Μεγάλη νικήτρια των βουλευτικών εκλογών η Κεντροδεξιά, αλλά η ελπίδα για το αύριο βρίσκεται στα μικρά κόμματα.
Οι βουλευτικές εκλογές της 17ης Μαρτίου στην Ολλανδία υπήρξαν, αδιαμφισβήτητα, ένας θρίαμβος για την κεντροδεξιά της χώρας και τον τελευταίο, χρονικά, κυβερνητικό συνασπισμό γύρω από τον πρωθυπουργό, Μαρκ Ρούτε. Οι Λαϊκοί, το κόμμα που έχει αρχηγό και μόνιμα προτεινόμενο πρωθυπουργό, τον 53χρονο ιστορικό και μάνατζερ, αύξησαν και το ποσοστό τους και τις βουλευτικές του έδρες σε σχέση με το 2017 (23%, 34-37 έδρες), επειδή κεφαλαιοποίησαν τη σταθερότητα που υποσχέθηκαν μέσα στη διπλή καταιγίδα, της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης εξαιτίας της πανδημίας της Covid-19.
Γιάννης Νικολόπουλος
Το συγκριτικό πλεονέκτημα του Ρούτε δεν είναι απλώς η διαχειριστική του υπερεπάρκεια που έχει δοκιμαστεί τα τελευταία έντεκα χρόνια που είναι πρωθυπουργός αλλεπάλληλων κυβερνήσεων συνεργασίας, αλλά η σύγκριση με τους αντιπάλους του, ειδικά τον “πολύ” Γκερτ Βίλντερς που πλασαρίστηκε ως η μεγάλη εναλλακτική πρώτα όταν ήταν πολιτικός των Λαϊκών και κατόπιν ως αρχηγός της ισλαμοφοβικής ακροδεξιάς. Το ολλανδικό πολιτικό προσωπικό βρίθει μετριοτήτων ή χείριστων επιλογών. Ο Ρούτε φαντάζει “όαση” πολιτικής ευθύνης και ικανοτήτων μέσα σε μία “έρημο” λαοπλάνων, ανίκανων και επικοινωνιακά αυτοκτονικών πολιτικών, τους οποίους κατά τα άλλα το πάλαι ποτέ διπολικό σύστημα κεντροδεξιάς και σοσιαλδημοκρατίας έχει αναδείξει στο προσκήνιο.
Το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό και ισλαμοφοβικό “Κόμμα της Ελευθερίας” του Βίλντερς έχασε τόσο σε ψήφους όσο και σε έδρες (παίρνει 17, με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα και κατατάσσεται τρίτο), καθώς οι ψηφοφόροι του διασκορπίστηκαν μέσα στο φάσμα της υπόλοιπης ολλανδικής ακροδεξιάς. Ο ίδιος ο Βίλντερς φρόντισε να δώσει την τελευταία μεγάλη ώθηση στους “Δημοκράτες του 66” (D66) που κατετάγησαν ανέλπιστα δεύτεροι (μεταξύ 24 και 26 βουλευτών θα κυμανθεί η ομάδα τους), όταν επιτέθηκε με οξύ σεξιστικό και αντιμεταναστευτικό μένος στην ηγέτιδα τους, Ζίγκριτ Κάαχ για τα ανοίγματα της προς τις αγορές ισλαμικών χωρών, όπως το Ιράν και η Αίγυπτος, στο τελευταίο debate των πολιτικών αρχηγών, το βράδυ της Τρίτης, 16 Μαρτίου. Είναι δεδομένο πως την επόμενη μέρα, οι περισσότεροι αναποφάσιστοι των εκλογών, κυρίως γυναίκες, προσήλθαν στις κάλπες και έριξαν D66 δαγκωτό σε μια έμπρακτη κίνηση αποδοκιμασίας της ακροδεξιάς.
