Οι εκλογές της 15ης Μάη 2022 στον Λίβανο είναι πιθανό να έχουν την ταραχώδη και δύσθυμη κατάληξη των προηγούμενων, μεταξύ άλλων, και λόγω του σεχταριστικού πολιτειακού συστήματος που άφησε κληρονομιά στη χώρα η γαλλική αποικιοκρατία.
Σε αυτή τη χώρα όπου τα αξιώματα του (Χριστιανού) προέδρου, του (Σουνίτη) πρωθυπουργού και του (Σιίτη) προέδρου της Βουλής έχουν ρυθμιστεί βάση θρησκευτικής ταυτότητας και όχι στη βάση πολιτικής ατζέντας και αντιπροσωπευτικής επιλογής των πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, μοιάζει, λίγο-πολύ σαν παιχνίδι με σημαδεμένα «χαρτιά» τράπουλας. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, αυτό δείχνει να είναι το μικρότερο από τα μεγάλα προβλήματα αυτής της μικρής, όμορφης χώρας που το όνομά της στα αραβικά θυμίζει το γιαούρτι (لَبَن , λάμπαν), σε ανάμνηση της λευκής, σαν το γιαούρτι, οροσειράς με το όνομα Λίβανος.
Τι θα γίνει λοιπόν στις εκλογές της Κυριακής για την ανάδειξη της νέας 128μελούς βουλής που θα εκλέξει με τη σειρά της τον νέο πρόεδρο του Λιβάνου μιας που η παρατεταμένη θητεία του απερχόμενου Μισέλ Αούν εκπνέει τον Οκτώβριο; Θα λυθούν τα προβλήματα της χρηματοπιστωτικής, πολιτικοκοινωνικής και θεσμικής κρίσης που πλήττει τη χώρα πολύ πριν το μαζικό λαϊκό ξεσηκωμό του φθινοπώρου του 2019 που έμειναν στην ιστορία με τον (μάλλον φιλόδοξο) τίτλο «λιβανέζικη επανάσταση»; Θα ξανακτιστεί καλύτερα η χώρα των ισχυρών αντιθέσεων ανάμεσα στη μεγάλη φτώχεια που ταλανίζει σχεδόν το 70% του λαού και στην άκρατη χλιδή που προστατεύει ως σήμερα από την εύλογη λαϊκή οργή μία μικρή αλλά ισχυρή οικονομική και πολιτική ελίτ, μετά την τεράστια έκρηξη που συγκλόνισε το λιμάνι της Βηρυτού τον Αύγουστο του 2020; Θα τερματιστεί η κρίση που τροφοδοτήθηκε ακόμη περισσότερο εν μέσω των δύο χρόνων πανδημίας; Θα δοθούν νέες απαντήσεις σε παλιά προβλήματα, ή θα γιγαντωθεί περαιτέρω ο φαύλος κύκλος της διαφθοράς, του πολιτικού σεχταρισμού, των ανισοτήτων στο φόντο της επικείμενης (όπως όλα δείχνουν) περιφερειακής ή και διεθνούς επισιτιστικής κρίσης που εκτυλίσσεται στο κάδρο του πολέμου στην Ουκρανία;
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι κατά πάσα πιθανότητα ένα σχεδόν κατηγορηματικό «όχι» καθώς αποδεδειγμένα πλέον το πολιτειακό σύστημα δεν λειτουργεί και κανείς δεν αποφασίζει ούτε καν συμφωνεί στον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να αλλάξει.
Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές και οικονομικές κακοδαιμονίες του Λιβάνου αυτές φαίνεται πως τροφοδοτούνται ανάμεσα στα άλλα και από την περιρρέουσα όξυνση της κρίσης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Σε επίπεδο περιφέρειας, ο κυκεώνας των εξελίξεων στον Λίβανο σχετίζεται, υπό την αρχή των «συγκοινωνούντων δοχείων» με:
- Την γεωπολιτική διελκυστίνδα Ισραήλ-Ιράν.
- Την τεταμένη κατάσταση στην γειτονική Παλαιστίνη που στενάζει από την ισραηλινή κατοχή.
- Την προσπάθεια του Ισραήλ να θεσπίσει σχέσεις με αραβικές χώρες εδραιώνοντας ντε φάκτο την προσάρτηση των παλαιστινιακών εδαφών υπό ένα αδιαμφισβήτητα ρατσιστικό καθεστώς Απαρτχάιντ.
- Τον συνεχιζόμενο (και υπό άλλη μορφή) πόλεμο στη Συρία με την αμερικανική και τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματός της να παίρνει τη μορφή «παγωμένης σύγκρουσης» ή ρουτίνας.
- Τους ανταγωνισμούς μεταξύ σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και σιιτικού Ιράν να παραμένουν ζωντανοί παρά τα παζάρια εκτόνωσης και συμφιλίωσης που έχουν ξεκινήσει από πέρσι.
