Η κρίση του ΣΥΡΙΖΑ γίνεται σήψη του συστήματος

Την ώρα που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές δεν είναι ακόμα γνω­στή η από­φα­ση του ΣτΕ σχε­τι­κά με τη «συ­νταγ­μα­τι­κό­τη­τα» του νόμου Παππά.

Η διευ­κρί­νι­ση είναι απα­ραί­τη­τη, γιατί η υπό­θε­ση της αδειο­δό­τη­σης των κα­να­λιών, που σχε­διά­στη­κε ως τμήμα μιας πο­λι­τι­κής αντε­πί­θε­σης της κυ­βέρ­νη­σης (ενός πο­λέ­μου, τάχα μου, κατά της «δια­πλο­κής» που έχει –για την ώρα– ως νι­κη­τές αξιό­τι­μους κυ­ρί­ους όπως οι Μα­ρι­νά­κης, Σαβ­βί­δης…), εξε­λίσ­σε­ται σε έναν αγώνα ζωής ή θα­νά­του για την ομάδα του Μα­ξί­μου.

Και μόνο το γε­γο­νός ότι η μοίρα ενός νο­μο­σχε­δί­ου μπο­ρεί να επι­φέ­ρει ακόμα και την πτώση της κυ­βέρ­νη­σης είναι από­δει­ξη της βα­θιάς κρί­σης, της πο­λι­τι­κής πα­ρακ­μής –ένα μόλις χρόνο μετά τον «θρί­αμ­βο» στις 20/9/2015– της ηγε­σί­ας του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Η ερ­μη­νεία αυτού του φαι­νο­μέ­νου πρέ­πει να ανα­ζη­τη­θεί στις συ­νέ­πειες που επι­φέ­ρουν στην κοι­νω­νία τα έργα και οι πο­λι­τι­κές της.

Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία της «Επι­τρο­πής Σοφών», που επε­ξερ­γά­ζε­ται τις συ­μπε­φω­νη­μέ­νες με τους δα­νει­στές νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις στα ερ­γα­σια­κά, πε­ρί­που 400.000 ερ­γά­τες και ερ­γά­τριες αμεί­βο­νται με μη­νιαίο μισθό μι­κρό­τε­ρο από 400 ευρώ –και εξ αυτών πε­ρί­που 140.000 με μη­νιαίο «μισθό» μι­κρό­τε­ρο από 100 ευρώ! Σύμ­φω­να με τα στοι­χεία της ΕΛ­ΣΤΑΤ, 230.000 παι­διά με­γα­λώ­νουν μέσα σε νοι­κο­κυ­ριά με μη­δε­νι­κό μη­νιαίο ει­σό­δη­μα. Οι συ­ντα­ξιού­χοι, μετά τις δια­βε­βαιώ­σεις Κα­τρού­γκα­λου ότι δεν θα πε­ρι­κο­πούν οι συ­ντά­ξεις, δια­πι­στώ­νουν στα ΑΤΜ τον εκ­μη­δε­νι­σμό των επι­κου­ρι­κών συ­ντά­ξε­ων…

Αυτή η σκλη­ρή κοι­νω­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα θα είναι η υλική βάση για την απόρ­ρι­ψη εκ μέ­ρους της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας όλων των ισχυ­ρι­σμών της ηγε­τι­κής ομά­δας Τσί­πρα μετά το κα­λο­καί­ρι του 2015. Το 3ο Μνη­μό­νιο ανα­γνω­ρί­ζε­ται ήδη ως «ομαλή συ­νέ­χεια» του 1ου και του 2ου: ως αντερ­γα­τι­κή και αντι­κοι­νω­νι­κή πο­λι­τι­κή και μά­λι­στα, ως ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κή πο­λι­τι­κή.

