Ο παραστρατιωτικός καπιταλισμός, το πιο ψηλό στάδιο του νεοφιλελευθερισμού

Ο παραστρατιωτικός καπιταλισμός, το πιο ψηλό στάδιο του νεοφιλελευθερισμού

  • |

Το 2008, η ηθοποιός Mia Farrow συναντήθηκε με τον Erick Prince, διευθυντή της Blackwater, της μεγαλύτερης εταιρίας παροχής μισθοφόρων στον κόσμο, με σκοπό να λάβει υπηρεσίες από την εταιρία αυτή για να “επιλύσει” τον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο στο Νταρφούρ (Σουδάν).

  • του Jeanpier Anaya Salas

Ο Prince είχε πει ότι η εταιρία έχει την ικανότητα να το πράξει, όμως η επιχείρηση αυτή δεν ταίριαζε σ’ αυτόν, καθώς θα μπορούσε να επηρεάσει τις συμβάσεις της με τον σημαντικότερο του πελάτη: την Αμερικανική κυβέρνηση.

Στις 19 Αυγούστου 2015, παραστρατιωτικοί που προστάτευαν μια επιχείρηση λαθρεμπορίου στα σύνορα μεταξύ Βενεζουέλας και Κολομβίας, επιτέθηκαν σε στρατεύματα που φρουρούσαν την περιοχή. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας απάντησε με το κλείσιμο ενός τμήματος των συνόρων. Αποδεικτικά στοιχεία από την πλευρά των συνόρων της Κολομβίας, κατέστησαν σαφές το γεγονός ότι υπάρχει λαθρεμπόριο και διείσδυση παραστρατιωτικών στον οικονομικό ιστό της περιοχής.

Ο “παραστρατιωτικός καπιταλισμός”, όπως περιγράφεται από τον πρόεδρο Νικολά Μαδούρο, της δυναμικής που λειτουργεί στην περιοχή, απέχει πολύ από το να είναι ένα φαινόμενο περιορισμένο στα σύνορα Κολομβίας-Βενεζουέλας και αποτελεί μια σαφή παγκόσμια τάση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης, προωθούμενη κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτοαποκαλούμενα κράτη, όπως αυτό της Πουτλάνδης και της Σομαλιλάνδης, στο Κέρας της Αφρικής, των οποίων η κύρια οικονομική δραστηριότητα είναι η πειρατεία των εμπορικών πλοίων και κάθε άλλη εγκληματική δραστηριότητα που μπορεί να φανταστεί κανείς, έχουν προσλάβει τις υπηρεσίες των μισθοφόρων από όλο τον κόσμο, που προσελκύονται από τα εκατομμύρια των κερδών που αυτές οι δραστηριότητες υπόσχονται.

Στη Λιβερία, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει επιλέξει την αμερικανική εταιρία DynCorp για να αναδιοργανώσει το στρατό της χώρας. Η εν λόγω εταιρία μάλιστα είχε την δύναμη να απαιτήσει από την κυβέρνηση να εγκρίνει νόμους κατάλληλους για τα σχέδια και τους στόχους της, και στρατιωτική συνεργασία, κάτι που στο παρελθόν προσφερόταν για προάσπιση των κοινών συμφερόντων εξουσίας και που σήμερα είναι μια υπηρεσία που παρέχετε σε εξειδικευμένες εταιρίες.

Η Allison Stanger, για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, εξήγησε ότι η πίστη των πολιτικών των ΗΠΑ σε μια ελεύθερη αγορά σε συνδυασμό με την κάθε φορά μεγαλύτερη απροθυμία των Αμερικανών να γίνουν εθελοντές στον πόλεμο, καθώς και τη δυνατότητα της απαλλαγής από την ευθύνη όταν κάτι πάει στραβά, έχει αναγκάσει τη χώρα αυτή να βασίζεται όλο και περισσότερο σε ιδιώτες μισθοφόρους για τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις.

Ο μισθοφόρος και πρώην αξιωματικός των ενόπλων δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών, Sean McFate, ο οποίος εργαζόταν για την προαναφερθείσα DynCorp, αναφέρει ότι με δεδομένες τις τρέχουσες συνθήκες, “όποιος θέλει να ξεκινήσει έναν πόλεμο, μπορεί να το κάνει, για τους όποιους λόγους, είτε είναι πολύ πλούσιο πρόσωπο είτε μια εταιρεία.”

Μετά την στρατιωτική, πολιτική και ηθική ήττα που σήμαινε για τις ΗΠΑ ο πόλεμος στο Βιετνάμ, οι ΗΠΑ αύξησαν τη χρήση “τρίτων” στρατιωτών για τις επιχειρήσεις τους, που εν τέλει μια ανοικτή πρόσκληση δεν ήταν αποδοτική για αυτούς, από οικονομική ή πολιτική άποψη.

Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρίες ανέλαβαν την ευθύνη για την κατάρτιση ομάδων όπως η Αλ Κάιντα, για την καταπολέμηση της σοβιετικής επιρροής στο Αφγανιστάν, ή για την κατάρτιση των τρομοκρατικών πολιτοφυλακών γνωστές ως “Κόντρας” στη Νικαράγουα για να σταματήσει η επανάσταση των Σαντινίστας. Η πολιτιστική βιομηχανία θα ανελάμβανε να δημιουργήσει μια θετική εικόνα για τον παραστρατιωτισμό, με χαρακτήρες όπως ο Ράμπο, ή όπως το βιντεοπαιχνίδι “Κόντρα”. 30 χρόνια μετά, ένας εβδομηντάρης Ράμπο βρίσεκται τώρα στις διαταγές μιας εταιρίας μισθοφόρων στην ταινία “Οι Αναλώσιμοι”. Το μήνυμα είναι σαφές: στον 21ο αιώνα τα πάντα είναι μια επιχείρηση.

Οι τεχνικές δολοφονίας που χρησιμοποιούνται από παραστρατιωτικούς της Κολομβίας είναι πολύ παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιεί το ΙΚ.

Με την πάροδο του νεοφιλελεύθερου δόγματος, η χρήση του φθηνού εργατικού δυναμικού για την ικανοποίηση των συμφερόντων των κεντρικών οικονομιών είναι σε προνομιακή θέση: Οι εταιρείες Defion International και Triple Canopy έχουν βάση το Περού και προσφέρουν βετεράνους του αντάρτικου αγώνα στο Περού και το Ελ Σαλβαδόρ, για μόνο χίλια δολάρια το μήνα. Έτοιμους να πολεμήσουν σ μέρη όπως το Ιράκ και το Αφγανιστάν, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της CorpWatch. Σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που δημοσιεύθηκε το 2004 στην Κολομβία, για υπαλλήλους εκείνης της χώρας, προσφερόταν μεγαλύτερο ποσό, ακόμα και διακοπές στην Ευρώπη.

Και συμβαίνει ακριβώς στην Κολομβία, μια χώρα που προωθεί το φιλελευθερισμό και τις ιδιωτικοποιήσεις ως modus vivendi κι όπου ο νεοφιλελεύθερος φονταμενταλισμός αναμίχθηκε με τις φιλοδοξίες των γαιοκτημόνων για προπαγάνδα του μεγάλου εμφύλιου πολέμου, ο οποίος έχει ήδη καθιερωθεί ως ένα δομικό χαρακτηριστικό αυτό χώρα.

Το 1994 και μετρώντας μεταξύ βασικών υποστηρικτών του τότε διοικητή της Αντιόχειας Κολομβίας, Álvaro Uribe, ιδρύονται οι λεγόμενες “Κοινοτικές Ενώσεις Αγροτικής Επαγρύπνησης” (Συμβίωση). Οι οργανώσεις αυτές, νομικά εγγεγραμμένες ως εταιρίες παροχής ασφαλείας, επεδίωκαν να νομιμοποιήσουν τη δράση των ενόπλων ομάδων που από τα τέλη του 70 ασχολούνται με καθήκοντα προστασίας των γαιοκτημόνων και των εμπόρων ναρκωτικών, ακόμα και πολυεθνικών εταιριών όπως η Chiquita Brands.

Η χρήση των ιδιωτικών στρατών για προάσπιση των συμφερόντων και μείωση της εξουσίας του κράτους έναντι των επιχειρήσεων καθρεφτίζεται απόλυτα μέσα από τον Pablo Escobar Gaviria, ήρωα του πιο πρόσφατου κύματος κολομβιανών μυθιστορημάτων και που τώρα έχει δική του σειρά στο κανάλι Netflix.

Έχοντας επίγνωση της δύναμής τους στον πληθυσμό, και την επιρροή τους στην κυβέρνηση, τα μέλη των ομάδων αυτών σχηματίστηκαν ως παίκτες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, με υψηλή αυτονομία: τις Ενωμένες Δυνάμεις Αυτοάμυνας της Κολομβίας, οι οποίες ανέπτυξαν τη δική τους οικονομική υποδομή, και μια στρατιωτική οργάνωση που περιελάμβανε τα κέντρα πρόσληψης, μια σειρά από διεθνή προμήθεια όπλων και πυρομαχικών και την κατάρτιση στρατόπεδα με μαθήματα, που περιελάμβαναν το διαμελισμό ζωντανών αγροτών. Υπεύθυνοι για τη σφαγή ολόκληρων χωριών.

Ο παραστρατιωτισμός της Κολομβίας είχε καθιερωθεί ως μια ακμάζουσα βιομηχανία, που όχι μόνο επέβαλλε “εμβόλια” σαν ένα τρόπο φορολογίας για τις “υπηρεσίες ασφαλείας” τους, αλλά και όντας ο διαμεσολαβητής για τις εξαγωγές μισθοφόρων προς χώρες όπως η Ονδούρα, χωρίς να εγκαταλείπει την αρχική επιχείρησή του: την προστασία των εγκληματικών δραστηριοτήτων.

Οι τεχνικές δολοφονίας που χρησιμοποιούνται από τους Κολομβιανούς παραστρατιωτικούς είναι πολύ παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούν σήμερα άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ, όπως το Ισλαμικό Κράτος, που ξεκίνησαν ως “επαναστατικές οργανώσεις” και τώρα ελέγχουν τα μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου στα σύνορα μεταξύ Συρίας και του Ιράκ, προς όφελος των μεγάλων διεθνών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα, για πρώτη φορά στην ιστορία, ένας πόλεμος στη Μέση Ανατολή να δημιουργεί μια γενική πτώση των τιμών του πετρελαίου.

Ver artículo en español