- Το αμερικανικό «στρίμωγμα» (ή καλύτερα «μάντρωμα») της Ευρώπης με αφορμή την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ώστε να περιοριστεί μακροπρόθεσμα όχι μόνον η σχέση με τη Ρωσία αλλά και με την Κίνα και το φιλόδοξο διεθνές σχέδιό της «Μία Ζώνη-Ένας Δρόμος».
Όμως ακόμη και εάν δεν διαδραματίζονταν στο περιφερειακό κάδρο οι παραπάνω εξελίξεις, και πάλι ο λαός του Λιβάνου δεν είναι εύκολο να γλιτώσει όχι μόνον από τα παράσιτα της πολιτικής και οικονομικής ελίτ που του απομυζούν κάθε δυνατότητα ευημερίας και ανάπτυξης, αλλά και από τα αρπακτικά του ΔΝΤ (βλέπε ΗΠΑ) που έχουν απλώσει τα χέρια τους σε ό,τι περπατά, κολυμπά και πετά στον Λίβανο μέσω ενός ευτελούς δανείου τριών δις. δολαρίων που θα πρέπει να αποπληρωθεί εντός 46 μηνών. Ενός δανείου που θα μπορούσε κάλλιστα να καλύψει με μία τραπεζική επιταγή προς την Κεντρική Τράπεζα της χώρας του ο δισεκατομμυριούχος απερχόμενος πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι ή κάποιος άλλος Λιβανέζος μεγαλοαστός (ανεξαρτήτως εννοείται θρησκευτικής ταυτότητας, αφού ο ασύδοτος πλούτος δεν γνωρίζει τέτοιους μικροαστικούς περιορισμούς).
Δεν είναι λίγοι οι διεθνείς αναλυτές που όταν αναλαμβάνουν να γράψουν για τον Λίβανο, σχεδόν «προσπερνούν» στα ψιλά την κρίσιμη συμφωνία που έχει ήδη κλείσει η ομάδα αξιωματούχων του ΔΝΤ με επικεφαλής τον Ερνέστο Ραμίρες Ρίγκο με τον πρωθυπουργό Μικάτι από τις 7 Απρίλη 2022, όχι βεβαίως από άγνοια, αλλά από σκοπιμότητα.
Στη φάκα του ΔΝΤ
Για να μην έχει, λοιπόν, κανείς αυταπάτες για το τι θα γίνει την «επόμενη μέρα» των εκλογών στον Λίβανο, είναι καλό να επισημανθεί πως ανεξαρτήτως από το ποιος θα σχηματίσει αύριο-μεθαύριο κυβέρνηση, ο επόμενος ή η επόμενη πρωθυπουργός θα κληθεί να συμπράξει με το όπλο του ΔΝΤ στον κρόταφο σχεδιάζοντας τα επόμενα βήματα οικονομικής, κοινωνικής, ενεργειακής πολιτικής στους ακόλουθους πέντε πυλώνες:
- Αναδόμηση του χρηματοπιστωτικού τομέα για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των τραπεζών και της ικανότητάς τους για ανακεφαλαιοποίηση ώστε να επιτύχουν ανάκαμψη.
- Εφαρμογή δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων σε συνδυασμό με προτεινόμενο πρόγραμμα αναδόμησης του εξωτερικού δημόσιου χρέους θα εξασφαλίσουν βιωσιμότητα αποπληρωμής του χρέους και θα δημιουργήσουν χώρο για επενδύσεις σε κοινωνικές δαπάνες, ανοικοδόμηση και υποδομές.
- Μεταρρύθμιση των κρατικών εταιριών, ειδικά εκείνων του τομέα ενέργειας ώστε να παρέχουν υπηρεσίες ποιοτικές χωρίς να απομυζούν κρατικούς πόρους.
- Ενίσχυση της διοίκησης, της καταπολέμησης της διαφθοράς και του ξεπλύματος χρήματος και του συστήματος χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και εκσυγχρονισμού του νομικού πλαισίου λειτουργίας της Κεντρικής Τράπεζας ώστε να προβλέπονται κανονισμοί για απόδοση ευθυνών.
- Θέσπιση ενός αξιόπιστου και διαφανούς νομισματικού και συναλλαγματικού συστήματος.