Οι D66 εμφανίστηκαν από το πανευρωπαϊκό πολιτικό μάρκετινγκ και το διεθνές ειδησεογραφικό καρτέλ επικοινωνίας ως τάχα “κεντροαριστεροί εταίροι του Ρούτε”, αν και οι ίδιοι, παλιοί πολιτικά κεντρώοι φιλελεύθεροι και εσχάτως οικονομικά ακραίοι νεοφιλελεύθεροι, θα γελούσαν με μια τέτοια κατάταξη. Η 59χρονη Κάαχ ως υπουργός Εμπορίου και Επιχειρηματικής Ανάπτυξης στις κυβερνήσεις Ρούτε από το 2017 και μετά είναι μια ακραιφνώς ταγμένη στον νεοφιλελευθερισμό πολιτικός που έχει ως πρότυπο της, την Άνγκελα Μέρκελ χωρίς να κρύβει και τις αντίστοιχες φιλοδοξίες της για μια μελλοντική ανάρρηση ακόμη και στην πρωθυπουργία της Ολλανδίας. Το τελικό πλασάρισμα των D66 στη δεύτερη θέση ήταν ο απόλυτος αιφνιδιασμός των εκλογών, που κρίθηκε στις ψήφους της τελευταίας στιγμής των αναποφάσιστων και στην αίσθηση ειλικρίνειας που αποπνέει η Κάαχ, όταν υπόσχεται ταχεία απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου η ολλανδική οικονομία να ανασυνταχθεί μετά την υγειονομική και οικονομική κρίση της Covid-19 με προτεραιότητα την πράσινη ανάπτυξη, πρόγραμμα που οι D66 δεν κρύβουν πως έχουν λεηλατήσει και οικειοποιηθεί με τις ανάλογες προσαρμογές από τους “Πράσινους Αριστερούς”.
Η ολλανδική ακροδεξιά βρέθηκε στο σύνολο της σε μια κατάσταση τόσο-όσο μεταξύ των συγκοινωνούντων δοχείων της. Το νεοναζιστικό “Φόρουμ για τη Δημοκρατία” του Τιερί Μποντέ επιβεβαίωσε την άνοδο του, αποσπώντας επτά βουλευτικές έδρες, αλλά ως απόρροια της υποχώρησης του “Κόμματος της Ελευθερίας” και επομένως ο ρυθμιστικός του ρόλος στα κοινοβουλευτικά πράγματα δεν θα είναι ευτυχώς εκείνος που προοιωνιζόταν η προεκλογική περίοδος. Σημαντική έκπληξη η είσοδος των ευρωσκεπτικιστών διασπαστών του Φόρουμ, του κόμματος JA21, με τέσσερις βουλευτές, καθώς ο αρχηγός τους, ο πενηντάχρονος δημοσιογράφος και επικοινωνιολόγος Γιοστ Έντερμανς αυτοδιαφημίζεται ως απλός “λαϊκός άνθρωπος” με “δικαιολογημένες” ανησυχίες για την Ευρώπη, τη μετανάστευση και το ευρώ, κρατώντας όμως αποστάσεις από νεοναζιστικές ομάδες και αντιϊσλαμιστικές κραυγές, όπως αυτές καθορίζουν την ατζέντα στο “Φόρουμ για τη Δημοκρατία” και το “Κόμμα της Ελευθερίας” αντίστοιχα.
