Ταξική λαϊκή συμμαχία ή διαταξικό κοινωνικό μέτωπο;

Ο τα­ξι­κός συ­να­σπι­σμός των υπο­τε­λών στρω­μά­των

Το αρι­στε­ρό ρι­ζο­σπα­στι­κό κί­νη­μα επι­διώ­κει την πο­λι­τι­κή εκ­προ­σώ­πη­ση της κοι­νω­νι­κής συμ­μα­χί­ας των λαϊ­κών δυ­νά­με­ων των «από κάτω», με επί­κε­ντρο την ερ­γα­τι­κή τάξη της κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­ρα­γω­γής, τον άνερ­γο κόσμο, τη μι­σθω­τή ερ­γα­σία του δη­μό­σιου τομέα, τμή­μα­τα της νε­ο­λαί­ας και των συ­ντα­ξιού­χων της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας. Πρό­κει­ται για μια κοι­νω­νι­κή ανα­φο­ρά, που στις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης και της μνη­μο­νια­κής κα­τα­στρο­φής, αντι­προ­σω­πεύ­ει μια ανα­γκαία συ­σπεί­ρω­ση της λαϊ­κής πλειο­ψη­φί­ας, που φτά­νει να απο­τε­λεί στα σί­γου­ρα τα δύο-τρί­τα του συ­νο­λι­κού ερ­γα­τι­κού δυ­να­μι­κού της χώρας. Στην τρέ­χου­σα πε­ρί­ο­δο, οι μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές, έχουν θέσει πλέον στο στό­χα­στρο και τμή­μα­τα των μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων, κυ­ρί­ως σε σχέση με τις ασφα­λι­στι­κές και φο­ρο­λο­γι­κές τους επι­βα­ρύν­σεις, με απο­τέ­λε­σμα τα κα­τώ­τε­ρα στρώ­μα­τα των αυ­το­α­πα­σχο­λου­μέ­νων μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων της δια­νοη­τι­κής (μη­χα­νι­κοί, δι­κη­γό­ροι, για­τροί κλπ.) και της χει­ρω­να­κτι­κής (αγρο­τι­κός πλη­θυ­σμός) ερ­γα­σί­ας, να τεί­νουν να πο­λω­θούν προς την πλευ­ρά των λαϊ­κών τα­ξι­κών δυ­νά­με­ων.

Μ’ αυτή την έν­νοια, το μπλοκ των υπο­τε­λών τά­ξε­ων έχει τη δυ­να­τό­τη­τα της συμ­μα­χί­ας μ’ αυτές τις μι­κρο­α­στι­κές με­ρί­δες, του­λά­χι­στον στο επί­πε­δο μιας αντι­μνη­μο­νια­κής αντι­πο­λί­τευ­σης. Η δυ­να­τό­τη­τα αυτή αντι­προ­σω­πεύ­ει μια νέα στα­θε­ρά στους τα­ξι­κούς συ­σχε­τι­σμούς των δυ­νά­με­ων, σε αντί­θε­ση με τις πε­ριό­δους πριν από την έκρη­ξη της κρί­σης κα­πι­τα­λι­στι­κής υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, όπου οι μι­κρο­α­στι­κές τά­ξεις στο σύ­νο­λό τους, και ιδιαί­τε­ρα εκεί­νες της δια­νοη­τι­κής ερ­γα­σί­ας το­πο­θε­τού­νταν από μια γε­νι­κή άποψη στα πλαί­σια των συμ­μα­χιών του αστι­κού συ­να­σπι­σμού εξου­σί­ας. Αυτό εξ αι­τί­ας της πλε­ο­νε­κτι­κής κοι­νω­νι­κά και οι­κο­νο­μι­κά θέσης τους στον αστι­κό ιε­ραρ­χι­κό κα­τα­με­ρι­σμό της ερ­γα­σί­ας, όπου το εφό­διο της πα­νε­πι­στη­μια­κής εκ­παί­δευ­σης, λει­τουρ­γού­σε ως ει­σι­τή­ριο ανέ­λι­ξης στην πυ­ρα­μί­δα της αστι­κής κοι­νω­νι­κής κυ­ριαρ­χί­ας (ελεύ­θε­ροι επαγ­γελ­μα­τί­ες επι­στή­μο­νες και ανώ­τε­ρα στε­λέ­χη επι­χει­ρή­σε­ων και δη­μό­σιας διοί­κη­σης).