Γιατί η κυ­βέρ­νη­ση, για να δι­καιο­λο­γή­σει τα αδι­καιο­λό­γη­τα, ανέ­βα­σε ψηλά την υπό­σχε­ση για μια «συ­ναι­νε­τι­κή λύση» στο τε­ρά­στιο ζή­τη­μα του χρέ­ους. Η υπό­σχε­ση αυτή, όμως, είναι ήδη κομ­μά­τια και θρύ­ψα­λα και ο Α. Τσί­πρας είναι υπο­χρε­ω­μέ­νος να συ­νε­χί­σει στην «εφαρ­μο­γή» του 3ου Μνη­μο­νί­ου, χωρίς να δια­φαί­νε­ται στον ορί­ζο­ντα κά­ποιο «αντί­δω­ρο» εκ μέ­ρους των δα­νει­στών.

Οι πο­λι­τι­κές συ­νέ­πειες αυτής της κοι­νω­νι­κής πραγ­μα­τι­κό­τη­τας φαί­νο­νται ήδη δια γυ­μνού οφθαλ­μού. Ακόμα και δη­μο­σκο­πή­σεις που ορ­γα­νώ­νο­νται από φι­λο­κυ­βερ­νη­τι­κά συ­γκρο­τή­μα­τα (όπως η «Εφη­με­ρί­δα των Συ­ντα­κτών») κα­τα­λή­γουν να δια­πι­στώ­νουν τη «βουβή, αλλά μάλ­λον ορι­στι­κή, έξοδο των ψη­φο­φό­ρων του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ» από την επιρ­ροή του κυ­βερ­νώ­ντος κόμ­μα­τος. Το άνοιγ­μα της δη­μο­σκο­πι­κής ψα­λί­δας με­τα­ξύ ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και ΝΔ δεν οφεί­λε­ται στην άνοδο του Μη­τσο­τά­κη, αλλά στην πτώση του Τσί­πρα.

Μπρο­στά σ’ αυτή τη δια­πί­στω­ση, μπρο­στά στο γε­γο­νός ότι το Μνη­μό­νιο 3 πριο­νί­ζει τα­χύ­τα­τα τη σχέση με­τα­ξύ του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και των κοι­νω­νι­κών στρω­μά­των που τον έφε­ραν στην κυ­βέρ­νη­ση τον Γε­νά­ρη του 2015, η ηγε­σία Τσί­πρα είχε, μέχρι σή­με­ρα, μιαν κρυφή ελ­πί­δα δια­φυ­γής. Να στρα­φεί σε δια­φο­ρε­τι­κή κοι­νω­νι­κή στή­ρι­ξη, να προ­βά­λει ένα άλλο success story: επρό­κει­το για την απεύ­θυν­ση στους δα­νει­στές και στην ντό­πια κυ­ρί­αρ­χη τάξη, με τον ισχυ­ρι­σμό ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι η μο­να­δι­κή υπαρ­κτή πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που μπο­ρεί να επι­βά­λει το Μνη­μό­νιο 3, δια­τη­ρώ­ντας συν­θή­κες σχε­τι­κής συ­στη­μι­κής στα­θε­ρό­τη­τας. Όμως και αυτός ο «θη­σαυ­ρός» αρ­χί­ζει να απο­δει­κνύ­ε­ται άν­θρα­κες.

Γιατί η σήψη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην κυ­βέρ­νη­ση αρ­χί­ζει να δη­μιουρ­γεί τις συν­θή­κες όπου η σήψη επε­κτεί­νε­ται σε κρί­σι­μους ιδε­ο­λο­γι­κούς (και όχι μόνο) μη­χα­νι­σμούς του κρά­τους. Στα ΜΜΕ, έναν τομέα κα­θο­ρι­στι­κής ση­μα­σί­ας για το κα­θε­στώς, υπάρ­χει μια συ­νο­λι­κή απο­δό­μη­ση, χωρίς να φαί­νο­νται στον ορί­ζο­ντα ση­μά­δια και πρω­τα­γω­νι­στές ανα­σύ­ντα­ξης. Στη δι­καιο­σύ­νη εκ­δη­λώ­νο­νται απει­θαρ­χί­ες, αντα­γω­νι­σμοί και μέ­θο­δοι (όπως η ολο­φά­νε­ρη από­πει­ρα εκ­βια­σμού δι­κα­στή του ΣτΕ…) που λίγο πα­λαιό­τε­ρα θα σή­μαι­ναν συ­να­γερ­μό για τη «λει­τουρ­γι­κό­τη­τα» αυτού του κρί­σι­μου γρα­να­ζιού του συ­στή­μα­τος. Στο πο­δό­σφαι­ρο, οι στρα­τοί των προ­έ­δρων ανταλ­λά­σουν πλέον χει­ρο­βομ­βί­δες, με τον Κο­ντο­νή να πα­ρι­στά­νει ότι προ­ΐ­στα­ται σε μια κά­ποια «κά­θαρ­ση».

