νι­κές-πο­λι­τι­κές και ιδε­ο­λο­γι­κές ηγε­σί­ες που υπάρ­χουν μέσα στην δεύ­τε­ρη δύ­να­μη του σύγ­χρο­νου διε­θνούς κα­πι­τα­λι­σμού. Αυτή η υπερ-συ­γκε­ντρω­τι­κή δομή απο­φά­σι­σε να γίνει… συ­γκε­ντρω­τι­κό­τε­ρη προ­κει­μέ­νου να αντι­με­τω­πί­ζει πιο γρή­γο­ρα κι απο­τε­λε­σμα­τι­κά τις προ­κλή­σεις της διε­θνούς συ­γκυ­ρί­ας, που γί­νε­ται όλο και πιο ευ­με­τά­βλη­τη και συ­γκρου­σια­κή.

Αντώνης Νταβανέλος

Ο Πρό­ε­δρος Σι Τζι­πίνγκ έχει ενώ­σει στα χέρια του την κομ­μα­τι­κή, την πο­λι­τι­κή και τη στρα­τιω­τι­κή ηγε­σία. Κα­τάρ­γη­σε την πα­ρά­δο­ση που εγκα­τέ­στη­σε ο απο­κα­λού­με­νος «σοφός» (ο δε­ξιός με­ταρ­ρυθ­μι­στής, διά­δο­χος του Μάο) Τενγκ Σιάο Πινγκ, πα­ρά­δο­ση που προ­έ­βλε­πε τα 68 χρό­νια ως όριο πα­ρα­μο­νής στην άμεση άσκη­ση της εξου­σί­ας, προ­κει­μέ­νου να διευ­κο­λύ­νο­νται κά­ποιες στοι­χειώ­δεις συν­θή­κες «ανα­σύν­θε­σης» των ηγε­τι­κών ομά­δων μέσα στο ΚΚΚ. Ο 69χρο­νος Σι, όχι μόνο «εξε­λέ­γη» για τρίτη δια­δο­χι­κή θη­τεία (κα­ταρ­γώ­ντας το άτυπο όριο των δύο θη­τειών), αλλά έστει­λε ξε­κά­θα­ρο μή­νυ­μα ότι σκο­πεύ­ει να πα­ρα­μεί­νει στην εξου­σία ως ισό­βιος ηγέ­της της Κίνας. Ταυ­τό­χρο­να, στο 20ό συ­νέ­δριο ο Σι συ­νέ­τρι­ψε τη «συ­νή­θεια» που ήθελε να αντι­προ­σω­πεύ­ο­νται στο Πο­λι­τι­κό Γρα­φείο οι  βα­σι­κές τά­σεις/κλί­κες ηγε­τι­κών στε­λε­χών, μια συ­νή­θεια που λει­τουρ­γού­σε ως υπο­κα­τά­στα­το πο­λι­τι­κής ζωής, αλλά και ως δι­κλεί­δα ασφα­λεί­ας για τις υπό­γειες, όμως πάντα υπαρ­κτές, πο­λι­τι­κές συ­γκρού­σεις. Απο­βάλ­λο­ντας από το συ­νέ­δριο τον κά­πο­τε ισχυ­ρό Χου Τζι­ντάο (απο­βο­λή σε δη­μό­σια με­τά­δο­ση!), εξέ­λε­ξε ένα μο­νο­λι­θι­κό ΠΓ, ενώ στην 7μελή πα­νί­σχυ­ρη Γραμ­μα­τεία του ΠΓ συμ­με­τέ­χουν πλέον μόνο ακό­λου­θοι του Σι. Μια άλλη πα­ρά­δο­ση που κα­ταρ­γή­θη­κε είναι η, έστω συμ­βο­λι­κή, «συμ­με­το­χή» των γυ­ναι­κών: στο 25με­λές ΠΓ, για πρώτη φορά μετά από δε­κα­ε­τί­ες, δεν υπάρ­χει ούτε μια γυ­ναί­κα, ενώ στα 205 μέλη της ΚΕ δια­κρί­νο­νται μόλις 11 γυ­ναί­κες.