Ωστό­σο στις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες όπου τα κα­τώ­τε­ρα μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα δέ­χο­νται τα πλήγ­μα­τα της μνη­μο­νια­κής επί­θε­σης, στον ίδιο βαθμό με τις λαϊ­κές ερ­γα­τι­κές δυ­νά­μεις, ανα­δεί­χθη­καν δυ­να­τό­τη­τες διεύ­ρυν­σης της τα­ξι­κής λαϊ­κής συμ­μα­χί­ας προς αυτές τις μι­κρο­α­στι­κές με­ρί­δες. Είναι βέ­βαια άλλο το ζή­τη­μα αν στην συ­γκυ­ρία του τε­λευ­ταί­ου τρι­μή­νου των αρχών του 2016 αυτή η κοι­νω­νι­κή συ­μπα­ρά­τα­ξη δεν κα­τέ­στη δυ­να­τό να προ­σλά­βει σάρκα και οστά, κι’ αυτό κυ­ρί­ως εξ αι­τί­ας των πα­ρα­τε­τα­μέ­νων φαι­νο­μέ­νων κι­νη­μα­τι­κής αδρα­νο­ποί­η­σης της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας, εξ αι­τί­ας πολ­λα­πλών πα­ρα­γό­ντων (ανα­ξιο­πι­στία ΓΣΕΕ και αφε­ρεγ­γυό­τη­τα ΑΔΕΔΥ, απο­μο­νω­τι­σμός ΠΑΜΕ, επί­δρα­ση της υψη­λής ανερ­γί­ας, σύγ­χυ­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων από την μνη­μο­νια­κή με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ). Εντού­τοις σε κάθε πε­ρί­πτω­ση φαί­νε­ται ότι εκ των πραγ­μά­των υφί­στα­νται οι αντι­κει­με­νι­κοί όροι μιας τέ­τοιας κοι­νω­νι­κής συ­μπα­ρά­τα­ξης των «από κάτω» με εν­διά­με­σα μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα. Άλ­λω­στε μια τέ­τοια κοι­νω­νι­κή συ­μπα­ρά­τα­ξη λαϊ­κών δυ­νά­με­ων και μι­κρο­α­στι­κών με­ρί­δων αντι­προ­σω­πεύ­ει μια κυ­ρί­αρ­χη συ­νι­στώ­σα του «όχι» της 5ης Ιου­λί­ου 2015, με σαφές το τα­ξι­κό της πρό­ση­μο.

Από τον λαϊκό ρι­ζο­σπα­στι­σμό στην αντι­μο­νο­πω­λια­κή συμ­μα­χία

Ωστό­σο στα πλαί­σια της ελ­λη­νι­κής Αρι­στε­ράς, τόσο στο πα­ρελ­θόν, όσο και σή­με­ρα, ορι­σμέ­νες δυ­νά­μεις προ­ά­γουν μια οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή και ένα συμ­μα­χι­κό κοι­νω­νι­κό μπλοκ που συ­μπυ­κνώ­νε­ται στο τρί­πτυ­χο: Πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας, δη­λα­δή ανα­διαρ­θρώ­σεις του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, με κυ­ρί­αρ­χη τη διά­στα­ση του «οι­κο­νο­μι­σμού» (ανά­πτυ­ξη των πα­ρα­γω­γι­κών δυ­νά­με­ων), θέ­το­ντας στο απυ­ρό­βλη­το τις κα­πι­τα­λι­στι­κές πα­ρα­γω­γι­κές σχέ­σεις. – Οι­κο­νο­μι­κή και τρα­πε­ζι­κή στή­ρι­ξη των μι­κρών και με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων, που αντι­προ­σω­πεύ­ουν αριθ­μη­τι­κά (και όχι από την άποψη των οι­κο­νο­μι­κών τους δε­δο­μέ­νων) ένα ση­μα­ντι­κό μέρος του κε­φα­λαιο­κρα­τι­κού συ­στή­μα­τος. – Τέλος, πλα­τειά κοι­νω­νι­κή συμ­μα­χία με πα­τριω­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, που ξε­περ­νά­ει τα τα­ξι­κά όρια της λαϊ­κής συμ­μα­χί­ας και συ­γκρο­τεί δια­τα­ξι­κό μέ­τω­πο με τμή­μα­τα της αστι­κής τάξης.

