του Χρήστου Λάσκου

Δημοσιεύθηκε, αυτές τις μέρες, μια έκθεση του Ινστιτούτου Levy, η οποία αναλύει την κατάσταση της εργασίας στην Ελλάδα. Ο Γιάννης Κιμπουρόπουλος, σε σχετικό άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών, μιλάει για «ανήκεστο βλάβη μισθών και εργασίας».

Δέκα χρόνια μετά από το θαυμαστό, αλλά και τρομερό, καλοκαίρι του 2015, οι καθεστωτικοί, αλλά και οι μετα-καθεστωτικοί τύπου κεντροαριστεράς του κ. Τσίπρα, επιμένουν ότι μας έσωσαν. Με διαφορετικό σκεφτικό (sic), συγκλίνουν, ως προς αυτό: Η σωτηρία επετεύχθη, οι θυσίες άξιζαν.

Ας το δούμε, λοιπόν, ψύχραιμα (!). Από πολλές απόψεις, η ελληνική κρίση είναι από τις μεγαλύτερες όλων των εποχών. Η αμερικανική του 1929 και η αργεντίνικη των αρχών του αιώνα μας κράτησαν πολύ λιγότερο -σε 6 χρόνια οι χώρες είχαν επανακάμψει στο σημείο που βρίσκονταν στις αρχές της κρίσης. Η Ελλάδα θα το πετύχει, σε όρους πραγματικού εισοδήματος, το 2039 -30 χρόνια μετά!

Η βουτιά στις ΗΠΑ ήταν 26% του ΑΕΠ, όσο και στην Ελλάδα, ενώ στην Αργεντινή μόλις (!) 18%. Λόγω δε της αποκλειστικά αντεργατικής φύσης των «προγραμμάτων», που μας έσωσαν, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος έφτασε το 45%! Καλά που δεν περιπέσαμε σε «ασύντακτη χρεοκοπία», όπως η Αργεντινή! Καλά, ακόμη, που με το εκατονταετές Υπερταμείο κρατήσαμε τη δημόσια περιουσία μας ανέγγιχτη, ενώ ιδιωτικοποιήσαμε μόνο το 90% όσων δεν είχαν ήδη ιδιωτικοποιηθεί.

Καταφέραμε, επιπλέον, να είμαστε στον πάτο σε ό,τι αφορά την παραγωγικότητα, μια και αλλάξαμε «παραγωγικό μοντέλο» -από τον τουρισμό στον υπερ-τουρισμό.

Τελευταίοι σε αγοραστική δύναμη των μισθών, να «τρώμε τη σκόνη» της Βουλγαρίας, που τόσο χλευάζαμε επί δεκαετίες.

Τελευταίοι σε αμοιβές των «προνομιούχων» δημοσίων υπαλλήλων – Γερμανία 5000, Φινλανδία 4100, ΕΕ-27 3400, Κύπρος 2700, Σλοβακία 2500, Κροατία 1900, Βουλγαρία 1300, Ελλάδα 1100.

Τελευταίοι σε προσαρμοσμένο μερίδιο μισθών στο προϊόν, πρώτοι, επομένως, στο μερίδιο κερδών.

Πρώτοι σε εργοδοτική ασυδοσία. Ας αναφέρω μόνο πως οι απλήρωτες υπερωρίες στην γαλάζια μας πατρίδα είναι πάνω από δύο στις τρεις.

Πρώτοι σε φοροαπαλλαγές του κεφαλαίου, με απώλεια εσόδων για το κράτος 14 δισεκατομμύρια. Οι αντίστοιχες απαλλαγές για τις κατώτερες τάξεις αντιστοιχούν σε 4 δισεκατομμύρια!

Πρώτοι σε ταξικότητα του συνολικού φορολογικού συστήματος: Φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών -κυρίως ΦΠΑ: 2η στον ΟΟΣΑ των 38 χωρών (15.1% ΑΕΠ), Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων: 24η (6.3% ΑΕΠ), Φόρος στις επιχειρήσεις: 37η (1.2%).