Γύρω από το 20ό συ­νέ­δριο, εξα­πο­λύ­θη­κε μια (από τα πάνω και κα­τευ­θυ­νό­με­νη) κα­μπά­νια του ΚΚ, με εκ­δη­λώ­σεις «λα­τρεί­ας» προς το πρό­σω­πο του Σι, που ξε­περ­νά κάθε ιστο­ρι­κό προη­γού­με­νο. Η ιστο­ρία υπο­δει­κνύ­ει ότι το αη­δια­στι­κό φαι­νό­με­νο της «προ­σω­πο­λα­τρεί­ας» μόνο για ένα πε­ριο­ρι­σμέ­νο χρο­νι­κό διά­στη­μα είναι αρ­κε­τό για να κα­λύ­ψει τις αντι­φά­σεις και τις αδυ­να­μί­ες ενός κα­θε­στώ­τος. Η κα­τευ­θυ­νό­με­νη «λα­τρεία» προς τον Σι, έρ­χε­ται σή­με­ρα στην Κίνα ως αντί­δο­το για τις τρο­με­ρές κοι­νω­νι­κές ανι­σό­τη­τες, αλλά και ως μέσο για να το­νω­θεί μια κά­ποια εθνι­κή υπε­ρη­φά­νεια και αί­σθη­ση κοι­νής ιστο­ρι­κής απο­στο­λής. Ο Σι δη­λώ­νει ότι η Κίνα θα είναι έτοι­μη μέσα στα επό­με­να ελά­χι­στα χρό­νια να «ανα­κτή­σει» με στρα­τιω­τι­κά μέσα την Ταϊ­βάν…

Το κρί­σι­μο υπό­βα­θρο είναι η κοι­νω­νι­κή-οι­κο­νο­μι­κή κα­τά­στα­ση στην αχανή χώρα. Είναι αλή­θεια ότι η (κα­πι­τα­λι­στι­κή) ανά­πτυ­ξη στην Κίνα οδή­γη­σε στην τε­λευ­ταία δε­κα­ε­τία σε μια αύ­ξη­ση του κατά κε­φα­λήν ει­σο­δή­μα­τος (στα 11.890 δο­λά­ρια το 2021). Ακόμα κι έτσι όμως, η Κίνα, η δεύ­τε­ρη μετά τις ΗΠΑ οι­κο­νο­μία στον κόσμο, είναι ως προς το κατά κε­φα­λήν με­ρί­διο στο ΑΕΠ μα­κριά πίσω από τις ΗΠΑ και όλες τις χώ­ρες-μέ­λη της ΕΕ, αλλά και πίσω από πολ­λές άλλες «ανα­πτυσ­σό­με­νες» χώρες. Η ει­κό­να αυτή αντι­στρέ­φε­ται αν κοι­τά­ξου­με στο «πάνω μέρος» της κοι­νω­νί­ας: Στην Κίνα σή­με­ρα υπάρ­χουν πε­ρισ­σό­τε­ροι δι­σε­κα­τομ­μυ­ριού­χοι σε σύ­γκρι­ση με τις ΗΠΑ και στην Κίνα έχουν έδρα πε­ρισ­σό­τε­ρες εται­ρεί­ες με­γά­λου πλού­του (όπως απο­τυ­πώ­νο­νται στη λίστα Global Fortune) σε σύ­γκρι­ση με τις ΗΠΑ (24,8% του πα­γκό­σμιου συ­νό­λου, ένα­ντι του 24,2% του πα­γκό­σμιο συ­νό­λου). Το διε­θνές φαι­νό­με­νο της «Με­γά­λης Πα­ραί­τη­σης», της από­δρα­σης ερ­γα­τών από τη μι­σθω­τή ερ­γα­σία, στην Κίνα παίρ­νει την τρα­γι­κή μορφή ενός μα­ζι­κού κύ­μα­τος αυ­το­κτο­νιών ερ­γα­τών κατά τη μι­σθω­τή ερ­γα­σία, ενώ ο όρος «κι­νε­ζο­ποί­η­ση» εξα­κο­λου­θεί να χρη­σι­μο­ποιεί­ται στο διε­θνές ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα σαν η πε­ρι­γρα­φή μιας κα­τά­στα­σης από­λυ­της κα­τάρ­γη­σης των στοι­χειω­δών ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των.

