«Είναι η οικονομία, ηλίθιε»

Η ιστορία των εκλογών του 2024 αποδείχθηκε εντυπωσιακά απλή.

Σε ένα πο­λι­τι­κό πε­ρι­βάλ­λον όπου το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος θε­ω­ρού­σε ότι η χώρα κι­νεί­ται προς τη λάθος κα­τεύ­θυν­ση και αντι­λαμ­βα­νό­ταν  την κα­τά­στα­ση της οι­κο­νο­μί­ας ως άσχη­μη και όπου η πλειο­ψη­φία ανέ­φε­ρε ότι ο πλη­θω­ρι­σμός της έχει προ­κα­λέ­σει σο­βα­ρές δυ­σχέ­ρειες, οι ψη­φο­φό­ροι απο­φά­σι­σαν να απορ­ρί­ψουν το κυ­βερ­νόν κόμμα, το οποίο εκ­προ­σω­πού­σε η αντι­πρό­ε­δρος Κά­μα­λα Χάρις.

Ο Ντό­ναλντ Τραμπ κέρ­δι­σε τη λαϊκή ψήφο για πρώτη και μο­να­δι­κή φορά και ση­μεί­ω­σε πο­σο­στιαία κέρδη όχι μόνο στις αγρο­τι­κές πε­ριο­χές, αλλά και στα προ­ά­στια, και ακόμα και στα προ­πύρ­για του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος όπως η Νέα Υόρκη και το Σι­κά­γο. Σύμ­φω­να με τα exit polls, η Χάρις τα πήγε κα­λύ­τε­ρα από τον Τζο Μπάι­ντεν το 2020 σε ό,τι αφορά τους πιο εύ­πο­ρους Αμε­ρι­κα­νούς, αλλά ο Τραμπ βελ­τί­ω­σε τις επι­δό­σεις του σε σχέση με όλους τους υπό­λοι­πους.

Λανς Σέλφα, Σάρον Σμιθ | μετάφραση Στέλλα Μούσμουλα |

Ένα από τα κλισέ της αμε­ρι­κα­νι­κής πο­λι­τι­κής είναι το «είναι η οι­κο­νο­μία, ηλί­θιε». Εάν η οι­κο­νο­μία ανα­πτύσ­σε­ται και οι άν­θρω­ποι έχουν δου­λειές και υψη­λό­τε­ρα με­ρο­κά­μα­τα, το κυ­βερ­νόν κόμμα συ­νή­θως επα­νε­κλέ­γε­ται. Εάν η οι­κο­νο­μία δια­γρά­φει πτω­τι­κή πο­ρεία και οι άν­θρω­ποι δυ­σκο­λεύ­ο­νται να τα βγά­λουν πέρα, οι ψη­φο­φό­ροι συ­νή­θως «πε­τά­νε έξω τους αλή­τες» ψη­φί­ζο­ντας το άλλο κόμμα που διεκ­δι­κεί την εξου­σία. Κατά τη με­γα­λύ­τε­ρη διάρ­κεια της δια­κυ­βέρ­νη­σης Μπάι­ντεν, καθώς η ευ­ρύ­τε­ρη οι­κο­νο­μία ανέ­καμ­πτε από τους κρα­δα­σμούς που προ­κά­λε­σε η παν­δη­μία COVID-19, ο Μπάι­ντεν πα­ρέ­με­νε  ένας εξαι­ρε­τι­κά αντι­δη­μο­φι­λής πρό­ε­δρος. Η αντι­δη­μο­φι­λία του Μπάι­ντεν έχει μπερ­δέ­ψει τους συμ­βού­λους του, οι οποί­οι δεν μπο­ρούν να την εξη­γή­σουν σε συν­δυα­σμό με τους «μα­κρο­οι­κο­νο­μι­κούς» δεί­κτες, οι  οποί­οι δεί­χνουν ότι οι ΗΠΑ, είχαν την ισχυ­ρό­τε­ρη ανά­καμ­ψη από τον COVID από όλες τις άλλες αντί­στοι­χες οι­κο­νο­μί­ες.

Ωστό­σο, ο COVID άφησε πίσω του οι­κο­νο­μι­κή ανα­τα­ρα­χή, η οποία συ­μπε­ρι­λαμ­βά­νει τα υψη­λό­τε­ρα πο­σο­στά πλη­θω­ρι­σμού που έχουν βιώ­σει οι Αμε­ρι­κα­νοί τα τε­λευ­ταία 40 χρό­νια -και αυτό φυ­σι­κά απο­τε­λεί επί της ου­σί­ας πε­ρι­κο­πή μι­σθών. Η έκρη­ξη των στρα­τιω­τι­κών δα­πα­νών για την υπο­στή­ρι­ξη των πο­λέ­μων στην Ου­κρα­νία και τη Γάζα επί­σης τρο­φο­δο­τεί τον πλη­θω­ρι­σμό. Ως απο­τέ­λε­σμα, υπό την κυ­βέρ­νη­ση Μπάι­ντεν το βιο­τι­κό επί­πε­δο των Αμε­ρι­κα­νών ερ­γα­ζο­μέ­νων έχει χει­ρο­τε­ρέ­ψει, ενώ η άν­θη­ση του χρη­μα­τι­στη­ρί­ου βο­ή­θη­σε τους πλου­σιό­τε­ρους Αμε­ρι­κα­νούς να ευ­η­με­ρή­σουν.

Σχε­δόν όλες οι κυ­βερ­νή­σεις στην Ευ­ρώ­πη, την Ασία και τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή –με τις πε­ρισ­σό­τε­ρες να αντι­με­τω­πί­ζουν χει­ρό­τε­ρες ανα­τα­ρα­χές και πιο αδύ­να­μες ανα­κάμ­ψεις από τον Covid σε σχέση με τις ΗΠΑ– που οδη­γή­θη­καν σε κάλπη τον τε­λευ­ταίο ένα πε­ρί­που χρόνο, είτε ητ­τή­θη­καν είτε απο­δυ­να­μώ­θη­καν ση­μα­ντι­κά.

Η αντι­κα­τά­στα­ση του Μπάι­ντεν από την Χάρις στα μέσα του κα­λο­και­ριού έδωσε στους Δη­μο­κρα­τι­κούς την ελ­πί­δα ότι θα μπο­ρού­σαν να απο­φύ­γουν αυτήν τη μοίρα, καθώς ο Μπάι­ντεν όδευε σαφώς προς ήττα από τον Τραμπ. Τε­λι­κά η Χάρις δεν κα­τά­φε­ρε να ξε­φύ­γει από το γε­γο­νός ότι, ως εν ενερ­γεία αντι­πρό­ε­δρος, όλα τα αρ­νη­τι­κά του Μπάι­ντεν συν­δέ­ο­νταν και με αυτήν.

Αυτές είναι οι τρί­τες συ­νε­χό­με­νες προ­ε­δρι­κές εκλο­γές όπου χάνει το  κυ­βερ­νόν κόμμα και όπου ο εν ενερ­γεία πρό­ε­δρος έχει πε­ρά­σει το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος της θη­τεί­ας του με πο­σο­στά απο­δο­χής κάτω του 50%. Ίσως αυτό λέει πε­ρισ­σό­τε­ρα για την υπο­βό­σκου­σα δυ­σα­ρέ­σκεια στην αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία από ό,τι για οποια­δή­πο­τε συ­γκε­κρι­μέ­νη υπο­ψη­φιό­τη­τα.

