Οι κινητοποιήσεις στο Νεπάλ έχουν βαθύτερες αιτίες.

Υπό τις κατάλληλες συνθήκες, μια σπίθα μπορεί να ανάψει φωτιά σε όλο τον κάμπο.

Οι δια­δη­λώ­σεις ενά­ντια στην απα­γό­ρευ­ση των μέσων κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης στο Νεπάλ εξε­λί­χτη­καν σε ανοι­χτή εξέ­γερ­ση όταν η αστυ­νο­μία σκό­τω­σε 19 δια­δη­λω­τές. Έγι­ναν επι­θέ­σεις σε σπί­τια επι­φα­νών πο­λι­τι­κών, πυρ­πο­λή­θη­κε το κοι­νο­βού­λιο και η κυ­βέρ­νη­ση κα­ταρ­ρέ­ει. Και τώρα;

Σε ένα άρθρο για το Himal Southasian, ο Ρομάν Γκα­του­τάμ επε­σή­μα­νε την επιρ­ροή άλλων εξε­γέρ­σε­ων: «Όταν οι κά­τοι­κοι της Σρι Λάνκα εξε­γέρ­θη­καν το 2022 και ανέ­τρε­ψαν τo κα­θε­στώς της οι­κο­γέ­νειας Ρα­για­πάκ­σα, οι Νε­πα­λέ­ζοι το πρό­σε­ξαν. Μετά ήρθε η περ­σι­νή Επα­νά­στα­ση του Ιου­λί­ου στο Μπα­γκλα­ντές, με τον κόσμο να βάζει στο στό­χα­στρο την Σεΐχ Χα­σί­να και ολό­κλη­ρο το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα γύρω της». Επί­σης, σε πλάνα των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων στο Νεπάλ βλέ­που­με την ίδια πει­ρα­τι­κή ση­μαία που έγινε το σύμ­βο­λο των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων στην Ιν­δο­νη­σία.

Άλεξ ντε Γιονγκ αναδημοσίευση από internationalviewpoint.org

Η αρ­χι­κή αφορ­μή ήταν η απα­γό­ρευ­ση των μέσων κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης, στα οποία βα­σί­ζο­νται πολ­λοί άν­θρω­ποι για την λει­τουρ­γία των μι­κρών τους επι­χει­ρή­σε­ων. Πλατ­φόρ­μες όπως το Whatsapp και το Messenger είναι επί­σης η γραμ­μή επι­κοι­νω­νί­ας με τα εκα­τομ­μύ­ρια Νε­πα­λέ­ζους με­τα­νά­στες ερ­γά­τες στο εξω­τε­ρι­κό. Πε­ρί­που το 7,5% του πλη­θυ­σμού του Νεπάλ ζει στο εξω­τε­ρι­κό και τα εμ­βά­σμα­τα αντι­προ­σω­πεύ­ουν πε­ρισ­σό­τε­ρο από το 25% του ΑΕΠ της χώρας, πε­ρισ­σό­τε­ρο δη­λα­δή από το άθροι­σμα της επί­ση­μης ανα­πτυ­ξια­κής βο­ή­θειας και των άμε­σων ξένων επεν­δύ­σε­ων. Η με­γά­λης έκτα­σης με­τα­νά­στευ­ση είναι απο­τέ­λε­σμα των ελά­χι­στων ευ­και­ριών στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας, όπου σχε­δόν ένας στους τέσ­σε­ρις νέους αν­θρώ­πους είναι άνερ­γοι. Τα βί­ντεο που ανε­βά­ζουν τα παι­διά των πο­λι­τι­κών για να επι­δεί­ξουν τον υπερ­πο­λυ­τε­λή τρόπο ζωής που απο­λαμ­βά­νουν και τα οποία ανα­πα­ρά­γο­νται μα­ζι­κά στο ίντερ­νετ, έρι­ξαν κι άλλο λάδι στη φωτιά.

