H δέκατη, κατά Πλάτωνα, μούσα, η γλυκιά Σαπφώ, το είχε εξαρχής ξεκαθαρίσει: Προτιμούσε να βλέπει το αγαπημένο περπάτημα της καλής της και το λαμπρό σπινθηροβόλημα στο πρόσωπό της, παρά τα άρματα των Λυδών και τους πολεμιστές να μάχονται πεζοί. Μέσα στο ηρωικό και επικό παραλήρημα των ανδρείων και των πολεμιστών, τολμά να αντιπαρατεθεί και να πει: Μερικοί λένε ότι το λαμπρότερο πράγμα πάνω στη μαύρη γη είναι ένας στρατός καβαλάρηδων, κι άλλοι, ένας στρατός πεζών -εγώ όμως λέω ότι το λαμπρότερο είναι ό, τι τυχαίνει να αγαπά ο καθένας. Ανάλογο κάτι έβαλε ο Πλάτων τον Σωκράτη να πει στον Λύσιν του [αμετάφραστο ασφαλώς]: Ο μεν γαρ τις ίππους επιθυμεί κτάσθαι. ο δε κύνας, ο δε χρυσίον, ο δε τιμάς· εγώ δε… βουλοίμην αν μοι φίλον αγαθόν γενέσθαι.
Ο έρωτας στο κέντρο της ζωής της Σαπφώς αλλά και του κόσμου όλου, διότι είναι ακτινοβόλος, συναρπαστικός αλλά και ακατανίκητος. Μπορούν οι πολεμοχαρείς να ερωτευθούν, να δονηθούν από τα άγνωστα σκιρτήματα της ζωής, από τα φτερουγίσματα του είναι τους, από την ομορφιά και την έκσταση; Εκσταση! Και τι λέξεις. Αμάρυγμα λάμπρον προσώπω: λαμπρό σπινθηροβόλημα του προσώπου. Τι γνωρίζουν ο Πούτιν και οι όμοιοί του από τον έρωτα που τινάζει τα μυαλά στον αέρα, που συγκλονίζει καρδιές, «όπως ο άνεμος που χυμά στις βελανιδιές πάνω στο βουνό (ως άνεμος κατ’ όρος δρύσιν εμπέτων);
Φανταζόμαστε έναν κήπο με ροδιές και μηλιές, γεμάτο τριανταφυλλιές και τρεχούμενα νερά, πνιγμένον στα άνθη της άνοιξης, αύρες να ανασαίνουν γλυκά, μέλισσες να βουίζουν, γιορτινά τραπέζια με κούπες ξέχειλες από νέκταρ, γλυκοί τόνοι του αυλού να σμίγουν με τη λύρα και τα κύμβαλα, ποιητές να απαγγέλλουν τις ανασαιμιές του νου τους -ερωτικός στρόβιλος να καλύπτει τα πάντα. Διαβάζοντας σήμερα τη Σαπφώ, εκπλήσσεσαι από τη χάρη και τη φαντασία της, από την εκρηξιγένεια του παιγνιδιού, από τη δροσιά των λέξεων, όλη εκείνη την κρυμμένη γοητεία των μικρών καθημερινών πραγμάτων που απλώνει άφθονα η ειρήνη, τα πεταρίσματα των νοημάτων.
Παρών και ο αβάσταχτος πόνος της απώλειας, πόνος που βασανίζει και σφυροκοπά αλύπητα την κάθε μέρα πολλών ανθρώπων. Πολύ, μα πολύ πριν από τον Γκαίτε, σχημάτισε την ακλόνητη πεποίθησή της ότι αυτό που μετρά αληθινά στα ανθρώπινα είναι το τραγούδι και το αίσθημα. Η Σαπφώ, αλλά πρέπει εδώ να σημειώσουμε και τον Αρχίλοχο [παρότι μισθοφόρος], αδιαφόρησαν για παιάνες και ανδραγαθήματα, ξέφυγαν από Τυρταίους και Καλλίνους και Σόλωνες και μίλησαν για τον εαυτό τους, για τον πόνο τους, για τον έρωτα κυρίως.
Ο πόλεμος είναι μεν πάντων πατήρ, αλλά ως σύγκρουση ιδεών και μόνο, όχι ως αλληλοσκοτωμός. Ποιος ξέρει, ίσως καμιά φορά αποφασίσουν να συνεννοηθούν οι άνθρωποι, καίτοι εγείρονται πολλές αιτιάσεις και αμφιβολίες από πολλούς -ρεαλιστές κυρίως. Αξίζει να κάνει κάποιος ένα διάλειμμα, διαβάζοντας τη Σαπφώ -δεν θα είναι στρουθοκαμηλισμός σε ό,τι μας περιβάλλει, αλλά μια ουσιαστική πράξη· χωρίς, διάολε, καταστολή.
.efsyn.gr