Το προ­ε­κλο­γι­κό εγ­χει­ρί­διο του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος γύ­ρι­σε μπού­με­ρανγκ  –για ακόμα μια φορά

Το 2016, η Χί­λα­ρι Κλί­ντον επέ­δει­ξε την πε­ρι­φρό­νη­σή της για τους -τό­τε- συ­ντρι­πτι­κά λευ­κούς υπο­στη­ρι­κτές του Τραμπ, χα­ρα­κτη­ρί­ζο­ντάς τους «ελε­ει­νούς», αντί να προ­σπα­θή­σει να ανα­γνω­ρί­σει την πηγή του θυμού τους: την κα­τά­φω­ρη ανι­σό­τη­τα του οι­κο­νο­μι­κού στά­τους κβο. Οκτώ χρό­νια αρ­γό­τε­ρα, με την υπο­στή­ρι­ξη προς τον Τραμπ να είναι ενι­σχυ­μέ­νη σε όλες πρα­κτι­κά τις δη­μο­γρα­φι­κές ομά­δες, είναι αδύ­να­το να αγνο­ή­σει κα­νείς την οι­κο­νο­μι­κή απελ­πι­σία που απο­μά­κρυ­νε τους ψη­φο­φό­ρους από τους Δη­μο­κρα­τι­κούς, ενώ ο Μπάι­ντεν συ­νέ­χι­ζε να καυ­χιέ­ται, ότι η οι­κο­νο­μία των ΗΠΑ κατά τη διάρ­κεια της θη­τεί­ας του είναι «η ισχυ­ρό­τε­ρη του κό­σμου».

Αλλά εκεί­νοι που δεν έχουν τα οι­κο­νο­μι­κά μέσα να βγά­λουν λεφτά από την άνοδο του χρη­μα­τι­στη­ρί­ου, ζουν με­ρο­δού­λι με­ρο­φάι, αδυ­να­τώ­ντας να τα βγά­λουν πέρα, ενώ συχνά κά­νουν δύο δου­λειές.

Σε ένα πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα όπου τα δύο με­γά­λα κα­πι­τα­λι­στι­κά κόμ­μα­τα, οι Δη­μο­κρα­τι­κοί και οι Ρε­που­μπλι­κά­νοι, μο­νο­πο­λούν εκ πε­ρι­τρο­πής την εξου­σία –χωρίς ένα πραγ­μα­τι­κό κόμμα της αντι­πο­λί­τευ­σης– ο μόνος τρό­πος για τους ψη­φο­φό­ρους να εκ­φρά­σουν τη δυ­σα­ρέ­σκειά τους για το κόμμα το οποίο βρί­σκε­ται στην εξου­σία είναι να ψη­φί­σουν το άλλο, ως το μι­κρό­τε­ρο κακό.

Επι­πλέ­ον, από την εποχή που βρέ­θη­κε ο Μπιλ Κλί­ντον στο Λευκό Οίκο, οι Δη­μο­κρα­τι­κοί έχουν ενα­γκα­λι­στεί τις ίδιες νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές τις οποί­ες υπο­στη­ρί­ζουν οι Ρε­που­μπλι­κά­νοι, απλά με κάπως λι­γό­τε­ρο προ­φα­νή εν­θου­σια­σμό. Από την εποχή του Ρό­ναλντ Ρί­γκαν οι Ρε­που­μπλι­κά­νοι εξα­πο­λύ­ουν μύ­δρους κατά των λε­γό­με­νων «απα­τε­ώ­νων της κοι­νω­νι­κής πρό­νοιας» αλλά ο Κλί­ντον ήταν ο πρό­ε­δρος ο οποί­ος πραγ­μα­τι­κά τερ­μά­τι­σε την «κοι­νω­νι­κή πρό­νοια όπως την ξέ­ρα­με» στη δε­κα­ε­τία του 1990, στέλ­νο­ντας εκα­τομ­μύ­ρια φτω­χούς αν­θρώ­πους σε ένα κα­θο­δι­κό σπι­ράλ  φτώ­χειας η οποία αυ­ξά­νε­ται μέχρι σή­με­ρα.

Τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες, οι Δη­μο­κρα­τι­κοί επι­διώ­κουν συ­νει­δη­τά να κερ­δί­σουν τις ψή­φους των πολύ μορ­φω­μέ­νων και των πλου­σί­ων, ενώ από την άλλη δια­βρώ­νε­ται στα­θε­ρά η υπο­στή­ρι­ξη που έχει το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα στην πα­ρα­δο­σια­κή του εκλο­γι­κή βάση, στην ερ­γα­τι­κή τάξη και στον μαύρο πλη­θυ­σμό.

Αυτό το μο­τί­βο έχει γίνει ακόμη πιο ακραίο μετά την ήττα της κα­μπά­νιας της Χί­λα­ρι Κλί­ντον για την προ­ε­δρία. Ωστό­σο, αυτοί που κι­νούν τα νή­μα­τα του κόμ­μα­τος δεν έκα­ναν τί­πο­τα για να αλ­λά­ξουν αυτή την κα­τα­στρο­φι­κή στρα­τη­γι­κή στα χρό­νια που ακο­λού­θη­σαν. Έδω­σαν το χρί­σμα του υπο­ψη­φί­ου για το 2024 στον Τζο Μπάι­ντεν, ακόμη και ενώ οι δια­νοη­τι­κές του ικα­νό­τη­τες εξα­σθε­νού­σαν ρα­γδαία. Στη συ­νέ­χεια, αφού τε­λι­κά τον ξε­φορ­τώ­θη­καν, αρ­νή­θη­καν να διε­ξά­γουν ένα ανοι­χτό συ­νέ­δριο του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος τον Αύ­γου­στο –απο­φεύ­γο­ντας ακόμα και μια επί­φα­ση δη­μο­κρα­τί­ας στο εσω­τε­ρι­κό του κόμ­μα­τός τους.

Τώρα θε­ρί­ζουν ό,τι έσπει­ραν. Και ο μι­σαλ­λό­δο­ξος, ψυ­χι­κά αστα­θής,  κα­τα­δι­κα­σμέ­νος για κα­κουρ­γή­μα­τα Ντό­ναλντ Τραμπ επι­στρέ­φει στον Λευκό Οίκο, με μια σα­ρω­τι­κή νίκη μέσα στο Σώμα των Εκλε­κτό­ρων, ενώ οι Ρε­που­μπλι­κά­νοι ανέ­κτη­σαν τον έλεγ­χο της Γε­ρου­σί­ας και μάλ­λον θα  δια­τη­ρή­σουν και τον έλεγ­χο της Βου­λής, όπου η κα­τα­μέ­τρη­ση των ψήφων συ­νε­χί­ζε­ται.

Μια πιο προ­σε­κτι­κή ματιά στα δη­μο­γρα­φι­κά στοι­χεία των εκλο­γών του 2024 θα έπρε­πε να δια­λύ­σει τον μύθο ότι η πλειο­ψη­φία του πλη­θυ­σμού των ΗΠΑ απο­τε­λεί­ται από αδιόρ­θω­τους ρα­τσι­στές και μι­σο­γύ­νη­δες, οι οποί­οι πι­στεύ­ουν όλα τα ψέ­μα­τα του Τραμπ –όπως ότι οι με­τα­νά­στες από την Αϊτή τρώνε κα­τοι­κί­διες γάτες ή ότι ο στρα­τός πρέ­πει να μα­ντρώ­σει τους με­τα­νά­στες και να τους απε­λά­σει μα­ζι­κά.

Υπάρ­χουν ήδη κά­ποιες ανεκ­δο­το­λο­γι­κές εν­δεί­ξεις, σύμ­φω­να με τις οποί­ες αρ­κε­τοί ψη­φο­φό­ροι του Τραμπ δεν πι­στεύ­ουν πραγ­μα­τι­κά τους πιο εξω­φρε­νι­κούς ισχυ­ρι­σμούς του ή δεν πε­ρι­μέ­νουν ότι θα υλο­ποι­ή­σει τις πιο δρα­κό­ντειες προ­ε­κλο­γι­κές υπο­σχέ­σεις του.

