Η «ουκρανική αντεπίθεση» ως ορόσημο

Η πολύμηνη μάχη στο Μπαχμούτ, που κρατάει από τον Αύγουστο του 2022 και μονοπωλεί το (στρατιωτικό) ενδιαφέρον από το περασμένο Νοέμβρη ως σήμερα, έχει εξελιχθεί στην απόλυτη κρεατομηχανή.

Οι πε­ρισ­σό­τε­ροι ανα­λυ­τές -προ­σκεί­με­νοι στο ένα ή στο άλλο στρα­τό­πε­δο- εντο­πί­ζουν εύ­κο­λα τη συμ­βο­λι­κή αξία. Ο Πού­τιν έχει ανά­γκη μια «νίκη» κάπου, μετά τις ήττες και τα πι­σω­γυ­ρί­σμα­τα του πε­ρα­σμέ­νου φθι­νο­πώ­ρου, ενώ ο Πρι­γκό­ζιν (καθώς η Ομάδα Βά­γκνερ έχει πάρει πάνω της αυτή τη μάχη) θέλει να απο­δεί­ξει την ανω­τε­ρό­τη­τα του μι­σθο­φο­ρι­κού στρα­τού του, στα πλαί­σια του αντα­γω­νι­σμού του με το υπουρ­γείο Άμυ­νας και με στε­λέ­χη του τα­κτι­κού στρα­τού. Για την ου­κρα­νι­κή πλευ­ρά, μήνα με το μήνα, η εί­δη­ση ότι «το Μπαχ­μούτ αντέ­χει!» εξε­λί­χθη­κε σε αυ­τα­ξία.

Πάνος Πέτρου

Αλλά επί­σης οι πε­ρισ­σό­τε­ροι ανα­λυ­τές, δυ­σκο­λεύ­ο­νται να εξη­γή­σουν τη στρα­τη­γι­κή αξία αυτής της μι­κρής πόλης στο Ντο­νιέ­τσκ. Όλοι γνω­ρί­ζουν ότι από άποψη φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος, εδά­φους αλλά και ου­κρα­νι­κών αμυ­ντι­κών οχυ­ρώ­σε­ων, οι πραγ­μα­τι­κά κρί­σι­μες και δύ­σκο­λες μάχες για την ρω­σι­κή κα­τά­κτη­ση (ή όχι) του συ­νό­λου της επαρ­χί­ας του Ντο­νιέ­τσκ είναι μετά το Μπαχ­μούτ.

Αντε­πί­θε­ση;

Οι άμεσα εμπλε­κό­με­νοι συν­δέ­ουν άμεσα την επι­μο­νή τους στο σφα­γείο του Μπαχ­μούτ με την ανα­με­νό­με­νη ου­κρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση, ως πεδίο «φθο­ράς» του αντι­πά­λου που θα τον φέρει σε πιο δύ­σκο­λη θέση την κρί­σι­μη στιγ­μή που αυτή θα ξε­δι­πλω­θεί.

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, η πο­λυ­συ­ζη­τη­μέ­νη ου­κρα­νι­κή «εα­ρι­νή αντε­πί­θε­ση» αντι­με­τω­πί­ζε­ται ως ορό­ση­μο της πο­ρεί­ας του πο­λέ­μου. Στη «στρο­φή» από τον Απρί­λη στον Μάη, όταν γρά­φο­νταν αυτές οι γραμ­μές, επι­κρα­τού­σε η αί­σθη­ση ότι πλη­σιά­ζει αυτή η στιγ­μή -αν και πολ­λές ου­κρα­νι­κές αντε­πι­θέ­σεις έμει­ναν στο στά­διο της προ­α­ναγ­γε­λί­ας τους πε­ρα­σμέ­νους μήνες…

