Λύση η διασφάλιση της δηµόσιας διαχείρισης του νερού και όχι νέα αφορµή για ιδιωτικοποίηση και εµπορευµατοποίησή του

Μέτρα για τη λειψυδρία

Η λει­ψυ­δρία στην Ελ­λά­δα µετά από 30 πε­ρί­που χρό­νια γί­νε­ται και πάλι αι­σθη­τή. Το φαι­νό­µε­νο που απει­λεί όλες τις Με­σο­γεια­κές χώρες επι­δει­νώ­νε­ται λόγω της κλι­µα­τι­κής αλ­λα­γής και της αυ­ξα­νό­µε­νης ζή­τη­σης για νερό.

Ύστε­ρα από τρία φτωχά σε βρο­χο­πτώ­σεις έτη (2021, 2022, 2023) τα απο­θέ­µα­τα πό­σι­µου νερού για την Ατ­τι­κή σε διά­στη­µα µόλις 2 ετών µειώ­θη­καν ση­µα­ντι­κά από 1.100 εκα­το­µµύ­ρια κυ­βι­κά τον Οκτώ­βριο του 2022 σε κάτω από 700 εκα­το­µµύ­ρια κυ­βι­κά σή­µε­ρα.

Πέτρος Α. Μπαστέας*

Οι αστι­κές κυ­βερ­νή­σεις αντί εδώ και χρό­νια να προ­ε­τοι­µά­ζο­νται έγκαι­ρα µε δη­µό­σιες πο­λι­τι­κές αντι­µε­τώ­πι­σης του προ­βλή­µα­τος (έντα­ξη νέων πηγών νερού, µεί­ω­ση των απω­λειών στα δί­κτυα ύδρευ­σης – στην Αθήνα µόνο χά­νο­νται ετη­σί­ως πε­ρί­που 58 εκατ. κυ­βι­κά, χρήση ανα­κυ­κλω­µέ­νου νερού από τις εγκα­τα­στά­σεις επε­ξερ­γα­σί­ας λυ­µά­των, συ­στή­µα­τα φυ­σι­κής κα­τα­κρά­τη­σης πλη­µµυ­ρι­κής απορ­ρο­ής σε αστι­κές πε­ριο­χές –  «ούτε µια στα­γό­να νερού στα δί­κτυα οµβρί­ων»), κί­νη­τρα απο­θή­κευ­σης νερού σε κτή­ρια γρα­φεί­ων, ερ­γο­στά­σια και κα­τοι­κί­ες κ.α.)  αξιο­ποιούν την λει­ψυ­δρία για να προ­ω­θή­σουν πο­λι­τι­κές ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης και εµπο­ρευ­µα­το­ποί­η­σης του νερού.

Η κυ­βέρ­νη­ση της Νέας Δη­µο­κρα­τί­ας δεν στο­χεύ­ει στην ου­σια­στι­κή αντι­µε­τώ­πι­ση της λει­ψυ­δρί­ας και των συ­νε­πειών της κλι­µα­τι­κής αλ­λα­γής, αλλά χρη­σι­µο­ποιεί την κρίση ως ευ­και­ρία για την εξυ­πη­ρέ­τη­ση των συ­µφε­ρό­ντων λίγων µε­γά­λων εται­ρειών.

Η ανά­θε­ση της δια­χεί­ρι­σης των υδά­των της Θεσ­σα­λί­ας σε ολ­λαν­δι­κή εται­ρεία, η πρό­θε­σή της κυ­βέρ­νη­σης να υλο­ποι­ή­σει φα­ρα­ω­νι­κά και αντι­πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κά έργα (µέσω ιδιω­τών φυ­σι­κά) για να µε­τα­φέ­ρει νερό από τη Λίµνη Κρε­µα­στών­στο Μόρνο και η ανά­θε­ση της αφα­λά­τω­σης σε ιδιώ­τες είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πα­ρα­δεί­γµα­τα.

Πρό­σφα­τα το υπουρ­γείο Πε­ρι­βάλ­λο­ντος και Ενέρ­γειας µε πρό­σχη­µα την αντι­µε­τώ­πι­ση του προ­βλή­µα­τος της λει­ψυ­δρί­ας ανα­κοί­νω­σε τρία βα­σι­κά µέτρα,τα οποία θέ­τουν σε κίν­δυ­νο το δη­µό­σιο χα­ρα­κτή­ρα της δια­χεί­ρι­σης του νερού: α)αύ­ξη­ση των τιµών στα τι­µο­λό­για του νερού, β) συγ­χω­νεύ­σεις των Δη­µο­τι­κών Επι­χει­ρή­σε­ων Ύδρευ­σης – Απο­χέ­τευ­σης (ΔΕΥΑ) σε εται­ρεί­ες ανά νοµό και γ) εκ­πό­νη­ση έργων ιδιω­τι­κής δια­χεί­ρι­σης σε σχέση µε την ύδρευ­ση (έργα υπο­δο­µών, αφα­λα­τώ­σεις κ.α).

Οι αυ­ξή­σεις στην τιµή του νερού, που ανα­κοι­νώ­νο­νται µε το πρό­σχη­µα της «εξοι­κο­νό­µη­σης», είναι ανε­παρ­κείς για την επί­λυ­ση του προ­βλή­µα­τος της σπα­τά­λης, καθώς η αν­θρώ­πι­νη κα­τα­νά­λω­ση απο­τε­λεί µόνο το 7-8% της συ­νο­λι­κής χρή­σης του νερού ενώ οι πρα­γµα­τι­κές αι­τί­ες της κρί­σης βρί­σκο­νται στη µη-βιώ­σι­µη αγρο­τι­κή και βιο­µη­χα­νι­κή χρήση του νερού και στην έλ­λει­ψη µα­κρο­πρό­θε­σµων δη­µό­σιων έργων για τη δια­χεί­ρι­ση των υδά­τι­νων πόρων.