Όπως ανέ­φε­ραν για πα­ρά­δειγ­μα οι New York Times τον Οκτώ­βριο:

«Μια από τις πιο ιδιό­μορ­φες πτυ­χές της πο­λι­τι­κής απή­χη­σης του Τραμπ είναι η εξής: Πολ­λοί άν­θρω­ποι είναι πρό­θυ­μοι να τον ψη­φί­σουν επει­δή απλά δεν πι­στεύ­ουν ότι θα κάνει πολλά από τα πράγ­μα­τα που λέει ότι θα κάνει.

Ο πρώην πρό­ε­δρος έχει πει ότι θα με­τα­τρέ­ψει το υπουρ­γείο Δι­καιο­σύ­νης σε όπλο για να φυ­λα­κί­σει τους πο­λι­τι­κούς του αντι­πά­λους. Έχει πει ότι θα εκ­κα­θα­ρί­σει το κρά­τος από όσους δεν του είναι αφο­σιω­μέ­νοι και ότι δύ­σκο­λα θα προ­σλά­βει οποιον­δή­πο­τε πα­ρα­δέ­χε­ται ότι οι εκλο­γές του 2020 δεν ήταν απο­τέ­λε­σμα νο­θεί­ας. Έχει προ­τεί­νει “μια πραγ­μα­τι­κά βίαιη μέρα” κατά την οποία οι αστυ­νο­μι­κοί θα μπο­ρούν να γί­νουν “εξαι­ρε­τι­κά σκλη­ροί” με ατι­μω­ρη­σία. Έχει υπο­σχε­θεί μα­ζι­κές απε­λά­σεις και προ­έ­βλε­ψε ότι θα αυτή θα είναι “μια αι­μα­τη­ρή υπό­θε­ση”. Και ενώ πολ­λοί από τους υπο­στη­ρι­κτές του εν­θου­σιά­ζο­νται με τέ­τοιες κου­βέ­ντες, υπάρ­χουν και αρ­κε­τοί άλλοι που θε­ω­ρούν ότι όλα αυτά είναι απλώς κομ­μά­τι μια με­γά­λης πα­ρά­στα­σης».

Όπως είπε στους Times ένας Ρε­που­μπλι­κά­νος δη­μο­σκό­πος, «ο κό­σμος νο­μί­ζει ότι λέει πράγ­μα­τα για εφέ, ότι κο­μπά­ζει, ως ένα μέρος της πα­ρά­στα­σης που δίνει. Δεν πι­στεύ­ουν ότι [όσα λέει] πρό­κει­ται πραγ­μα­τι­κά να συμ­βούν». Μόνο ο χρό­νος θα δεί­ξει αν αυτή η υπό­θε­ση είναι σωστή ή σε ποιο βαθμό.

Μέχρι να κα­τα­με­τρη­θούν πλή­ρως οι ψήφοι σε ολό­κλη­ρη τη χώρα, τα πε­ρισ­σό­τε­ρα από τα δια­θέ­σι­μα στοι­χεία βα­σί­ζο­νται στα exit polls, συ­νε­πώς πρέ­πει να αντι­με­τω­πί­ζο­νται ως απλές εκτι­μή­σεις. Έχο­ντας πει αυτό, τα exit polls έδει­ξαν ότι σχε­δόν ένας στους πέντε ψη­φο­φό­ρους του Τραμπ ήταν έγ­χρω­μος -μια ση­μα­ντι­κή αλ­λα­γή σε σχέση με το 2016. Ο Τραμπ κέρ­δι­σε το 26% των ψήφων των Λα­τί­νων, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νου ενός αριθ­μού κυ­ρί­ως συ­νο­ρια­κών κο­μη­τειών στο νότιο Τέξας. Τα πο­σο­στιαία κέρδη του με­τα­ξύ των Μαύ­ρων ψη­φο­φό­ρων ήταν λι­γό­τε­ρο εντυ­πω­σια­κά, αλλά εντού­τοις κέρ­δι­σε πε­ρί­που 13-16% της μαύ­ρης ψήφου (σε σύ­γκρι­ση με μο­νο­ψή­φια πο­σο­στά κατά τις προη­γού­με­νες εκλο­γές) και το 21-24% των Μαύ­ρων αν­δρών συ­γκε­κρι­μέ­να, σύμ­φω­να με το Politico.

Παρά την κρίση στα ανα­πα­ρα­γω­γι­κά δι­καιώ­μα­τα, ως απο­τέ­λε­σμα των απα­γο­ρεύ­σε­ων των αμ­βλώ­σε­ων, το προ­βά­δι­σμα της Χάρις στις γυ­ναί­κες ψη­φο­φό­ρους ήταν μόλις 8%, το μι­κρό­τε­ρο από το 2004. Σε αρ­κε­τές Πο­λι­τεί­ες στις οποί­ες έγι­ναν δη­μο­ψη­φί­σμα­τα όπου κέρ­δι­σε το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση, ο Τραμπ πα­ρό­λα αυτά κα­τά­φε­ρε να κερ­δί­σει. Το Μι­ζού­ρι πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται σε αυτές, όπου οι ψη­φο­φό­ροι ανέ­τρε­ψαν την απα­γό­ρευ­ση των αμ­βλώ­σε­ων αλλά η πλειο­ψη­φία ψή­φι­σε υπέρ του Τραμπ.

Η άνευ όρων υπο­στή­ρι­ξη του Μπάι­ντεν στον γε­νο­κτο­νι­κό πό­λε­μο του Ισ­ρα­ήλ στη Γάζα κό­στι­σε στην Χάρις του­λά­χι­στον κά­ποιες ψή­φους από τους Άρα­βες, τους Μου­σουλ­μά­νους και τους φι­λο­πα­λαι­στι­νί­ους ψη­φο­φό­ρους, αν και πάλι δεν υπάρ­χουν ακόμη δια­θέ­σι­μα στα­τι­στι­κά στοι­χεία σε πα­νε­θνι­κό επί­πε­δο. Αλλά ο Τραμπ κέρ­δι­σε την αρα­βι­κής πλειο­ψη­φί­ας πόλη Ντί­αρ­μπορν στο Μί­σι­γκαν, όπου πολ­λές δη­μο­σκο­πή­σεις είχαν ήδη δεί­ξει ότι οι ψη­φο­φό­ροι στρά­φη­καν ενα­ντί­ον του Μπάι­ντεν και στη συ­νέ­χεια ενα­ντί­ον της Χάρις εξαι­τί­ας της υπο­στή­ρι­ξής τους στις ισ­ραη­λι­νές θη­ριω­δί­ες στην Πα­λαι­στί­νη και τον Λί­βα­νο. Η Χάρις κέρ­δι­σε μόνο το 36% των ψήφων του Ντί­αρ­μπορν, σε σύ­γκρι­ση με το 68% του Μπάι­ντεν το 2020. Φαί­νε­ται τώρα ότι, ενώ κά­ποιοι ψή­φι­σαν τον Τραμπ, ένα επι­βλη­τι­κό 18% ψή­φι­σε τη Τζιλ Στάιν του Πρά­σι­νου κόμ­μα­τος κατά την πιο πρό­σφα­τη κα­τα­μέ­τρη­ση, σε σύ­γκρι­ση με το λι­γό­τε­ρο από 1% που πήραν οι Πρά­σι­νοι σε ολό­κλη­ρη την Πο­λι­τεία του Μί­σι­γκαν.