Σε αντί­θε­ση με το Χάρ­κο­βο, όπου υπήρ­ξε ο από­λυ­τος αιφ­νι­δια­σμός και άτα­κτη υπο­χώ­ρη­ση του ρω­σι­κού στρα­τού, και Χερ­σώ­να, όπου υπήρ­ξε συ­ντε­ταγ­μέ­νη «οι­κειο­θε­λής» ρω­σι­κή ανα­δί­πλω­ση, αυτήν τη φορά η ου­κρα­νι­κή ηγε­σία φι­λο­δο­ξεί για πρώτη φορά να δο­κι­μά­σει τις δυ­να­τό­τη­τές της να αντι­στρέ­ψει -με στρα­τιω­τι­κά μέσα- τα πιο «πα­γιω­μέ­να» τε­τε­λε­σμέ­να της ρω­σι­κής ει­σβο­λής. Αντί­στρο­φα, θα δο­κι­μα­στεί η ρω­σι­κή στρα­τιω­τι­κή δυ­να­τό­τη­τα να «κρα­τή­σει» τις θέ­σεις που είχε το χρόνο και τη δυ­να­τό­τη­τα να οχυ­ρώ­σει και να προ­ε­τοι­μά­σει συ­στη­μα­τι­κά για άμυνα.

Η έκ­βα­ση μιας τέ­τοιας ανα­μέ­τρη­σης μπο­ρεί να ανοί­ξει την όρεξη στο νι­κη­τή (πε­ραι­τέ­ρω ου­κρα­νι­κής προ­έ­λα­σης ή ρω­σι­κής αντε­πί­θε­σης απέ­να­ντι σε έναν ητ­τη­μέ­νο-απο­διορ­γα­νω­μέ­νο στρα­τό), χωρίς όμως να είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι θα πεί­σει τον ητ­τη­μέ­νο ότι κρί­θη­κε η πο­ρεία του πο­λέ­μου και δεν έχει νόημα να συ­νε­χί­σει να πο­λε­μά. Με αυτή την έν­νοια, όσοι-ες πε­ρι­μέ­νουν μια τέ­τοια αμι­γώς στρα­τιω­τι­κή, απο­φα­σι­στι­κή «λύση» θα πρέ­πει να κρα­τούν μικρό κα­λά­θι. Πόσο μάλ­λον όταν δεν είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι θα προ­κύ­ψει κά­ποιο «απο­φα­σι­στι­κό» απο­τέ­λε­σμα και όχι ένα νέο επει­σό­διο αι­μα­τη­ρής φθο­ράς και στα­σι­μό­τη­τας, τύπου «Πρώ­του Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου».

Ανά­με­σα στα κεί­με­να του Πε­ντα­γώ­νου που διέρ­ρευ­σαν πρό­σφα­τα, μια ανα­φο­ρά της DIA (Αμυ­ντι­κή Υπη­ρε­σία Πλη­ρο­φο­ριών, το αντί­στοι­χο της CIA για αμι­γώς στρα­τιω­τι­κούς σκο­πούς) προ­βλέ­πει για το σύ­νο­λο του 2023 «πε­ριο­ρι­σμέ­να εδα­φι­κά κέρδη» και «ελά­χι­στη διά­θε­ση για δια­πραγ­μα­τεύ­σεις» και για το Κίεβο και για τη Μόσχα.

Πέρα από μια πι­θα­νή ανα­τρο­πή αυτών των εκτι­μή­σε­ων (από την έκ­βα­ση των μαχών και τον εσω­τε­ρι­κό κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κό τους αντί­κτυ­πο τους επό­με­νους μήνες), η ου­κρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση πα­ρα­μέ­νει ένα ορό­ση­μο όσον αφορά τις δι­πλω­μα­τι­κές διερ­γα­σί­ες.

Δι­πλω­μα­τία

Με δε­δο­μέ­νη την από­φα­ση των Ου­κρα­νών να αμυν­θούν και την επι­μο­νή της Μό­σχας να συ­ντρί­ψει την αντί­στα­σή τους, είναι γνω­στό ότι οι μο­να­δι­κές «με­τα­βλη­τές» σε αυτή τη σύ­γκρου­ση αφο­ρούν τους «εξω­τε­ρι­κούς παί­κτες», τους ισχυ­ρό­τε­ρους συμ­μά­χους των δύο εμπό­λε­μων πλευ­ρών που τους πα­ρέ­χουν -είτε στρα­τιω­τι­κή είτε οι­κο­νο­μι­κή- «γραμ­μή στή­ρι­ξης».