Πρό­κει­ται δη­λα­δή κα­θα­ρά για την επι­στρο­φή ενός τμή­μα­τος της ελ­λη­νι­κής Αρι­στε­ράς στην πα­ρω­χη­μέ­νη τα­κτι­κή της «αντι­μο­νο­πω­λια­κής συμ­μα­χί­ας», που γε­νι­κά έχει εγκα­τα­λει­φθεί προ πολ­λού, και έχει απο­δει­χθεί ο κα­τα­φα­νώς ανε­παρ­κής και ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κός της χα­ρα­κτή­ρας, που ακόμη και το ΚΚΕ, και προ­φα­νώς η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, έχουν εγκα­τα­λεί­ψει ή δεν την είχαν ποτέ. Και πα­ράλ­λη­λα μ’ αυτό για την επα­νά­καμ­ψη του «οι­κο­νο­μι­σμού», που κυ­ριάρ­χη­σε στο κομ­μου­νι­στι­κό κί­νη­μα του με­σο­πο­λέ­μου και ήταν βα­σι­κό χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό του «σο­βιε­τι­κού μαρ­ξι­σμού», μιας θε­ώ­ρη­σης δη­λα­δή που πι­στεύ­ει ότι η εθνι­κή «ει­σο­δη­μα­τι­κή πίττα» έχει μειω­θεί, και άρα απαι­τεί­ται μια πα­ρα­πέ­ρα ανά­πτυ­ξη των πα­ρα­γω­γι­κών δυ­νά­με­ων, μέσα στο πλαί­σιο των αστι­κών πα­ρα­γω­γι­κών σχέ­σε­ων, προ­κει­μέ­νου σε μια ύστε­ρη φάση να μπο­ρούν να ικα­νο­ποι­η­θούν και ορι­σμέ­νες λαϊ­κές ανά­γκες.

Από αυτή την άποψη η απο­κα­τά­στα­ση των δι­καιω­μά­των, της απα­σχό­λη­σης και της αμοι­βής της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας, των ανέρ­γων, των συ­ντα­ξιού­χων, που έχουν υπο­στεί καί­ρια πλήγ­μα­τα από την πο­λύ­χρο­νη άσκη­ση της μνη­μο­νια­κής πο­λι­τι­κής τί­θε­νται σε δεύ­τε­ρη μοίρα και εξαρ­τώ­νται απο­κλει­στι­κά από την «ανά­πτυ­ξη» της εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας, με ένα εθνι­κο­ποι­η­μέ­νο τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα στην υπη­ρε­σία χρη­μα­το­δό­τη­σης και πα­ρο­χής ρευ­στό­τη­τας στο επι­χει­ρη­μα­τι­κό κε­φά­λαιο. Απε­να­ντί­ας ο κα­τα­κτη­μέ­νος πυ­ρή­νας μιας σύγ­χρο­νης αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής πο­λι­τι­κής που επι­διώ­κει την υπέρ­βα­ση της κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης του κε­φα­λαί­ου προς όφε­λος της ερ­γα­τι­κής τάξης και σε βάρος των ερ­γο­δο­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων, αφού τερ­μα­τί­σει την εφαρ­μο­γή των μέχρι σή­με­ρα τριών μνη­μο­νί­ων, είναι από τη μια πλευ­ρά η ισχυ­ρή και στα­θε­ρή ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος προς όφε­λος των λαϊ­κών τά­ξε­ων, από την κερ­δο­φο­ρία της πλειο­νό­τη­τας των επι­χει­ρή­σε­ων που έχει ανα­κάμ­ψει από το 2013 / 14 (θε­με­λια­κό μέτρο κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης και ταυ­τό­χρο­να προ­ω­θη­τι­κό της οι­κο­νο­μι­κής ανά­καμ­ψης), και από την άλλη πλευ­ρά η επι­βο­λή συμ­βου­λί­ων ερ­γα­τι­κού ελέγ­χου στο σύ­νο­λο των ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων από ένα μέ­γε­θος και πάνω (π.χ. από εί­κο­σι μι­σθω­τούς και άνω), με απο­φα­σι­στι­κές αρ­μο­διό­τη­τες στα ζη­τή­μα­τα των επεν­δύ­σε­ων, της πα­ρα­γω­γι­κής λει­τουρ­γί­ας, της απα­σχό­λη­σης και των μι­σθών, της απο­δο­τι­κό­τη­τας του κε­φα­λαί­ου κ.ά.

