Από τη σκοπιά της Αριστεράς, οι κυβερνήσεις δεν κρίνονται ως μεμονωμένα άτομα ή έστω ως σύνολα πολιτικών προσώπων –πρωθυπουργών και υπουργών-, αλλά ως προς τον τρόπο που εκπροσωπούν το κοινωνικο-πολιτικό καθεστώς. Κατά το διάστημα 2012-2015, το πρόβλημα για την Αριστερά δεν ήταν οι «Σαμαροβενιζέλοι» ως πρόσωπα, αλλά ότι επρόκειτο για μια κυβέρνηση που εφάρμοζε μνημόνιο χωρίς καν την παραμικρή πρόθεση να απαλύνει τις επώδυνες συνέπειες της εφαρμογής του για τις λαϊκές τάξεις.
Κύρκος Δοξιάδης
Αυτό δεν έχει να κάνει με κάποιο αφηρημένο θεωρητικό σχήμα περί ιδεολογικο-πολιτικών προτεραιοτήτων της Αριστεράς, αλλά με τις πραγματικές προσδοκίες των λαϊκών τάξεων από την Αριστερά. Γι’ αυτόν τον λόγο κατέστησε ο κόσμος τον ΣΥΡΙΖΑ αξιωματική αντιπολίτευση στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, γι’ αυτόν τον λόγο τον εξέλεξε κυβέρνηση στις εκλογές του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου του 2015. Και όχι επειδή ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πιο δημοφιλής από τον Αντώνη Σαμαρά και τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Γι’ αυτόν τον λόγο το ίδιο κόμμα, με τον ίδιο αρχηγό, έπαθε μόνιμη δημοσκοπική –και κατόπιν εκλογική- καθίζηση από τότε που και εκείνο ως κυβέρνηση άρχισε να εφαρμόζει μνημόνιο κατά τους πρώτους μήνες του 2016.
Ο κόσμος των λαϊκών τάξεων δεν θέλει να «φύγει ο Μητσοτάκης», αλλά να υπάρχει μια πολιτική δύναμη που θα τον πείσει πως θέλει και μπορεί να βελτιώσει στοιχειωδώς τις άθλιες συνθήκες της ζωής του. Ισχύει και για την ιστορία το «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Οταν ο καπιταλισμός δείχνει το αληθινό, δηλαδή το χειρότερό του πρόσωπο, οι κατώτερες και μεσαίες τάξεις απαλλάσσονται ευκολότερα από τις αυταπάτες. Ακόμη και τώρα που η κοινωνικο-πολιτική διαπάλη δεν προσλαμβάνει τη μονοθεματική μορφή «μνημονιακές/αντιμνημονιακές δυνάμεις», στη συνείδηση των λαϊκών τάξεων ο ταξικός χαρακτήρας των προβλημάτων τους εξακολουθεί να είναι κρυστάλλινος. Γνωρίζουν ότι το 13ωρο δεν είναι παρά μία ακόμη κυβερνητική ενίσχυση της ασυδοσίας που απολαμβάνουν οι εργοδότες, καταλαβαίνουν ότι η βασική αιτία για την ακρίβεια είναι η αισχροκέρδεια των επιχειρήσεων.
Αυτό είναι το επίπεδο της κοινωνικο-πολιτικής πραγματικότητας, όπως βιώνεται από τον λαϊκό κόσμο στην καθημερινότητά του και στο οποίο οφείλει να κινείται η Αριστερά. Αλλά υπάρχει βέβαια και το επίπεδο των ιδεολογικών αναπαραστάσεων της πολιτικής, όπως αυτές προβάλλονται από τα κυρίαρχα μέσα επικοινωνίας. Ο υλισμός της Αριστεράς πρώτα απ’ όλα θα έπρεπε να την προφυλάσσει από τη σύγχυση μεταξύ των δύο επιπέδων. Σε αυτό το δεύτερο επίπεδο, η πολιτική κατά κανόνα αναπαρίσταται ως πράξεις και λόγια επώνυμων πολιτικών προσωπικοτήτων. Οι επικοινωνιακοί μηχανισμοί ούτως ή άλλως στηρίζουν κατά μέγα μέρος την κοινωνική τους ισχύ στο ότι είναι οι μηχανισμοί που κυρίως αναπαράγουν τη διάκριση «επωνύμων/ανωνύμων». Δεν θα ήταν αυθαίρετο να υποστηρίξουμε ότι, πέρα από τα συγκεκριμένα συμφέροντα, που κατά καιρούς εξυπηρετούν τα μέσα, η προβολή των επωνύμων είναι η ίδια η κεντρική συνιστώσα της μιντιακής ιδεολογίας. Συνάδει άλλωστε πλήρως με την ατομοκεντρική ιδεολογία του καπιταλισμού, ιδίως στη νεοφιλελεύθερη εκδοχή της.
Την εποχή που ο Στ. Κασσελάκης κατόρθωσε να εκλεγεί πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, τα ΜΜΕ τον είχαν προβάλει ως χαρισματική μιντιακή περσόνα – επιπέδου πρωινάδικου βέβαια, δεδομένου ότι για ευνόητους λόγους απέφευγε και ο ίδιος να δίνει σοβαρές συνεντεύξεις. Αφού εξετέλεσε την αποστολή του, δηλαδή τη γελοιοποίηση και συνακόλουθη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ, τα μίντια πλέον δεν ασχολούνται ιδιαίτερα μαζί του. Δεν αφήνουν όμως την Αριστερά στην ησυχία της, δεδομένου ότι κάποια απομεινάρια εξακολουθούν να υπάρχουν – ιδίως η Νέα Αριστερά, που έχει και το θράσος να επιμένει ως (μικρό, έστω) αριστερό κόμμα.
Η σημερινή μιντιακή αναπαράσταση της Αριστεράς συνίσταται σε μια προσπάθεια ανακύκλωσης παλαιών πολιτικών προσωπικοτήτων. Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ βολεύει εν προκειμένω. Ο Τσίπρας είναι και θεσμικά πλέον μεμονωμένη πολιτική προσωπικότητα. Ασύγκριτα πιο σοβαρός απ’ τον Κασσελάκη βέβαια, δεν προβάλλεται ως τηλεοπτική περσόνα. Προβάλλεται ως πρώην πρωθυπουργός και συγγραφέας σημαντικού βιβλίου πολιτικών απομνημονευμάτων. Πιθανότατα το βιβλίο του (που κυκλοφόρησε χτες) είναι το πιο προβεβλημένο εκδοτικό γεγονός των τελευταίων δεκαετιών. Είναι από τις περιπτώσεις όπου η αναπαράσταση της πολιτικής υποκαθιστά την ίδια την πολιτική. Η έκδοση προβάλλεται σαν βαρυσήμαντο πολιτικό γεγονός – σχεδόν σαν να πρόκειται για την ίδια την πολυσυζητημένη ίδρυση «κόμματος Τσίπρα». Μέσα σε αυτόν τον επικοινωνιακό ορυμαγδό, η Αριστερά ως πραγματική πολιτική δύναμη καθίσταται ακόμη αφανέστερη. Ελπίζουμε πως ο ορυμαγδός δεν θα συμβάλει και στην περαιτέρω αποδιοργάνωσή της.
Oμότιμος καθηγητής της Κοινωνικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/492104_i-politiki-kai-oi-anaparastaseis-tis
Σχόλια (0)