Στόχος να ανακηρυχθεί μαντρόσκυλο της γειτονιάς // του Αντώνη Νταβανέλου

Μετά τις εκλο­γι­κές νίκες της ΝΔ μέσα στο 2023, ο Μη­τσο­τά­κης έχει προ­α­ναγ­γεί­λει ένα μπα­ράζ νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων στο εσω­τε­ρι­κό, με βάση τις «πα­ραγ­γε­λιές» της κυ­ρί­αρ­χης τάξης.

Όμως, πα­ράλ­λη­λα, η κυ­βέρ­νη­ση επι­δει­κνύ­ει μια υπερ-δρα­στη­ριό­τη­τα στο δι­πλω­μα­τι­κό πεδίο, επι­διώ­κο­ντας να κα­τα­γρα­φεί μέσα στο 2024 μια σαφής γε­ω­πο­λι­τι­κή ανα­βάθ­μι­ση του ελ­λη­νι­κού κρά­τους.

Σε συμ­βο­λι­κό επί­πε­δο αυτό θα κρι­θεί τον Ιούνη του 2024, με την ψη­φο­φο­ρία στη Γ.Σ. του ΟΗΕ σχε­τι­κά με την ελ­λη­νι­κή υπο­ψη­φιό­τη­τα για το Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του Ορ­γα­νι­σμού. Στο (πολύ) πιο σκλη­ρό επί­πε­δο της ισχύ­ος, αυτό θα κρι­θεί με την υλο­ποί­η­ση της ελ­λη­νι­κής συμ­με­το­χής στο πρό­γραμ­μα των αμε­ρι­κα­νι­κών μα­χη­τι­κών F35.

Το «μυ­στι­κό» πίσω από αυτόν τον φι­λό­δο­ξο στόχο είναι οι πλά­τες των Αμε­ρι­κα­νών. Πλά­τες που δια­σφα­λί­ζο­νται με πλη­ρω­μές τοις με­τρη­τοίς. Η προ­θυ­μία της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη να συμ­με­τά­σχει ελ­λη­νι­κή φρε­γά­τα στην επι­χεί­ρη­ση «Prosperity Guardian», δη­λα­δή στην υπό αμε­ρι­κα­νι­κή διοί­κη­ση πο­λυ­ε­θνι­κή πο­λε­μι­κή δύ­να­μη «αστυ­νό­μευ­σης» του κόλ­που του Άντεν και της Ερυ­θράς, την ώρα που οι Ευ­ρω­παί­οι μετά κόπου έκρυ­βαν τις ανη­συ­χί­ες τους, είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό πα­ρά­δειγ­μα του πώς χτί­ζο­νται αυτές οι «φι­λί­ες».

Συμ­μα­χία με ΗΠΑ

Λίγο πριν τη συ­νά­ντη­σή του με τον Μη­τσο­τά­κη στα Χανιά, ο Αμε­ρι­κα­νός υπ. Εξ. Άντο­νι Μπλίν­κεν δή­λω­σε ότι οι ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νι­κές σχέ­σεις βρί­σκο­νται σε «ιστο­ρι­κό από­γειο». Πράγ­μα­τι μετά την υπο­γρα­φή της «Συμ­φω­νί­ας Αμοι­βαί­ας Αμυ­ντι­κής Συ­νερ­γα­σί­ας» (MDCA), ο Μπλίν­κεν έχει κάνει ψω­μο­τύ­ρι τις συ­να­ντή­σεις με κο­ρυ­φαί­ους εκ­προ­σώ­πους του ελ­λη­νι­κού κρά­τους. Το επό­με­νο επει­σό­διο θα παι­χθεί στην Ουά­σινγ­κτον, όπου ήδη προ­σκλή­θη­κε για επί­ση­μη επί­σκε­ψη ο Γε­ρα­πε­τρί­της.

Σε αυτό το διά­στη­μα ο ελ­λα­δι­κός χώρος έχει με­τα­τρα­πεί σε ένα απο­φα­σι­στι­κής ση­μα­σί­ας ση­μείο στή­ρι­ξης της πο­λε­μι­κής μη­χα­νής των ΗΠΑ. Η Σούδα, η Λά­ρι­σα και η Αλε­ξαν­δρού­πο­λη είναι πλέον για τους Αμε­ρι­κα­νούς οι πιο πο­λύ­τι­μοι τόποι στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο. Και ήδη τρέ­χουν οι διερ­γα­σί­ες για να δια­τε­θεί ένα νησί (Η Σκύ­ρος; Η Λή­μνος;) για μια ακόμα στρα­τη­γι­κή βάση των ΗΠΑ.