Αυτός ο δι­πλός στό­χος απο­τε­λεί ακρι­βώς τόσο ζω­τι­κή λαϊκή ανα­γκαιό­τη­τα, όσο και ση­μα­ντι­κό με­τα­βα­τι­κό ρι­ζο­σπα­στι­κό βήμα κοι­νω­νι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού, εφό­σον «κοι­νω­νι­κο­ποιεί» ένα μέρος της πα­ρα­γό­με­νης υπε­ρα­ξί­ας (απο­κα­τά­στα­ση βα­σι­κού μι­σθού και αμοι­βών συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων, δρα­στι­κή φο­ρο­λό­γη­ση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας κλπ.), και κα­θιε­ρώ­νει την εί­σο­δο των ερ­γα­τι­κών συλ­λο­γι­κο­τή­των σε μορ­φές διεύ­θυν­σης της κοι­νω­νι­κής πα­ρα­γω­γής. Αυτή είναι μια ζω­τι­κής μορ­φής προ­α­γω­γή της ιστο­ρι­κής δια­δι­κα­σί­ας με­τα­σχη­μα­τι­σμού των κε­φα­λαιο­κρα­τι­κών σχέ­σε­ων εξου­σί­ας και εκ­με­τάλ­λευ­σης, η οποία δεν μπο­ρεί να συ­γκρο­τεί­ται παρά σε αντι­πα­λό­τη­τα με το διευ­θυ­ντι­κό δι­καί­ω­μα του κε­φα­λαί­ου­στη βιο­μη­χα­νία, στο εμπό­ριο, στις υπη­ρε­σί­ες κ.ά. Απε­να­ντί­ας η τα­κτι­κή της «αντι­μο­νο­πω­λια­κής πο­λι­τι­κής» (η «χού­φτα των μο­νο­πω­λί­ων» που κα­τα­δυ­να­στεύ­ει το λαό και κα­θι­στά «ατρο­φι­κή» την ανά­πτυ­ξη) , συ­νο­δευό­με­νη από την πο­λι­τι­κή του «οι­κο­νο­μι­σμού», δεν μπο­ρεί να αντα­πο­κρι­θεί στις ανά­γκες μιας αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής πο­ρεί­ας ερ­γα­τι­κής και λαϊ­κής χει­ρα­φέ­τη­σης, και έχο­ντας ένα πε­ριε­χό­με­νο μι­κρο­α­στι­κού χα­ρα­κτή­ρα, κα­τα­λή­γει να υπο­κλί­νε­ται στην αστι­κή πο­λι­τι­κή.

Η θέση των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων στην πυ­ρα­μί­δα του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού

