Πυρετός διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία

Η διπλωματική κινητικότητα γύρω από τον ουκρανικό πόλεμο ξαναπήρε φωτιά στα τέλη του Νοέμβρη και κορυφωνόταν τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές.

Η επα­νεκ­κί­νη­ση της δια­δι­κα­σί­ας εξεύ­ρε­σης «λύσης» για τον τερ­μα­τι­σμό του πο­λέ­μου είχε ως αφε­τη­ρία μια ακόμα «βόμβα» του Ντό­ναλντ Τραμπ. Λίγο καιρό μετά την επι­βο­λή κυ­ρώ­σε­ων σε δύο με­γά­λες ρω­σι­κές πε­τρε­λαϊ­κές εται­ρί­ες και την πρό­τα­ση να «πα­γώ­σει» η σύρ­ρα­ξη στις υπάρ­χου­σες γραμ­μές, διέρ­ρευ­σε ένα «σχέ­διο 28 ση­μεί­ων» με ση­μα­ντι­κές πα­ρα­χω­ρή­σεις προς τη Ρωσία, με τε­λε­σί­γρα­φο στο Κίεβο να το απο­δε­χτεί μέχρι τις 27 Νο­έμ­βρη. Ο Ζε­λέν­σκι έκανε ένα δρα­μα­τι­κό διάγ­γελ­μα προς τον ου­κρα­νι­κό λαό, δη­λώ­νο­ντας ότι η χώρα κα­λεί­ται να επι­λέ­ξει «ανά­με­σα στην αξιο­πρέ­πειά της και έναν πο­λύ­τι­μο σύμ­μα­χο», ενώ οι με­γά­λες ευ­ρω­παϊ­κές δυ­νά­μεις (Αγ­γλία-Γαλ­λία-Γερ­μα­νία) έσπευ­σαν να πα­ρου­σιά­σουν ένα δικό τους σχέ­διο, «τρο­πο­λο­γώ­ντας» τα 28 ση­μεία. 

Πάνος Πέτρου

Το κλίμα αντι­στρά­φη­κε μέσα σε ελά­χι­στες ώρες. Ο Τραμπ ανα­κοί­νω­σε ότι δεν υπάρ­χουν προ­θε­σμί­ες, ενώ ακο­λού­θη­σε μια συ­νά­ντη­ση Αμε­ρι­κα­νών-Ευ­ρω­παί­ων-Ου­κρα­νών στη Γε­νεύη. Εκεί τα ση­μεία έγι­ναν 19 και ο Ζε­λέν­σκι δή­λω­σε ότι η νέα εκ­δο­χή «απο­τε­λεί καλή βάση συ­ζή­τη­σης», αν και «τα πιο κρί­σι­μα ζη­τή­μα­τα απαι­τούν διευ­κρί­νη­ση».

Η αλ­λη­λου­χία των γε­γο­νό­των θυ­μί­ζει τις μέρες της συ­νά­ντη­σης Τραμπ-Πού­τιν στην Αλά­σκα, την οποία δια­δέ­χτη­κε η σύ­σκε­ψη Τραμπ-ευ­ρω­η­γε­σιών-Ζε­λέν­σκι στο Λευκό Οίκο.

Ο στρα­τη­γι­κός προ­σα­να­το­λι­σμός του Τραμπ είναι δε­δο­μέ­νος και αφορά μια απο­κα­τά­στα­ση των σχέ­σε­ων με τη Ρωσία του Πού­τιν. Αυτό ήταν προ­φα­νές στο αρ­χι­κό σχέ­διο που επε­κτει­νό­ταν πέρα από το ου­κρα­νι­κό ζή­τη­μα και πε­ρι­λάμ­βα­νε αρ­κε­τές ανα­φο­ρές στις σχέ­σεις ΗΠΑ-Ρω­σί­ας. Αλλά το πώς ακρι­βώς θα κλεί­σει η «πληγή» σε αυτές τις σχέ­σεις απο­δει­κνύ­ε­ται ένα δύ­σκο­λο ερώ­τη­μα που έχει κάνει θρύ­ψα­λα τον υπερ­φί­α­λο ισχυ­ρι­σμό του Τραμπ ότι μπο­ρεί να τερ­μα­τί­σει αυτόν τον πό­λε­μο «σε 24 ώρες», καθώς οδεύ­ου­με προς τη συ­μπλή­ρω­ση του πρώ­του χρό­νου της θη­τεί­ας του.