Κάτω από αυτές τις συν­θή­κες, οι δια­μαρ­τυ­ρί­ες για την απα­γό­ρευ­ση των μέσων κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης γρή­γο­ρα διευ­ρύν­θη­καν σε ένα κί­νη­μα ενά­ντια στην διε­φθαρ­μέ­νη και ασύ­δο­τη τάξη των πο­λι­τι­κών, που θε­ω­ρεί­ται υπαί­τια για την έλ­λει­ψη προ­ο­πτι­κών για τους απλούς αν­θρώ­πους. Στις 8 Σε­πτεμ­βρί­ου, η αστυ­νο­μία άνοι­ξε πυρ, σκο­τώ­νο­ντας 19 αν­θρώ­πους. Με­τα­ξύ των νε­κρών ήταν και παι­διά που φο­ρού­σαν ακόμα τις σχο­λι­κές στο­λές τους. Αυτού του εί­δους η βία δια­πρά­χθη­κε υπό μια κυ­βέρ­νη­ση που έχει ως πρω­θυ­πουρ­γό έναν αυ­το­α­πο­κα­λού­με­νο κο­μου­νι­στή, τον Κ.Π. Σάρμα Όλι, του Κο­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος του Νεπάλ (Ενω­μέ­νο Μαρ­ξι­στι­κό-Λε­νι­νι­στι­κό) ή ΚΚΝ (ΕΜΛ). Ο θυμός κλι­μα­κώ­θη­κε σε οργή. Μια μέρα μετά, ο Όλι πα­ραι­τή­θη­κε και η απα­γό­ρευ­ση των μέσων κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης άρ­θη­κε, αλλά αυτό ήταν πολύ λίγο και πολύ αργά.

Η απα­ξί­ω­ση του κυ­βερ­νη­τι­κού συ­να­σπι­σμού του ΚΚΝ (ΕΜΛ) με το Κο­γκρέ­σο του Νεπάλ υπό τον Όλι δεν πε­ριο­ρί­στη­κε σε αυτά τα δύο κόμ­μα­τα. Εν­δει­κτι­κά, την Τρίτη δέ­χτη­κε επί­σης επί­θε­ση το σπίτι του Πρα­τσά­ντα, πο­λι­τι­κού στε­λέ­χους της αντι­πο­λί­τευ­σης και πρώην πρω­θυ­πουρ­γού. Όπως και ο Όλι, ο Πρα­τσά­ντα επί­σης αυ­το­α­πο­κα­λεί­ται κομ­μου­νι­στής. Είναι ο πρό­ε­δρος του Κο­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος Νεπάλ (Μα­οϊ­κό Κέ­ντρο). Το ΚΚΝ (ΕΜΛ), το Κο­γκρέ­σο του Νεπάλ και το Μα­οϊ­κό Κέ­ντρο είναι τα τρία με­γά­λα πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα της χώρας. Από το 2008 μέχρι σή­με­ρα, το Νεπάλ έχει δει 13 κυ­βερ­νή­σεις, στις οποί­ες αυτά τα τρία κόμ­μα­τα εναλ­λάσ­σο­νται στην εξου­σία.

Η πα­ρακ­μή και η κα­τάρ­ρευ­ση μιας επα­νά­στα­σης

Δεν είναι η πρώτη φορά στην πρό­σφα­τη ιστο­ρία που το Νεπάλ βίωσε ένα μα­ζι­κό ξε­ση­κω­μό. Το 1990, οι μα­ζι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις έβα­λαν τέλος στη μο­ναρ­χι­κή εξου­σία στο Νεπάλ και η χωρά έγινε μια πο­λυ­κομ­μα­τι­κή συ­νταγ­μα­τι­κή μο­ναρ­χία. Το ΚΚΝ-ΕΜΛ, που ξε­κί­νη­σε ως ένα αρι­στε­ρό μέ­τω­πο που συμ­με­τεί­χε σε αυτό κί­νη­μα, με­τα­τρά­πη­κε σε ένα από τα με­γα­λύ­τε­ρα πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα της χώρας.