Μια λο­γι­κή που δια­χω­ρί­ζει την κα­πι­τα­λι­στι­κή οι­κο­νο­μι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα σε με­γά­λη και μι­κρο­με­σαία, αφή­νο­ντας την πρώτη στο απυ­ρό­βλη­το και ενι­σχύ­ο­ντας οι­κο­νο­μι­κά τη δεύ­τε­ρη, είναι εντε­λώς ανε­δα­φι­κή, γιατί ο κε­φα­λαιο­κρα­τι­κός χα­ρα­κτή­ρας της πα­ρα­γω­γής και κυ­κλο­φο­ρί­ας δεν έχει να κάνει με το μέ­γε­θος των επι­χει­ρή­σε­ων, του­λά­χι­στον από ένα ση­μείο και πάνω, αλλά με το γε­γο­νός ότι το σύ­νο­λο του επι­χει­ρη­μα­τι­κού τομέα (ΕΠΕ και ΑΕ) που φτά­νει τις 23.000 επι­χει­ρή­σεις, βα­σί­ζει την ανα­πα­ρα­γω­γή του στην λει­τουρ­γία των εκ­με­ταλ­λευ­τι­κών και εξου­σια­στι­κών κοι­νω­νι­κών σχέ­σε­ων. Δεν είναι το μέ­γε­θος της επι­χει­ρη­μα­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας (αριθ­μός ερ­γα­ζο­μέ­νων, πάγια κε­φά­λαια, τζί­ρος) που επι­φέ­ρει δια­χω­ρι­σμούς στο εσω­τε­ρι­κό της πυ­ρα­μί­δας της αστι­κής τάξης, αλλά οι αστι­κές σχέ­σεις πα­ρα­γω­γής μέσα στις οποί­ες πραγ­μα­το­ποιού­νται αυτές οι επι­χει­ρη­μα­τι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες. Άλ­λω­στε από την ανά­λυ­ση της τα­ξι­κής κοι­νω­νι­κής δομής προ­κύ­πτει ότι οι μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις, στο μέτρο που απα­σχο­λούν προ­σω­πι­κό πέντε ατό­μων και άνω, και επι­τυγ­χά­νουν διευ­ρυ­μέ­νη ανα­πα­ρα­γω­γή του κε­φα­λαί­ου και απαλ­λα­γή του ερ­γο­δό­τη από την άμεση πα­ρα­γω­γή, εντάσ­σο­νται στο πλαί­σιο της αστι­κής τα­ξι­κής κυ­ριαρ­χί­ας και στην δια­στρω­μά­τω­ση της αστι­κής τάξης[ Π. Πα­πα­δό­που­λος «Η τα­ξι­κή διάρ­θρω­ση της σύγ­χρο­νης ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας», σελ. 309 – 310, Σύγ­χρο­νη Εποχή 1987 ].

Αν πάρει κα­νείς τα στοι­χεία της επι­χει­ρη­μα­τι­κής δομής στην δε­κα­ε­τία του 2000, δια­πι­στώ­νει ότι η με­γά­λη πλειο­ψη­φία των κα­τα­στη­μά­των φτά­νει τις 191,5 χι­λιά­δες, δη­λα­δή 76% του συ­νό­λου, με απα­σχό­λη­ση κάτω των πέντε ερ­γα­ζο­μέ­νων, οπότε πρό­κει­ται για μι­κρο­α­στι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες που δεν κά­νουν διευ­ρυ­μέ­νη ανα­πα­ρα­γω­γή κε­φα­λαί­ου, και δεν ανή­κουν στην αστι­κή τάξη. Ωστό­σο οι μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις (με την πα­ρα­δο­χή ότι απα­σχο­λούν από πέντε έως 50 ερ­γα­ζό­με­νους) φτά­νουν τις 54,2 χι­λιά­δες και 22% του συ­νό­λου, ενώ οι με­γά­λες (με απα­σχό­λη­ση άνω των 50 ατό­μων) φτά­νουν τις 4,2 χι­λιά­δες και το 2%. Τα στοι­χεία αυτά δεί­χνουν ότι οι μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις αντι­προ­σω­πεύ­ουν την μα­ζι­κή βάση της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης και η λει­τουρ­γία τους μά­λι­στα βα­σί­ζε­ται στην εξα­γω­γή δια­φο­ρε­τι­κών μορ­φών υπε­ρα­ξί­ας  [ Κ. Κάπ­πος «Τα­ξι­κή διάρ­θρω­ση της σύγ­χρο­νης ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας», πί­να­κας 7, Αλή­θεια 2004, και επί­σης ΚΜΕ «Αλ­λα­γές στην οι­κο­νο­μία και στην τα­ξι­κή διάρ­θρω­ση της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας», Σύγ­χρο­νη Εποχή, 1996 ]. Μέσα στην τε­λευ­ταία οκτα­ε­τία της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης,  είναι οι επι­χει­ρή­σεις εκεί­νες που κατ’ εξο­χήν βα­σί­ζο­νται στην εξα­γω­γή μορ­φών από­λυ­της υπε­ρα­ξί­ας, ενώ οι με­γά­λες επι­χει­ρή­σεις στη­ρί­ζο­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο στην εξα­γω­γή μορ­φών σχε­τι­κής υπε­ρα­ξί­ας.

