Κυβέρνηση «ντίλερ» ιμπεριαλισμού-καπιταλιστών στα Βαλκάνια

Η οικονομική και γεωπολιτική διάσταση του Μακεδονικού

Ο «θό­ρυ­βος» και η εσω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση, γύρω από την ονο­μα­σία της Μα­κε­δο­νί­ας, έχει επι­σκιά­σει τη βα­σι­κή αιτία που το θέμα αυτό επα­νήλ­θε τόσο δυ­να­μι­κά στο προ­σκή­νιο. Αυτή δεν είναι άλλη από το σκλη­ρό γε­ω­πο­λι­τι­κό παι­χνί­δι και τα αλ­λη­λο­συ­γκρουό­με­να οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα που συ­να­ντιού­νται στα Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια.

Σπύρος Αντωνίου

Η «εκ­κρε­μό­τη­τα» του Μα­κε­δο­νι­κού, στη ση­με­ρι­νή συ­γκυ­ρία όξυν­σης των αντι­θέ­σε­ων με­τα­ξύ ΗΠΑ-ΕΕ και Ρω­σί­ας, φα­ντά­ζει πο­λυ­τέ­λεια. Η επι­τά­χυν­ση της έντα­ξης των βαλ­κα­νι­κών κρα­τών στους δυ­τι­κούς ιμπε­ρια­λι­στι­κούς ορ­γα­νι­σμούς είναι η προ­φα­νής απά­ντη­ση στη διείσ­δυ­ση της ρω­σι­κής επιρ­ρο­ής στα όρια της ΕΕ, με αιχμή την οι­κο­νο­μι­κή και στρα­τιω­τι­κή συ­νερ­γα­σία της Ρω­σί­ας με τη Σερ­βία και άλλες χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευ­ρώ­πης. Συγ­χρό­νως, η Κίνα προ­ω­θεί τα δικά της συμ­φέ­ρο­ντα, με τα με­γά­λα έργα υπο­δο­μής που χρη­μα­το­δο­τεί στην πε­ριο­χή, στο πλαί­σιο του Δρό­μου του Με­τα­ξιού.

Σε αυτό το πο­λύ­πλο­κο και επι­κίν­δυ­νο πεδίο ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών, η συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης και η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα-Καμ­μέ­νου συ­μπλέ­ουν πρό­θυ­μα και ενερ­γη­τι­κά με τους σχε­δια­σμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, επι­χει­ρώ­ντας να επι­βά­λουν τις επι­διώ­ξεις τους στη γει­το­νι­κή χώρα από θέση υπε­ρο­χής. Για αυτό και οι από­ψεις περί «μειο­δο­σί­ας» ή «εθε­λο­δου­λί­ας» της κυ­βέρ­νη­σης, δεν επα­λη­θεύ­ο­νται στην πράξη. Άλ­λω­στε, οι συ­νε­χείς ύμνοι προς τον Κο­τζιά, από όλα τα κα­θε­στω­τι­κά ΜΜΕ, για τους δι­πλω­μα­τι­κούς του τρα­μπου­κι­σμούς, μόνο τυ­χαί­οι δεν είναι.

Η εμπέ­δω­ση της «ομα­λό­τη­τας» στο γει­το­νι­κό κρά­τος, μέσα από την επί­λυ­ση της πο­λυ­ε­τούς διέ­νε­ξης με την Αθήνα, απο­τε­λεί βα­σι­κό πα­ρά­γο­ντα για την έντα­ξη της Δη­μο­κρα­τί­ας της Μα­κε­δο­νί­ας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ (κρί­σι­μο ζή­τη­μα για την ανά­σχε­ση της ρω­σι­κής επιρ­ρο­ής στα Βαλ­κά­νια), όπως έχουν θέσει ως άμεση προ­τε­ραιό­τη­τα Βρυ­ξέλ­λες και Ουά­σινγ­κτον. Πα­ράλ­λη­λα, απο­τε­λεί βα­σι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση και για την απρό­σκο­πτη ανά­πτυ­ξη μιας σει­ράς -εξαι­ρε­τι­κά κερ­δο­φό­ρων- επι­χει­ρη­μα­τι­κών σχε­δί­ων στην ενέρ­γεια, τις με­τα­φο­ρές, το εμπό­ριο, ντό­πιων και διε­θνών κα­πι­τα­λι­στών.