Αυτή η κα­τά­λη­ξη ήταν το απο­τέ­λε­σμα μιας «μα­κράς πο­ρεί­ας», που επι­τα­χύν­θη­κε από­το­μα μετά το Φλε­βά­ρη του 1972, όταν ο Μάο Τσε Τουνγκ και ο Τσου Εν Λάι υπο­δέ­χο­νταν στο Πε­κί­νο την ιστο­ρι­κή επί­σκε­ψη των Νίξον και Κί­σιν­γκερ. Τις αμε­ρι­κα­νι­κές σκο­πι­μό­τη­τες για αυτήν την ιστο­ρι­κή στρο­φή, πε­ριέ­γρα­φε το «δόγμα» Κίσ­σι­γκερ: Εξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων ΗΠΑ-Κί­νας, με οι­κο­νο­μι­κά και τε­χνο­λο­γι­κά ανταλ­λάγ­μα­τα που θα διέ­θε­ταν οι ΗΠΑ, προ­κει­μέ­νου να αφε­θεί ο αμε­ρι­κά­νι­κος ιμπε­ρια­λι­σμός να συ­γκε­ντρω­θεί απε­ρί­σπα­στος, τότε, στα κα­θή­κο­ντα του αντα­γω­νι­σμού με την ΕΣΣΔ. Όμως, στα­δια­κά, έγινε κα­θα­ρό το νόημα της «σύ­γκλι­σης» και από την πλευ­ρά του ΚΚ Κίνας. Μετά τον θά­να­το του υπέρ­γη­ρου Μάο (1976), ο Τενγκ Σιάο Πινγκ δεν δί­στα­σε να πει τα πράγ­μα­τα με το όνομά τους: ο δρό­μος της αυ­τάρ­κειας και της αυ­το­δύ­να­μης ανά­πτυ­ξης είχε φτά­σει σε αδιέ­ξο­δο και έπρε­πε να εγκα­τα­λη­φτεί, ενώ ο «κα­πι­τα­λι­στι­κός δρό­μος» πα­ρου­σια­ζό­ταν ως η μο­να­δι­κή προ­ο­πτι­κή ανά­πτυ­ξης που θα οδη­γού­σε σε έναν απροσ­διό­ρι­στο «σο­σια­λι­σμό με κι­νε­ζι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά». Ο τάχα σο­σια­λι­σμός ήταν μια πο­ρεία γορ­γής κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης με την εξα­ντλη­τι­κή εκ­με­τάλ­λευ­ση μιας τε­ρά­στιας ερ­γα­τι­κής τάξης, και τα «κι­νε­ζι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά» ήταν η δια­τή­ρη­ση της εξου­σί­ας και του ελέγ­χου στα χέρια του ΚΚ Κίνας. Το 2001, με ει­σή­γη­ση των Αμε­ρι­κα­νών, η Κίνα εντά­χθη­κε στον Πα­γκό­σμιο Ορ­γα­νι­σμό Εμπο­ρί­ου, και ενώ τα σφυ­ρο­δρέ­πα­να εξα­κο­λου­θού­σαν να ανε­μί­ζουν στα κρα­τι­κά κτί­ρια στο Πε­κί­νο, άρ­χι­ζε η τρελή πο­ρεία της Κίνας μέσα στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση. Λίγο μετά την κρίση του 2007-08 και όταν ο Τραμπ ανα­κοί­νω­νε τα πρώτα μέτρα μιας στρο­φής προς τον «προ­στα­τευ­τι­σμό», η κι­νε­ζι­κή ηγε­σία δή­λω­νε έτοι­μη να προ­στα­τέ­ψει τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση απέ­να­ντι στους δι­σταγ­μούς και τις υπα­να­χω­ρή­σεις.

Στο με­τα­ξύ η Κίνα είχε ξε­πε­ρά­σει τις ΗΠΑ σε επεν­δύ­σεις στην Αφρι­κή, είχε κα­το­χυ­ρώ­σει μια ση­μα­ντι­κή βάση διείσ­δυ­σης στην Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή, ενώ το σχέ­διο «Ένας Δρό­μος – Μία Ζώνη» άνοι­γε μια με­γά­λη οδό επέ­κτα­σης, δια της κε­ντρι­κής Ασίας, προς την ίδια την ΕΕ.

Με μαρ­ξι­στι­κούς όρους, δεν υπάρ­χει καμιά άλλη δυ­να­τό­τη­τα να πε­ρι­γρα­φεί η σύγ­χρο­νη Κίνα πέρα από τον χα­ρα­κτη­ρι­σμό της σαν μια τα­χέ­ως ανερ­χό­με­νη ιμπε­ρια­λι­στι­κή δύ­να­μη πα­γκό­σμιας ισχύ­ος..

Αυτόν το δρόμο θέλει να συ­νε­χί­σει, χωρίς να απο­δέ­χε­ται καμιά επι­βρά­δυν­ση ή πα­ρέκ­κλι­ση, η ηγε­σία του Σι Τζι­πίνγκ. Και ο υπερ­συ­γκε­ντρω­τι­σμός της εξου­σί­ας που ανέ­δει­ξε το 20ό συ­νέ­δριο δεί­χνει τις προ­ε­τοι­μα­σί­ες μιας επι­μο­νής σε αυτόν το δρόμο, αν χρεια­στεί, ακόμα και «δια πυρός και σι­δή­ρου».

Γιατί πίσω από την ανέ­φε­λη επι­κρά­τη­ση του Σι στο συ­νέ­δριο του ΚΚΚ, τα σύν­νε­φα μιας «πο­λύ-κρί­σης» πυ­κνώ­νουν τόσο στο εσω­τε­ρι­κό της Κίνας, όσο και στο διε­θνή αντα­γω­νι­σμό.