Παρά το όνομά του, ελά­χι­στος κομ­μου­νι­σμός υπάρ­χει στην ιδε­ο­λο­γία του κόμ­μα­τος. Στις αρχές της δε­κα­ε­τί­ας του 1990, ο Γε­νι­κός Γραμ­μα­τέ­ας του, Μα­ντάν Μπα­ντά­ρι, θε­ω­ρη­τι­κο­ποί­η­σε την προ­σέγ­γι­ση του κόμ­μα­τος, με την «θε­ω­ρία της λαϊ­κής πο­λυ­κομ­μα­τι­κής δη­μο­κρα­τί­ας». Επί της ου­σί­ας ήταν μια συ­νέ­χεια της στα­λι­νι­κής θε­ω­ρί­ας των Στα­δί­ων που είχε προη­γου­μέ­νως το κόμμα. Δια­τη­ρού­σε την παλιά αντί­λη­ψη ότι πριν κα­τα­στεί εφι­κτό οποιο­δή­πο­τε είδος σο­σια­λι­σμού, πρέ­πει πρώτα να υπάρ­ξει ένα στά­διο κατά το οποίο, σε συμ­μα­χία με τη λε­γό­με­νη «εθνι­κή αστι­κή τάξη», θα ανα­πτυ­χτεί η συσ­σώ­ρευ­ση του κε­φα­λαί­ου. Το θε­ω­ρη­τι­κό σχήμα του Μπα­ντά­ρι προ­σέ­θε­τε σε αυτή την αντί­λη­ψη ότι αυτή η «Νέα Δη­μο­κρα­τι­κή» φάση θα γι­νό­ταν εφι­κτή μέσω εκλο­γι­κών μέσων, μέσω του κοι­νο­βου­λί­ου και του σε­βα­σμού του πο­λι­τι­κού πλου­ρα­λι­σμού. Στα κεί­με­να που θε­ω­ρού­νται θε­με­λια­κά για το ΚΚΝ-ΕΜΛ, ο Μπα­ντά­ρι, που πέ­θα­νε το 1994, τό­νι­ζε ότι αυτή η Νέα Δη­μο­κρα­τία «δεν φέρ­νει κάτι δια­φο­ρε­τι­κό στην κοι­νω­νι­κο-οι­κο­νο­μι­κή δομή και στο πα­ρα­γω­γι­κό σύ­στη­μα». Πρό­κει­ται για ένα «βα­σι­κά κα­πι­τα­λι­στι­κό σύ­στη­μα πα­ρα­γω­γής», που θα επι­τευ­χθεί από «τους ερ­γα­ζό­με­νους και τον απλό λαό».

Με­γά­λο μέρος της πο­λι­τι­κής ζωής στη δε­κα­ε­τία του 1990 χα­ρα­κτη­ρι­ζό­ταν από τον αντα­γω­νι­σμό ανά­με­σα στο ΚΚΝ-ΕΜΛ, το Κο­γκρέ­σο (ένα θε­ω­ρη­τι­κά σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμμα) και το ιν­δουι­στι­κό-εθνι­κι­στι­κό μο­ναρ­χι­κό κόμμα Ρα­στρί­για Πρα­για­τά­ντρα. Με­γά­λο μέρος της κρι­τι­κής που αντάλ­λα­ζαν τα τρία κόμ­μα­τα με­τα­ξύ τους εστί­α­ζε σε κα­τη­γο­ρί­ες για δια­φθο­ρά και νε­πο­τι­σμό και δεν αφο­ρού­σε την πο­λι­τι­κή ιδε­ο­λο­γία. Μία πραγ­μα­τι­κή δια­φο­ρά τους ήταν ο διε­θνής προ­σα­να­το­λι­σμός. Το Κο­γκρέ­σο θε­ω­ρού­ταν ιστο­ρι­κά φι­λι­κό προς την Ινδία ενώ το ΚΚΝ-ΕΜΛ «θαυ­μά­ζει τα με­γά­λα επι­τεύγ­μα­τα της οι­κο­δό­μη­σης του σο­σια­λι­σμού με Κι­νέ­ζι­κα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά» από το Κο­μου­νι­στι­κό Κόμμα Κίνας. Παρά αυτές τις δια­φο­ρές, και τα τρία αυτά κόμ­μα­τα έχουν κατά και­ρούς σχη­μα­τί­σει (κυ­βερ­νη­τι­κούς) συ­να­σπι­σμούς με­τα­ξύ τους από το 1990 μέχρι και το 2005, όταν ο βα­σι­λιάς ανέ­λα­βε την εκτε­λε­στι­κή εξου­σία.