Η σχέση αυτή μόνο αδιά­φο­ρη δεν ήταν για την Τουρ­κία. Θυ­μί­ζου­με ότι η Αλε­ξαν­δρού­πο­λη, ως πύλη ει­σό­δου των να­τοϊ­κών δυ­νά­με­ων στο χερ­σαίο διά­δρο­μο προς τη Μαύρη Θά­λασ­σα, σχε­διά­στη­κε και υλο­ποι­ή­θη­κε από τους Αμε­ρι­κα­νούς με βα­σι­κό κρι­τή­ριο την πα­ρά­καμ­ψη της στρα­τη­γι­κής ση­μα­σί­ας των Στε­νών.

Η σχέση αυτή σφρα­γί­στη­κε με τα θη­ριώ­δη εξο­πλι­στι­κά προ­γράμ­μα­τα των τε­λευ­ταί­ων ετών. Η ανα­βάθ­μι­ση των ελ­λη­νι­κών F16 σε επί­πε­δο Viper, η αγορά των Ραφάλ και των Μπελ­χά­ρα, οι μα­ζι­κές αγο­ρές πυ­ραυ­λι­κών συ­στη­μά­των από το Ισ­ρα­ήλ κ.ά. οδή­γη­σαν, κατά τον διε­θνή Τύπο, «στην ανα­τρο­πή του στρα­τιω­τι­κού πλε­ο­νε­κτή­μα­τος στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, υπέρ του ελ­λη­νι­κού κρά­τους». Σε αυτή την πο­ρεία η αγορά των F35 είναι μια απο­φα­σι­στι­κή κλι­μά­κω­ση. Θυ­μί­ζου­με ότι η πα­ραγ­γε­λία του ελ­λη­νι­κού κρά­τους, που έχει «κατ’ αρχήν» εγκρι­θεί από τους Αμε­ρι­κα­νούς, κάνει λόγο για 40 F35! Ακόμα και αν μια μόνο μοίρα από αυτά τα αε­ρο­πλά­να πα­ρα­δο­θεί τε­λι­κά, τότε ο συ­σχε­τι­σμός των δυ­νά­με­ων θα έχει ποιο­τι­κά δια­φο­ρο­ποι­η­θεί.

Σε αυτή την επι­λο­γή της διαρ­κούς ανα­βάθ­μι­σης των ελ­λη­νο­α­με­ρι­κα­νι­κών σχέ­σε­ων συ­γκλί­νουν και λο­γο­δο­τούν όλες οι δι­πλω­μα­τι­κές επι­λο­γές του ελ­λη­νι­κού κρά­τους: η γραμ­μή για την Ου­κρα­νία, η γραμ­μή για τη Γάζα, οι «άξο­νες» με το Ισ­ρα­ήλ, την Αί­γυ­πτο και τα Εμι­ρά­τα, τα «ανοίγ­μα­τα» στην Ινδία κλπ. Και ο Μη­τσο­τά­κης ελ­πί­ζει ότι έφτα­σε η ώρα της αντα­μοι­βής, η ώρα που η ασύ­στο­λη φι­λο­α­με­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή του θα «πάει στο τα­μείο».

Ελ­λη­νο­τουρ­κι­κά: Επα­να­ξιο­λό­γη­ση;

Από αυτή τη σκο­πιά πρέ­πει να «δια­βά­σει» κα­νείς τις εξε­λί­ξεις στις ελ­λη­νο­τουρ­κι­κές σχέ­σεις μετά την επί­σκε­ψη Ερ­ντο­γάν και τη Δια­κή­ρυ­ξη της Αθή­νας, όπου δια­τυ­πώ­θη­κε η πρό­θε­ση των δύο κυ­βερ­νή­σε­ων να ελέγ­ξουν τις εκα­τέ­ρω­θεν «ορμές» και να απο­φύ­γουν τον ανε­ξέ­λεγ­κτο εκτρο­χια­σμό προς ένα «θερμό επει­σό­διο». Με τον κίν­δυ­νο επέ­κτα­σης του πο­λέ­μου στη Μέση Ανα­το­λή και οι δυο κυ­βερ­νή­σεις γνω­ρί­ζουν ότι δεν έχουν πλέον πο­λυ­τέ­λειες λε­ο­ντα­ρι­σμών, ο Ερ­ντο­γάν ανα­ζη­τά «γέ­φυ­ρες» προς τη Δύση και η Αθήνα, πα­τώ­ντας στις αμε­ρι­κα­νι­κές και γαλ­λι­κές πλά­τες, δεί­χνει μια ανα­βαθ­μι­σμέ­νη αυ­το­πε­ποί­θη­ση.

