Ο δημόσιος διάλογος για τα μείζονα -όπως γίνεται για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά ΑΕΙ- είναι μια αρκετά εργαλειοποιημένη υπόθεση για δημιουργία εντυπώσεων, στις οποίες εμμένει η κυβέρνηση. Ετσι η αντιπαράθεση γίνεται με όλους τους άλλους όρους, φαντασιακούς, ψυχολογικούς, οικονομικούς, ισοζυγίου, ψηφοθηρικούς ή με καθαρά αγοραίους όρους. Απευθύνεται μάλλον είτε σε ένα δημοσκοπικό κοινό δίχως άποψη και δίχως ειδικά ενδιαφέροντα, είτε σε δυνητικούς καταναλωτές (νεολαία και γονείς) προς τους οποίους οι υποσχέσεις λειτουργούν σαν αναισθητικό για κάτι το οποίο δεν θα έρθει.
Η ουσία για τη θεσμοθέτηση λειτουργίας «μη κρατικών» ΑΕΙ, χωρίς συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 16 και με «όχημα» τις διακρατικές συμφωνίες στο πλαίσιο του άρθρου 28 του Συντάγματος, πάσχει και στη σύλληψή της και στην υλοποίησή της.
Η βασική λαθροχειρία έχει να κάνει με την ανάγνωση της παραγράφου 5 του άρθρου: «H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση…» κ.λπ.
Βεβαίως αρκετά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Λόγου χάρη πόσο ξέρει το θέμα των ΑΕΙ το 56,1% που φέρεται να είναι θετικό στη λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα; Ή, αλλιώς, το 40,9% που είναι αρνητικό σε μια τέτοια εξέλιξη είναι αμελητέο; Και γιατί ο διάλογος γίνεται για τη νομιμότητα ή την παρανομία των καταλήψεων στα ΑΕΙ και όχι για την ουσία του θέματος; Θα καλύψουν τα ιδιωτικά ΑΕΙ κάποια μείζονα κοινωνική ανάγκη που δεν καλύπτει αυτή τη στιγμή και με το παραπάνω το δημόσιο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα; Τα ΑΕΙ είναι κάτι σαν τα McDonalds;
Από την άλλη όλοι ξέρουν ότι οι χώρες που επιτρέπουν διαγενεακές κινητικότητες τα καταφέρνουν καλύτερα από αυτές που εγείρουν μια σειρά θεσμικών ή κοινωνικών φραγμών στις ανώτατες σπουδές. Και ξέρουν ότι οι κινητικότητες ενισχύονται μέσω των ΑΕΙ. Ξέρουν ότι η αύξηση των δαπανών, ειδικότερα για τα Πανεπιστήμια, είναι προϋπόθεση sine qua non της ανάπτυξης και της συλλογικής ευημερίας.
Στην Ελλάδα οι εθνευεργετικές και πολιτικές τάξεις από τη σύσταση του κράτους, από τον Κoλοκοτρώνη, τον Καποδίστρια έως τον Ελευθέριο Βενιζέλο και έως τους πολιτικούς των δικών μας ημερών, αναγνώρισαν τον ρόλο των AEI, πρώτον, σε επίπεδο εθνικής ανάταξης και υπερηφάνειας, κοινωνικής ανόδου και αναγκαιότητας, δεύτερον, σε ό,τι αφορά τις διεθνείς μας σχέσεις και την κατάταξη της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς στον 20ό αιώνα, τρίτον, σε επίπεδο περιφερειακής ανάπτυξης, τέταρτον, σε ατομικό επίπεδο και, τέλος, στην οχύρωση της δημοκρατικής ζωής.
Εδώ ακριβώς τίθεται το ερώτημα που δεν απαντά η κυβέρνηση και το χειρίζεται με ψέματα και υποσχέσεις. Γιατί η δημόσια χρηματοδότηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ανά φοιτητή) σε τιμές αγοραστικής δύναμης (ώστε να είναι συγκρίσιμη με αυτή των άλλων χωρών) είναι εξαιρετικά χαμηλή στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. και τις χώρες του ΟΟΣΑ; Γιατί η δημόσια δαπάνη ανά φοιτητή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι με διαφορά η χαμηλότερη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. αλλά και τρίτων χωρών, όπως της Τουρκίας;
Στην Ελλάδα η δαπάνη αυτή το 2019 ήταν 2.195,6 ευρώ, ενώ ο μέσος όρος στην Ε.Ε.-28 ήταν 10.555,6 (σχεδόν πενταπλάσια). Οι χώρες της Ε.Ε. με την αμέσως λιγότερο χειρότερη αντίστοιχη επίδοση στην Ε.Ε., που είναι η Κύπρος με 4.782,2 και η Βουλγαρία με 4.972,2, εμφανίζουν υπερδιπλάσιες δημόσιες δαπάνες ανά φοιτητή από ό,τι η Ελλάδα. Δεν ενοχλεί κανέναν η δυσμενής θέση της χώρας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ;
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτά τα θέματα λύνονται με μη κρατικά Πανεπιστήμια. Πιστεύει ότι το άρθρο 16 του Συντάγματος είναι «το τελευταίο κάστρο της Αριστεράς». Τις αγωνίες των φοιτητών για το αύριο ο πρωθυπουργός τις κατανοεί ως συμμορία των ΑΕΙ, έτοιμη να ληστέψει το παρακείμενο μπακάλικο. Μάλλον γιατί θεωρεί μπακάλικο τα ΑΕΙ και ντελικατέσεν τα μη κρατικά ΑΕΙ. Αλλά αυτό δεν γίνεται σε καμία, μα καμία, χώρα που σέβεται τους πολίτες της και μάλιστα τη νεολαία της. Δεν σκέφτηκαν στην κυβέρνηση ότι τα ΑΕΙ δεν ισιώνουν με εισαγγελείς, με όρους νομιμότητας/παρανομίας των φοιτητικών συνελεύσεων, αλλά με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αξιοκρατίας.
Εάν η κυβέρνηση φοβάται την αμφισβήτησή της από την κριτική γνώση και τις επιστήμες που θεραπεύονται στα ΑΕΙ, έχει δίκαιο. Ετσι τακτοποιεί γραμμάτια: θέλει ελεγχόμενα τοπία με ιδιωτικά, ελεγχόμενα, εθνικοσυντηρητικά και «τακτοποιημένα Πανεπιστήμια». Ομως υπονομεύοντας την αυτονομία και το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων τα κακοποιεί ακόμα περισσότερο συνδέοντάς τα με «συμμορίες τρομοκρατών και πλιατσικολόγων» που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία τους. Και επιπλέον δίνει ένα μάθημα στους φοιτητές: η σκοπιμοθηρία μας και ο σκοταδισμός μας σας αδικεί. Ανοίξτε την πόρτα και φύγετε από εδώ για να σωθείτε.
https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/420983_i-listeia-toy-mpakalikoy