Κομ­μά­τι της τρα­γω­δί­ας του Νεπάλ είναι ότι το μα­οϊ­κό κί­νη­μα του Πρα­τσά­ντα είχε ανα­δυ­θεί ως ένα επα­να­στα­τι­κό κί­νη­μα που υπο­σχό­ταν να βάλει τέλος στον κοι­νω­νι­κό και οι­κο­νο­μι­κό βάλτο και να σπά­σει την κυ­ριαρ­χία των πα­ρα­δο­σια­κών κομ­μά­των. Το 1996 οι Μα­οϊ­κοί πα­ρου­σί­α­σαν στην κυ­βέρ­νη­ση, που τότε ήταν υπό την ηγε­σία του Κο­γκρέ­σου, μια λίστα με 40 αι­τή­μα­τα που πε­ρι­λάμ­βα­νε την ανα­δια­νο­μή της γης, ένα σύ­στη­μα για την οι­κο­νο­μι­κή προ­στα­σία των ανέρ­γων, υγειο­νο­μι­κή πε­ρί­θαλ­ψη και παι­δεία καθώς επί­σης και το τέλος των δια­κρί­σε­ων βάση κά­στας και με­γα­λύ­τε­ρη αυ­το­νο­μία για τις πε­ρι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νες πε­ριο­χές. Όταν αυτά τα αι­τή­μα­τα δεν έγι­ναν δεκτά, οι Μα­οϊ­κοί ξε­κί­νη­σαν έναν ένο­πλο αγώνα ενά­ντια στο κρά­τος του Νεπάλ. Ο Μα­οϊ­κός «λαϊ­κός πό­λε­μος» άρ­χι­σε να δυ­να­μώ­νει στην αλ­λα­γή του αιώνα, όταν οι Μα­οϊ­κοί είχαν υπό τον έλεγ­χο τους με­γά­λο κομ­μά­τι της υπαί­θρου. Καθώς η ένο­πλη εξέ­γερ­ση ενι­σχυό­ταν, ο βα­σι­λιάς Γκια­νέ­ντρα, που ήταν και αρ­χη­γός του στρα­τού, συ­γκέ­ντρω­σε όλη την εξου­σία στα χέρια του.

Αλλά, με αυτήν του την πράξη, ο βα­σι­λιάς ήρθε σε αντι­πα­ρά­θε­ση με τα πε­ρισ­σό­τε­ρα πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα, με­τα­ξύ των οποί­ων το Κο­γκρέ­σο του Νεπάλ και το ΚΚΝ-ΕΜΛ. Τον Απρί­λιο του 2006, ένα μα­ζι­κό κί­νη­μα ξέ­σπα­σε στις πό­λεις του Νεπάλ. Ονο­μά­στη­κε Jana Andolan II ή το Λαϊκό Κί­νη­μα II, ως ανα­φο­ρά στο προη­γού­με­νο κί­νη­μα του 1990. Οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις οδή­γη­σαν στην αφαί­ρε­ση όλων των εξου­σιών του βα­σι­λιά και στην επα­να­φο­ρά της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης. Εν τω με­τα­ξύ, οι Μα­οϊ­κοί είχαν έρθει σε συ­νεν­νό­η­ση με τα κόμ­μα­τα της αντι­πο­λί­τευ­σης και δε­σμεύ­τη­καν σε μια δια­πραγ­μά­τευ­ση για το τέλος της ένο­πλης πάλης. Ο στό­χος τους πλέον ήταν ένας «πο­λυ­κομ­μα­τι­κός αντα­γω­νι­σμός εντός ενός κα­θο­ρι­σμέ­νου συ­νταγ­μα­τι­κού πλαι­σί­ου», όπως το έθεσε ο Πρα­τσά­ντα. Στις 21 Νο­εμ­βρί­ου 2006, οι Μα­οϊ­κοί ανα­κοί­νω­σαν τον τερ­μα­τι­σμό της ένο­πλης εξέ­γερ­σης και τη διά­λυ­ση των πο­λι­τι­κών ορ­γά­νων που κα­θο­δη­γού­σε στην ύπαι­θρο. Στη συ­νέ­χεια προ­σχώ­ρη­σαν στην προ­σω­ρι­νή κυ­βέρ­νη­ση.

Στη διάρ­κεια του λαϊ­κού πο­λέ­μου, οι Μα­οϊ­κοί τό­νι­ζαν ότι ο άμε­σος στό­χος τους ήταν «η οι­κο­δό­μη­ση μιας νέας μορ­φής εθνι­κών κα­πι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων, με προ­σα­να­το­λι­σμό το σο­σια­λι­σμό». Σε μια συ­νέ­ντευ­ξη με ένα δη­μο­σιο­γρά­φο των Washington Times το 2001, ο Μπα­μπου­ράμ Μπα­τα­ράι, ο βα­σι­κός θε­ω­ρη­τι­κός του κόμ­μα­τος εκεί­νη την εποχή, προ­έ­τρε­ψε τον συ­νο­μι­λη­τή του να «ση­μειώ­σει ότι δεν διεκ­δι­κού­με μια “κο­μου­νι­στι­κή δη­μο­κρα­τία” αλλά μια αστι­κoδη­μο­κρα­τι­κή δη­μο­κρα­τία». Η στρα­τη­γι­κή αυτή ήταν πα­ρό­μοια με εκεί­νη του ΚΚΝ-ΕΜΛ, αλλά διέ­φε­ρε ως προς το πώς θα επι­τευ­χθεί η προ­πα­ρα­σκευα­στι­κή φάση του «εθνι­κού κα­πι­τα­λι­σμού», μέσω εκλο­γών ή μέσω ένο­πλης πάλης.