Οι δυ­νά­μεις αυτές (κυ­ρί­ως ΗΠΑ και Κίνα) δεν μπο­ρούν να «τερ­μα­τί­σουν» τον πό­λε­μο με δική τους από­φα­ση, αλλά η στάση τους παί­ζει κα­θο­ρι­στι­κό ρόλο στη δια­μόρ­φω­ση των προσ­δο­κιών του Κιέ­βου και της Μό­σχας. Η δια­βό­η­τη RAND Corp., ένας από τα πιο βα­ρυ­σή­μα­ντα think tank των ΗΠΑ, έχει εντο­πί­σει από καιρό αυτή την πα­ρά­με­τρο: Εξη­γώ­ντας ότι οι πό­λε­μοι δεν λή­γουν όσο και οι δυο πλευ­ρές ελ­πί­ζουν σε «ολο­κλη­ρω­τι­κή νίκη», εντο­πί­ζει ότι η δυ­τι­κή στή­ρι­ξη είναι ο αστάθ­μη­τος-αβέ­βαιος πα­ρά­γο­ντας που «θο­λώ­νει» τις εκτι­μή­σεις και των δύο πλευ­ρών ως προς τις προ­ο­πτι­κές τους. Όταν εξε­τά­ζουν τις πι­θα­νό­τη­τές τους για νίκη, η μεν κυ­βέρ­νη­ση Ζε­λέν­σκι μπο­ρεί να «πο­ντά­ρει» στη συ­νέ­χεια ή μια πι­θα­νή κλι­μά­κω­ση αυτής της στή­ρι­ξης, ο δε Πού­τιν μπο­ρεί να «πο­ντά­ρει» στην προ­ο­πτι­κή δια­κο­πής/συρ­ρί­κνω­σής της. Το ίδιο θα μπο­ρού­σα­με να πούμε και για την οι­κο­νο­μι­κή-δι­πλω­μα­τι­κή ανάσα που δίνει (με το αζη­μί­ω­το, για να το πούμε κομψά…) το Πε­κί­νο στο ρω­σι­κό κρά­τος. Στο ερώ­τη­μα «αν αντέ­χει η Ρωσία τη φθορά», η κάθε πλευ­ρά μπο­ρεί να πο­ντά­ρει στην συ­νέ­χεια ή στην προ­ο­πτι­κή δια­κο­πής/συρ­ρί­κνω­σης της κι­νε­ζι­κής στή­ρι­ξης…

Σε αυτό το φόντο ξε­δι­πλώ­νε­ται ήδη η δι­πλω­μα­τι­κή διερ­γα­σία με­τα­ξύ των με­γά­λων δυ­νά­με­ων, καθώς οι «σπόν­σο­ρες» των εμπό­λε­μων, αφε­νός δεν θέ­λουν να δουν τον σύμ­μα­χό τους να χάνει, αλλά αφε­τέ­ρου δια­πι­στώ­νουν ότι η πα­ρά­τα­ση του πο­λέ­μου αντι­βαί­νει προ­τε­ραιό­τη­τες ή συμ­φέ­ρο­ντά τους.

Τι συμ­φέ­ρει τις ΗΠΑ;