Η δυ­σκο­λία αφορά κα­ταρ­χήν τους… ξε­νο­δό­χους. Η από­στα­ση Κιέ­βου και Μό­σχας δεν μπο­ρεί να γε­φυ­ρω­θεί εύ­κο­λα, με «πο­λι­τι­κή από­φα­ση» της Ουά­σινγ­κτον. Αφορά επί­σης τις ευ­ρω­η­γε­σί­ες που επι­μέ­νουν σε μια γραμ­μή «απο­φα­σι­στι­κό­τη­τας απέ­να­ντι στη Μόσχα», την οποία αντι­με­τω­πί­ζουν πλέον ανοι­χτά ως «απει­λή» για όλη την Ευ­ρώ­πη, για να προ­ω­θή­σουν τον επα­νε­ξο­πλι­σμό τους. Πα­ρό­λη την «μο­νο­με­ρή» ωμό­τη­τα του Τραμπ και την τάση του να αμ­φι­σβη­τεί τα θε­μέ­λια της αμε­ρι­κα­νι­κής εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής, ο «ευ­ρω­α­τλα­ντι­σμός» πα­ρα­μέ­νει μια πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και η Ουά­σινγ­κτον εξα­κο­λου­θεί να παίρ­νει υπόψη τον αντί­κτυ­πο των ενερ­γειών της στις άλλες δυ­τι­κές πρω­τεύ­ου­σες.

Μαζί με αυτά (και σε συ­νάρ­τη­ση με αυτά), οι πα­λι­νω­δί­ες στην αμε­ρι­κα­νι­κή γραμ­μή τον τε­λευ­ταίο ένα χρόνο αφο­ρούν και τη δι­χο­γνω­μία μέσα στον στενό κύκλο του Αμε­ρι­κα­νού προ­έ­δρου. Ση­μειώ­να­με στο προη­γού­με­νο φύλλο αυτό που απο­τε­λεί κοινό τόπο στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση στη Ρωσία: «όταν [ο Τραμπ] ακού­ει τον Γουίτ­κοφ, λέει σωστά πράγ­μα­τα, όταν ακού­ει τον Ρού­μπιο, κάνει λάθη».

Μέσα στον κα­ται­γι­σμό εξε­λί­ξε­ων και τη συ­ζή­τη­ση που πυ­ρο­δό­τη­σε το «σχέ­διο 28 ση­μεί­ων», αυτή η από­κλι­ση έγινε δη­μό­σια γνω­στή διε­θνώς, μέσω των «διαρ­ρο­ών» που πα­ρου­σιά­ζουν τον Γουίτ­κοφ να συμ­βου­λεύ­ει τη ρω­σι­κή πλευ­ρά για το πώς πρέ­πει να μιλά στον Τραμπ για να τον πεί­σει, τον Ρού­μπιο να χα­ρα­κτη­ρί­ζει το σχέ­διο Τραμπ ως «λίστα επι­θυ­μιών της Ρω­σί­ας» κ.ο.κ.

Η επί­ση­μη ρω­σι­κή θέση πα­ρα­μέ­νει στα­θε­ρή κι εδρά­ζε­ται στην αυ­το­πε­ποί­θη­ση ότι -σε βάθος χρό­νου- μπο­ρεί να επι­βά­λει με στρα­τιω­τι­κά μέσα τις αξιώ­σεις που προ­βά­λει στις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις. Αλλά κατά και­ρούς το Κρεμ­λί­νο αφή­νει «διαρ­ρο­ές» που δεί­χνουν με­γα­λύ­τε­ρη ευ­ε­λι­ξία. Ο ένας λόγος αφορά την επί­γνω­ση ότι η κα­τά­στα­ση στο μέ­τω­πο είναι ευ­νοϊ­κή για το ρω­σι­κό στρα­τό αλλά δεν είναι τόσο «θριαμ­βευ­τι­κή» όσο την πα­ρου­σιά­ζουν οι προ­πα­γαν­δι­στές του Κρεμ­λί­νου. Ενώ μπο­ρούν να εντο­πι­στούν και δια­φο­ρές στο ύφος των αξιω­μα­τού­χων της που ανα­δει­κνύ­ουν μια σχε­τι­κή «δι­χο­γνω­μία» και στις γραμ­μές της ρω­σι­κής κυ­βέρ­νη­σης. Ενώ ο Με­ντ­βέ­ντεφ κάνει το μπουλ­ντόγκ που γαυ­γί­ζει «καμία δια­πραγ­μά­τευ­ση μέχρι τη συ­ντρι­βή του εχθρού!» και απει­λεί τη «συλ­λο­γι­κή Δύση», ο Κίριλ Ντμί­τριεφ δη­λώ­νει μο­νί­μως «πολύ αι­σιό­δο­ξος» για την πο­ρεία των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με τις ΗΠΑ. Ως CEO του Τα­μεί­ου Άμε­σων Επεν­δύ­σε­ων, βρί­σκει πιο εύ­κο­λα κοινή γλώσ­σα με τον με­γα­λο­με­σί­τη Γουίτ­κοφ.