Το 2001, ο Μπα­τα­ράι είχε επί­σης δη­λώ­σει ότι «δεν υπάρ­χει καμία απο­λύ­τως πι­θα­νό­τη­τα» να με­τα­τρα­πούν οι Μα­οϊ­κοί σε «κοι­νο­βου­λευ­τι­κό κόμμα» και συ­νε­πώς να «προ­δώ­σουν τις επα­να­στα­τι­κές προσ­δο­κί­ες των μαζών». Αλλά αυτό ακρι­βώς συ­νέ­βη μετά το 2006. Όσο επι­τυ­χη­μέ­νοι κι αν είχαν απο­δει­χθεί στα πεδία των μαχών, στο πεδίο των θε­σμών οι Μα­οϊ­κοί πρώτα απέ­τυ­χαν να αντι­με­τω­πί­σουν τους ελιγ­μούς των πα­ρα­δο­σια­κών κομ­μά­των και στη συ­νέ­χεια αφο­μοιώ­θη­καν.

Ο προ­ο­δευ­τι­κός χα­ρα­κτή­ρας του προ­σχε­δί­ου του νέου συ­ντάγ­μα­τος υπο­νο­μεύ­τη­κε στα­δια­κά. Πολύ σύ­ντο­μα η συ­νο­χή της Μα­οϊ­κής ηγε­σί­ας δια­λύ­θη­κε και άρ­χι­σαν οι αλ­λη­λο­κα­τη­γο­ρί­ες για δια­φθο­ρά. Εξα­φα­νί­στη­καν ακόμα και χρή­μα­τα που προ­ο­ρί­ζο­νταν να δια­τε­θούν στους πρώην αντάρ­τες που θα εντάσ­σο­νταν στον εθνι­κό στρα­τό. Η αλ­λα­γή στον τρόπο ζωής αν­θρώ­πων όπως ο Πρα­τσά­ντα ήταν όντως ευ­διά­κρι­τη. Αρ­κε­τές ρι­ζο­σπα­στι­κές ομα­δο­ποι­ή­σεις έφυ­γαν από το κόμμα, αλλά δεν πρό­σφε­ραν κά­ποια νέα εναλ­λα­κτι­κή. Επα­να­λάμ­βα­ναν τα παλιά δόγ­μα­τα και υπό­σχο­νταν κάτι που ελά­χι­στοι άν­θρω­ποι επι­θυ­μού­σαν πλέον: την επι­στρο­φή στο λαϊκό πό­λε­μο κά­ποια στιγ­μή στο μέλ­λον.

Μου­σι­κές Κα­ρέ­κλες

Όταν θε­σπί­στη­κε το νέο σύ­νταγ­μα, πε­ρι­λάμ­βα­νε πράγ­μα­τι κά­ποιες προ­ο­δευ­τι­κές αλ­λα­γές, όπως η με­τα­τρο­πή της χώρας σε κο­σμι­κή δη­μο­κρα­τία. Όμως άλλες δη­μο­κρα­τι­κές προ­βλέ­ψεις του, όπως η ενί­σχυ­ση των πο­λι­τι­κών εξου­σιών στις πε­ρι­θω­ριο­ποι­η­μέ­νες πε­ριο­χές στα πλαί­σια ενός  ομο­σπον­δια­κού συ­στή­μα­τος, δεν εφαρ­μό­στη­καν ή εφαρ­μό­στη­καν μόνο με­ρι­κώς. Για τους πε­ρισ­σό­τε­ρους ερ­γα­ζό­με­νους Νε­πα­λέ­ζους λίγα πράγ­μα­τα άλ­λα­ξαν στην κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά τους.