Άλ­λω­στε τα αρι­στε­ρά κόμ­μα­τα που ακο­λού­θη­σαν αυτή την «αντι­μο­νο­πω­λια­κή» πο­λι­τι­κή, όπου επε­δί­ω­καν την συμ­μα­χία με το μικρό και με­σαίο επι­χει­ρη­μα­τι­κό κε­φά­λαιο, έφτα­σαν στο ση­μείο και αυτή την φα­ντα­σια­κή συμ­μα­χία να μην πραγ­μα­το­ποι­ή­σουν, αλλά και κυ­ρί­ως να ωθή­σουν τα πλη­βεια­κά λαϊκά στρώ­μα­τα της επιρ­ρο­ής τους σε άλλες πο­λι­τι­κές κα­τευ­θύν­σεις. Η χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση αφορά την πα­ρακ­μή του γαλ­λι­κού ΚΚ από τις αρχές της δε­κα­ε­τί­ας του 1980 και μέχρι πρό­σφα­τα (από το 20% την εποχή της Ενό­τη­τας της Αρι­στε­ράς στο 2% στις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές με την Μ. Ζ. Μπιου­φέ), που επε­δί­ω­κε την εθνι­κή ανά­πτυ­ξη της γαλ­λι­κής οι­κο­νο­μί­ας στέλ­νο­ντας τις ερ­γα­τι­κές εκ­προ­σω­πή­σεις που διέ­θε­τε στο γαλ­λι­κό Εθνι­κό Μέ­τω­πο που αντί­στοι­χα ανα­πτύσ­σο­νταν ρα­γδαία. Και αντί­στοι­χα βέ­βαια το ΚΚΕ στην ελ­λη­νι­κή πε­ρί­πτω­ση, που σε προη­γού­με­νες πε­ριό­δους της με­τα­πο­λί­τευ­σης, επε­δί­ω­κε την λαϊκή συ­σπεί­ρω­ση ενά­ντια στη «χού­φτα των μο­νο­πω­λί­ων» και έστελ­νε την βιο­μη­χα­νι­κή ερ­γα­τι­κή τάξη στην αγκα­λιά της ελ­λη­νι­κής σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας.

Οι μι­κρές και με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις (που απα­σχο­λούν γε­νι­κά από πέντε μέχρι πε­νή­ντα ερ­γα­ζό­με­νους) δεν αντι­προ­σω­πεύ­ουν έναν οιο­νεί «μη-κα­πι­τα­λι­στι­κό» τομέα της ελ­λη­νι­κής βιο­μη­χα­νί­ας, ο οποί­ος εξ αι­τί­ας της μι­κρό­τε­ρης κλί­μα­κάς του να χρειά­ζε­ται προ­στα­σία, χρη­μα­το­δό­τη­ση και στή­ρι­ξη, προ­κει­μέ­νου να εξα­σφα­λί­σει την «ανά­πτυ­ξή» του. Άλ­λω­στε η ση­με­ρι­νή μνη­μο­νια­κή κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δια­θέ­τει το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των κον­δυ­λί­ων του τρέ­χο­ντος ΕΣΠΑ ακρι­βώς στην ενί­σχυ­ση των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων. Με βάση τα δια­θέ­σι­μα στοι­χεία στον τομέα του εμπο­ρί­ου οι επι­χει­ρή­σεις αυτές δια­θέ­τουν το 42% του ενερ­γη­τι­κού ένα­ντι του 58% των με­γα­λύ­τε­ρων επι­χει­ρή­σε­ων (50 απα­σχο­λού­με­νοι και άνω), κα­λύ­πτουν το 36% του κύ­κλου ερ­γα­σιών ένα­ντι του 64% των με­γα­λυ­τέ­ρων, και το 26% των κερ­δών προ φόρων ένα­ντι του 74% των με­γά­λων. Αλλά και στις υπη­ρε­σί­ες, κα­λύ­πτουν το 46% του ενερ­γη­τι­κού ένα­ντι του 54% των με­γά­λων, το 27% του τζί­ρου σε σχέση με το 73% των με­γα­λυ­τέ­ρων και το 46% της κερ­δο­φο­ρί­ας σε σχέση με το 54% των με­γά­λων. Προ­φα­νώς και στην με­τα­ποί­η­ση τα πράγ­μα­τα είναι δια­φο­ρε­τι­κά λόγω της ανα­γκαιό­τη­τας των με­γα­λύ­τε­ρων επεν­δύ­σε­ων πα­γί­ου κε­φα­λαί­ου : Οι με­γά­λες βιο­μη­χα­νι­κές εται­ρί­ες κα­λύ­πτουν το 81% του ενερ­γη­τι­κού ένα­ντι 19% των μι­κρο­με­σαί­ων, το 84% του τζί­ρου ένα­ντι του 16% των μι­κρό­τε­ρων και απο­σπούν το 88% των κερ­δών ένα­ντι με­ρι­δί­ου 12% των μι­κρών και με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων[ ICAP «Η Ελ­λά­δα σε αριθ­μούς» δια­φό­ρων ετών].