Ο Συ­ρί­γος που δή­λω­σε ότι η Συν­θή­κη της Λο­ζά­νης είναι ξε­πε­ρα­σμέ­νη, δεν είναι ένας βλά­κας. Είναι πολ­λοί πλέον οι Έλ­λη­νες «εμπει­ρο­γνώ­μο­νες» που εκτι­μούν ότι οι σχέ­σεις των δυο χωρών δεν θα κρι­θούν στην πα­λαιά «βαριά ατζέ­ντα» (υφα­λο­κρη­πί­δα, ΑΟΖ, αγω­γοί κ.ο.κ.) που, τε­λι­κά, μπο­ρεί να πα­ρα­πεμ­φθεί στο Δι­κα­στή­ριο της Χάγης. Αντί­θε­τα θα κρι­θούν στα ζη­τή­μα­τα «σκλη­ρής» κυ­ριαρ­χί­ας στο Αι­γαίο (στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση νη­σιών, εύρος χω­ρι­κών υδά­των και ενα­έ­ριου χώρου) όπου η ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων έχει δη­μιουρ­γή­σει «τε­τε­λε­σμέ­να» που ξε­περ­νούν, και μά­λι­στα κατά πολύ, την όποια «ανά­γνω­ση» της Συν­θή­κης της Λο­ζά­νης. Εάν μά­λι­στα οι ΗΠΑ εντά­ξουν το πο­λε­μι­κό αε­ρο­δρό­μιο της Σκύ­ρου ή της Λή­μνου σε επί­ση­μο κα­θε­στώς να­τοϊ­κής βάσης, τότε θα εμ­φα­νί­ζε­ται ο «διε­θνής πα­ρά­γων» να κα­ταρ­γεί το κομ­βι­κό άρθρο της Λο­ζά­νης που απα­γό­ρευε τη στρα­τιω­τι­κο­ποί­η­ση των νη­σιών, ως εγ­γύ­η­ση του κα­θε­στώ­τος ελεύ­θε­ρης διε­θνούς ναυ­σι­πλο­ΐ­ας στο Αι­γαίο. Ο Συ­ρί­γος -πρώ­ην μέλος του εθνι­κι­στι­κού Δι­κτύ­ου 21- βά­ζο­ντας στο τρα­πέ­ζι της δη­μό­σιας συ­ζή­τη­σης την ανα­θε­ώ­ρη­ση της Λο­ζά­νης, υπήρ­ξε πράγ­μα­τι «λαγός»: έδει­ξε ότι μια «τα­κτο­ποί­η­ση» των ελ­λη­νο­τουρ­κι­κών σχέ­σε­ων πρέ­πει ανα­γκα­στι­κά να πε­ρά­σει μέσα από μια νέα δια­τύ­πω­ση του συ­σχε­τι­σμού δύ­να­μης με­τα­ξύ των δύο χωρών, όπως ήταν η Λο­ζά­νη υπό την εγ­γύ­η­ση των με­γά­λων δυ­νά­με­ων της επο­χής. Ο «λαγός» (ένας πρώην υφυ­πουρ­γός του κυ­βερ­νη­τι­κού κόμ­μα­τος) κυ­ρί­ως έτρε­ξε προς μια κα­τεύ­θυν­ση γρή­γο­ρης κα­το­χύ­ρω­σης κερ­δών στο Αι­γαίο, αδια­φο­ρώ­ντας για τις επι­κίν­δυ­νες συ­νέ­πειες, παρά προς μια κα­τεύ­θυν­ση «μειο­δο­σί­ας».

Τα άρθρα της Λο­ζά­νης στά­ζουν κυ­ριο­λε­κτι­κά αίμα, το αίμα μιας γε­νιάς που υπο­χρε­ώ­θη­κε να πο­λε­μή­σει στα Βαλ­κά­νια για πε­ρισ­σό­τε­ρο από 10 χρό­νια. Όποιος πι­στεύ­ει ότι οι πλά­τες των Αμε­ρι­κα­νών και της ΕΕ θα αρ­κέ­σουν για να επα­να­δια­τυ­πω­θεί μια τέ­τοια Συν­θή­κη χωρίς κιν­δύ­νους πο­λε­μι­κής εκτρο­πής, δεν έχουν κα­τα­λά­βει τί­πο­τα από την ιστο­ρία της πε­ριο­χής.

Πο­λυ­διά­στα­τη;

Μετά την επί­σκε­ψη στην Αθήνα του πρω­θυ­πουρ­γού της Ιν­δί­ας, Να­ρέ­ντρα Μόντι, οι σχέ­σεις με την Ινδία εκτι­νά­χθη­καν προς τα πάνω στην ατζέ­ντα της ελ­λη­νι­κής δι­πλω­μα­τί­ας.

Οι δύο χώρες ανα­βάθ­μι­σαν τις σχέ­σεις τους σε επί­πε­δο «στρα­τη­γι­κής συμ­μα­χί­ας», δε­σμεύ­τη­καν να δι­πλα­σιά­σουν σε ένα χρόνο (!) το μέ­γε­θος των εμπο­ρι­κών συ­ναλ­λα­γών τους, και υπέ­γρα­ψαν μια σειρά από στρα­τιω­τι­κές συμ­φω­νί­ες που, τότε, πολ­λοί έτει­ναν να υπο­τι­μή­σουν.