Από το 2008 και μετά, οι Μα­οϊ­κοί είχαν την πρω­θυ­πουρ­γία του Νεπάλ τέσ­σε­ρις φορές: μία φορά ο Μπα­τα­ράι και τρεις ο Πρα­τσά­ντα, με πιο πρό­σφα­τη την θη­τεία από το 2022 έως το 2024. Σε δια­φο­ρε­τι­κές χρο­νι­κές στιγ­μές, οι Μα­οϊ­κοί έχουν συ­νυ­πάρ­ξει σε κυ­βερ­νη­τι­κούς συ­να­σπι­σμούς με κάθε ένα από τα κόμ­μα­τα που συμ­με­τεί­χαν στην κυ­βέρ­νη­ση που κα­τέρ­ρευ­σε σή­με­ρα. Το 2018, το ΚΚΝ-ΕΜΛ και οι Μα­οϊ­κοί, κόμ­μα­τα που μέχρι τότε ήταν εχθρι­κά με­τα­ξύ τους, προ­χώ­ρη­σαν ακόμα και σε συγ­χώ­νευ­ση, που όμως απο­δεί­χθη­κε βρα­χύ­βια. Η απο­τυ­χία αυτής της συγ­χώ­νευ­σης, όπως και άλλες δια­σπά­σεις από το ΚΚΝ-ΕΜΛ και τους Μα­οϊ­κούς το 2021, ήταν σε με­γά­λο βαθμό απο­τέ­λε­σμα των δια­φω­νιών για τα αξιώ­μα­τα. Κά­ποιος κυ­νι­κός μπο­ρεί να έλεγε ότι σχε­δόν 20.000 άν­θρω­ποι πέ­θα­ναν στο λαϊκό πό­λε­μο ώστε οι Μα­οϊ­κοί να μπουν στο πο­λι­τι­κό παι­χνί­δι των μου­σι­κών κα­ρε­κλών.

Καθώς τα πε­ρισ­σό­τε­ρα θε­με­λιώ­δη προ­βλή­μα­τα της χώρας πα­ρα­μέ­νουν άλυτα, δεν εκ­πλήσ­σει το γε­γο­νός ότι οι δε­ξιές δυ­νά­μεις επα­νεμ­φα­νί­ζο­νται. Νω­ρί­τε­ρα μέσα στη χρο­νιά, το Νεπάλ είχε ζήσει   ση­μα­ντι­κές δια­δη­λώ­σεις μο­ναρ­χι­κών. Η πα­λι­νόρ­θω­ση της βα­σι­λεί­ας είναι μειο­ψη­φι­κή άποψη στην κοι­νω­νία, αλλά οι φι­λο­μο­ναρ­χι­κοί εν­θαρ­ρύ­νο­νται από την προ­φα­νή απο­τυ­χία του ΚΚΝ-ΕΜΛ, του Κο­γκρέ­σου και του Μα­οϊ­κού Κέ­ντρου. Η «ανα­ζω­πύ­ρω­ση των φι­λο­μο­ναρ­χι­κών δρα­στη­ριο­τή­των» όπως το έθεσε ένας Νε­πα­λέ­ζος δη­μο­σιο­γρά­φος, «πε­ρισ­σό­τε­ρο αντα­να­κλά την προ­σπά­θεια της πα­λιάς φρου­ράς να κε­φα­λαιο­ποι­ή­σει την ευ­ρεία κοι­νω­νι­κή αγα­νά­κτη­ση παρά απο­δει­κνύ­ει την υπο­στή­ρι­ξη σε έναν απα­ξιω­μέ­νο θεσμό». Κυ­κλο­φο­ρούν φήμες ότι δε­ξιές και μο­ναρ­χι­κές δυ­νά­μεις υπο­κί­νη­σαν την πρό­σφα­τη βία. Ομοί­ως, κα­τη­γο­ρί­ες εκτο­ξεύ­ο­νται κατά της Ιν­δί­ας και των ιν­δουι­στι­κών εθνι­κι­στι­κών δυ­νά­με­ων που επι­θυ­μούν να απο­κα­τα­στα­θεί το κα­θε­στώς του Νεπάλ ως ιν­δουι­στι­κού κρά­τους και να με­τα­στρα­φεί η εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή του Νεπάλ από την Κίνα προς την Ινδία. Είναι πράγ­μα­τι πολύ πι­θα­νό να επι­χει­ρούν τέ­τοιες δυ­νά­μεις να επω­φε­λη­θούν από την τρέ­χου­σα κα­τά­στα­ση. Αυτοί όμως οι ελιγ­μοί έγι­ναν εξαρ­χής εφι­κτοί από την ύπαρ­ξη γε­νι­κευ­μέ­νης οργής και απο­γο­ή­τευ­σης.