Ο διά­λο­γος στο εσω­τε­ρι­κό του αμε­ρι­κα­νι­κού κα­τε­στη­μέ­νου έχει πάρει φωτιά. Από τον πε­ρα­σμέ­νο Γε­νά­ρη, η RAND Corp. έχει δη­λώ­σει ότι «οι στό­χοι αμε­ρι­κα­νι­κού εν­δια­φέ­ρο­ντος ολο­κλη­ρώ­θη­καν» (απο­δυ­νά­μω­ση της Ρω­σί­ας, ενί­σχυ­ση του ΝΑΤΟ, ευ­θυ­γράμ­μι­ση της Ευ­ρώ­πης) και ότι πλέον μαζί με την πάγια αμε­ρι­κα­νι­κή προ­τε­ραιό­τη­τα «απο­φυ­γής γε­νί­κευ­σης ή πυ­ρη­νι­κής κλι­μά­κω­σης», θα πρέ­πει να προ­στε­θεί ως ισο­δύ­να­μη προ­τε­ραιό­τη­τα η «απο­φυ­γή πα­ρά­τα­σης» του πο­λέ­μου, καθώς η συ­νέ­χειά του επι­βα­ρύ­νει τις αμε­ρι­κα­νι­κές επι­διώ­ξεις. Το think tank εκτι­μά ότι το μόνο «θε­τι­κό» που μπο­ρεί να φέρει η πα­ρά­τα­ση του πο­λέ­μου είναι πι­θα­νές εδα­φι­κές επι­τυ­χί­ες του ου­κρα­νι­κού στρα­τού. Αλλά, μι­λώ­ντας την ωμή γλώσ­σα των «αμε­ρι­κα­νι­κών συμ­φε­ρό­ντων», σε μια τα­ξι­νό­μη­ση στό­χων/εν­δε­χο­μέ­νων (από «πολύ υψη­λής» ως «αμε­λη­τέ­ας» ση­μα­σί­ας) κα­τα­τάσ­σει τα ου­κρα­νι­κά εδάφη που θα ελέγ­χει το ου­κρα­νι­κό κρά­τος στον πάτο του αμε­ρι­κα­νι­κού εν­δια­φέ­ρο­ντος.

Από την άλλη, τα «γε­ρά­κια» του ISW (Ιν­στι­τού­το Με­λέ­της του Πο­λέ­μου) έχουν πα­ρεκ­κλί­νει τους τε­λευ­ταί­ους μήνες από τις αμι­γώς στρα­τιω­τι­κές πα­ρου­σιά­σεις-ανα­λύ­σεις των πε­δί­ων της μάχης, για να δη­μο­σιεύ­σουν και άρθρα «γνώ­μης», όπου ανα­λαμ­βά­νουν να υπο­στη­ρί­ξουν την ανά­γκη να αυ­ξη­θεί ο ρυθ­μός και η ποιό­τη­τα των δυ­τι­κών εξο­πλι­σμών «όχι μόνο για την ερ­χό­με­νη ου­κρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση, αλλά για όσες αντε­πι­θέ­σεις ακόμα χρεια­στούν» και να τεκ­μη­ριώ­σουν τη μα­ταιό­τη­τα ή την ζημιά ενός «πρό­ω­ρου σι­νιά­λου πί­ε­σης στην Ου­κρα­νία για δια­πραγ­μα­τεύ­σεις».

Το Foreign Affairs, από τα πλέον «θε­σμι­κά» όρ­γα­να και με την βαριά υπο­γρα­φή του (δια­κε­κρι­μέ­νου «αν­θρώ­που του κρά­τους») Ρί­τσαρντ Χάας, πα­ρου­σί­α­σε μια προ­σπά­θεια συ­γκε­ρα­σμού των δύο θέ­σε­ων: Κλι­μά­κω­ση της τα­χύ­τη­τας και της ποιό­τη­τας του εξο­πλι­σμού του στρα­τού τους επό­με­νους μήνες, για να αυ­ξη­θούν οι πι­θα­νό­τη­τες επι­τυ­χιών του σε αυτή την αντε­πί­θε­ση και μετά -γύρω στο Σε­πτέμ­βρη, ή «στο τέλος αυτής της πε­ριό­δου μαχών»- πίεση στον Ζε­λέν­σκι να δια­πραγ­μα­τευ­τεί δι­με­ρώς με τη Ρωσία, αλλά και «πα­ράλ­λη­λη διερ­γα­σία» σε ανώ­τε­ρο επί­πε­δο (ΝΑ­ΤΟ-Ρω­σί­ας) για τα με­γά­λα επί­δι­κα (Νέα Αρ­χι­τε­κτο­νι­κή Ασφα­λεί­ας κ.ο.κ.).