Ο τρόπος με τον οποίο μέλλει να εφαρμοστούν οι παραπάνω «πυλώνες» μεταρρυθμίσεων θα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Εντούτοις από τώρα έχουν δοθεί ρητές «οδηγίες» για διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ενίσχυση των κρατικών εσόδων με μέτρα που πολύ δύσκολα θα θίξουν τα συμφέροντα της πανίσχυρης οικονομικής και πολιτικής ελίτ που διαφεντεύει τις τύχες του Λιβάνου εδώ και τελευταίες δεκαετίες ρίχνοντας τη χώρα στα βράχια…
Το τι σημαίνει ΔΝΤ άλλωστε το γνωρίσαμε και στην Ελλάδα και ξέρουμε τι σημαίνουν οι συνταγές του: απολύσεις χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, έκρηξη ανεργίας, φθηνότερη και «ευέλικτη» εργατική δύναμη, «κινητικότητα» ή ανάσχεση προσλήψεων στο δημόσιο, δραματική μείωση δαπανών σε υγεία, παιδεία και επιστημονική έρευνα ή τεχνολογικές υποδομές, «σφάξιμο» συντάξεων, περιορισμός εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας και κρατικών εταιριών-φιλέτο σε ντόπια και ξένα μεγάλα συμφέροντα…
Η Χεζμπολάχ
Αυτά για ορισμένα από τα βασικά που αφορούν την «επόμενη μέρα». Υπάρχει βεβαίως και μία άλλη πτυχή εξελίξεων που αφορά την επόμενη μέρα και συνδέεται άμεσα με τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και άπτονται του μεγάλου πολιτικού κεφαλαίου της σιιτικής Χεζμπολάχ, που προβάλλεται ως κίνημα αντίστασης απέναντι στην παλιότερη ισραηλινή κατοχή και την συνεχιζόμενη ισραηλινή επιθετικότητα. Είναι γνωστά τα σχέδια (κυρίως) των ΗΠΑ, του Ισραήλ (αλλά) και της ΕΕ να επιτύχουν την διάλυση της στρατιωτικής πτέρυγας της Χεζμπολάχ που αντιστάθηκε στην επίθεση του Ισραήλ με αξιώσεις στον πόλεμο του 2006 και εμποδίζει την υφαρπαγή μέρους της λιβανέζικης ΑΟΖ από ισραηλινά συμφέροντα που σχετίζονται άμεσα με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Διόλου τυχαία λοιπόν ένα από τα ζητήματα στις προεκλογικές εκστρατείες των κομμάτων ήταν το «τι θα γίνει» με την στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ…
Ο Σαίντ Χασάν Νασράλα, γραμματέας της σιιτικής (πολιτικής και στρατιωτικής) οργάνωσης Χεζμπολάχ που διατηρεί στενές σχέσεις με το Ιράν, σε ένα από τα τελευταία διαγγέλματά του πριν τις εκλογές της Κυριακής,15 Μάη, διεμήνυσε πως «το κίνημα αντίστασης της Χεζμπολάχ είναι ισχυρή δύναμη προστασίας του Λιβάνου» κατακεραυνώνοντας όσους (υπό την παρότρυνση ΗΠΑ και ΕΕ) επιζητούν την διάλυση της ένοπλης πτέρυγας της οργάνωσής του.
«Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις ατυχώς έκαναν κεντρικό ζήτημα της προεκλογικής εκστρατείας τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ και πιέζουν για παράδοση των όπλων της οργάνωσης γιατί θέλουν να πουλήσουν τον Λίβανο στις ΗΠΑ και να υποταχθούν στο Ισραήλ» ανέφερε ο Νασράλα και συνέχισε:
«Οσοι ζητούν τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ ξεχνούν τα επιτεύγματά της όπως η απελευθέρωση των κατεχόμενων λιβανέζικων εδαφών και η απελευθέρωση των κρατουμένων από τις ισραηλινές φυλακές. Τολμά σήμερα το Ισραήλ να βομβαρδίσει οποιαδήποτε περιοχή του Λιβάνου; Εμείς σεβόμαστε τον στρατό. Έχει ικανούς αξιωματικούς και στρατιώτες, αλλά δεν μπορεί να επωμιστεί μόνος του την ευθύνη να αντιμετωπίσει μόνον τον ισραηλινό εχθρό».
Αφού κατηγόρησε τους υποστηρικτές της αποστρατιωτικοποίησης της Χεζμπολάχ πως δεν διαθέτουν κανένα σοβαρό σχέδιο αντιμετώπισης της επιθετικότητας του Ισραήλ, αναρωτήθηκε «ποιοι θα προστατεύσουν τον νότιο Λίβανο εάν η αντίσταση εγκαταλείψει το καθήκον».
Παρόλα αυτά ο Νασράλα εμφανίστηκε έτοιμος να συζητήσει «μία εθνική αμυντική στρατηγική» θεωρώντας πως «αυτό είναι λογικό». Αναφερόμενος στις εκλογές της 15ης Μάη, εξήγησε πως πρόκειται για έναν «πολιτικό πόλεμο» και πως η Χεζμπολάχ θα επιδείξει «πρακτική πολιτικής αντίστασης στις κάλπες».
Κατηγόρησε επίσης τις ΗΠΑ πως πιέζουν να αναγνωρίσει ο Λίβανος το Ισραήλ και να δώσει ιθαγένεια σε εκατομμύρια Παλαιστίνιους και Σύρους πρόσφυγες.
Απηύθυνε δε πλατύ κάλεσμα σε όλους όσοι «θέλουν να υπερασπιστούν τον Λίβανο, να αξιοποιήσουν τα πετρελαϊκά του κοιτάσματα και να προστατεύσουν τα εγχώρια ύδατα να ψηφίσουν για την αντίσταση και τους συμμάχους της», υποστηρίζοντας πως στην λιβανέζικη ΑΟΖ (μέρος της οποίας διεκδικεί το Ισραήλ…) «υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια».
kosmodromio.gr