Οι εσω­τε­ρι­κές εξε­λί­ξεις, αν και είναι κε­φα­λαιώ­δους ση­μα­σί­ας, υπερ­βαί­νουν τις δυ­να­τό­τη­τες του πα­ρό­ντος άρ­θρου. Όμως όλοι οι σο­βα­ροί και έντι­μοι ανα­λυ­τές στο διε­θνή Τύπο στρέ­φουν την προ­σο­χή στην επι­βρά­δυν­ση των ρυθ­μών της οι­κο­νο­μί­ας, στην αστά­θεια του τρα­πε­ζι­κού συ­στή­μα­τος, στην απει­λή της «φού­σκας» των ακι­νή­των, στη γή­ραν­ση του τε­ρά­στιου πλη­θυ­σμού, στην κλι­μά­κω­ση της δυ­σα­ρέ­σκειας των λαϊ­κών μαζών (που εκ­φρά­στη­κε με πολ­λούς τρό­πους ενά­ντια στη σκλη­ρή πο­λι­τι­κή Zero-Covid του Σι), στα ζη­τή­μα­τα κα­τα­πί­ε­σης εθνι­κών ή θρη­σκευ­τι­κών μειο­νο­τή­των κ.ο.κ.

Αν και αυτά τα ζη­τή­μα­τα θα απο­τε­λέ­σουν μα­κρο­πρό­θε­σμα, ίσως, την κα­θο­ρι­στι­κή δο­κι­μα­σία του Σι, τα ζη­τή­μα­τα του διε­θνούς αντα­γω­νι­σμού έρ­χο­νται χρο­νι­κά πρώτα στο προ­σκή­νιο.

Δι­πο­λι­σμός ή πο­λυ­πο­λι­σμός;

Σή­με­ρα δεν έχει απο­μεί­νει τί­πο­τα όρθιο από την αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή της επο­χής της επί­σκε­ψης των Νί­ξον-Κί­σιν­γκερ στο Πε­κί­νο. Από την εποχή του Ομπά­μα, ο αμε­ρι­κα­νι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός συ­γκε­ντρώ­νει προ­σο­χή και δυ­νά­μεις με στόχο την ανα­κο­πή της ανο­δι­κής πο­ρεί­ας της Κίνας (Πίβοτ στην Ασία).

Το AUKUS ανήγ­γει­λε την επι­στρο­φή του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού σε ενερ­γή στρα­τιω­τι­κή πα­ρου­σία στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή του Ιν­δο-Ει­ρη­νι­κού. Τα πυ­ρη­νι­κά αε­ρο­πλα­νο­φό­ρα της Δύσης δεν είναι εύ­κο­λο να υπο­τι­μώ­νται και να πε­ρι­γρά­φο­νται ως «χάρ­τι­νες τί­γρεις». Η επί­σκε­ψη της Πε­λό­σι στην Ταϊ­βάν, που το Πε­κί­νο χα­ρα­κτή­ρι­σε «θρα­σύ­τα­τη πρό­κλη­ση», έδει­ξε μια αυ­το­πε­ποί­θη­ση των Αμε­ρι­κα­νών και των συμ­μά­χων τους για πα­ρεμ­βά­σεις στον χώ­ρο-πε­ρί­γυ­ρο της Κίνας.

Μετά την Ου­κρα­νία, η Ταϊ­βάν μπο­ρεί να απο­δει­χθεί, σε λίγα χρό­νια, το πιο επι­κίν­δυ­νο ση­μείο στον πλα­νή­τη.

Όμως ο οι­κο­νο­μι­κός πό­λε­μος έχει ήδη αρ­χί­σει.

Η κυ­βέρ­νη­ση Μπάι­ντεν απο­φά­σι­σε να επι­βά­λει κυ­ρώ­σεις, που οδη­γούν σε δρα­στι­κό πε­ριο­ρι­σμό της Κίνας στον κρί­σι­μο τομέα της πα­ρα­γω­γής ημι-αγω­γών τε­λευ­ταί­ας γε­νιάς (των «τσιπ» που είναι απα­ραί­τη­τα στην πα­ρα­γω­γή υπερ-υπο­λο­γι­στών, εξε­λιγ­μέ­νων σμαρτ τη­λε­φώ­νων, αλλά και -κυ­ρί­ως- όπλων, συ­στη­μά­των τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης, πλο­ή­γη­σης, πα­ρα­κο­λού­θη­σης κλπ).