Ο «έντι­μος συμ­βι­βα­σμός» με­τα­ξύ Ελ­λά­δας και Δη­μο­κρα­τί­ας της Μα­κε­δο­νί­ας είναι η βα­σι­κή επι­λο­γή για την ντό­πια κυ­ρί­αρ­χη τάξη, που θέλει να ανα­βαθ­μί­σει τη θέση της, ένα­ντι των άλλων αστι­κών τά­ξε­ων. Έτσι, ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός δια­βλέ­πει τις ευ­και­ρί­ες να απο­κτή­σει ρόλο «το­πο­τη­ρη­τή» του ΝΑΤΟ και πο­λι­τι­κού-οι­κο­νο­μι­κού «ηγε­μό­να» στα Βαλ­κά­νια. Η σχε­τι­κή αρ­θρο­γρα­φία με στόχο την ενί­σχυ­ση της πα­ρα­πά­νω θέσης (ακόμα και από «σκο­πια­νο­φά­γους» του 1992…) και οι πιέ­σεις της πρε­σβεί­ας των ΗΠΑ στον Κυρ. Μη­τσο­τά­κη για «συμ­μόρ­φω­ση προς τας υπο­δεί­ξεις», επι­βε­βαιώ­νουν ότι η υπο-ιμπε­ρια­λι­στι­κή επι­θε­τι­κό­τη­τα του ελ­λη­νι­κού κρά­τους είναι πα­ρού­σα. Πριν λίγες μέρες, ο πρέ­σβης των ΗΠΑ, Τζέ­φρι Πάιατ, χα­ρα­κτή­ρι­σε την Ελ­λά­δα γε­ω­πο­λι­τι­κό «κρίκο», έναν «με­ντε­σέ με­τα­ξύ ΝΑΤΟ, ΕΕ και ευ­ρύ­τε­ρης πε­ριο­χής». Με δια­φο­ρε­τι­κά λόγια, ο Τσί­πρας και τα κυ­βερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη, επα­να­λαμ­βά­νουν την ίδια άποψη, κά­νο­ντας λόγο για «με­τα­τρο­πή της χώρας σε πυ­λώ­να στα­θε­ρό­τη­τας».

Σε αυτή την προ­ο­πτι­κή ευ­θυ­γραμ­μί­ζε­ται σχε­δόν σύσ­σω­μο το μνη­μο­νια­κό πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό, με μπρο­στά­ρη φυ­σι­κά την κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ, που δίνει διαρ­κή δια­πι­στευ­τή­ρια ολό­θερ­μης στή­ρι­ξης και διευ­κό­λυν­σης των επι­διώ­ξε­ων του ελ­λη­νι­κού κε­φα­λαί­ου. Οι Τσί­πρας-Κο­τζιάς-Καμ­μέ­νος ανα­λαμ­βά­νουν «να κά­νουν τη δου­λειά» για λο­γα­ρια­σμό του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ευ­ελ­πι­στώ­ντας σε ανταλ­λάγ­μα­τα στο Αι­γαίο και την Κύπρο («προ­στα­σία» στην εξό­ρυ­ξη υδρο­γο­ναν­θρά­κων) αλλά και στα ίδια τα Δ. Βαλ­κά­νια (να ρυθ­μι­στεί υπέρ των ελ­λη­νι­κών επι­χει­ρή­σε­ων ο αντα­γω­νι­σμός για τον έλεγ­χο των οι­κο­νο­μιών σε Αλ­βα­νία, Δη­μο­κρα­τία της Μα­κε­δο­νί­ας, Σερ­βία, Βουλ­γα­ρία) και μά­λι­στα σε μια στιγ­μή έντο­νης κλι­μά­κω­σης του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού.

Πέρα όμως από τη γε­ω­στρα­τη­γι­κή ση­μα­σία της εν­σω­μά­τω­σης των υπό­λοι­πων βαλ­κα­νι­κών χωρών στο ΝΑΤΟ και την πε­ραι­τέ­ρω διεύ­ρυν­ση της ΕΕ, κό­ντρα στους σχε­δια­σμούς της Ρω­σί­ας (αλλά και της Κίνας), η πα­ράλ­λη­λη οι­κο­νο­μι­κή ση­μα­σία, δεν είναι κα­θό­λου αμε­λη­τέα για όλους τους ισχυ­ρούς «παί­χτες». Πρώτα και κύρια για τους Έλ­λη­νες κα­πι­τα­λι­στές.