Ωστό­σο, η Χάρις είχε αξιο­ση­μεί­ω­τα κέρδη στους ψη­φο­φό­ρους που βγά­ζουν  100.000 δο­λά­ρια το χρόνο ή πα­ρα­πά­νω, σε μια τάση που δεί­χνει να απο­τε­λεί  μια μα­κρο­πρό­θε­σμη πο­λι­τι­κή ανα­διά­τα­ξη,  αν και ο Τραμπ δια­τη­ρεί την υπο­στή­ρι­ξη των υπερ-πλού­σιων δι­σε­κα­τομ­μυ­ριού­χων.

Η συμ­βου­λή του Μπέρ­νι

Όπως ήταν ανα­με­νό­με­νο, ο γε­ρου­σια­στής του Βερ­μόντ Μπέρ­νι Σά­ντερς δεν πε­ρί­με­νε παρά μία μέρα πριν δια­τυ­πώ­σει μια οξεία κρι­τι­κή κατά της προ­ε­κλο­γι­κής εκ­στρα­τεί­ας της Χάρις. «Δεν θα έπρε­πε να απο­τε­λεί έκ­πλη­ξη το γε­γο­νός ότι ένα Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα που έχει εγκα­τα­λεί­ψει τους αν­θρώ­πους της ερ­γα­τι­κής τάξης θα δια­πί­στω­νε ότι η ερ­γα­τι­κή τάξη το έχει εγκα­τα­λεί­ψει κι αυτή», ανέ­φε­ρε η δή­λω­ση του Σά­ντερς. «Τα με­γά­λα οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα και οι κα­λο­πλη­ρω­μέ­νοι σύμ­βου­λοι που ελέγ­χουν το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα θα βγά­λουν κα­νέ­να χρή­σι­μο συ­μπέ­ρα­σμα από αυτή την κα­τα­στρο­φι­κή εκ­στρα­τεία; …Μάλ­λον όχι».

Η κρι­τι­κή του Σά­ντερς ισχύ­ει (ει­δι­κά το ση­μείο «Μάλ­λον όχι»), αλλά είναι δύ­σκο­λο να την πάρει κα­νείς τοις με­τρη­τοίς. Άλ­λω­στε ο Σά­ντερς και άλλοι «προ­ο­δευ­τι­κοί» υπο­στη­ρι­κτές του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος, όπως η βου­λευ­τής Αλε­ξά­ντρια Οκά­σιο-Κορ­τέζ (AOC), «τα έδω­σαν όλα» -πρώ­τα υπέρ του Τζο Μπάι­ντεν και έπει­τα σε όλη τη διάρ­κεια της σύ­ντο­μης εκ­στρα­τεί­ας της Χάρις. Και οι δυο τους πε­ριό­δευ­σαν προ­ε­κλο­γι­κά για να υπο­στη­ρί­ξουν την Χάρις σε όλες τις αμ­φίρ­ρο­πες Πο­λι­τεί­ες. Η Χάρις έδωσε στον Σά­ντερς και την AOC προ­νο­μια­κό χρόνο ομι­λί­ας στο Εθνι­κό Συ­νέ­δριο των Δη­μο­κρα­τι­κών (τη στιγ­μή που αρ­νή­θη­κε να επι­τρέ­ψει να πάρει το λόγο έστω και ένας φι­λο­πα­λαι­στί­νιος ομι­λη­τής). Αυτές οι ομι­λί­ες τους στό­χευαν να εγ­γυ­η­θούν τα καλά δια­πι­στευ­τή­ρια της Χάρις μέσα στην προ­ο­δευ­τι­κή βάση των Δη­μο­κρα­τι­κών. Και τώρα ο Σά­ντερς μας λέει ότι η προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία της Χάρις ήταν κα­τα­δι­κα­σμέ­νη από την αρχή;

Σί­γου­ρα ο Σά­ντερς έχει δίκιο όταν επι­κρί­νει τους Δη­μο­κρα­τι­κούς ως ένα κόμμα του κα­τε­στη­μέ­νου. Αλλά θα πρέ­πει επί­σης να θυ­μό­μα­στε ότι ο Σά­ντερς και η AOC ήταν από τους τε­λευ­ταί­ους υπε­ρα­σπι­στές του Μπάι­ντεν, μέχρι που η ηγε­σία και οι δω­ρη­τές των Δη­μο­κρα­τι­κών τον πέ­τα­ξαν εκτός κούρ­σας. Το πρό­γραμ­μα της Χάρις για την «οι­κο­νο­μία των ευ­και­ριών» έδινε  έμ­φα­ση στην επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα, με με­ρι­κές θολές ανα­φο­ρές στη μεί­ω­ση του κό­στους της υγειο­νο­μι­κής πε­ρί­θαλ­ψης, της στέ­γα­σης και του κα­λα­θιού του σού­περ­μαρ­κετ. Ακόμη και η φαι­νο­με­νι­κά «με­γά­λη» πρό­τα­σή της να επε­κτα­θεί το πρό­γραμ­μα Medicare για να κα­λύ­πτει και την κατ’ οίκον φρο­ντί­δα των ηλι­κιω­μέ­νων και των ΑΜΕΑ ήταν απλά ένα «ση­μείο» στις ομι­λί­ες της. Επι­πλέ­ον, θα απο­τε­λού­σε μόνο μια στα­γό­να στον ωκε­α­νό όσων χρειά­ζε­ται να γί­νουν προ­κει­μέ­νου να διορ­θω­θεί το βα­σι­σμέ­νο στο κέρ­δος  σύ­στη­μα υγειο­νο­μι­κής πε­ρί­θαλ­ψης στις ΗΠΑ, που το κα­θι­στά απρό­σι­το σε πολλά εκα­τομ­μύ­ρια αν­θρώ­πους.

Θα μπο­ρού­σε η Χάρις να νι­κή­σει τον Τραμπ αν είχε κα­τέ­βει με το πρό­γραμ­μα του Σά­ντερς; Είναι αμ­φί­βο­λο. Είναι δύ­σκο­λο να κα­τέ­βεις ως «αντάρ­τι­κη» υπο­ψη­φιό­τη­τα όταν είσαι εν ενερ­γεία αντι­πρό­ε­δρος σε μια αντι­δη­μο­φι­λή κυ­βέρ­νη­ση. Αλλά ούτε καν προ­σπά­θη­σε να το κάνει αυτό.

Η Χάρις και η AOC ορ­γά­νω­σαν συ­γκε­ντρώ­σεις με ηγε­τι­κά συν­δι­κα­λι­στι­κά στε­λέ­χη  όπως ο πρό­ε­δρος του UAW (Ενω­μέ­νοι Ερ­γά­τες Αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νί­ας, United Auto Workers) Σον Φέιν. Διά­φο­ρα ηγε­τι­κά στε­λέ­χη συν­δι­κά­των επι­κα­λέ­στη­καν την πα­ρου­σία του Μπάι­ντεν στην απερ­για­κή φρου­ρά του UAW, τα [Rp: φι­λι­κά προς το συν­δι­κα­λι­σμό] πρό­σω­πα που διό­ρι­σε στο Εθνι­κό Συμ­βού­λιο Ερ­γα­σια­κών Σχέ­σε­ων και την πρό­βλε­ψη για δη­μιουρ­γία «καλών θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας με συν­δι­κα­λι­στι­κή κά­λυ­ψη» στο πλαί­σιο των επεν­δύ­σε­ων στις υπο­δο­μές, ως από­δει­ξη ότι ο Μπάι­ντεν (και μάλ­λον και η Χάρις, ως διά­δο­χός του) ήταν ο πιο υπο­στη­ρι­κτι­κός στα συν­δι­κά­τα πρό­ε­δρος μιας ολό­κλη­ρης γε­νιάς.