Ακόμα σκλη­ρό­τε­ρες κυ­ρώ­σεις επι­βλή­θη­καν στην πρό­σβα­ση της Κίνας σε μη­χα­νές που είναι απα­ραί­τη­τες για την πα­ρα­γω­γή εξε­λιγ­μέ­νων ημια­γω­γών. Η τε­χνο­λο­γία σε αυτόν τον τομέα (των μη­χα­νών που λει­τουρ­γούν με τρο­με­ρή ακρί­βεια, σε αφά­ντα­στα μι­κρές κλί­μα­κες…) πα­ρα­μέ­νει πα­νά­κρι­βη, υπερ-πε­ρι­φρου­ρη­μέ­νη και συ­γκε­ντρω­μέ­νη. Κατά τους Νιού Γιορκ Τάιμς, μόνο 5 εται­ρεί­ες διε­θνώς, μετά από δε­κα­ε­τί­ες έρευ­νας και επεν­δύ­σεις εκα­το­ντά­δων εκα­τομ­μυ­ρί­ων δο­λα­ρί­ων, είναι ικα­νές για πα­ρα­γω­γή τέ­τοιων μη­χα­νών: Μία ολ­λαν­δι­κή, μία για­πω­νέ­ζι­κη και 3 κα­λι­φορ­νέ­ζι­κες. Για να έχει ο ανα­γνώ­στης ει­κό­να του πόσο πε­ριο­ρι­σμέ­νη είναι η πα­ρα­γω­γή σε αυτόν τον τομέα, η κο­ρυ­φαία ολ­λαν­δι­κή ASML κα­τόρ­θω­σε μέσα στην τε­λευ­ταία δε­κα­ε­τία να πα­ρά­ξει μόνο 40 τέ­τοιες «μη­χα­νές».

Το υπουρ­γείο Εμπο­ρί­ου των ΗΠΑ απο­φά­σι­σε, επί­σης, να απα­γο­ρεύ­σει για «λό­γους εθνι­κής ασφα­λεί­ας» την ερ­γα­σία Αμε­ρι­κα­νών πο­λι­τών στον τομέα των ημι-αγω­γών στην Κίνα, με στόχο να δια­κό­ψει το ρεύμα ροής μη­χα­νι­κών, μά­να­τζερ κ.ο.κ. προς τις κι­νε­ζι­κές εται­ρεί­ες.

Ο αμε­ρι­κα­νι­κός Τύπος εκτι­μά αυ­τά­ρε­σκα ότι αυτός ο «στραγ­γα­λι­σμός» θα οδη­γή­σει την Κίνα να πε­ριο­ρι­στεί σε ό,τι μπο­ρεί να της απο­φέ­ρει το λα­θρε­μπό­ριο. Ο ισχυ­ρι­σμός δεν είναι πει­στι­κός. Οι κι­νε­ζι­κές εται­ρεί­ες υψη­λής τε­χνο­λο­γί­ας είναι ήδη αρ­κε­τά με­γά­λες και εξε­λιγ­μέ­νες και αν οι κυ­ρώ­σεις μπο­ρούν να τις κα­θυ­στε­ρή­σουν, είναι πολύ αμ­φί­βο­λο το αν μπο­ρούν να τις στα­μα­τή­σουν ή να τις οδη­γή­σουν σε πα­ρακ­μή.

Ο οι­κο­νο­μι­κός πό­λε­μος δεν πε­ριο­ρί­ζε­ται στον τομέα της υψη­λής τε­χνο­λο­γί­ας. Οι ΗΠΑ, η Βρε­τα­νία, ο Κα­να­δάς και η Αυ­στρα­λία ανα­κοί­νω­σαν μια διε­θνή «συμ­μα­χία» με στόχο τη δια­σφά­λι­ση της πρό­σβα­σης σε στρα­τη­γι­κά ορυ­κτά. Σε αυτά τα πλαί­σια ο Κα­να­δάς απαί­τη­σε από την Κίνα να απο­χω­ρή­σει άμεσα από 3 με­γά­λες εξο­ρυ­κτι­κές εται­ρεί­ες στο κα­να­δι­κό έδα­φος, που πα­ρά­γουν λίθιο, κά­δμιο, νι­κέ­λιο και κο­βάλ­τιο. Το τε­λε­σί­γρα­φο απαι­τού­σε την άμεση πώ­λη­ση των κι­νε­ζι­κών με­το­χών, υπό την απει­λή της κρα­τι­κο­ποί­η­σης των εξο­ρυ­κτι­κών εται­ρειών! Η αντί­δρα­ση του Πε­κί­νου ήταν έντο­νη: Υπεν­θυ­μί­ζο­ντας το μέ­γε­θος της κι­νε­ζι­κής επέν­δυ­σης στα ορυ­χεία, ζη­τού­σε από την κα­να­δι­κή κυ­βέρ­νη­ση να επα­νέλ­θει στο έδα­φος των «επι­χει­ρη­μα­τι­κών κρι­τη­ρί­ων» και να στα­μα­τή­σει τις «στο­χευ­μέ­νες δια­κρί­σεις» με γε­ω­στρα­τη­γι­κά κρι­τή­ρια. Όμως η αντί­δρα­ση αυτή ήταν τε­λι­κά ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κή, και αυτό δεί­χνει την απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα σε κά­ποιες επι­λο­γές στο δυ­τι­κό στρα­τό­πε­δο.

