Από αυτή την Πέμπτη (3 Αυγούστου 2017) και κάθε Πέμπτη από δω και στο εξής, το red line agrinio θα δημοσιεύει, έως εξαντλήσεως, τις «Μικρές Ιστορίες για μια χαμένη όραση», του Θανάση Μανιφάβα.
Οι ιστορίες αυτές «είναι μια προσπάθεια χαρτογράφησης της λαϊκής ψυχής, όπως αυτή αναδείχνεται ανόθευτα και αυθόρμητα στις απλές στιγμές της καθημερινότητας. Είναι όλες αληθινά περιστατικά»και αφιερώνονται από τον συγγραφέα τους «στων ανώνυμων το αθόρυβο διάβα πάνω στη γη». (Λ.Τ.)
Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η
«Είναι ο καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια, γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά».
Γ. Σεφέρης
Αυτή είναι η σκέψη που πρυτάνευσε μέσα μου, όταν αποφάσισα να προβώ στη συγκέντρωση και έκδοση των ιστοριών που ακολουθούν. Ταυτόχρονα το θεωρώ οφειλόμενο χρέος στους ήρωες των ιστοριών.
Οι ιστορίες που θα ακολουθήσουν είναι μια προσπάθεια χαρτογράφησης της λαϊκής ψυχής, όπως αυτή αναδείχνεται ανόθευτα και αυθόρμητα στις απλές στιγμές της καθημερινότητας. Είναι όλες αληθινά περιστατικά.
Μετά την επικράτηση του αστικού πολιτισμού, άρχισε η λεηλασία του λαϊκού πολιτισμού. Ο αστικός πολιτισμός, επικουρούμενος από τους ντόπιους λεγεωνάριους (δηλ. πολιτική και πνευματική ηγεσία), επιτίθεται βάρβαρα στο λαϊκό πολιτισμό, χλευάζει τις αξίες που εξέθρεψε, δημιουργεί ενοχές για την ύπαρξη κάθε λαϊκού στοιχείου… σε μια προσπάθεια αποκοπής του Έλληνα από το παρελθόν του.
Ο αστικός πολιτισμός δεν ανέχεται την ιδιαιτερότητα, ευνοεί και προωθεί την ομοιομορφία και την πολιτιστική ισοπέδωση. Αντίθετα ο λαϊκός υπερασπίζεται το δικαίωμα όλων στην ιδιαιτερότητα. Η λαϊκή τέχνη περιφρονείται, υποχωρεί συνεχώς και χάνεται ή στην καλύτερη (;) περίπτωση ενσωματώνεται στο αστικό σύστημα και εκχυδαΐζεται ως τουριστική βιομηχανία, η οποία αποτελεί διασυρμό και της τέχνης και του λαϊκού πολιτισμού.
Οι έννοιες φιλότιμο, λεβεντιά, ευαισθησία, αξιοπρέπεια… ξεχάστηκαν ή θυσιάστηκαν στο βωμό της χρησιμοθηρίας και της αστικής βαρβαρότητας. Ο Ελληνικός λαός όμως, ίσως επειδή αντλεί από πολιτιστικά κοιτάσματα τριών τουλάχιστον χιλιετηρίδων, διαθέτει μεγάλα αποθέματα αντίστασης. Έτσι οι έννοιες αυτές ακολουθώντας παράξενες υπόγειες διαδρομές, παρά τις αντίξοες συνθήκες παραμένουν ζωντανές σε κάποιες ψυχές· άλλωστε τα περισσότερα τα κουβαλάμε, δεν τα διδασκόμαστε.
Μπορεί να περιφρονήθηκε η αντίληψη της λαϊκής ψυχής και η στάση της σε σημαντικά θέματα, κάποια σπαράγματα όμως αυτής της αντίληψης, της χαμένης όρασης, θα βρει ο αναγνώστης. Στις ιστορίες καταγράφεται η αντίληψη για τον έρωτα, τη φύση, τη δουλειά, την τέχνη…
Από τους ήρωες των ιστοριών άλλοι ζούσαν σε αστικό περιβάλλον, άλλοι σε φυσικό περιβάλλον. Οι περισσότεροι ήταν αγράμματοι (όχι απαίδευτοι). Ήταν οι τελευταίοι πρεσβευτές ενός κόσμου που έπαψε να υπάρχει, γιατί οι μετέπειτα γενιές, μεγαλωμένες με τα αστικά πρότυπα, έχουν κόψει κάθε επικοινωνία με το ποτάμι της παράδοσης.
Στον εαυτό μου επιφυλάσσω ένα ρόλο: του απλού καταγραφέα ο οποίος πρέπει να δώσει στον αναγνώστη και κάποιες απαραίτητες για την κατανόηση πληροφορίες, με την ελπίδα να αποτελέσουν και για τον αναγνώστη ασκήσεις ευαισθησίας και ευκαιρίες γαλβανισμού της ψυχής
Θανάσης Μανιφάβας