Σή­με­ρα οι δύο χώρες εμ­φα­νί­ζο­νται ως τα άκρα ενός ναυ­τι­κού «τόξου» ελέγ­χου των θα­λασ­σών απ’ όπου διέρ­χε­ται πάνω από το 30% των ναυ­τι­κά δια­κι­νού­με­νων φορ­τί­ων διε­θνώς: Ιν­δι­κός-Άντεν-Ερυ­θρά Θά­λασ­σα-Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειος.

Μέσα στο κλίμα διαρ­κούς επι­δεί­νω­σης των ιν­δο­κι­νε­ζι­κών σχέ­σε­ων, η Αθήνα φι­λο­δο­ξεί να ανα­λά­βει το ρόλο της γέ­φυ­ρας εμπο­ρι­κής επι­κοι­νω­νί­ας της Ιν­δί­ας με την ΕΕ, αλλά και ευ­ρύ­τε­ρα της δι­πλω­μα­τι­κής γέ­φυ­ρας με­τα­ξύ του ακρο­δε­ξιού κα­θε­στώ­τος Μόντι με την Δύση. Αυτή η πο­λι­τι­κή εν­θαρ­ρύ­νε­ται ιδιαί­τε­ρα από το Νέο Δελχί, όπου έχει προ­σκλη­θεί ήδη ο Γε­ρα­πε­τρί­της για μια επί­σκε­ψη με ατζέ­ντα που διο­γκώ­νε­ται διαρ­κώς.

Όσοι θε­ω­ρούν τους BRICS ως «ενιαίο μπλοκ» κά­νουν σο­βα­ρό λάθος και η ιδιαί­τε­ρα θερμή ανά­πτυ­ξη των ελ­λη­νο-ιν­δι­κών σχέ­σε­ων απο­τε­λεί μια σο­βα­ρή από­δει­ξη αυτού του ισχυ­ρι­σμού.

Όμως ο Μη­τσο­τά­κης προ­ω­θεί και μια «θε­μα­τι­κή» διεύ­ρυν­ση της δι­πλω­μα­τί­ας του. Μέσα στο 2024 θα συ­γκλη­θεί στην Αθήνα, υπό την επο­πτεία των Αμε­ρι­κα­νών, το διε­θνές συ­νέ­δριο Our Ocean Conference, τάχα για την προ­στα­σία των θα­λασ­σών από τις συ­νέ­πειες της κλι­μα­τι­κής κρί­σης. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα θα πρό­κει­ται για τα ζη­τή­μα­τα δια­σφά­λι­σης της ιμπε­ρια­λι­στι­κής κυ­ριαρ­χί­ας στους κρί­σι­μους ναυ­τι­κούς δρό­μους. Και η Αρι­στε­ρά οφεί­λει να βρει γρή­γο­ρα το μα­ζι­κό και απο­τε­λε­σμα­τι­κό τρόπο για να απα­ντή­σει στην πράξη σε αυτό το συ­νέ­δριο-πρό­κλη­ση.

Οι κυ­βερ­νη­τι­κές δι­πλω­μα­τι­κές επι­τυ­χί­ες έχουν άμεση ση­μα­σία για την κυ­ρί­αρ­χη τάξη: Με­τα­φρά­ζο­νται σε ευ­και­ρί­ες για αύ­ξη­ση της κερ­δο­φο­ρί­ας των κα­πι­τα­λι­στών. Αντί­θε­τα, δεν αφο­ρούν το «γε­νι­κό καλό», δεν έχουν καμιά θε­τι­κή συ­νέ­πεια για τους ερ­γα­ζό­με­νους και τις λαϊ­κές μάζες. Που κα­λού­νται να πλη­ρώ­σουν το κό­στος των εξο­πλι­σμών και να ανα­λά­βουν το βάρος των κιν­δύ­νων αν ναυα­γή­σουν οι «εξω­στρε­φείς» τυ­χο­διω­κτι­σμοί. Γι’ αυτό, δίπλα στην πάλη για τα ερ­γα­τι­κά και κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα, είναι απα­ραί­τη­τη η πάλη για την ει­ρή­νη, η πάλη ενά­ντια στους εξο­πλι­σμούς, η πάλη ενά­ντια στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ που, στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, είναι οι δυ­νά­μεις που κα­θο­δη­γούν τη δι­πλω­μα­τι­κή και στρα­τιω­τι­κή πο­λι­τι­κή της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη.

https://rproject.gr/article/stohos-na-anakiryhthei-mantroskylo-tis-geitonias