Με αυτή την έν­νοια γί­νε­ται ορό­ση­μο η ου­κρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση. Είτε γιατί με τον τερ­μα­τι­σμό της θα γίνει σαφές ποια «γραμ­μή» θα ακο­λου­θή­σει στη συ­νέ­χεια η Ουά­σινγ­κτον. Είτε γιατί μια απο­φα­σι­στι­κή έκ­βα­σή της (αν και το πλέον απί­θα­νο σε­νά­ριο) μπο­ρεί να ανα­τρέ­ψει διά­φο­ρους σχε­δια­σμούς: Αυτό που ο Economist πε­ριέ­γρα­ψε γλα­φυ­ρά με τον τίτλο «Η ου­κρα­νι­κή αντε­πί­θε­ση πλη­σιά­ζει: Οι δυ­τι­κοί σύμ­μα­χοι θέ­λουν μια επι­τυ­χία της -αλλά όχι πολύ με­γά­λη». Ή με τα λόγια του Χάας, όσον αφορά την τύχη της ου­κρα­νι­κής αντε­πί­θε­σης, «η δυ­τι­κή πο­λι­τι­κή είναι ανά­με­σα στο στόχο να απο­τρα­πεί μια κα­τα­στρο­φι­κή απο­τυ­χία της αλλά και μια κα­τα­στρο­φι­κή επι­τυ­χία της».

Κι­νε­ζι­κή πα­ρέμ­βα­ση

Με λι­γό­τε­ρο δη­μό­σιο θο­ρυ­βώ­δη διά­λο­γο (που δεν συ­νη­θί­ζε­ται στο ΚΚΚ της επο­χής Ξι), αντί­στοι­χες σκέ­ψεις (με­τα­ξύ υπο­στή­ρι­ξης της Ρω­σί­ας και τερ­μα­τι­σμού του πο­λέ­μου για επι­στρο­φή στην ομαλή λει­τουρ­γία των δι­κτύ­ων της πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης) πρέ­πει να απα­σχο­λούν την κι­νε­ζι­κή ηγε­σία. Λίγο μετά το τα­ξί­δι του Ξι στη Μόσχα, ήρθε το τα­ξί­δι του Μα­κρόν στο Πε­κί­νο. Εν μέσω έντο­νων φημών για την επι­δί­ω­ξη μιας  «γαλ­λο-κι­νε­ζι­κής ει­ρη­νευ­τι­κής πρω­το­βου­λί­ας» -πρό­θε­ση που επι­βε­βαιώ­νει το Πα­ρί­σι αλλά δεν σχο­λιά­ζει το Πε­κί­νο- ήρθε η πρώτη επι­κοι­νω­νία του Ξι με τον Ζε­λέν­σκι μετά τη ρω­σι­κή ει­σβο­λή, με ένα τη­λε­φώ­νη­μα που κρά­τη­σε 1 ώρα και σύμ­φω­να με Κι­νέ­ζους φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κούς δη­μο­σιο­γρά­φους θα έχει συ­νέ­χεια στην «ανα­βάθ­μι­ση της εποι­κο­δο­μη­τι­κής εμπλο­κής της Κίνας». Αυτή κα­θυ­στέ­ρη­σε -λέ­ει- μέχρι σή­με­ρα, γιατί η Κίνα «δεν έπρε­πε να φανεί ότι αδειά­ζει τη Ρωσία μπρο­στά στη δυ­τι­κή κα­τα­κραυ­γή». Σή­με­ρα, το διε­θνές πε­ρι­βάλ­λον είναι ευ­νοϊ­κό για να εξυ­πη­ρε­τη­θεί ο δι­πλός κι­νε­ζι­κός στό­χος «ενός φι­λι­κού Κιέ­βου και μιας αξιο­πρε­πούς διε­ξό­δου απε­γκλω­βι­σμού του Πού­τιν».