Από τους ακρο­δε­ξιούς-εθνι­κι­στές, μέχρι τους κο­σμο­πο­λί­τες και τους κάθε εί­δους «πα­τριώ­τες» του πο­λι­τι­κού φά­σμα­τος, κα­νείς δεν αμ­φι­σβη­τεί την ανά­γκη επι­τυ­χί­ας των σχε­δί­ων του ελ­λη­νι­κού κε­φα­λαί­ου:

α) Στη συμ­με­το­χή στις οδούς με­τα­φο­ράς φυ­σι­κού αε­ρί­ου στα Βαλ­κά­νια και στην ΕΕ με μια σειρά αγω­γούς (ΤΑΡ, IGB, East Med), σε αντι­πα­ρά­θε­ση με τα σχέ­δια με­τα­φο­ράς ρω­σι­κού φυ­σι­κού αε­ρί­ου στην ΕΕ (Turkish Stream, Balkan). Για την ώρα έχει ήδη εκτε­λε­σθεί το με­γα­λύ­τε­ρο τμήμα του (δυ­τι­κών συμ­φε­ρό­ντων) αγω­γού TAP, που θα με­τα­φέ­ρει στην Ευ­ρώ­πη φυ­σι­κό αέριο από το Αζερ­μπαϊ­τζάν μέσω Τουρ­κί­ας – Ελ­λά­δας – Αλ­βα­νί­ας – Αδρια­τι­κής – Ιτα­λί­ας. Το ελ­λη­νι­κό τμήμα του αγω­γού δια­κλα­δώ­νε­ται στη Βουλ­γα­ρία και στη Μα­κε­δο­νία κα­θι­στώ­ντας κε­ντρι­κό ενερ­γεια­κό παί­κτη τη Β. Ελ­λά­δα. Πα­ράλ­λη­λα, Ελ­λά­δα και Βουλ­γα­ρία, που λει­τουρ­γούν πλέον ως στρα­τη­γι­κοί σύμ­μα­χοι, κα­τα­σκευά­ζουν ήδη τον κά­θε­το αγωγό που θα με­τα­φέ­ρει φυ­σι­κό αέριο στη Βουλ­γα­ρία από τον TAP και από την Αλε­ξαν­δρού­πο­λη, όπου μελ­λο­ντι­κά θα κα­τα­λή­γει υγρο­ποι­η­μέ­νο το φυ­σι­κό αέριο των εξο­ρύ­ξε­ων Κύ­πρου – Ισ­ρα­ήλ – Αι­γύ­πτου.

β) Στη με­τα­φο­ρά εμπο­ρευ­μά­των δια­μέ­σου των Βαλ­κα­νί­ων προς την ΕΕ, κυ­ρί­ως της Κίνας, από το λι­μά­νι του Πει­ραιά και της Θεσ­σα­λο­νί­κης, μέσω σι­δη­ρο­δρό­μου και όχι μόνο. Σε αυτό το στόχο εντάσ­σε­ται και η δη­μιουρ­γία πλω­τού δια­δρό­μου με­τα­φο­ράς εμπο­ρευ­μά­των από τον Δού­να­βη, τον Μο­ρά­βα και τον Αξιό με έξοδο στο λι­μά­νι της Θεσ­σα­λο­νί­κης. Πρό­κει­ται για με­γα­λό­πνοο έργο, κι­νε­ζι­κής έμπνευ­σης, που φι­λο­δο­ξεί να φέρει τα προ­ϊ­ό­ντα του ασια­τι­κού γί­γα­ντα πιο κοντά στις αγο­ρές της κε­ντρι­κής και βό­ρειας Ευ­ρώ­πης και εκτι­μά­ται ότι θα κο­στί­σει 17 δισ. δο­λά­ρια. Επί­σης, προ­βλέ­πε­ται κα­τα­σκευή υδρο-ηλε­κτρο­πα­ρα­γω­γι­κών μο­νά­δων κατά μήκος της δια­δρο­μής. Εν­δια­φέ­ρον για συμ­με­το­χή στην κα­τα­σκευή της πλω­τής διώ­ρυ­γας από το Βε­λι­γρά­δι ως τη Θεσ­σα­λο­νί­κη έχουν εκ­φρά­σει επι­χει­ρη­μα­τι­κά σχή­μα­τα από την Κίνα, τις ΗΠΑ, τη Γερ­μα­νία, τη Ρωσία, και βέ­βαια την Ελ­λά­δα.