Έχει ση­μα­σία να υπο­γραμ­μί­σου­με ότι αυτό το στρα­τό­πε­δο, που πα­ρα­μέ­νει στην πρώτη γραμ­μή ισχύ­ος, δεν είναι μο­νο­μπλοκ, δεν του λεί­πουν οι βα­θιές ρωγ­μές και οι αντι­φά­σεις.

Μέσα στην ίδια συ­γκυ­ρία, η Γερ­μα­νία ανα­κοί­νω­σε την πώ­λη­ση του 25% των με­το­χών του λι­μα­νιού του Αμ­βούρ­γου στην κι­νε­ζι­κή Cosco! Πρό­κει­ται για μια κο­ρυ­φαία οι­κο­νο­μι­κή-εμπο­ρι­κή κί­νη­ση, γιατί το Αμ­βούρ­γο είναι ένα από τα ση­μα­ντι­κό­τε­ρα λι­μά­νια στην Ευ­ρώ­πη. Ταυ­τό­χρο­να, η επί­σκε­ψη του Σολτζ στο Πε­κί­νο, με τη συ­νο­δεία εκ­προ­σώ­πων κο­ρυ­φαί­ων γερ­μα­νι­κών εται­ρειών, έδει­ξε ότι η Γερ­μα­νία δεν θα δι­στά­σει να αρ­πά­ξει την ευ­και­ρία της «με­γά­λης ανα­τα­ρα­χής» για να δια­σφα­λί­σει μια «θαυ­μά­σια κα­τά­στα­ση» για τις γερ­μα­νι­κές εξα­γω­γές στην Κίνα. Κατά τον βρετ­τα­νι­κό Γκάρ­ντιαν, η κί­νη­ση του Σολτζ είναι πα­ράλ­λη­λα ένα ευθύ μή­νυ­μα προς τις ΗΠΑ, με την απαί­τη­ση μιας νέας εμπο­ρι­κής συμ­φω­νί­ας που θα χα­μη­λώ­νει τους προ­στα­τευ­τι­κούς «φραγ­μούς» και θα διευ­κο­λύ­νει τις γερ­μα­νι­κές εξα­γω­γές και προς την αμε­ρι­κα­νι­κή αγορά.

Αυτή η αντι­φα­τι­κή ει­κό­να, που πε­ρι­λαμ­βά­νει συ­γκλί­σεις και απει­θαρ­χί­ες, που πε­ρι­λαμ­βά­νει συμ­μα­χί­ες αλλά και κι­νή­σεις αυ­το­νο­μί­ας, χα­ρα­κτη­ρί­ζει και το απέ­να­ντι «στρα­τό­πε­δο» (και ίσως ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο από ό,τι ισχύ­ει στην ευ­ρεία Δύση).

Στην Ελ­λά­δα είναι δη­μο­φι­λής μέσα στους κύ­κλους της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, η εκτί­μη­ση ότι ο πό­λε­μος στην Ου­κρα­νία οδη­γεί στη δη­μιουρ­γία ενός «αντι-δυ­τι­κού» μπλοκ, όπου τάχα ενο­ποιού­νται η Ρωσία, η Κίνα, οι άλλες BRICS κλπ. Η κί­νη­ση της Κίνας όμως απο­δει­κνύ­ει ότι τα πράγ­μα­τα είναι εξαι­ρε­τι­κά πιο πε­ρί­πλο­κα.

Η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση απο­δεί­χθη­κε εύ­φο­ρο έδα­φος για την ανά­πτυ­ξη του κα­πι­τα­λι­σμού στην Κίνα. Οι κι­νε­ζι­κές ηγε­σί­ες έχουν δια­μορ­φώ­σει τη στρα­τη­γι­κή τους σε αυτό το έδα­φος και δεν δεί­χνουν πρό­θε­ση να ανα­δι­πλω­θούν, ιδίως όταν αυτή η ανά­γκη προ­κύ­πτει από πρω­το­βου­λί­ες άλλων δυ­νά­με­ων. Αντι­με­τώ­πι­σαν με ιδιαί­τε­ρη προ­σο­χή τη ρω­σι­κή ει­σβο­λή στην Ου­κρα­νία. Χωρίς να κα­λύ­πτουν το ΝΑΤΟ, αλλά και χωρίς να επι­κρο­τούν τη ρω­σι­κή κλι­μά­κω­ση, δί­νουν την έμ­φα­ση στην κα­τεύ­θυν­ση της επι­στρο­φής «στις δου­λειές», στην αδια­τά­ρα­κτη συ­νέ­χεια των δι­κτύ­ων της κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης.