Οι­κο­νο­μι­κή πρω­ταρ­χι­κό­τη­τα του κοι­νω­νι­κού ρι­ζο­σπα­στι­σμού

 Οι μι­κρο­με­σαί­ες δη­λα­δή επι­χει­ρή­σεις αντι­προ­σω­πεύ­ουν ορ­γα­νι­κό τμήμα της πα­ρα­γω­γής του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού και άλ­λω­στε η κί­νη­σή τους γί­νε­ται πε­ρι­με­τρι­κά των με­γα­λυ­τέ­ρων συ­νή­θως επι­χει­ρή­σε­ων, με την μορφή μιας συ­μπλη­ρω­μα­τι­κής στε­φά­νης που κα­λύ­πτει πα­ρά­πλευ­ρες πα­ρα­γω­γι­κές δρα­στη­ριό­τη­τες. Έτσι, δεν έχουν δε­χθεί ιδιαί­τε­ρα πλήγ­μα­τα αυτές ένα­ντι των με­γα­λυ­τέ­ρων εται­ριών, αλλά ακο­λου­θούν την επι­χει­ρη­μα­τι­κή μοίρα των τε­λευ­ταί­ων : Οι εκ­κα­θα­ρί­σεις και το κλεί­σι­μο των με­γά­λων ερ­γο­στα­σί­ων ή εμπο­ρι­κών κα­τα­στη­μά­των κλπ. λόγω της χα­μη­λής απο­δο­τι­κό­τη­τας του κε­φα­λαί­ου μέσα στην κρίση υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης (από τα τσι­μέ­ντα μέχρι τα τρό­φι­μα και από την χα­λυ­βουρ­γία μέχρι την ξυ­λο­βιο­μη­χα­νία), συ­μπα­ρα­σύ­ρει και τον πε­ρί­γυ­ρο των μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων που λει­τουρ­γού­σαν συ­μπλη­ρω­μα­τι­κά σ’ αυτές.

Άλ­λω­στε, αν η προ­τε­ραιό­τη­τα είναι η με κάθε τρόπο στή­ρι­ξη των μι­κρών και με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων προ­κει­μέ­νου να ανα­κάμ­ψουν, κι’ αν οι με­γά­λες ιδιω­τι­κές εται­ρί­ες τί­θε­νται στο απυ­ρό­βλη­το εξ αι­τί­ας της «πα­ρα­γω­γι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης», μια και υπη­ρε­τούν τον οι­κο­νο­μι­σμό και την «ανά­πτυ­ξη» της εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας, τότε μια αρι­στε­ρή ρι­ζο­σπα­στι­κή πο­λι­τι­κή δεν έχει και πολλά να κάνει (σχε­δόν τί­πο­τα δη­λα­δή) σε σχέση με την κα­πι­τα­λι­στι­κή κοι­νω­νι­κή και πα­ρα­γω­γι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα. Έτσι πε­ριο­ρί­ζε­ται στην επι­δί­ω­ξη της δια­σφά­λι­σης της κρα­τι­κής λει­τουρ­γί­ας των δη­μό­σιων επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν απο­μεί­νει από τα δια­δο­χι­κά κύ­μα­τα των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, πράγ­μα που είναι ανα­γκαίο και κοι­νω­νι­κά χρή­σι­μο, ωστό­σο δεν αντι­προ­σω­πεύ­ει παρά ένα απει­ρο­ε­λά­χι­στο τμήμα της συ­νο­λι­κής επι­χει­ρη­μα­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας του εται­ρι­κού τομέα της οι­κο­νο­μί­ας. Πρό­κει­ται σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση για μια οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή που πα­ρα­πέ­μπει κι’ αυτή στο «ιστο­ρι­κό υπερ­πέ­ραν» τα μέτρα ρι­ζο­σπα­στι­κού με­τα­βα­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα (ρι­ζι­κή ανα­δια­νο­μή ει­σο­δή­μα­τος και ερ­γα­τι­κός λαϊ­κός έλεγ­χος για τον συ­ντρι­πτι­κά πλειο­ψη­φι­κό κα­πι­τα­λι­στι­κό τομέα της οι­κο­νο­μί­ας), αναι­ρεί το τα­ξι­κό στίγ­μα των λαϊ­κών συμ­μα­χιών και απο­μα­κρύ­νει τον σο­σια­λι­σμό στο απώ­τε­ρο μέλ­λον.