Σε αυτό το έδα­φος εμ­φα­νί­ζο­νται και οι πρώ­τες φωνές από τη μεριά της κυ­ρί­αρ­χης τάξης, που κά­νουν λόγο για «συ­στη­μι­κό κίν­δυ­νο», όχι πλέον λόγω της πα­ρου­σί­ας του Τσί­πρα, αλλά κυ­ρί­ως λόγω της σήψης του. Είναι οι φωνές που ανα­ζη­τούν ένα νέο 1974, που κα­λούν σε συ­στρά­τευ­ση τις αστι­κές –δη­μο­κρα­τι­κές– ευ­ρω­παϊ­κές πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις. Για την ώρα είναι φωνές πε­ρι­φε­ρεια­κές, μειω­μέ­νης ισχύ­ος. Ο «κορ­μός» της αστι­κής τάξης πα­ρα­μέ­νει σιω­πη­λός, ενώ το «λού­μπεν» τμήμα της κάνει ανοι­χτά παι­χνί­δι με την κυ­βέρ­νη­ση.

Όμως, όσο ο Τσί­πρας –δια του Μνη­μο­νί­ου 3– πριο­νί­ζει το κλαρί των ερ­γα­τι­κών-λαϊ­κών δυ­νά­με­ων τα­χύ­τε­ρα, τόσο πι­θα­νό­τε­ρο κάνει το εν­δε­χό­με­νο πρό­κλη­σης μια κα­θε­στω­τι­κής πα­ρέμ­βα­σης, που θα «τρα­ντά­ξει» το πο­λι­τι­κό σκη­νι­κό. Εν ολί­γοις, συμ­βαί­νει αυτό που στα ΜΜΕ απο­κα­λούν «τε­λειώ­νει το πο­λι­τι­κό οξυ­γό­νο της κυ­βέρ­νη­σης».

Απέ­να­ντι στον Τσί­πρα, ο Μη­τσο­τά­κης ισχυ­ρί­ζε­ται ότι απο­τε­λεί εναλ­λα­κτι­κή λύση. Με ένα πρό­γραμ­μα ακραία νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο και μνη­μο­νια­κό που απει­λεί να με­τα­τρέ­ψει τις απο­τυ­χί­ες του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε κα­τα­κτή­σεις του κό­σμου των επι­χει­ρή­σε­ων σε βάρος των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών. Είναι ένας κίν­δυ­νος που δεν πρέ­πει να υπο­τι­μη­θεί. Η αντι­δε­ξιά πο­λι­τι­κή και ιδε­ο­λο­γι­κή δράση απο­τε­λούν υπο­χρέ­ω­ση για κάθε τμήμα του κι­νή­μα­τος κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης. Όμως, ταυ­τό­χρο­να, η κα­ταγ­γε­λία του Μη­τσο­τά­κη δεν επι­τρέ­πε­ται να λει­τουρ­γεί ως «πλυ­ντή­ριο» για τον Τσί­πρα. Αντί­θε­τα, είναι τα έργα και οι πο­λι­τι­κές του Τσί­πρα που ανοί­γουν το δρόμο στον Μη­τσο­τά­κη.