Η δι­καιο­λο­γη­μέ­νη οργή για την δια­φθο­ρά μπο­ρεί να απο­τε­λέ­σει ένα πρώτο βήμα προς τον κοι­νω­νι­κό ρι­ζο­σπα­στι­σμό. Υπάρ­χει όμως και ο κίν­δυ­νος αυτή η ενέρ­γεια να κα­τα­λη­φθεί από συ­ντη­ρη­τι­κές δυ­νά­μεις, όπως δεί­χνει η εξέ­λι­ξη που είχαν άλλα κι­νή­μα­τα κατά της δια­φθο­ράς. Ει­δι­κά στα με­σο­στρώ­μα­τα των πό­λε­ων και στις γραμ­μές του ακτι­βι­σμού μέσω ΜΚΟ, οι νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες αντι­λή­ψεις περί «ορθής δια­κυ­βέρ­νη­σης» εντο­πί­ζουν τις ρίζες της φτώ­χειας και της υπο­α­νά­πτυ­ξης, όχι στον ιμπε­ρια­λι­σμό και στην κα­πι­τα­λι­στι­κή εκ­με­τάλ­λευ­ση, αλλά στην απο­τυ­χία να «λει­τουρ­γή­σει το κρά­τος δι­καί­ου». Ενώ το αί­σθη­μα πως «είναι όλοι διε­φθαρ­μέ­νοι» μπο­ρεί να πυ­ρο­δο­τή­σει την επι­θυ­μία για έναν ισχυ­ρό άντρα, για κά­ποιον εκτός συ­στή­μα­τος που «θα κα­θα­ρί­σει το βόθρο».

Τα κι­νή­μα­τα δια­μαρ­τυ­ρί­ας μπο­ρούν να ανα­τρέ­ψουν μια κυ­βέρ­νη­ση, αλλά η κα­τά­λη­ψη της εξου­σί­ας ώστε να αλ­λά­ξει ρι­ζι­κά η πο­ρεία της κοι­νω­νί­ας είναι τε­λεί­ως δια­φο­ρε­τι­κό πράγ­μα. Οι ορ­γα­νι­σμοί κα­τα­πο­λέ­μη­σης της δια­φθο­ράς δεν επαρ­κούν όταν το επί­δι­κο είναι ζη­τή­μα­τα όπως η ανα­δια­νο­μή της γης, η αυ­το­διά­θε­ση των μειο­νο­τή­των, τα ερ­γα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα και ο αγώ­νας ενά­ντια στην εξου­σία του κε­φα­λαί­ου.

Οι πε­ρι­πτώ­σεις της Σρι Λάνκα, όπου μια λαϊκή εξέ­γερ­ση κα­τέ­λη­ξε σε μια κυ­βέρ­νη­ση που στην ουσία συ­νε­χί­ζει τις νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές, και του Μπα­γκλα­ντές, όπου μετά τον ξε­ση­κω­μό τον Ιούλη του 2024, είναι η δεξιά αυτή που έχει βρε­θεί σε πο­ρεία ανά­πτυ­ξης, είναι πα­ρα­δείγ­μα­τα που επι­βά­λουν νη­φα­λιό­τη­τα. Θα ήταν όμως θα­νά­σι­μο λάθος να κα­τα­λή­ξου­με από αυτά στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι η Αρι­στε­ρά πρέ­πει να απέ­χει από τέ­τοιες κι­νη­το­ποι­ή­σεις, ή ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο να υπο­στη­ρί­ζει κυ­βερ­νή­σεις των οποί­ων η πα­σι­φα­νής δια­φθο­ρά και ανι­κα­νό­τη­τα έχει ως απο­τέ­λε­σμα να χά­σουν τη λαϊκή στή­ρι­ξη. Η ιστο­ρία γρά­φε­ται όταν οι μάζες ανα­λαμ­βά­νουν δράση. Οι σο­σια­λι­στές πρέ­πει να είναι μέσα σε αυ­τούς τους αγώ­νες για να είναι σε θέση να υπο­δεί­ξουν έναν κα­λύ­τε­ρο δρόμο.

https://rproject.gr/article/oi-kinitopoiiseis-sto-nepal-ehoyn-vathyteres-aities