Ο Γερμανός φίλος μου και κορυφαίος κοινωνιολόγος Ούλριχ Μπεκ μου έλεγε συνέχεια, και στις επιστημονικές συναντήσεις μας και στις φιλικές επαφές μας, ότι τα όντα (ατομικά και κοινωνικά) «μεταμορφώνονται». Και τον ρωτούσα αν αυτό γίνεται όπως συμβαίνει και στη φύση. Και η απάντησή του ήταν η εξής: «Στην κοινωνία και την ιστορία ο ίδιος ο άνθρωπος αποφασίζει για την εξέλιξή του».
Τα λέω όλα αυτά για να κατανοήσουμε ότι το «Πολυτεχνείο» δεν ήταν ένα φυσικό γεγονός, αλλά αντιθέτως ένα πολιτικό «συμβάν» (Μπαντιού). Αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος ο άνθρωπος (δηλαδή οι φοιτητές, οι εργάτες, οι συνδικαλιστές, ολόκληρη τελικά η πολιτική κοινωνία της εποχής) πρωτοστάτησε για να απαλλαγεί η Ελλάδα από τη χούντα και να «μεταμορφωθεί» σε μια σύγχρονη κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Σήμερα, στη δική μας ιστορική συγκυρία (50 χρόνια Πολυτεχνείο) όλοι μας θέτουμε το ερώτημα: Ποια είναι η δημοκρατία στην οποία ζούμε. Είναι βέβαιο πως δεν έχουμε να κάνουμε με τη χούντα του Παπαδόπουλου. Τότε, εκείνη την εποχή της 21ης Απριλίου του έτους 1967 (έχουμε ακόμη και την ημερομηνία ξεχάσει!) το Κοινοβούλιο καταλύθηκε και η χούντα επί επτά χρόνια (1967-1974) άσκησε την πολιτική και την κυβερνητική εξουσία στην «Ερημη Χώρα» της Ελλάδας.
Το «Πολυτεχνείο» είναι η ιδρυτική συνθήκη της μεταπολιτευτικής δημοκρατικής πολιτικής μορφής ζωής στον τόπο μας. Πενήντα χρόνια μετά, επιτέλους, μπορεί να αναγνωριστεί σε θεσμικό επίπεδο ότι συνιστά ως μαθησιακή διαδικασία αντίστασης στον αυταρχισμό την ίδια την απαίτηση για την «απελευθέρωση του ανθρώπου». Δεν χρειάζεται να «κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας»: οι Ελληνες πολίτες «άγονται και φέρονται»(;) και δεν μπορούν να αποφασίζουν και να πράττουν ως «πολίτες»! Εντάσσονται στην τεχνοκρατία της μάζας και αποφασίζουν για όλα τα προβλήματα που τους απασχολούν μέσω των διαδικτυακών επικοινωνιών! Εκλέγουν πρωθυπουργούς και αρχηγούς αξιωματικής αντιπολίτευσης με τη μέθοδο της «ψηφιακής λογικής»! Αυτή η ψηφιακή λογική έχει αντικαταστήσει την αντιπροσωπευτική διαδικασία. Και όταν όλοι μας μιλάμε γι’ αυτό το «μπέρδεμα» δεν μας λαμβάνει κανείς υπόψη.
Υποστηρίζω ότι η ελληνική πολιτική κοινωνία (ως ένα κοινωνικό ον) έφτασε μετά από 50 χρόνια στα ιστορικά όριά της. Εχει ενταχθεί στην παγκόσμια ομοιογενοποίηση και στην εγχώρια τεχνοκρατική λογική της ψευδώνυμης εθνικής κοινότητας. Αυτό που χρειάζεται η ελληνική πολιτική κοινωνία είναι ένα «δεύτερο Πολυτεχνείο». Αυτό το «Πολυτεχνείο» της δικής μας εποχής θα ανασυγκροτήσει οράματα και του έθνους και του κοινωνικού βιόκοσμου. Αλλά προ πάντων θα μας δείξει «πολιτικούς δρόμους» που δεν έχουμε ακόμη ανακαλύψει.
* Καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
efsyn.gr