Συ­μπε­ρα­σμα­τι­κά μπο­ρεί να πει κα­νείς ότι η Αρι­στε­ρά δεν μπο­ρεί να υπάρ­χει και να πο­λι­τεύ­ε­ται ως δύ­να­μη στή­ρι­ξης και εν­δυ­νά­μω­σης της κα­πι­τα­λι­στι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανά­πτυ­ξης: «Πα­ρα­γω­γι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης» ή επί το αρι­στε­ρό­τε­ρον «πα­ρα­γω­γι­κού με­τα­σχη­μα­τι­σμού», ενί­σχυ­σης των μι­κρών και με­σαί­ων ιδιω­τι­κών εται­ριών, θέσης στο απυ­ρό­βλη­το των με­γά­λων κα­πι­τα­λι­στι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, δια­μόρ­φω­σης πα­τριω­τι­κών συμ­μα­χιών με στρώ­μα­τα των ανώ­τε­ρων μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων και με­ρί­δες της αστι­κής τάξης. Απε­να­ντί­ας στη ση­με­ρι­νή πε­ρί­ο­δο του κοι­νω­νι­κού ολέ­θρου και της πα­ρα­γω­γι­κής κα­τα­στρο­φής η Αρι­στε­ρά, για να υπάρ­χει ως τέ­τοια, ως δύ­να­μη γε­νι­κευ­μέ­νης ερ­γα­τι­κής και λαϊ­κής χει­ρα­φέ­τη­σης, δεν μπο­ρεί παρά να έχει γραμ­μέ­νους στην προ­με­τω­πί­δα της τους αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κούς με­τα­βα­τι­κούς στό­χους : Της ρι­ζι­κής ανα­δια­νο­μής ει­σο­δή­μα­τος σε βάρος του κερ­δο­φό­ρου επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου και προς όφε­λος των ανέρ­γων, των ερ­γα­ζο­μέ­νων, του νο­ση­λευ­τι­κού συ­στή­μα­τος κλπ. – Της επι­βο­λής των θε­σμών ερ­γα­τι­κού ελέγ­χου με απο­φα­σι­στι­κές αρ­μο­διό­τη­τες σε ολό­κλη­ρο το φάσμα της ιδιω­τι­κής επι­χει­ρη­μα­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας. – Της θέσης σε δη­μό­σια κυ­ριό­τη­τα των επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν κλεί­σει (π.χ. Αλ­λα­τί­νη, Αγνό, Χα­λυ­βουρ­γεία, Κόκα Κόλα κ.ά.), την λει­τουρ­γία τους με κοι­νω­νι­κο­ποι­η­μέ­νη μορφή και στην βάση της εξυ­πη­ρέ­τη­σης των λαϊ­κών ανα­γκών κλπ. Η ζω­τι­κή ικα­νο­ποί­η­ση αυτού του ρε­α­λι­στι­κού και επι­τα­κτι­κού κοι­νω­νι­κού ρι­ζο­σπα­στι­σμού μπο­ρεί να συ­νε­πι­φέ­ρει και την συ­νο­λι­κή οι­κο­νο­μι­κή ανά­τα­ξη, και τις όποιες πα­ρα­γω­γι­κές ανα­διαρ­θρώ­σεις. Μόνον ο με­τα­σχη­μα­τι­σμός των κα­πι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων πα­ρα­γω­γής μπο­ρεί να απε­λευ­θε­ρώ­σει δη­μιουρ­γι­κά και κα­θο­λι­κά την ολό­πλευ­ρη ανά­πτυ­ξη των πα­ρα­γω­γι­κών δυ­νά­με­ων, κι’ όχι το αντί­στρο­φο.