Όλα αυτά -και πολλά ακόμη- δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας φυσικής εξέλιξης. Είναι συνέπειες μιας απολύτως συνειδητής ταξικής πολιτικής. Στο πλαίσιο ενός ελληνικού καπιταλισμού, ο οποίος, διαχρονικά, υπήρξε από τους εκμεταλλευτικότερους στην Ευρώπη, τα «προγράμματα», που διαμόρφωσαν το μνημονιακό καθεστώς, με τη συνέργεια καθεστωτικών και μετα-καθεστωτικών, θα καθορίζουν τη ζωή μας για πολλές δεκαετίες.

Η έκθεση του Levy έρχεται να δείξει πως πήγαν τα πράγματα, με έναν ιδιαίτερα παραστατικό τρόπο. Το 2ο από τα παρακάτω διαγράμματα δείχνει ποια είναι η θέση της ελληνικής εργατικής τάξης, σε ό,τι αφορά την αγοραστική δύναμη, τις προϋποθέσεις, δηλαδή, της ζωής της, συγκριτικά με την υπόλοιπη ΕΕ.

Αυτό που με ενδιαφέρει, όμως, εδώ είναι τα όσα παρουσιάζει το 1ο διάγραμμα, πολύ περιεκτικά.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι συνολικές ώρες εργασίας έχουν επανέλθει στα επίπεδα του 2008 και η απασχόληση τα προσεγγίζει. Το ΑΕΠ βρίσκεται 14% κάτω από αυτό του 2008, αλλά το ακαθάριστο εισόδημα των νοικοκυριών 28% κάτω! Που σημαίνει διπλάσια υστέρηση!

Πρέπει, εδώ να επισημάνω κάτι, που, συνήθως, διαφεύγει την προσοχή μας. Δεδομένης της μεγάλης αύξησης των συνολικών ωρών εργασίας, η αύξηση (;) του εισοδήματος των νοικοκυριών οφείλεται αποκλειστικά στο ότι δουλεύουν περισσότερο, με πολύ χαμηλότερες αμοιβές. Θέλω να πω, τα πράγματα σχετικά με την πληρωμή της ωριαίας εργασίας είναι πολύ χειρότερα.

Αν συνεχιστούν οι ίδιες τάσεις, το εισόδημα των νοικοκυριών θα φτάσει το αρχικό σε είκοσι περίπου χρόνια!

Αλλάζει αυτό;

Δύσκολα. Όσο αθλιότερη είναι η κατάσταση , όπου βρίσκεσαι, τόσο δυσκολότερο είναι να την υπερβείς. Γι’ αυτό είναι ορθό να μιλάμε όχι για τα μνημόνια -ένα, δύο, τρία, πολλά…- αλλά για μνημονιακό καθεστώς.

Επειδή, μάλιστα, πολλά -και δικαίως- λέγονται τελευταία αναφορικά με την ανάγκη «να φύγει ο Μητσοτάκης», θα πρέπει να έχουμε συμφωνημένο πως ο αγώνας, «για να φύγει ο Μητσοτάκης», είναι αναγκαστικά και ισχυρά συνδεδεμένος με την υποχρέωση να σπάσει το καθεστώς, να υποστεί ουσιώδεις ρωγμές.

Διαφορετικά, τα καλέσματα για «νέα λαϊκά μέτωπα», «ευρέα και πλέρια», οι προσκλήσεις σε διάλογο και όλα τα σχετικά συμπαθητικά είναι παράταιρα. Όποιος πιστεύει ότι βγήκαμε από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018, όταν ο κ. Τσίπρας φόρεσε γραβάτα, είναι, προφανώς, αλλού.

Θα το πω κι ας φανεί παράξενο: ο κύριος αγώνας παραμένει «αντιμνημονιακός» κι ας του δοθεί όποιο όνομα νάναι.

https://thepressproject.gr/mikro-oikonomiko-politiko-scholio/