Όμως τα νοι­κο­κυ­ριά που πε­ρι­λαμ­βά­νουν μέλος συν­δι­κά­του έδω­σαν μόνο ένα μικρό προ­βά­δι­σμα στους Δη­μο­κρα­τι­κούς, με μόνο το 53% των μελών αυτών των  νοι­κο­κυ­ριών να  ψη­φί­ζουν Δη­μο­κρα­τι­κούς, σε σύ­γκρι­ση με το 58% το 2012. Και όταν η συν­δι­κα­λι­στι­κή πυ­κνό­τη­τα στο ερ­γα­τι­κό δυ­να­μι­κό είναι μόνο 10% πε­ρί­που -και μόλις 6% στον ιδιω­τι­κό το­μέα- ακόμη και αυτή η φι­λι­κή στα συν­δι­κά­τα θε­μα­το­λο­γία δεν βρί­σκει απή­χη­ση στην ευ­ρύ­τε­ρη ερ­γα­τι­κή τάξη.

Σε μια πε­ρί­ο­δο που το πο­σο­στό της κοι­νής γνώ­μης που εκ­φρά­ζε­ται θε­τι­κά για το συν­δι­κα­λι­σμό είναι το υψη­λό­τε­ρο στην ιστο­ρία, ίσως οι συν­δι­κα­λι­στι­κές ηγε­σί­ες θα έπρε­πε να δα­πα­νή­σουν πε­ρισ­σό­τε­ρο χρόνο και χρήμα στο να βοη­θή­σουν τους ερ­γα­ζό­με­νους να ορ­γα­νω­θούν σε σω­μα­τεία από το να ρί­χνουν εκα­τομ­μύ­ρια δο­λά­ρια στις προ­ε­κλο­γι­κές εκ­στρα­τεί­ες των Δη­μο­κρα­τι­κών.

Ποιος κέρ­δι­σε την συμ­με­το­χή;

Θα πε­ρά­σουν εβδο­μά­δες μέχρι να έχου­με την ακρι­βή ει­κό­να όλων των ψήφων που ρί­χτη­καν στις εκλο­γές του 2024. Αυτό που είναι ήδη δε­δο­μέ­νο είναι ότι για πρώτη φορά ο Τραμπ κέρ­δι­σε τις πε­ρισ­σό­τε­ρες ψή­φους. Είναι ο πρώ­τος Ρε­που­μπλι­κά­νος που κερ­δί­ζει την λαϊκή ψήφο σε προ­ε­δρι­κές εκλο­γές μετά τον Τζορτζ Μπους το 2004.

Μέχρι και τις 7 Νο­εμ­βρί­ου, ο Τραμπ είχε συ­γκε­ντρώ­σει πε­ρί­που 72,7 εκα­τομ­μύ­ρια ψή­φους και η Χάρις 68,1 [Rp: στις 21 Νο­έμ­βρη, ο Τραμπ είχε 76, 7 εκατ. ψή­φους και η Χάρις 74,2]. Ο εξει­δι­κευ­μέ­νος εκλο­γο­λό­γος Μάικλ Μα­κντό­ναλντ εκτι­μά ότι η συμ­με­το­χή θα ανέλ­θει τε­λι­κά πε­ρί­που στο 64,5% του πλη­θυ­σμού που βρί­σκε­ται σε ηλι­κία ψήφου, σε σύ­γκρι­ση με λίγο λι­γό­τε­ρο από 66% το 2020. Αυτό αντι­προ­σω­πεύ­ει ελα­φρά πτώση από την συμ­με­το­χή του 2020, η οποία ήταν η υψη­λό­τε­ρη από το 1900. Έτσι, η εκλο­γι­κή προ­σέ­λευ­ση του 2024 φαί­νε­ται να είναι με­τα­ξύ των υψη­λό­τε­ρων σε πε­ρισ­σό­τε­ρο από έναν αιώνα.

Τα exit poll δεί­χνουν ότι ο Τραμπ κέρ­δι­σε το 56% όσων ψή­φι­ζαν για πρώτη φορά (8% του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος). Το 6% όσων είχαν ψη­φί­σει Μπάι­ντεν το 2020, με­τα­πή­δη­σε στον Τραμπ το 2024, ενώ συ­γκρι­τι­κά, το 4% των ψη­φο­φό­ρων του Τραμπ στρά­φη­κε προς την Χάρις. Πα­ρό­λη την προ­σπά­θεια που κα­τέ­βα­λε η Χάρις να δε­λε­ά­σει τους Ρε­που­μπλι­κά­νους να μπουν υπό τη σκέπη των Δη­μο­κρα­τι­κών, αυτή δεν έκανε καμία ση­μα­ντι­κή δια­φο­ρά.

Σε σύ­γκρι­ση με το 2020, όταν ο Μπάι­ντεν κέρ­δι­σε 81 εκα­τομ­μύ­ρια ψή­φους και ο Τραμπ πε­ρί­που 74 εκα­τομ­μύ­ρια, τόσο οι Δη­μο­κρα­τι­κοί όσο οι Ρε­που­μπλι­κά­νοι δεί­χνουν ότι θα συ­γκε­ντρώ­σουν λι­γό­τε­ρες ψή­φους, αν και ο Τραμπ μπο­ρεί να πιά­σει το σκορ του 2020. Αλλά η πτώση του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος είναι πάνω από 10 εκα­τομ­μύ­ρια. [Rp: 2 βδο­μά­δες μετά, ο Τραμπ έπια­σε και βελ­τιώ­νει κατά 2 εκα­τομ­μύ­ρια το «σκορ» του 2020, ενώ η Χάρις πα­ρα­μέ­νει 7 εκα­τομ­μύ­ρια πίσω από τον Μπάι­ντεν το 2020].

Πού πήγαν λοι­πόν οι ψη­φο­φό­ροι των Δη­μο­κρα­τι­κών του 2020; Ένας μι­κρός αριθ­μός με­τα­κι­νή­θη­κε προς τον Τραμπ, αλλά φαί­νε­ται ότι οι πε­ρισ­σό­τε­ροι από αυ­τούς έκα­τσαν σπίτι. Στο Ντι­τρόιτ και τη Φι­λα­δέλ­φεια, δύο πό­λεις που απο­τε­λούν τα ισχυ­ρά προ­πύρ­για του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος στις αμ­φίρ­ρο­πες Πο­λι­τεί­ες του Μί­σι­γκαν και της Πεν­συλ­βά­νια, η προ­σέ­λευ­ση των πα­ρα­δο­σια­κών ψη­φο­φό­ρων των Δη­μο­κρα­τι­κών στις κάλ­πες ήταν μι­κρό­τε­ρη από αυτή που απαι­τού­νταν για να νι­κή­σουν. Μετά από όλον τον απο­θε­ω­τι­κό θό­ρυ­βο για τη «μη­χα­νή» που έστη­σε η Χάρις με «πόρ­τα-πόρ­τα» απεύ­θυν­ση για να ενι­σχύ­σει την συμ­με­το­χή του κό­σμου στις κάλ­πες, η Χάρις τε­λι­κά κέρ­δι­σε λι­γό­τε­ρες ψή­φους από το Ντι­τρόιτ από ό,τι η  απο­κρου­στι­κή κα­μπά­νια της Χί­λα­ρι Κλί­ντον το 2016.