Αυτή η τάση ενι­σχύ­ε­ται καθώς κα­τα­γρά­φε­ται η αδυ­να­μία της Ρω­σί­ας να επι­βά­λει μια γρή­γο­ρη και κα­θα­ρή νίκη στην Ου­κρα­νία. Στη διά­σκε­ψη της Σα­μαρ­κάν­δης, η Κίνα και η Ινδία υπο­γράμ­μι­σαν τις «ανη­συ­χί­ες» για τις συ­νέ­πειες ενός πα­ρα­τε­τα­μέ­νου πο­λέ­μου στην Ου­κρα­νία πάνω στις δικές τους οι­κο­νο­μι­κές προ­ο­πτι­κές. Ο Σι αρ­νή­θη­κε να μπει στο κάδρο της φω­το­γρα­φί­ας των ηγε­τών που πα­ρα­βρέ­θη­καν στη Σα­μαρ­κάν­δη, επι­κα­λού­με­νος… μέτρα ασφά­λειας κατά του Covid. Όμως η κα­τα­γρα­φή της αδυ­να­μί­ας της Ρω­σί­ας να επι­βά­λει άμεση και μο­νο­με­ρή στρα­τιω­τι­κή λύση στην άμεση γει­το­νιά της, έχει και μια νέα πα­ρε­νέρ­γεια: Πα­ρου­σιά­ζει στους άλ­λους με­γά­λους «παί­κτες» μια πι­θα­νή λεία. Φεύ­γο­ντας από τη Σα­μαρ­κάν­δη, ο Σι δή­λω­σε ότι η Κίνα «είναι έτοι­μη, με κάθε ανα­γκαίο μέσο, να εγ­γυ­η­θεί την ανε­ξαρ­τη­σία και την ακε­ραιό­τη­τα του Κα­ζακ­στάν»!

Την επο­μέ­νη του 20ού συ­νε­δρί­ου, στον κι­νε­ζι­κό Τύπο εμ­φα­νί­στη­καν (κα­τευ­θυ­νό­με­να) δη­μο­σιεύ­μα­τα που θυ­μί­ζουν ότι η ανα­το­λι­κή Σι­βη­ρία και ει­δι­κό­τε­ρα η πε­ριο­χή του Βλα­δι­βο­στόκ, προ­σαρ­τή­θη­κε από την τσα­ρι­κή Ρωσία μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ νω­ρί­τε­ρα θε­ω­ρού­νταν ως «κι­νε­ζι­κή» πε­ριο­χή. Η στο­χο­ποί­η­ση του Βλα­δι­βο­στόκ δεν είναι τυ­χαία, ούτε δευ­τε­ρεύ­ου­σα. Οι προσ­δο­κί­ες για την υπο­χώ­ρη­ση των πάγων στο Βορρά, ανοί­γουν την όρεξη για τον βό­ρειο ναυ­τι­κό διά­δρο­μο, που θα ενώ­νει την Ια­πω­νία, την Κορέα και την Κίνα με την Ευ­ρώ­πη, πολύ πιο γρή­γο­ρα και πολύ πιο φτηνά. Αυτός ο «διά­δρο­μος» ξε­κι­νά από τον Κόλπο του Βλα­δι­βο­στόκ (κατά τους Κι­νέ­ζους, τον «Κόλπο του Αγ­γου­ριού») και κα­τα­λή­γει στο λι­μά­νι του Αμ­βούρ­γου.