Αυτά έχουν δη­μιουρ­γή­σει ένα «σί­ριαλ» που η πα­ρα­κο­λού­θη­σή του προ­κα­λεί ζα­λά­δα. Η νέα εκ­δο­χή που προ­έ­κυ­ψε στη Γε­νεύη (μετά τις πα­ρεμ­βά­σεις Ου­κρα­νών και Ευ­ρω­παί­ων) δεν έχει διαρ­ρεύ­σει, ούτε είναι (ακόμα) γνω­στή η ρω­σι­κή αντί­δρα­ση σε αυτή. Αλλά θε­ω­ρεί­ται δε­δο­μέ­νο ότι τα «κρί­σι­μα ζη­τή­μα­τα» που ανέ­φε­ρε ο Ζε­λέν­σκι ως ανοι­χτά σε νέες συ­να­ντή­σεις, αφο­ρούν το εδα­φι­κό και τις εγ­γυ­ή­σεις ασφα­λεί­ας, δη­λα­δή τα δύο με­γα­λύ­τε­ρα αγκά­θια.

Σε αυτό το πεδίο κο­ρυ­φώ­νο­νταν οι επα­φές καθώς γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές. Μια ου­κρα­νι­κή αντι­προ­σω­πεία βρι­σκό­ταν στις ΗΠΑ για επα­φές με την αμε­ρι­κα­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση, ο Ζε­λέν­σκι συ­νο­μι­λού­σε με τον Μα­κρόν στο Πα­ρί­σι, ενώ στη Ρωσία ετοι­μά­ζο­νταν να υπο­δε­χτούν τον Στί­βεν Γουίτ­κοφ.

Αυτό που μπο­ρεί να πιέ­σει προς υπο­χω­ρή­σεις είναι η εξά­ντλη­ση. Έχουν γρα­φτεί πολλά και για την λει­ψαν­δρία της Ου­κρα­νί­ας και για την οι­κο­νο­μι­κή της εξάρ­τη­ση από το εξω­τε­ρι­κό. Σε αυτά προ­στί­θε­ται το σκάν­δα­λο που συ­γκλο­νί­ζει τον στενό κύκλο του Ζε­λέν­σκι την ώρα που ο ου­κρα­νι­κός λαός ζει έναν ακόμα σκλη­ρό χει­μώ­να με τη ρω­σι­κή αε­ρο­πο­ρία να κα­τα­στρέ­φει τις υπο­δο­μές ηλε­κτρο­δό­τη­σης της χώρας. Αλλά και η ρω­σι­κή οι­κο­νο­μία αρ­χί­ζει να «ασθμαί­νει», ενώ πυ­κνώ­νουν οι εν­δεί­ξεις ότι η Μόσχα έχει πλέον σο­βα­ρό πρό­βλη­μα στην ανα­πλή­ρω­ση των απω­λειών της με τη μέ­θο­δο «εθε­λο­ντι­κών» συμ­βά­σε­ων, ενώ εξα­κο­λου­θεί να θέλει να απο­φύ­γει την κοι­νω­νι­κή ανα­στά­τω­ση μιας γε­νι­κευ­μέ­νης πο­λε­μι­κής κι­νη­το­ποί­η­σης (και υπο­χρε­ω­τι­κής στρα­το­λό­γη­σης).

Πλη­σιά­ζου­με στην συ­μπλή­ρω­ση 4 χρό­νων από την μέρα της ρω­σι­κής ει­σβο­λής. Αν φτά­σου­με εκεί, ο ου­κρα­νι­κός πό­λε­μος θα έχει ξε­πε­ρά­σει σε διάρ­κεια τη συμ­με­το­χή της Ρω­σί­ας (ΕΣΣΔ) στον Β Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο, με τον ρω­σι­κό στρα­τό να πα­σχί­ζει ακόμα να ολο­κλη­ρώ­σει την… κα­τά­λη­ψη του Ντο­νιέ­τσκ! Όσο κι αν η Μόσχα έχει το πλε­ο­νέ­κτη­μα στον  «Μα­ρα­θώ­νιο αντο­χής», αυτή η σκλη­ρή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα σί­γου­ρα απα­σχο­λεί τις κο­ρυ­φές του κρά­τους και της κοι­νω­νί­ας στη Ρωσία…

https://rproject.gr/article/pyretos-diapragmateyseon-gia-tin-oykrania