Μια απο­κα­λυ­πτι­κή πε­ρι­γρα­φή του γιατί συ­νέ­βη αυτό στο Ντι­τρόιτ προ­ήλ­θε από έναν εθε­λο­ντή της προ­ε­κλο­γι­κής κα­μπά­νιας της Χάρις:

«Με αιφ­νι­δί­α­σε ο με­γά­λος αριθ­μός των αν­θρώ­πων που μας είπαν ότι είχαν ήδη ψη­φί­σει, κάτι που βα­σι­κά μας επέ­τρε­ψε να στρέ­ψου­με πε­ρισ­σό­τε­ρο την προ­σο­χή μας σε όσους δεν το είχαν κάνει. Υπάρ­χουν κά­ποιοι ψη­φο­φό­ροι που είναι κυ­νι­κοί και δυ­σα­ρε­στη­μέ­νοι με τα πάντα, (που λένε) ότι ποτέ τί­πο­τα δεν αλ­λά­ζει. Θα μπο­ρού­σα­τε να γρά­ψε­τε 20 δια­φο­ρε­τι­κά άρθρα σχε­τι­κά με το ποιο ζή­τη­μα απα­σχο­λεί πε­ρισ­σό­τε­ρο τους ψη­φο­φό­ρους στο Μί­σι­γκαν και όλα θα έλε­γαν την αλή­θεια».

Χάρις, η υπο­ψή­φια του «Ρε­που­μπλι­κα­νι­σμού λάιτ»

Όπως ήταν ανα­με­νό­με­νο, τα κα­θε­στω­τι­κά μέσα ενη­μέ­ρω­σης έβγα­λαν όλα τα λάθος συ­μπε­ρά­σμα­τα από τα απο­τε­λέ­σμα­τα των εκλο­γών του 2024. Οι New York Times  για πα­ρά­δειγ­μα, κα­τη­γό­ρη­σαν τους προ­ο­δευ­τι­κούς, υπο­στη­ρί­ζο­ντας τα εξής:

«Το κόμμα πρέ­πει επί­σης να εξε­τά­σει πολύ σο­βα­ρά γιατί έχασε τις εκλο­γές… Κα­θυ­στέ­ρη­σαν πάρα πολύ μέχρι να ανα­γνω­ρί­σουν ότι ένα με­γά­λο μέρος του προ­ο­δευ­τι­κού προ­γράμ­μα­τός τους απο­ξε­νώ­νει τους ψη­φο­φό­ρους, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων με­ρι­κών από τους πιο πι­στούς υπο­στη­ρι­κτές του κόμ­μα­τός τους. Οι Δη­μο­κρα­τι­κοί εδώ και τρεις εκλο­γι­κές ανα­με­τρή­σεις δυ­σκο­λεύ­ο­νται να κα­τα­λή­ξουν σε ένα πει­στι­κό μή­νυ­μα που να έχει απή­χη­ση στους Αμε­ρι­κα­νούς και των δύο κομ­μά­των οι οποί­οι έχουν χάσει την πίστη τους στο σύ­στη­μα -το οποίο ώθησε τους σκε­πτι­κι­στές ψη­φο­φό­ρους προς την προ­σω­πι­κό­τη­τα η οποία τά­ρα­ζε πιο εμ­φα­νώς τα νερά, πα­ρό­λο που μια με­γά­λη πλειο­ψη­φία των Αμε­ρι­κα­νών ανα­γνω­ρί­ζει τα σο­βα­ρά ελατ­τώ­μα­τά της».

Αλλά όπως πα­ρα­τή­ρη­σε εύ­στο­χα το «Fairness and Accuracy in Reporting» (FAIR) [Rp: «Δι­καιο­σύ­νη και Ακρί­βεια στο Ρε­πορ­τάζ», ένα «πα­ρα­τη­ρη­τή­ριο» των με­γά­λων ΜΜΕ],

«η Κα­μά­λα Χάρις δεν έκανε κα­μπά­νια ως προ­ο­δευ­τι­κή, ούτε με όρους οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, ούτε με όρους πο­λι­τι­κής ταυ­το­τή­των. Αλλά για τα με­γά­λα επι­χει­ρη­μα­τι­κά μέσα ενη­μέ­ρω­σης που σε με­γά­λο βαθμό ενί­σχυαν, αντί να αντι­πα­λεύ­ουν, τη βα­σι­σμέ­νη στο φόβο ρη­το­ρι­κή του Τραμπ για τους με­τα­νά­στες, τα τρανς άτομα και το έγκλη­μα, το να κα­τη­γο­ρούν την Αρι­στε­ρά είναι απεί­ρως πιο ελ­κυ­στι­κό από το να ανα­γνω­ρί­σουν τη δική τους ενοχή».

Η Χάρις επέ­λε­ξε να φλερ­τά­ρει τους Ρε­που­μπλι­κά­νους και όχι τους προ­ο­δευ­τι­κούς, στην πο­ρεία προς τις κάλ­πες. Κάπως έτσι αντι­στρά­φη­καν τα πα­ρα­δο­σια­κά εκλο­γι­κά τε­λε­τουρ­γι­κά προ­σέλ­κυ­σης συ­γκε­κρι­μέ­νων ψήφων, με την Δη­μο­κρα­τι­κή Χάρις να κάνει τε­με­νά­δες στους Ρε­που­μπλι­κά­νους ψη­φο­φό­ρους και τον Ρε­που­μπλι­κά­νο Τραμπ να επι­ζη­τά (αυτός κάπως πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά) συ­γκε­κρι­μέ­να την ψήφο των Λα­τί­νων.

Η υπο­στή­ρι­ξη της Χάρις στα ανα­πα­ρα­γω­γι­κά δι­καιώ­μα­τα και στην υπέρ­βα­ση των έμ­φυ­λων πε­ριο­ρι­σμών («γυά­λι­νο τα­βά­νι») που αντι­με­τω­πί­ζουν οι γυ­ναί­κες, πέ­ρα­σε σε δεύ­τε­ρη μοίρα προ­κει­μέ­νου να βρει κοινό έδα­φος με τους Ρε­που­μπλι­κά­νους ψη­φο­φό­ρους στα κοι­νω­νι­κά ζη­τή­μα­τα.

Αντί να επι­κε­ντρω­θεί σε αυτά που τη δια­χώ­ρι­ζαν από τον Τραμπ, η Χάρις διε­ξή­γα­γε μια προ­ε­κλο­γι­κή εκ­στρα­τεία «Ρε­που­μπλι­κα­νι­σμού λάιτ», δί­νο­ντας έμ­φα­ση σε όσα είχε κοινά με τους Ρε­που­μπλι­κά­νους: την αντί­θε­σή της στη με­τα­νά­στευ­ση και την υπο­στή­ρι­ξή της στην κα­τα­στο­λή στα νότια σύ­νο­ρα. Την επι­βε­βαί­ω­ση της ακλό­νη­της υπο­στή­ρι­ξής της στη γε­νο­κτο­νία που διε­ξά­γει το Ισ­ρα­ήλ στην Πα­λαι­στί­νη. Το κα­μά­ρι με το οποίο δια­φή­μι­ζε ότι δια­θέ­τει ένα πι­στό­λι Glock για να προ­σελ­κύ­σει τους υπο­στη­ρι­κτές της οπλο­κα­το­χής.

Η Ρε­που­μπλι­κα­νή πρώην βου­λευ­τής Λιζ Τσέι­νι συμ­με­τεί­χε στις προ­ε­κλο­γι­κές πε­ριο­δεί­ες της Χάρις. Ο πα­τέ­ρας της, ο εγκλη­μα­τί­ας πο­λέ­μου και νε­ο­συ­ντη­ρη­τι­κός Ντικ Τσέι­νι, δια­τυ­μπά­νι­ζε πα­νη­γυ­ρι­κά την υπο­στή­ρι­ξή του στη Χάρις.

