Από το 2017 έχει ψηφιστεί ο Νόμος (4492/2017) που υποχρεώνει τους εμπόρους νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων να εξοφλούν εντός το πολύ 60 ημερών από την έκδοσή τους, τα τιμολόγια που κόβουν στους αγρότες, από τους οποίους αγοράζουν προϊόντα, ωστόσο ακόμα το «σύστημα» δεν έχει λειτουργήσει. Μάλιστα, με πρόσφατη εγκύκλιο του κι ενώ είχαν αρχίσει να ανεβάζουν ορισμένα τιμολόγια οι εμπλεκόμενοι, το ΥπΑΑΤ, χορήγησε παράταση στις προθεσμίες έως τις 30 Σεπτεμβρίου, παγώνοντας εντελώς την διαδικασία αλλά και τις προβλεπόμενες κυρώσεις προς τους παραβάτες. Πάντως, όπως μας είπαν παράγοντες της αγοράς το μέτρο έχει εγγενείς αδυναμίες, που αν δεν αντιμετωπιστούν, θα το καταστήσουν «άσφαιρο» και θα αφήσει μόνον πρόσθετη γραφειοκρατία στους αγρότες.
Η βασική αδυναμία του μέτρου λένε καλά γνωρίζοντες το θέμα, μιλώντας στον ΑγροΤύπο είναι η πρόβλεψη εκ μέρους του ΥπΑΑΤ, ότι «οι παραγωγοί/µεταποιητές υποχρεούνται να δηλώνουν στην εφαρµογή τα ανεξόφλητα τιµολόγια και πως αν ένα τιµολόγιο δεν δηλωθεί ως ανεξόφλητο, θεωρείται ότι έχει εξοφληθεί εµπρόθεσµα».
Κάτι τέτοιο όμως στην πράξη, στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν είναι εφικτό, αφού οι παραγωγοί αναγκάζονται να μην δηλώσουν τυχόν ανεξόφλητα τιμολόγια, υπό το φόβο να χάσουν τις συμφωνίες με τους εμπόρους. Έτσι, ενώ πολλά τιμολόγια δεν έχουν εξοφληθεί, στο σύστημα περνάει ότι είναι εξοφλημένα, κάτι όμως το οποίο είναι εντελώς παραπλανητικό.
Σημειωτέον ότι το εν λόγω Νομοσχέδιο το 2017 είχε περάσει ομοφώνως από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, λόγω της υφής του προβλήματος και του γεγονότος ότι το ζήτημα αφορά χιλιάδες αγρότες, από την άλλη όμως η επίσημη Πολιτεία ως σήμερα, δεν έχει αποφανθεί αν και με ποιό τρόπο θα εφαρμοστεί στην πράξη το μέτρο και πώς θα γίνει έλεγχος για όσους παραβαίνουν το Νόμο…
Τι προβλέπει ο Νόμος
Με το Νόμο 4492/2017/Α΄156, όπως τροποποιήθηκε (ν. 4587/2018/Α΄218) και ισχύει, λειτουργεί ψηφιακή υπηρεσία για τη «Διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων»η εποπτεία της οποίας ασκείται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δια της Διεύθυνσης Γεωτεχνικών Ελέγχων και Επιθεωρήσεων του Υπ.Α.Α.Τ.
Η Διεύθυνση Γεωτεχνικών Ελέγχων και Επιθεωρήσεων έχει οριστεί ως η αρμόδια αρχή για την τήρηση των διατάξεων για τη διακίνηση των νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων και για την τήρηση της σχετικής ψηφιακής υπηρεσίας, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπ.Α.Α.Τ.
Σύμφωνα με τον ανωτέρω Νόμο, έμπορος που προμηθεύεται νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα από παραγωγό ο οποίος εκδίδει τιμολόγια, οφείλει να εξοφλεί το τιμολόγιο του παραγωγού μέσα σε 60 ημέρες από την έκδοσή του.
Τα στοιχεία των τιμολογίων των νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων καταχωρίζει στην ψηφιακή υπηρεσία του Υπ.Α.Α.Τ ο παραγωγός, σύμφωνα με την ΚΥΑ υπ’ αριθ. 80/26402/08.02.2019 (ΦΕΚ 453, Β’, 15.02.2019).