Η τα­ξι­κή πάλη στην Ελ­λά­δα στα τε­λευ­ταία 10 χρό­νια έχει δη­μιουρ­γή­σει ένα πλατύ στρώ­μα πο­λι­τι­κών αγω­νι­στών-στριών, που πρω­το­στά­τη­σε στην αντί­στα­ση στη λι­τό­τη­τα, στο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμό, στα μνη­μό­νια. Αυτός ο κό­σμος είναι το «υπο­κεί­με­νο» που μπο­ρεί να ανα­λά­βει το κα­θή­κον της σύ­γκρου­σης με τον Τσί­πρα, φρά­ζο­ντας το δρόμο στον Μη­τσο­τά­κη. Όμως η εκ­πλή­ρω­ση αυτού του κα­θή­κο­ντος έχει δύο βα­σι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις.

Αφε­νός, τις επι­λο­γές στην πο­λι­τι­κή γραμ­μή. Την έμ­φα­ση στην αντι­λι­τό­τη­τα και στο αντι­μνη­μό­νιο, δη­λα­δή στα ζη­τή­μα­τα του μι­σθού, της σύ­ντα­ξης, του δη­μό­σιου σχο­λεί­ου και νο­σο­κο­μεί­ου, της αντί­στα­σης στις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις. Την επι­μο­νή στην απαί­τη­ση της στά­σης πλη­ρω­μών στο χρέος με προ­ο­πτι­κή τη δια­γρα­φή του, μαζί με την ανα­γκαία εθνι­κο­ποί­η­ση-κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των τρα­πε­ζών. Την επι­μο­νή στην εκτί­μη­ση ότι τί­πο­τα από τα πα­ρα­πά­νω δεν είναι εφι­κτό στα πλαί­σια ανο­χής της ευ­ρω­ζώ­νης και της ΕΕ, την υπο­στή­ρι­ξη του στό­χου της εξό­δου από το ευρώ. Όμως, αυτοί οι πο­λι­τι­κοί «άξο­νες» έχουν έν­νοια μόνο ως ολό­τη­τα, μόνο ως ενιαίο με­τα­βα­τι­κό «πρό­γραμ­μα». Κάθε από­πει­ρα διά­σπα­σης αυτού του πλαι­σί­ου (π.χ. με τον υπερ­το­νι­σμό του αντι-ευ­ρώ και την υπο­βάθ­μι­ση της αντι­λι­τό­τη­τας) οδη­γεί σε επι­κίν­δυ­νους απο­προ­σα­να­το­λι­σμούς.

Αφε­τέ­ρου, την ενό­τη­τα στη δράση. Η ενο­ποί­η­ση του κό­σμου αυτού στις αντι­στά­σεις (π.χ. πλει­στη­ρια­σμοί, αντι­ρα­τσι­στι­κό κ.ο.κ.) είναι αυ­το­νό­η­τη υπο­χρέ­ω­ση. Όμως σή­με­ρα αυτό δεν αρκεί. Η δου­λειά πο­λι­τι­κής ενο­ποί­η­σης σε πρό­γραμ­μα, σε σχέ­διο, σε δυ­να­τό­τη­τες πο­λι­τι­κών πρω­το­βου­λιών, ακόμα και εκλο­γι­κών απα­ντή­σε­ων, θα είναι ένας κρί­σι­μος πα­ρά­γο­ντας. Γιατί δεν έχου­με μπρο­στά μας μια «μακρά πε­ρί­ο­δο» πο­λι­τι­κής και ορ­γα­νω­τι­κής ωρί­μαν­σης. Αντί­θε­τα, έρ­χε­ται μια βίαιη πο­λι­τι­κή κρίση που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα λύσει το ζή­τη­μα της ση­με­ρι­νής σήψης. Το τι ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά θα πα­ρου­σια­στεί στο πεδίο της μάχης αυτής της κρί­σης απο­τε­λεί έναν κα­θο­ρι­στι­κό πα­ρά­γο­ντα για τα απο­τε­λέ­σμα­τά της…

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την “Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά”, φύλλο 370 (26/10)

** Σκί­τσο του Π. Ζερ­βού από την “Εφ.Συν.”