Αλλά μέσα σε όλη αυτή την εκλο­γι­κή ανα­μέ­τρη­ση, δεν έγινε σαφές τι πραγ­μα­τι­κά υπο­στή­ρι­ζε και αντι­προ­σώ­πευε η Χάρις. Νω­ρί­τε­ρα στην κα­ριέ­ρα της, ως πε­ρι­φε­ρεια­κή ει­σαγ­γε­λέ­ας και στη συ­νέ­χεια ως γε­νι­κή ει­σαγ­γε­λέ­ας της Κα­λι­φόρ­νια, δεν υπήρ­ξε ούτε συ­νε­πώς δεξιά, ούτε αρι­στε­ρή. Με­τα­μορ­φώ­θη­κε σε πε­ρή­φα­νη προ­ο­δευ­τι­κή όταν έθεσε υπο­ψη­φιό­τη­τα για το χρί­σμα των Δη­μο­κρα­τι­κών στις προ­κρι­μα­τι­κές εκλο­γές του 2019. Φέτος, θέ­το­ντας υπο­ψη­φιό­τη­τα για πρό­ε­δρος μετά την απο­χώ­ρη­ση του Μπάι­ντεν, φαί­νε­ται ότι ήθελε να εμ­φα­νι­στεί ως πιο συ­ντη­ρη­τι­κή. Έτσι, εγκα­τέ­λει­ψε τις θέ­σεις που είχε το 2019, όπως η προ­ο­δευ­τι­κή αντί­θε­σή της στην εξό­ρυ­ξη πε­τρε­λαί­ου με τη χρήση της τε­χνι­κής fracking και η υπο­στή­ρι­ξή της στην ασφα­λι­στι­κή-υγειο­νο­μι­κή κά­λυ­ψη όλου του πλη­θυ­σμού, αλλά χωρίς να πα­ρα­δε­χτεί δη­μό­σια ότι είχε αλ­λά­ξει γνώμη σε αυτά τα κο­ρυ­φαία ζη­τή­μα­τα. Δεν απο­τε­λεί ιδιαί­τε­ρη έκ­πλη­ξη το γε­γο­νός ότι πολ­λοί ψη­φο­φό­ροι απέρ­ρι­ψαν αυτήν την ανει­λι­κρι­νή υπο­ψή­φια, η οποία εκ­προ­σω­πού­σε την εν ενερ­γεία κυ­βέρ­νη­ση Μπάι­ντεν και προ­τί­μη­σαν τον θρασύ δι­σε­κα­τομ­μυ­ριού­χο, ο οποί­ος έχει απο­δεί­ξει ότι είναι πρό­θυ­μος του­λά­χι­στον να ανα­τα­ρά­ξει τα πράγ­μα­τα, είτε προς το κα­λύ­τε­ρο είτε προς το χει­ρό­τε­ρο.

Αυτές είναι οι ατυ­χείς επι­λο­γές που υπο­χρε­ώ­θη­καν να κά­νουν ψη­φο­φό­ροι που λα­χτα­ρούν μια αλ­λα­γή μέσα από το δι­κομ­μα­τι­κό μο­νο­πώ­λιο που πα­γι­δεύ­ει το αμε­ρι­κα­νι­κό εκλο­γι­κό σώμα σε μια μέγ­γε­νη.

Ένα θυ­μω­μέ­νο εκλο­γι­κό σώμα, χωρίς βιώ­σι­μη αρι­στε­ρή εναλ­λα­κτι­κή λύση, στρέ­φε­ται προς τα δεξιά

Η αμε­ρι­κα­νι­κή Αρι­στε­ρά έχει υπάρ­ξει πάρα πολύ αδύ­να­μη ώστε να έχει εκλο­γι­κό αντί­κτυ­πο τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες –μια τάση η οποία επι­δει­νώ­θη­κε τα τε­λευ­ταία λίγα χρό­νια. Η άνο­δος των Δη­μο­κρα­τών Σο­σια­λι­στών της Αμε­ρι­κής (DSA) άντλη­σε έμπνευ­ση από τις εκλο­γι­κές επι­τυ­χί­ες του ανε­ξάρ­τη­του σο­σια­λι­στή Μπέρ­νι Σά­ντερς το 2016 και το 2020. Αλλά και στις δύο πε­ρι­πτώ­σεις, ο Σά­ντερς συ­ναί­νε­σε με τους ισχυ­ρούς πο­λι­τι­κούς πα­ρά­γο­ντες του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος και τε­λι­κά στή­ρι­ξε τους υπο­ψη­φί­ους που επέ­λε­ξαν, πρώτα τη Χί­λα­ρι Κλί­ντον και στη συ­νέ­χεια τον Μπάι­ντεν. Και, όπως προ­α­να­φέρ­θη­κε, ο Σά­ντερς έκανε εν­θου­σιώ­δη προ­ε­κλο­γι­κή κα­μπά­νια υπέρ του Μπάι­ντεν και στη συ­νέ­χεια υπέρ της Χάρις.

Δεν απο­τε­λεί έκ­πλη­ξη το γε­γο­νός ότι η ανά­πτυ­ξη των DSA –πα­ρό­τι ακόμα απο­τε­λούν μια πολύ μικρή ορ­γά­νω­ση με πε­ρι­θω­ρια­κή μόνο επιρ­ροή στην αμε­ρι­κα­νι­κή πο­λι­τι­κή σκηνή– συ­νέ­πε­σε με τον απο­δε­κα­τι­σμό του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους της επα­να­στα­τι­κής αρι­στε­ράς, η οποία ήδη βρι­σκό­ταν σε πα­ρακ­μή από τις προη­γού­με­νες δε­κα­ε­τί­ες. Ο κο­ντό­φθαλ­μος στό­χος να απο­κτή­σει η Αρι­στε­ρά ευ­ρύ­τε­ρη πο­λι­τι­κή επιρ­ροή μέσω του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος αναμ­φί­βο­λα έπαι­ξε ρόλο στην ενί­σχυ­ση αυτής της εξέ­λι­ξης, αλλά δεν απέ­τρε­ψε τε­λι­κά την συ­νο­λι­κή επι­δεί­νω­ση της κα­τά­στα­σης για όλη την Αρι­στε­ρά. Ο Σά­ντερς και η υπο­στή­ρι­ξη της AOC στον Μπάι­ντεν και την Χάρις το απο­τυ­πώ­νουν αυτό πα­ρα­στα­τι­κά.

Αν μη τι άλλο, οι DSA επι­τά­χυ­ναν τη μεί­ω­ση της επιρ­ρο­ής της Αρι­στε­ράς με την δυ­σα­νά­λο­γη επι­κέ­ντρω­σή τους στις εκλο­γές αντί να δώ­σουν προ­τε­ραιό­τη­τα στην οι­κο­δό­μη­ση κι­νη­μά­των βάσης, τα οποία μπο­ρούν να επη­ρε­ά­ζουν τις πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις έξω από το γή­πε­δο των εκλο­γών. Υπάρ­χει βά­σι­μος λόγος που το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα πα­ρα­δο­σια­κά θε­ω­ρεί­ται από την επα­να­στα­τι­κή αρι­στε­ρά στις ΗΠΑ ως «το νε­κρο­τα­φείο των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των».

Αυτό το επι­χεί­ρη­μα μπο­ρεί εύ­κο­λα να απο­δει­χθεί με τον αρ­νη­τι­κό τρόπο, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας ως βα­σι­κό πα­ρά­δειγ­μα την εξάρ­τη­ση των ορ­γα­νώ­σε­ων για το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση από τους πο­λι­τι­κούς του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος.