Μετέπειτα με διευκρινιστική του εγκύκλιο για την εφαρµογή της ΚΥΑ υπ’αριθ. 80/26402/Β΄/15.2.2019», το ΥπΑΑΤ τόνισε τα ακόλουθα:
1. Στην εφαρµογή για τη διακίνηση και εµπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων που λειτουργεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων καταχωρούνται στοιχεία τιµολογίων που έχουν εκδοθεί από τις 15.2.2019 και µετά.
2. Στοιχεία τιµολογίων καταχωρούν όλοι οι παραγωγοί που είναι εγγεγραµµένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ). Ειδικότερα οι αγρότες ειδικού καθεστώτος οφείλουν να είναι εγγεγραµµένοι στο ΜΑΑΕ και να αναρτούν τα στοιχεία από τα τιµολόγια αγοράς που τους αφορούν.
3. Καταχώριση στοιχείων τιµολογίων γίνεται και από αγροτικούς συνεταιρισµούς αλλά και από οργανώσεις παραγωγών, που διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα των µελών τους.
4. Όσοι παράγουν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα του Παραρτήµατος Ι του ν. 4492/2017 που αποτελούν προϊόν µεταποίησης οφείλουν να κάνουν χρήση της εφαρµογής εφόσον προµηθεύονται και χρησιµοποιούν εγχώρια αγροτικά προϊόντα ως πρώτη ύλη κατά οποιοδήποτε ποσοστό.
5. Στην εφαρµογή µπορούν να αναρτώνται στοιχεία από κάθε είδους τιµολόγια, παραστατικά εκκαθάρισης καθώς και στοιχεία των παραστατικών που καθορίζουν την τελική αξία των συναλλαγών.
6. Οι έµποροι, αν δεν είναι εγγεγραµµένοι στο Ενιαίο Μητρώο Εµπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών (ΕΜΕΑΠΕΕ) οφείλουν να εγγραφούν στο εν λόγω µητρώο. Επιπλέον η βεβαίωση εγγραφής τους στο ΕΜΕΑΠΕΕ πρέπει να είναι σε ισχύ. Ειδάλλως, δεν µπορούν να εισέρθουν στην εφαρµογή και να ενηµερωθούν αλλά και να αντιδράσουν για τα αναρτηµένα τιµολόγια που τους αφορούν.
7. Τα νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα περιγράφονται στο Παράρτηµα Ι του ν. 4492/2017. ∆ιευκρινίζεται ότι στο εν λόγω Παράρτηµα δεν ανήκουν ξερά σύκα, ξερά φασόλια κλπ., ζώντα ζώα, παστεριωµένο γάλα µακράς διαρκείας, κρεατοσκευάσµατα οπώς σουβλάκια, ρολλά κλπ.
8. Οι παραγωγοί/µεταποιητές δηλώνουν στην εφαρµογή τα ανεξόφλητα τιµολόγια. Αν ένα τιµολόγιο δεν δηλωθεί ως ανεξόφλητο, θεωρείται ότι έχει εξοφληθεί εµπρόθεσµα.
9. Στην περίπτωση που ένα τιµολόγιο έχει δηλωθεί ως ανεξόφλητο µετά τις 60 ηµέρες από την εποµένη της ηµεροµηνίας έκδοσής του, αλλά διαπιστωθεί κατόπιν ότι είχε πληρωθεί εµπρόθεσµα και υπήρξε καθυστέρηση στην ενηµέρωση του παραγωγού για τεχνικούς λόγους, µπορεί ο παραγωγός/µεταποιητής να το δηλώσει ως εξοφληµένο, αναρτώντας τα σχετικά παραστατικά πληρωµής.
10. Στους ισχυρισµούς για το ανεξόφλητο, µπορούν να αναρτηθούν ως αποδεικτικά µέσα πιστωτικά ή εκπτωτικά τιµολόγια ή οποιοδήποτε άλλο οικονοµικό στοιχείο καθορίζει την τελική αξία της συναλλαγής.
11. Οι επιταγές ως µέσα πληρωµής είναι πληρωτέες εν όψει και δεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως µέσο πίστωσης υποκαθιστώντας άλλα αξιόγραφα όπως η συναλλαγµατική.