Στις ΗΠΑ, η πα­ράλ­λη­λη κι­νε­ζι­κή πρω­το­βου­λία, αν και συ­γκλί­νει επί της ου­σί­ας με την επι­δί­ω­ξη της Ουά­σινγ­κτον για απο­φυ­γή μα­κρό­χρο­νης πα­ρά­τα­σης του πο­λέ­μου, αντι­με­τω­πί­ζε­ται με δη­μό­σιο σκε­πτι­κι­σμό (περί ει­λι­κρί­νειας των προ­θέ­σε­ων, περί «κι­νε­ζι­κών δη­μο­σί­ων σχέ­σε­ων» κλπ). Πρό­κει­ται για την ίδια αμ­φι­θυ­μία με την οποία έγινε δεκτή και η απο­κα­τά­στα­ση σχέ­σε­ων Σα­ου­δι­κής Αρα­βί­ας-Ιράν με κι­νε­ζι­κή δια­με­σο­λά­βη­ση. «Θα το πά­ρου­με», ομο­λο­γού­σαν τότε ιδιω­τι­κά στον Τύπο οι αμε­ρι­κα­νι­κές κρα­τι­κές γρα­φειο­κρα­τί­ες, υπεν­θυ­μί­ζο­ντας ότι απο­τε­λού­σε αμε­ρι­κα­νι­κό στόχο της επο­χής Ομπά­μα. Αλλά δεν έκρυ­βαν τον προ­βλη­μα­τι­σμό που τους γεν­νού­σε το γε­γο­νός ότι το Πε­κί­νο μπο­ρεί να επι­βά­λει «τα­κτο­ποι­ή­σεις» εκεί που (πλέον) δεν μπο­ρεί η Ουά­σινγ­κτον.

Και η Μόσχα;

Η αντα­πό­κρι­ση μέσα στη Ρωσία είναι ένα με­γά­λο ερω­τη­μα­τι­κό, όσο επι­κρα­τεί η δη­μό­σια μο­νο­λι­θι­κή γραμ­μή που λέει ότι «ο χρό­νος λει­τουρ­γεί υπέρ μας» και «η Ου­κρα­νία θα επι­στρέ­ψει στη Ρωσία». Όμως σε ένα πρό­σφα­το άρθρο του, ο Γε­βγκέ­νι Πρι­γκό­ζιν ανέ­λα­βε να υπε­ρα­σπι­στεί τον πό­λε­μο μέχρι τέ­λους και να τεκ­μη­ριώ­σει τον ισχυ­ρι­σμό ότι ακόμα και μια συ­ντρι­πτι­κή ήττα είναι προ­τι­μό­τε­ρη («πρέ­πει να πιά­σεις πάτο για να πα­τή­σεις γερά και να απο­γειω­θείς ανα­γεν­νη­μέ­νος και πιο ισχυ­ρός, το έκανε η Γερ­μα­νία μετά τον ΑΠΠ») από μια με­σο­βέ­ζι­κη λύση (που θα ενι­σχύ­σει, λέει, την θέση των «προ­δο­τι­κών» τμη­μά­των της ελίτ). Σε αυτό το άρθρο, αι­σθάν­θη­κε την ανά­γκη να πα­ρου­σιά­σει πρώτα τα επι­χει­ρή­μα­τα που θα πα­ρου­σιά­σουν οι οπα­δοί της εκε­χει­ρί­ας («η Ει­δι­κή Στρα­τιω­τι­κή Επι­χεί­ρη­ση ολο­κλή­ρω­σε τους στό­χους της») πριν ανα­λά­βει να τα απο­δο­μή­σει. Ένας άν­θρω­πος βαθιά χω­μέ­νος στις διερ­γα­σί­ες του Κρεμ­λί­νου, υπο­θέ­του­με εύ­λο­γα ότι απα­ντά προ­λη­πτι­κά σε κά­ποιους που προ­ω­θούν ήδη -σε κλει­στούς κύ­κλους- ένα τέ­τοιο αφή­γη­μα…

