Ενώπιον του προέδρου της Πορτογαλίας Καβάκο Σίλβα ανέλαβε χθες τα καθήκοντά της η νέα σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα, η πρώτη στα περισσότερα από 40 χρόνια της μεταπολίτευσης που χαίρει της κοινοβουλευτικής στήριξης των κομμάτων της Αριστεράς.
Παρότι είναι κυβέρνηση μειοψηφίας στην οποία δεν μετέχουν εκπρόσωποι αυτών των κομμάτων, στην τελετή παραβρέθηκε αντιπροσωπεία του Μπλόκο της Αριστεράς (BI), του Κομμουνιστικού Κόμματος (PCP) και των Οικολόγων Πράσινων (PEV), για να τονίσουν την πραγματικά ιστορική συγκυρία.
Επεισοδιακή -λεκτικά- ήταν η τελετή, καθώς ο πρόεδρος Καβάκο Σίλβα δεν κατάφερε να κρύψει τη δυσφορία του, επαναλαμβάνοντας ενοχλημένος τα περί «παραλείψεων των συμφωνιών» που υπέγραψαν οι σοσιαλιστές με τα άλλα κόμματα.
Τονίζοντας πως δεν έχουν διαλυθεί οι αμφιβολίες του σχετικά με τη σταθερότητα της «εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης» της Αριστεράς που παρουσίασε το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), προειδοποίησε (απειλητικά) πως δεν θα απεμπολήσει καμιά από τις εξουσίες του ως εκλεγμένου προέδρου και θα κάνει ό,τι μπορεί «για να συνεχίσει η χώρα τη σημερινή πορεία οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας απασχόλησης και να διατηρήσει τη διεθνή αξιοπιστία της».
Ο Αντόνιο Κόστα κάθε άλλο παρά του χαρίστηκε, ξεκαθαρίζοντας πως για το πρόγραμμά της η κυβέρνηση απαντά πολιτικά μόνο στο Κοινοβούλιο, «που έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να το αξιολογήσει».
Επανέλαβε πως θα σεβαστεί τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας στο πλαίσιο της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, καθιστώντας ωστόσο σαφές πως η σημερινή κυβέρνηση «ως καρπός της πολιτικής δέσμευσης της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου υιοθετεί ένα πρόγραμμα με σαφή κατεύθυνση να γυρίσει σελίδα στη λιτότητα».
Αντίθετα από τη θετική αποτίμηση των τελευταίων 4,5 χρόνων της συντηρητικής κυβέρνησης που έκανε ο πρόεδρος Σίλβα, ο Κόστα τόνισε πως «μετά από τόσες θυσίες η κοινωνία μας είναι σήμερα πιο φτωχή και άνιση, η οικονομία μας πιο αδύναμη ως προς την αναπτυξιακή της δυναμική και η χώρα πολύ περισσότερο χρεωμένη».
Και μιλώντας για «μια νέα εποχή για την Πορτογαλία» όρισε τους τρεις βασικούς άξονες της διακυβέρνησής του: περισσότερη ανάπτυξη, καλύτερη και περισσότερη εργασία, λιγότερη ανισότητα.
Αυτούς τους στόχους θα κληθούν να υλοποιήσουν οι 17 υπουργοί της νέας κυβέρνησης, εκ των οποίων μόνο 4 είναι γυναίκες, ενώ ανάμεσά τους περιλαμβάνονται γνωστά (και κάποια διόλου άφθαρτα) στελέχη των προηγούμενων σοσιαλιστικών κυβερνήσεων.
Εκτός από την ανάθεση του χαρτοφυλακίου της Δικαιοσύνης στην εισαγγελέα της Λισαβόνας, Φρανσίσκα βαν Ντούνεμ, πρώτη μαύρη υπουργό της Πορτογαλίας, και τον διορισμό του 66χρονου Ζοάο Σοάρες, γιου του ιστορικού ηγέτη του PS, Μάριο Σοάρες, στο επανασυσταθέν υπουργείο Πολιτισμού, το ενδιαφέρον των μίντια επικεντρώνεται στον νέο υπουργό Οικονομικών, Μάριο Σεντένο.
Απόφοιτος του Χάρβαρντ και σύμβουλος της προηγούμενης σοσιαλιστικής κυβέρνησης, ο Σεντένο ήταν εκ των βασικών εκπονητών του οικονομικού προγράμματος των σοσιαλιστών.
Το κεντρικό πρόσωπο
Σε αυτόν τον άπειρο πολιτικά οικονομολόγο (που σε όσους τον κατηγορούν για φιλελεύθερο απαντά πως «πολιτισμικά ανήκω στην Αριστερά») εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό η μάχη της χαλάρωσης της λιτότητας και συγχρόνως της τήρησης των άκαμπτων κανόνων των Βρυξελλών.
Από αυτή την άποψη έχει ενδιαφέρον το μήνυμα που απέστειλε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος, αφού συνεχάρη τον Κόστα, προειδοποίησε πως η Πορτογαλία πρέπει να εγγυηθεί «υγιή δημοσιονομικά».
Το υπουργικό συμβούλιο συνεδριάζει σήμερα για να εγκρίνει το κυβερνητικό πρόγραμμα, το οποίο αμέσως μετά θα παρουσιαστεί στο Κοινοβούλιο, την ίδια ώρα που στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές ξεκινά η συζήτηση σειράς νομοσχεδίων.
Ανάμεσά τους, αυτό που θεσπίζει τη μείωση του έκτακτου πρόσθετου φόρου στη φορολογία εισοδήματος από 3,5% στο 1,75% το 2016 και πλήρη κατάργησή του το 2017 και άλλο για τη σταδιακή αποκατάσταση των μισθών στον δημόσιο τομέα και πάλι έως το 2017.
Μέτρα που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις επιταγές των Βρυξελλών, αλλά όπως εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής Πάσος Παλμέιρα «δεν αναμένεται σύγκρουση με τους θεσμούς γιατί η εμπειρία της Ελλάδας έδειξε ότι αυτό δεν οδηγεί πουθενά». Εκτίμηση που αφήνει ως πιθανότερο ενδεχόμενο τη ρήξη με την Αριστερά.