Οι σχέ­σεις με­τα­ξύ Ρω­σί­ας-Κί­νας δεν εξα­ντλού­νται στα πεδία «σύ­γκλι­σης» απέ­να­ντι στις πιέ­σεις της Δύσης. Πε­ρι­λαμ­βά­νουν πεδία αντα­γω­νι­σμού που μπο­ρεί να απο­δει­χθούν εξαι­ρε­τι­κά επι­κίν­δυ­να. Η τε­ρά­στια οι­κο­νο­μι­κή υπε­ρο­χή οδη­γεί την Κίνα σε μια «αφ’ υψη­λού» αντι­με­τώ­πι­ση της Ρω­σί­ας, που ανα­γνω­ρί­ζει στον Πού­τιν αρ­μο­διό­τη­τες κυ­ρί­ως πε­ρι­φε­ρεια­κού πα­ρά­γο­ντα. Ο γκου­ρού του ρω­σι­κού εθνι­κι­σμού, ο Αλε­ξά­ντερ Ντού­γκιν, ερ­μη­νεύ­ει το τάι­μινγκ της ρω­σι­κής ει­σβο­λής στην Ου­κρα­νία ως την «ιστο­ρι­κή στιγ­μή που η Ρωσία όφει­λε να απο­φα­σί­σει αν έχει αυ­τό­νο­μη ιστο­ρι­κή προ­ο­πτι­κή ή είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νη να πε­ρι­θω­ριο­ποι­η­θεί, να γίνει αποι­κία είτε των ΗΠΑ είτε της Κίνας, και η απά­ντη­ση στο ερώ­τη­μα αυτό πε­ρι­λάμ­βα­νε ανα­πό­φευ­κτα την κα­τα­φυ­γή στα όπλα…».

Η αντί­θε­ση στις ΗΠΑ, στον ευ­ρω­α­τλα­ντι­σμό, στη γε­νι­κό­τε­ρη «Δύση», δεν αρκεί στις σύγ­χρο­νες συν­θή­κες για τη συ­γκρό­τη­ση ενιαί­ου μπλοκ. Οι πολ­λα­πλές και συν­δυα­σμέ­νες κρί­σεις, η δια­σπο­ρά των αντα­γω­νι­σμών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλα­νή­τη, οι αλ­λα­γές στο συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης στο εσω­τε­ρι­κό των λυ­κο­συμ­μα­χιών των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων, η χα­ο­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση το­πι­κών υποϊ­μπε­ρια­λι­σμών με βάση τα αυ­τό­νο­μα συμ­φέ­ρο­ντά τους σε κρί­σι­μες πε­ριο­χές κ.ά. πα­ρά­γο­ντες οδη­γούν στη στα­δια­κή ανά­δυ­ση ενός πο­λυ­πο­λι­κού κό­σμου. Όπου η «Δύση» δια­τη­ρεί μια οι­κο­νο­μι­κή υπε­ρο­χή, αλλά κυ­ρί­ως στρα­τιω­τι­κή και τε­χνο­λο­γι­κή πρω­το­κα­θε­δρία. Όπου η Κίνα, αν συ­νε­χι­στεί η μέχρι σή­με­ρα ανο­δι­κή πο­ρεία της, απει­λεί να αλ­λά­ξει τους συ­σχε­τι­σμούς (και γι’ αυτό το «αν συ­νε­χι­στεί» γί­νε­ται σή­με­ρα κρί­σι­μο). Όπου όλοι οι πόλοι του αντα­γω­νι­σμού -πε­ρι­λαμ­βά­νο­ντας και τους άλ­λους μι­κρό­τε­ρους, αλλά όχι ασή­μα­ντους «παί­κτες», είναι ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις, με αδί­στα­κτη και επι­κίν­δυ­νη πο­λι­τι­κή.

Αυτός ο κό­σμος θυ­μί­ζει την κα­τά­στα­ση του πλα­νή­τη πριν το 1914, όταν ωρί­μα­ζαν οι συν­θή­κες για την πρώτη πα­γκό­σμια γε­νι­κευ­μέ­νη αν­θρω­πο­σφα­γή. Σε εκεί­νες τις συν­θή­κες εμ­φα­νί­στη­κε η αντι­πο­λε­μι­κή-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή-διε­θνι­στι­κή Αρι­στε­ρά του Τσί­μερ­βαλντ, που προ­έ­κυ­ψε μέσα από την κρίση της ιστο­ρι­κής -μα­ζι­κής τότε, Δεύ­τε­ρης Διε­θνούς. Εκεί­νη η Αρι­στε­ρά έθεσε ως πρώτη προ­τε­ραιό­τη­τά της τη δια­τή­ρη­ση της αυ­το­νο­μί­ας του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος απέ­να­ντι σε όλες τις πλευ­ρές της επερ­χό­με­νης σύ­γκρου­σης, τη γραμ­μή της ανε­ξαρ­τη­σί­ας απέ­να­ντι τόσο στους «χορ­τά­τους» όσο και τους «πει­να­σμέ­νους» ιμπε­ρια­λι­στές, όπως χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά έλεγε ο Λένιν.

Μια ανά­λο­γη γραμ­μή σή­με­ρα, γί­νε­ται το πιο επεί­γον και πιε­στι­κό ιδε­ο­λο­γι­κο­πο­λι­τι­κό κα­θή­κον για την πα­γκό­σμια ρι­ζο­σπα­στι­κή αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά.

rproject.gr