γ) Την ανά­γκη πε­ρε­ταί­ρω «οι­κο­νο­μι­κής διείσ­δυ­σης» στα Βαλ­κά­νια, μέσω αύ­ξη­σης των επεν­δύ­σε­ων των ελ­λη­νι­κών εται­ριών, που ήδη κα­τέ­χουν δε­σπό­ζου­σα θέση σε μια πε­ριο­χή με φτηνό ερ­γα­τι­κό δυ­να­μι­κό. Η Ελ­λά­δα κα­τα­τάσ­σε­ται στην 3η θέση, με­τα­ξύ των χωρών προ­έ­λευ­σης Άμε­σων Ξένων Επεν­δύ­σε­ων (ΑΞΕ) στη Δη­μο­κρα­τία της Μα­κε­δο­νί­ας, από το 1997, με δρα­στη­ριό­τη­τα κυ­ρί­ως τους κλά­δους των τρα­πε­ζών, των πε­τρε­λαιοει­δών, της με­τα­ποί­η­σης (ιδιαί­τε­ρα της κλω­στο­ϋ­φα­ντουρ­γί­ας), της εξό­ρυ­ξης και των λα­το­μεί­ων, του εμπο­ρί­ου τρο­φί­μων/ποτών και της αγρο­τι­κής πα­ρα­γω­γής. Σή­με­ρα, στη Δη­μο­κρα­τία της Μα­κε­δο­νί­ας δρα­στη­ριο­ποιού­νται πε­ρί­που 200 επι­χει­ρή­σεις ελ­λη­νι­κών συμ­φε­ρό­ντων, εκτι­μά­ται όμως ότι υπάρ­χουν πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρες, καθώς οι επεν­δύ­σεις γί­νο­νται μέσω τρί­των χωρών (π.χ. Λου­ξεμ­βούρ­γο). Στο με­τα­ξύ η ανερ­γία τα τε­λευ­ταία χρό­νια έχει μειω­θεί ελα­φρώς, ωστό­σο πα­ρα­μέ­νει ακόμη σε υψηλά επί­πε­δα γύρω στο 22%. Συγ­χρό­νως οι μι­σθοί πη­γαί­νουν ολο­έ­να προς τα κάτω. Σύμ­φω­να με πρό­σφα­τα στα­τι­στι­κά στοι­χεία ο μέσος μι­σθός κι­νεί­ται στα 350 ευρώ, ωστό­σο ένα με­γά­λο τμήμα των ερ­γα­ζό­με­νων αμεί­βε­ται με ακόμη λι­γό­τε­ρα χρή­μα­τα. Στις βιο­μη­χα­νι­κές ζώνες του Κα­βά­νταρ­τσι και του Άστι­βου οι ερ­γα­ζό­με­νοι σε ξένες επι­χει­ρή­σεις αμεί­βο­νται με 250 ευρώ μη­νιαί­ως.

Μπρο­στά στη δια­δι­κα­σία εμπέ­δω­σης της ευ­ρω­α­τλα­ντι­κής «στα­θε­ρό­τη­τας» και ελέγ­χου στα Δυ­τι­κά Βαλ­κά­νια, που καμία δη­μο­κρα­τία και ει­ρή­νη δε θα φέρει στη γει­το­νιά μας, η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα ενερ­γεί ως μπρά­βος του ΝΑΤΟ και ως «ντί­λερ» των Ελ­λή­νων κα­πι­τα­λι­στών στα με­γά­λα έργα που δρο­μο­λο­γού­νται. Η ακόμα βα­θύ­τε­ρη εμπλο­κή στα σχέ­δια του ιμπε­ρια­λι­σμού και οι «μπίζ­νες» στα Βαλ­κά­νια, μόνο αύ­ξη­ση των εξο­πλι­σμών και πο­λε­μι­κές απει­λές εγκυ­μο­νούν για τον ελ­λη­νι­κό και τους άλ­λους λαούς της πε­ριο­χής.

Με αυτή την επι­θε­τι­κή πο­λι­τι­κή, που κα­θο­δη­γεί το Μα­ξί­μου, δί­νο­ντας έτσι την ευ­και­ρία για να δια­χυ­θεί ευ­κο­λό­τε­ρα το εθνι­κι­στι­κό δη­λη­τή­ριο στην κοι­νω­νία, έχουν να ανα­με­τρη­θούν το μα­ζι­κό κί­νη­μα και οι δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς. Για την ήττα αυτών των επι­κίν­δυ­νων σχε­δί­ων από αντι­κυ­βερ­νη­τι­κή, αντι­μπε­ρια­λι­στι­κή, αντι­πο­λε­μι­κή και -σε τε­λι­κή ανά­λυ­ση- αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή σκο­πιά έχου­με να πα­λέ­ψου­με, πρώτα και κύρια ενά­ντια στη «δική μας» κυ­βέρ­νη­ση και στους «δι­κούς μας» επεν­δυ­τές.

rproject.gr