Ο Ηρώδης ο Μέγας ήταν ένας φριχτός άνθρωπος. Και βασίλευσε ως τέτοιος, φριχτός. Ηταν Ιδουμαίος, Εδωμίτης, του απόγονου λαού του Ησαύ. Παντρεύτηκε την εγγονή του Υρκανού του Β’, τη Μαριάμμη και τη λάτρεψε παθολογικά. Οι διαβολές μάνας και αδελφής τον έκαναν να την εκτελέσει, από ζήλεια. Και αποτρελάθηκε. Ξεκλήρισε το σόι του, σκότωσε πεθερά και γιους, παντρεύτηκε καμιά δεκαριά φορές.
Κατέ Καζάντη
Η μανιακή εξουσία του, ο παλιοχαρακτήρας του και η ματαιοδοξία εξαιτίας της οποίας επιδιδόταν σε μεγάλα οικοδομικά έργα, τον έκαναν να εξοντώνει στους φόρους τον ιουδαϊκό λαό για τα περιώνυμα «μεγάλα έργα».
Η λατρεία του αυτοκράτορα –ο Ιούλιος Καίσαρας απέδωσε στον εαυτό του τον τίτλο divus, θεός- προσέδωσε στη θρησκεία όλως διόλου πολιτικό χαρακτήρα: ο «σωτήρ του κόσμου», ο αυτοκράτωρ, είναι η κεφαλή της ανθρωπότητας. Η δε λατρεία σ’ αυτόν ήταν η δήλωση νομιμότητας στην κρατική εξουσία.
Αλλά ο λαός της Ιουδαίας στέναζε. Το κοινωνικό ένστικτο ανέμενε λύτρωση από τα πάνω. Το πολιτικό οργάνωνε από τα κάτω ανταρτοπόλεμους. Η δε παλαιοδιαθηκική προφητεία, του Ησαΐα ας πούμε -και όχι μόνο- «ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Εμμανουήλ», έχει ήδη προετοιμάσει το έδαφος μιας μεσσιανικής εν τω κόσμω έλευσης.
Εγεννήθη έτσι Μεσσίας: ο Mashiach, ο κεχρισμένος, ο Χριστός, όπως απέδωσαν τον όρο οι εβδομήκοντα (72) Ιουδαίοι μεταφραστές στα ελληνικά της Παλαιάς Διαθήκης, τον 3ο π.Χ. αι.
Αλλά τούτος ο Μεσσίας ήρθε από τα κάτω. Προλετάριος, καταδιωκόμενος από τα γεννοφάσκια του από τον τρομερό αυτοκράτορα. Μάζεψε γύρω του φτωχούς και ταπεινούς. Και ζηλωτές, παλιούς αντάρτες εναντίον της ρωμαϊκής κυριαρχίας, τον Σίμωνα και τον Ιούδα.
Η επαγγελλόμενη «βασιλεία» του, με αναφορά στον ουρανό, έθιγε τα εγκόσμια.
Η θεωρία του Ναζωραίου υπήρξε η πρώτη θεωρία της ταξικής πάλης, έστω εν σπέρματι: η στηλίτευση του πλούτου και της συσσώρευσης, η κατάταξη των πλουσίων στους αμαρτωλούς, η αμφισβήτηση της έννοιας της ιδιοκτησίας συσπείρωσαν τους κατατρεγμένους, που είδαν στον Ιησού και στους μαθητές του το πρόσωπό τους. Στην κατακεραύνωση του πλούτου, ως προϊόν εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, στην επίκριση των Ιουδαίων νομοδιδασκάλων, ότι «κατεσθίοντες τας οικίας των χήρων», στο πρόταγμα της αλληλεγγύης, «αγαπάν τον πλησίον ως εαυτόν», στην ταύτιση των εχόντων με τους αμαρτωλούς, συμπυκνώνεται η κεντρική ιδέα μιας διδασκαλίας που συμβαίνει όχι θεωρητικά αλλά για ν’ αλλάξει τον υπάρχοντα κόσμο. «Το Μεσσιανικό», λέει ο Ερνστ Μπλοχ, «είναι το κόκκινο, φλεγόμενο μυστικό κάθε επαναστατικού, κάθε απαραμείωτου διαφωτισμού».
Πέτυχε, όμως, ο Ιησούς ο Ναζωραίος; Αλλαξε ο κόσμος με την έλευσή του; Επιασε τόπο το πάθος του; Οι διώξεις, τα μαρτύρια της πρώτης γενιάς των πιστών του; Εγινε κατά τι δικαιότερος ο υπάρχων επί γης κόσμος;
Η απάντηση είναι προφανής. Η μεσσιανική προσδοκία, η οποία γεννιέται από την ιστορική αδυναμία του ανθρώπου να σπάσει τις αλυσίδες του, διαψεύδεται ξανά και ξανά. Είναι η ουτοπία στην οποία δεν φτάνουν οι λαοί. Οι χριστιανοί, στη σύγκρουση με τους αυτοκράτορες, δεν νίκησαν. Τουναντίον, επί της ουσίας ηττήθηκαν, αφού αφομοιώθηκαν στις τάξεις των από πάνω, εγκαταλείποντας τα πληβειακά στρώματα που εκπροσώπησε, εάν και όπως υπήρξε, ο ιστορικός Ιησούς. Εγιναν κράτος, ομοτράπεζοι και συνδιοικητές με τους βαθύπλουτους. Ο επονομαζόμενος άρχοντας της ειρήνης παρέμεινε στις συνειδήσεις ως ο θεός μιας απολίτικης, διόλου αλτρουιστικής, αγάπης, που αδυνατεί να εγκαταστήσει νέα κοινωνία.
Ο Μεσσίας, η γέννηση του οποίου εορτάζεται 25 του Δεκέμβρη -καθιερώθηκε το 354 μ.Χ.- για να συμπίπτει με τα «Σατουρνάλια» των εθνικών, έμεινε στην ιστορία με μυριάδες, σημαντικούς, τρόπους. Ένα όμως δεν κατάφερε: ν’ αλλάξει τις ζωές των «ελάχιστων», εκείνων των λαών που κατέβηκε από τους ουρανούς να εκπροσωπήσει. Και τούτο μοιάζει να μην το έχουν καταλάβει ούτε οι ίδιοι οι λαοί.
https://epohi.gr/articles/messianikes-prosdokies/
Σχόλια (0)