Τα κι­νή­μα­τα για το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση και για την απε­λευ­θέ­ρω­ση των γυ­ναι­κών κα­τέ­κτη­σαν το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση όταν το Ανώ­τα­το Δι­κα­στή­ριο των ΗΠΑ εξέ­δω­σε την από­φα­ση Roe v. Wade το 1973. Το πέ­τυ­χαν μέσα από τη δράση κι­νη­μα­τι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων βάσης, ενώ στο Λευκό Οίκο βρι­σκό­ταν ο πο­λέ­μιος των αμ­βλώ­σε­ων Ρί­τσαρντ Νίξον.

Αλλά στις δε­κα­ε­τί­ες που ακο­λού­θη­σαν, οι ορ­γα­νώ­σεις υπέρ της επι­λο­γής στη­ρί­χθη­καν στους Δη­μο­κρα­τι­κούς πο­λι­τι­κούς για να προ­στα­τεύ­ουν αυτοί το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση, και εδώ και δύο δε­κα­ε­τί­ες δεν έχουν ορ­γα­νω­θεί με­γά­λες κι­νη­το­ποι­ή­σεις για αυτό το ζή­τη­μα. Όμως οι Δη­μο­κρα­τι­κοί, ως το Κόμμα του Συμ­βι­βα­σμού, επέ­τρε­ψαν να δια­βρώ­νε­ται το δι­καί­ω­μα στην άμ­βλω­ση και τε­λι­κά να ανα­τρα­πεί το 2022. Από τότε κα­νέ­νας από αυ­τούς τους πο­λι­τι­κούς δεν έχει επι­διώ­ξει την ανοι­κο­δό­μη­ση ενός ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας κι­νή­μα­τος υπέρ του δι­καιώ­μα­τος στην άμ­βλω­ση για να αλ­λά­ξει το ση­με­ρι­νό στά­τους κβο, πα­ρό­λο που αυτό έχει προ­κα­λέ­σει μια κρίση ανα­πα­ρα­γω­γι­κών δι­καιω­μά­των η οποία οδη­γεί γυ­ναί­κες στο θά­να­το.

Η μόνη λύση που έχουν να προ­σφέ­ρουν οι New York Times -και το φι­λε­λεύ­θε­ρο κα­τε­στη­μέ­νο- είναι η ανα­μο­νή μέχρι τους επό­με­νους εκλο­γι­κούς κύ­κλους:

«Όσοι υπο­στή­ρι­ξαν τον κ. Τραμπ σε αυτές τις εκλο­γές θα πρέ­πει να πα­ρα­κο­λου­θή­σουν στενά τον τρόπο με τον οποίο προ­ε­δρεύ­ει για να δουν αν αυτός ται­ριά­ζει με τις ελ­πί­δες και τις προσ­δο­κί­ες τους και αν αυτός δεν ται­ριά­ζει, θα πρέ­πει να γνω­στο­ποι­ή­σουν την απο­γο­ή­τευ­σή τους και να ψη­φί­σουν στις εν­διά­με­σες εκλο­γές του 2026 και στις προ­ε­δρι­κές του 2028 για να ξα­να­βά­λουν τη χώρα στο δρόμο της».

Αλλά αυτό απέ­χει πολύ από το να είναι λύση. Οι εκλο­γές από μόνες τους συ­νή­θως δεν κα­θο­ρί­ζουν αυτές τον εκά­στο­τε συ­σχε­τι­σμό πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών δυ­νά­με­ων. Κα­νο­νι­κά αντα­να­κλούν τον υπαρ­κτό συ­σχε­τι­σμό δυ­νά­με­ων  –αν και με­ρι­κές φορές μπο­ρούν να ενι­σχύ­ουν τις μεν ή να απο­δυ­να­μώ­σουν τις δε– και συ­νε­πώς μπο­ρούν να επη­ρε­α­στούν από κι­νή­μα­τα έξω από το πεδίο των εκλο­γών.

Σή­με­ρα στις ΗΠΑ, ο συ­σχε­τι­σμός δυ­νά­με­ων βα­ραί­νει απο­φα­σι­στι­κά υπέρ της Δε­ξιάς, επει­δή η Αρι­στε­ρά είναι τόσο αδύ­να­μη. «Η φύση απε­χθά­νε­ται το κενό», όπως λέει και η γνω­στή ρήση. Όταν οι Δη­μο­κρα­τι­κοί πα­πα­γα­λί­ζουν τις θέ­σεις των Ρε­που­μπλι­κά­νων οι οποί­οι στρέ­φο­νται δεξιά και η Αρι­στε­ρά ακο­λου­θεί τους Δη­μο­κρα­τι­κούς επι­διώ­κο­ντας εκλο­γι­κές νίκες, οι ψη­φο­φό­ροι δεν ακούν καμία αρι­στε­ρή εναλ­λα­κτι­κή άποψη. Έτσι, επι­κρα­τεί η Δεξιά.

Αυτή είναι η κα­τά­στα­ση που αντι­με­τω­πί­ζου­με σή­με­ρα. Είναι εύ­κο­λο να γί­νουν οι με­τα­νά­στες οι απο­διο­πο­μπαί­οι τρά­γοι για τα προ­βλή­μα­τα της κοι­νω­νί­ας, όταν δεν υπάρ­χει αρι­στε­ρή ερ­μη­νεία για την πτώση των μι­σθών και τον υψηλό πλη­θω­ρι­σμό: η πο­λι­τι­κή του διαί­ρει και βα­σί­λευε των κα­πι­τα­λι­στών.

Η μόνη δυ­να­τό­τη­τα αλ­λα­γής του συ­σχε­τι­σμού δυ­νά­με­ων είναι μέσω του αγώνα -και της ορ­γά­νω­σης- από τα κάτω. Απο­κτή­σα­με μια μικρή ει­κό­να του τι μπο­ρεί να ση­μαί­νει ένας τέ­τοιος αγώ­νας πέ­ρυ­σι, όταν οι Ενω­μέ­νοι Ερ­γά­τες Αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νί­ας (UAW) ορ­γά­νω­σαν απερ­γία ενα­ντί­ον των Τριών Με­γά­λων αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νιών και κέρ­δι­σαν. Απο­κτή­σα­με άλλη μια μικρή ει­κό­να την πε­ρα­σμέ­νη άνοι­ξη, όταν φι­λο­πα­λαι­στί­νιοι δια­δη­λω­τές έστη­σαν κα­τα­σκη­νώ­σεις στις πα­νε­πι­στη­μιου­πό­λεις σε όλες τις ΗΠΑ.

Αλλά για την αλ­λα­γή του συ­σχε­τι­σμού των τα­ξι­κών δυ­νά­με­ων, είναι ανα­γκαία προ­ϋ­πό­θε­ση μια πολύ πιο ση­μα­ντι­κή άνο­δος της τα­ξι­κής πάλης και των αγώ­νων από τα κάτω. Μέχρι να συμ­βεί αυτό, οι πλου­σιό­τε­ροι θα συ­νε­χί­σουν να απο­λαμ­βά­νουν την καλή τους τύχη. Το στά­τους κβο θα συ­νε­χί­σει να επι­κρα­τεί, ανε­ξάρ­τη­τα από το ποιον ψη­φί­σα­με ή δεν ψη­φί­σα­με. Και ο Τραμπ θα ανα­λά­βει κα­θή­κο­ντα το Γε­νά­ρη, με συ­νέ­πειες που κα­νείς δεν μπο­ρεί αυτήν τη στιγ­μή να προ­βλέ­ψει.

https://rproject.gr/article/einai-i-oikonomia-ilithie