12. ∆ιευκρινίζεται ότι κάθε είδους κύρωση του ν. 4492/2017 αναστέλλεται µέχρι την 15/6/2019, προκειµένου να ολοκληρωθούν στοχευµένες τεχνικές βελτιώσεις της εφαρµογής και να αντιµετωπιστούν τυχόν καθυστερήσεις στην εµπρόθεσµη ανάρτηση των τιµολογίων. Για το διάστηµα αυτό η λειτουργία της εφαρµογής θα γίνεται χωρίς κυρώσεις, ακόµα και στην περίπτωση που η εφαρµογή εµφανίζει το µήνυµα για την επιβολή του σχετικού προστίµου.
13. Τα στοιχεία των τιµολογίων που αναρτώνται στην εφαρµογή, αφορούν εγχώρια νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα, όπως περιγράφονται στο Παράρτηµα Ι. Σε περίπτωση που υπάρχουν τιµολόγια που περιέχουν και άλλα προϊόντα, πλην των αναφεροµένων, αναρτώνται ολόκληρα.
14. Τέλος, ενηµερώνουµε ότι ήδη προετοιµάζεται από τη ∆ιεύθυνση Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης του ΥπΑΑΤ web service για την αυτοµατοποίηση της διαδικασίας καταχώρισης στοιχείων των τιµολογίων στην εφαρµογή.
Μετά από αυτή την εγκύκλιο το ΥπΑΑΤ εξέδωσε ακόμα δυο εγκυκλίους, στις οποίες αναφέρονται τα εξής:
Στην πρώτη επισημαίνεται ότι: 1. Ενηµερώνουµε ότι βρίσκεται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης από τη ∆ιεύθυνση Ηλεκτρονικής ∆ιακυβέρνησης του ΥπΑΑΤ διαδικτυακή υπηρεσία για την αυτοµατοποίηση της διαδικασίας καταχώρισης στοιχείων των τιµολογίων στην εφαρµογή για τη διακίνηση νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων.
2. Προκειµένου να τεθεί σε λειτουργία η εν λόγω διαδικτυακή υπηρεσία, να δοθεί εύλογο χρονικό διάστηµα στους ενδιαφεροµένους να εναρµονιστούν µε τις προδιαγραφές της αλλά και να διευθετηθούν τυχόν τεχνικά προβλήµατα στην ήδη υπάρχουσα εφαρµογή, αναστέλλεται η υποχρέωση καταχώρησης τιµολογίων και ως εκ τούτου η επιβολή των προβλεπόµενων στο ν. 4492/2017 κυρώσεων έως την 30.09.2019.
3. Τα στοιχεία των τιµολογίων που αναρτώνται στην εφαρµογή, αφορούν εγχώρια νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα, όπως περιγράφονται στο Παράρτηµα Ι. Σε περίπτωση που υπάρχουν τιµολόγια που περιέχουν και άλλα προϊόντα, πλην των αναφεροµένων, υπάρχει πλέον η δυνατότητα καταχώρισης αυτών στην εφαρµογή ως Λοιπά µη ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα, για το συγκεκριµένο τιµολόγιο.
4. Τέλος, ενηµερώνουµε ότι για την καταχώριση των τιµολογίων που περιλαµβάνουν κρατήσεις υπέρ τρίτων (π.χ. ΕΛΟΓΑΚ), δίνεται πλέον η δυνατότητα καταχώρισης του αναλογούντος ποσού στη γραµµή «ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ» και µάλιστα µε αρνητικό πρόσηµο.
Στην δεύτερη τονίζεται ότι: «σχετικά µε ερωτήµατα για προϊόντα του Παραρτήµατος Ι του ν. 4492/2017, ως ισχύει, διευκρινίζεται ότι: Ο Ν/4492/2017, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, εφαρµόζεται για νωπά και ευαλλοίωτα προϊόντα, ανεξάρτητα του προορισµού πώλησης και του τελικού τρόπου κατανάλωσης αυτών. Συνεπώς η αναφορά ΣΤΑΦΥΛΙΑ στον Πίνακα του Παραρτήµατος Ι αφορά σε όλα τα σταφύλια, βρώσιµα και οινοποιήσιµα. Το ίδιο ισχύει αντίστοιχα και για άλλα προϊόντα του ανωτέρω Παραρτήµατος, όπως π.χ. ντοµάτες, κεράσια, ροδάκινα, εσπεριδοειδή κ.ά., ανεξάρτητα αν προορίζονται για βρώση, χυµό, µαρµελάδα κ.λ.π.».
Αλέξανδρος Μπίκας
mpikas@agrotypos.gr