Η ολλανδική κεντροαριστερά καταποντίστηκε σε ιστορικά χαμηλά, για το σύνολο των κομμάτων που υποτίθεται ότι έως προχθές εξέφραζαν τους Ολλανδούς (κεντρο)αριστερούς πολίτες. Οι “Πράσινοι Αριστεροί” και το (πάλαι ποτέ αριστερίστικο) Σοσιαλιστικό Κόμμα έχασαν σχεδόν τη μισή κοινοβουλευτική τους δύναμη (από 14 σε επτά και από 14, σε οκτώ βουλευτές αντίστοιχα). Το Εργατικό Κόμμα των σοσιαλδημοκρατών έμεινε ακριβώς στις ίδιες επιδόσεις, με εννιά βουλευτές, απορροφώντας μόνο τους κραδασμούς από το σκάνδαλο παράνομης επιστροφής των οικογενειακών επιδομάτων. Η πολιτική και επικοινωνιακή επιλογή των αριστερών να στραφούν στον μεσαίο χώρο α λα ολλανδικά, δεν τους έχει δικαιώσει, αντίθετα, όπως έχει συμβεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει διαλύσει τις γειώσεις τους με την εργατική και υπαλληλική τάξη της χώρας. Ειδικά η ηγέτιδα του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Λίλιαν Μαράινισσεν δεν έκρυψε μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα την απογοήτευση και τη “μελαγχολία” της επειδή, “οι ψηφοφόροι μας γύρισαν τόσο επιδεικτικά την πλάτη”. Σημαντική μερίδα των κεντροαριστερών ψηφοφόρων προτίμησε το νεοσύστατο κόμμα Volt που αποσπά τρεις βουλευτικές έδρες και προασπίζεται τον φεντεραλιστικό σοσιαλισμό σε μια Ενωμένη Ευρώπη, όπως υποστηρίζουν τα μέλη του, αν και ως προς τη σημερινή δομή της Ε.Ε., κατατάσσονται στους “ευρωσκεπτικιστές”.
Εντυπωσιακή εμφάνιση και πρώτη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση με τουλάχιστον μία βουλευτική έδρα, κόντρα και στις δημοσκοπήσεις, για το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, BIJ1 στο οποίο ηγείται η πενηντάχρονη παλιά δημοσιογράφος και τηλεπαρουσιάστρια, Σιλβάνα Σίμονς. Με εξαιρετικά προοδευτικές και ριζοσπαστικές αντιλήψεις για τους μετανάστες, τους εργάτες, τη νέα γενιά, τις γυναίκες, την κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη στην Ολλανδία, το BIJ1 ωρίμασε μέσα στις διαδηλώσεις που έγιναν τον τελευταίο χρόνο στις Κάτω Χώρες με εκκίνηση την αλληλεγγύη προς τους Αφροαμερικανούς του Black Lives Matter και συνέχεια στις διαμαρτυρίες για την απαγόρευση της κυκλοφορίας ως μέτρο αντιμετώπισης της πανδημίας. Είναι μια αξιοπρόσεκτη νέα και αριστερή ελπίδα στα ερείπια της ενσωματωμένης κεντροαριστεράς του μεσαίου χώρου.
Θυελλώδης και η πρώτη εκλογική μάχη (και νίκη για τα μέτρα τους) για το νεοσύστατο κόμμα διαμαρτυρίας των Ολλανδών επιχειρηματιών της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, το BBB, που με ηγέτιδα την Καταλίνε φαν ντερ Πλας αποσπά “με το καλημέρα σας” τουλάχιστον μια βουλευτική έδρα. Ιδιόμορφο κράμα αγροτικής μαχητικότητας με ρίζες στους Γάλλους συνδικαλιστές γεωργούς ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και τις πολυεθνικές, το BBB θεωρεί καταστροφική την αγροτική πολιτική της Ε,Ε, και της Χάγης ενώ έχει οξύτατα παράπονα και για την ελλιπή, όπως υποστηρίζει, προστασία των ολλανδικών αγροτικών προϊόντων από τη συμφωνία για το Brexit. Σημαντική μερίδα αγροτών στις ανατολικές περιφέρειες των Κάτω Χωρών που είχαν ψηφίσει το 2017 κόμματα της Ακροδεξιάς, συντάχθηκαν με το ΒΒΒ.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα και ενώ υπολείπεται η καταμέτρηση των σφραγισμένων επιστολικών ψήφων, που δεν αναμένεται να αλλάξουν ουσιαστικά το αποτέλεσμα, το Λαϊκό Κόμμα, οι D66 και οι Χριστιανοδημοκράτες, που συμμετείχαν έως σήμερα σε όλες τις κυβερνήσεις από το 2017 και μετά, πιθανότατα μαζί με ένα ακόμη κόμμα, της προτεσταντικής Χριστιανικής Ένωσης μπορούν να σχηματίσουν την επόμενη κεντροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού που θα βασίζεται σε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία 77 ή 79 βουλευτών.
kosmodromio.gr/