Έχου­με ακόμα (του­λά­χι­στον) μήνες πο­λέ­μου μπρο­στά μας αλλά και καμιά εγ­γύ­η­ση ότι αυτές οι «δι­πλω­μα­τι­κές διερ­γα­σί­ες» θα απο­δώ­σουν -όταν τε­λι­κά ξε­δι­πλω­θούν. Έχου­με επί­σης την επί­γνω­ση ότι αυτές οι διερ­γα­σί­ες μπο­ρούν να πα­ρά­ξουν είτε μια άδι­κη-αντι­δρα­στι­κή ει­ρή­νη (πχ, αντί για ανε­ξάρ­τη­τη και αδέ­σμευ­τη Ου­κρα­νία με αρ­μο­νι­κή συ­νύ­παρ­ξη των «εθνι­κών» ή γλωσ­σι­κών συ­νι­στω­σών της, δύο «Ου­κρα­νί­ες», προ­τε­κτο­ρά­τα και οι δυο, πλημ­μυ­ρι­σμέ­νες από εθνι­κι­στι­κή μι­σαλ­λο­δο­ξία και ρε­βαν­σι­σμό), είτε ένα «πά­γω­μα» της σύρ­ρα­ξης χωρίς να επι­λυ­θεί κα­νέ­να ζή­τη­μα. Το δεύ­τε­ρο σε­νά­ριο θα είναι ανα­κού­φι­ση για τα θύ­μα­τα του πο­λέ­μου και μπο­ρεί να διευ­κο­λύ­νει την προ­ο­πτι­κή μα­ζι­κής-πο­λι­τι­κής διεκ­δί­κη­σης μιας δί­και­ης λύσης. Αλλά θα χρεια­στούν δυ­νά­μεις που θα την ανα­λά­βουν ει­λι­κρι­νά και από τα κάτω. Αλ­λιώς, η πε­ριο­χή θα πα­ρα­μεί­νει αιχ­μά­λω­τη του εθνι­κι­στι­κού δη­λη­τη­ρί­ου και εστία έντα­σης, όπως μαρ­τυ­ρούν «πα­γω­μέ­νες» συ­γκρού­σεις όπως στην Κορέα ή την Κύπρο…

Αλλά κυ­ρί­ως, μια εκτό­νω­ση του ου­κρα­νι­κού δεν θα ση­μαί­νει μια λήξη συ­να­γερ­μού για το διε­θνές κί­νη­μα και την Αρι­στε­ρά του. Όσα εί­πα­με -από το Φλε­βά­ρη του 2022- για την εποχή όξυν­σης των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών θα συ­νε­χί­σουν να ισχύ­ουν. Στο δρόμο για το 1914, υπήρ­ξαν πολλά δια­δο­χι­κά, το­πι­κά, επει­σό­δια που θα μπο­ρού­σαν να προ­κα­λέ­σουν γε­νι­κευ­μέ­νη ανά­φλε­ξη (από το Μα­ρό­κο ως τα Βαλ­κά­νια) αλλά «έκλει­σαν» δι­πλω­μα­τι­κά ή πα­ρέ­μει­ναν πε­ριο­ρι­σμέ­να το­πι­κά. Καμιά δι­πλω­μα­τι­κή τέχνη, καμιά «σω­φρο­σύ­νη» επι­τε­λεί­ων και καμία λα­μπρή ιδέα περί «αρ­χι­τε­κτο­νι­κών ασφα­λεί­ας» και «εγ­γυ­ή­σε­ων» κ.ο.κ. δεν μπο­ρού­σε όμως να απο­νε­κρώ­σει την δυ­να­μι­κή του συ­στή­μα­τος που έσπρω­χνε προς μια πι­θα­νή πο­λε­μι­κή ανα­μέ­τρη­ση. Στην πα­ρό­μοια πε­ρί­ο­δο που έχει μπει ο κα­πι­τα­λι­σμός σή­με­ρα (κω­δι­κά, όμοια με «τα χρό­νια που τε­λι­κά οδή­γη­σαν στο 1914»), πολ­λές κρί­σεις μπο­ρεί να εκτο­νω­θούν ή να πε­ριο­ρι­στούν στο ορατό μέλ­λον. Αλλά το επί­δι­κο της επο­χής μπρο­στά μας πα­ρα­μέ­νει το ίδιο. Όποιος επι­θυ­μεί την ει­ρή­νη, δεν πρέ­πει να πε­ρι­μέ­νει τα απο­τε­λέ­σμα­τα των δι­πλω­μα­τι­κών πρω­το­βου­λιών των «από πάνω», αλλά να ερ­γά­ζε­ται για την ανα­τρο­πή της εξου­σί­ας τους…

rproject.gr