Η Ρυ­θµι­στι­κή Αρχή Απο­βλή­των Ενέρ­γειας και Υδά­των (ΡΑΑΕΥ) κα­λεί­ται να εφα­ρµό­σει µια νέα Κοινή Υπουρ­γι­κή Από­φα­ση τι­µο­λό­γη­σης του νερού η οποία µέσω της ανά­κτη­ση κό­στους ο κα­τα­να­λω­τής θα πλη­ρώ­νει όλα τα έξοδα του πα­ρό­χου. Μι­λά­µε για µια νέα ΚΥΑ τι­µο­λό­γη­σης νε­ρού­που ήδη είναι αντι­συ­ντα­γµα­τι­κή πριν καν ψη­φι­στεί, αφού θα βα­σί­ζε­ται στην ΚΥΑ τι­µο­λό­γη­σης του 2017, που την ακύ­ρω­σε το ΣτΕτο 2022 επει­δή αντι­µε­τώ­πι­ζε το νερό ως εµπό­ρευ­µα, όχι ως κοι­νω­φε­λές αγαθό που χρή­ζει προ­στα­σί­ας.

Ο αγώ­νας για τη δια­τή­ρη­ση του δη­µό­σιου χα­ρα­κτή­ρα του νερού είναι και πάλι  κρί­σι­µος.

Η κοι­νω­νία των πο­λι­τών, οι ερ­γα­ζό­µε­νοι στους ορ­γα­νι­σµούς ύδρευ­σης και η επι­στη­µο­νι­κή κοι­νό­τη­τα πρέ­πει να αγω­νι­στούν σε ενιαίο µέ­τω­πο για να απο­τρέ­ψουν την εµπο­ρευ­µα­το­ποί­η­ση ενός από τα πιο βα­σι­κά αγαθά για την αν­θρώ­πι­νη επι­βί­ω­ση.

Το κί­νη­µα για το Δη­µό­σιο Νερό µε τη διαρ­κή και ισχυ­ρή συ­µµα­χία ερ­γα­ζο­µέ­νων – κοι­νω­νί­ας έχο­ντας κοι­νούς στό­χους, κοινό αγώνα και κοινό µέ­τω­πο, πέ­τυ­χε ση­µα­ντι­κές νίκες ακυ­ρώ­νο­ντας την προ­σπά­θεια του αστι­κού πο­λι­τι­κού και οι­κο­νο­µι­κού κα­τε­στη­µέ­νου να ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σει µε νό­µους των µνη­µο­νια­κών κυ­βερ­νή­σε­ων την  ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.

Το 2014 κρί­θη­κε, αντι­συ­ντα­γµα­τι­κή η µε­τα­βί­βα­ση της πλειο­ψη­φί­ας των µε­το­χών στο ΤΑΙ­ΠΕΔ και το 2022 κρί­θη­κε αντι­συ­ντα­γµα­τι­κή η έντα­ξη ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερ­τα­µείο.

«Το νερό», απο­φάν­θη­κε το ΣτΕ και τις δύο φορές, «ως δη­µό­σιο αγαθό δεν µπο­ρεί να γί­νε­ται αντι­κεί­µε­νο κερ­δο­σκο­πί­ας». Με­γά­λες νίκες οι δύο απο­φά­σεις του ΣτΕ το 2022 που έκρι­ναν πα­ρά­νο­µο και ακύ­ρω­σαν τον δια­γω­νι­σµό για την πα­ρά­δο­ση µέσω ΣΔΙΤ σε ιδιώ­τες του Εξω­τε­ρι­κού Υδρο­δο­τι­κού Συ­στή­µα­τος της Ατ­τι­κής. Το ΣτΕ απο­φάν­θη­κε ότι «ο κύ­κλος του νερού από τις πηγές έως τις βρύ­σες απο­τε­λεί ενιαίο λει­τουρ­γι­κό σύ­στη­µα και δε µπο­ρεί να τε­µα­χι­στεί.

Οι επι­τυ­χί­ες του πα­ρελ­θό­ντος δεί­χνουν ότι ο αγώ­νας αυτός µπο­ρεί να κερ­δη­θεί

Η λύση δεν βρί­σκε­ται στην ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση, αλλά στη µα­κρο­πρό­θε­σµη δη­µό­σια δια­χεί­ρι­ση, σε φο­ρείς µε λαϊκή συ­µµε­το­χή,µε δη­µό­σιες επεν­δύ­σεις σε βιώ­σι­µες τε­χνο­λο­γί­ες και πο­λι­τι­κές που θα δια­σφα­λί­ζουν την κα­θο­λι­κή και απρό­σκο­πτη πρό­σβα­ση όλων σε κα­θα­ρό νερό.

*Μέλος του Δ.Σ. Συλ­λό­γου Προ­σω­πι­κού ΕΥΔΑΠ,  µέλος της Γρα­µµα­τεί­ας της αυ­τό­νο­µης τα­ξι­κής συλ­λο­γι­κό­τη­τας «ΣΕΚΕΣ για Δη­µό­σια ΕΥΔΑΠ στην Υπη­ρε­σία της Κοι­νω­νί­ας»

https://rproject.gr/article/lysi-i-diasfalisi-tis-diuosias-diaheirisis-toy-neroy-kai-ohi-nea-aforui-gia-idiotikopoiisi