Μόλις 23,6% των μελών της νέας Βουλής είναι γυναίκες, αν και έχουμε μπροστά μας τις νέες εκλογές της 25ης Ιουνίου και δεν ξέρουμε πώς θα κυμανθούν τα ποσοστά των κομμάτων και πόσες γυναίκες θα μπουν ή θα βγουν στην και από τη Βουλή ανάλογα με τις διαφορές των αποτελεσμάτων σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της 21ης Μαΐου. Πάντως η Ελλάδα είχε 21,6% γυναίκες στην προηγούμενη Βουλή, του 2019, και ήταν στην 106η θέση της παγκόσμιας κατάταξης για τη συμμετοχή των γυναικών στα εθνικά κοινοβούλια.
Παρότι στα ψηφοδέλτια υπήρχαν πάνω από 40% (άλλωστε αυτή είναι και η απαραίτητη ποσόστωση που επιβάλλει ο νόμος), για ακόμα μία φορά οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται. Εκλέχθηκαν 11 περισσότερες βουλεύτριες σε σχέση με το 2019.
Σίσσυ Βωβού*
«Το Συμβούλιο της Ευρώπης θεωρεί ως “κατώφλι ισότητας” μια αναλογία εκπροσώπησης σε θέσεις λήψης αποφάσεων 40/60. Η Ελλάδα δεν καλύπτει ούτε την κρίσιμη μάζα του 30%. Αυτό σηματοδοτεί ένα δημοκρατικό έλλειμμα, χαμένες ευκαιρίες για επίτευξη ανάπτυξης με την απώλεια δυναμικού πολλών εξειδικευμένων γυναικών» επισημαίνει η Δήμητρα Κογκίδου, πρόεδρος της Επιτροπής Φύλου και Ισότητας στο ΑΠΘ. «Ο λόγος που θέλουμε περισσότερες γυναίκες στη Βουλή είναι ώστε να υπάρχει ενεργή υποστήριξη για την ισότητα των φύλων. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η γυναικεία εκπροσώπηση συμβαδίζει άμεσα και με την πολιτική ατζέντα».
Είδαμε δύο κόμματα με επικεφαλής γυναίκα, και μάλιστα στον τίτλο, στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Το ένα, της Αφροδίτης Λατινοπούλου, κόπηκε από τον Αρειο Πάγο και δεν συμμετείχε τελικά. «Από τις 23 Μαρτίου 2023 είμαι πρόεδρος της ΦΩΝΗ ΛΟΓΙΚΗΣ – ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ» έλεγε στην ανακοίνωσή της, όπου ανέφερε: «Αγαπάμε την πατρίδα μας, υπηρετούμε την κοινή λογική, ζούμε την καθημερινότητα, σεβόμαστε τον θεσμό της οικογένειας, τη θρησκεία μας και αγωνιζόμαστε απέναντι στο σύστημα της διαπλοκής». Οχι μόνο δεν υποστήριζε τα γυναικεία δικαιώματα, αλλά κατά καιρούς στο παρελθόν είχε κάνει φρικτές δηλώσεις εναντίον τους.
Το δεύτερο είναι η ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ – ΖΩΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, το οποίο πήρε αρκετές ψήφους, αλλά δεν ξεχνάμε την επί 6 χρόνια συνηγορία της στον βιαστή με την τυρόπιττα (2006-2012), που τελικά καταδικάστηκε για τον βιασμό 4 τουριστριών το 2013, παρά τις αμέτρητες προσπάθειες της συνηγόρου του να τον αθωώσει με δικαστικά τερτίπια και συνεχείς αναβολές, και τις καταγγελίες της εναντίον των γυναικείων οργανώσεων που ήμασταν παρούσες στα δικαστήρια και στον δημόσιο λόγο για την υπεράσπιση των καταγγελλουσών. Και εδώ να υπενθυμίσουμε ότι η τέταρτη καταγγέλλουσα κατέληξε στο νοσοκομείο χωρίς τις αισθήσεις της, 19 χρόνων κοριτσάκι, όπου κινδύνευσε ακόμα και η ζωή της από το φάρμακο που έβαζε κρυφά ο βιαστής στις τυρόπιττες. Αναλυτική παρουσίαση του θέματος στο βιβλίο μου «Πατραρχική Δικαιοσύνη και φεμινιστικές αντιστάσεις», εκδόσεις Ανω Τελεία, 2020, σελ. 107-116.
Η γυναικεία εκπροσώπηση δεν συμβαδίζει αναγκαστικά με την υποστήριξη των γυναικείων δικαιωμάτων, όπως έχουμε μάθει από τη σκληρή πραγματικότητα, αφού έχουμε ήδη τρομερές γυναίκες αρχηγούς οι οποίες έκαναν το χειρότερο για τη δημοκρατία και τα γυναικεία δικαιώματα. Να θυμηθούμε τη Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο οποίο ηγείτο για 17 ολόκληρα χρόνια, με τη χειρότερη δυνατή πολιτική, που έλεγε ευθαρσώς «μισώ τις φεμινίστριες» και αυτή ήταν και η πολιτική της.
Να θυμηθούμε τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, που μετασχημάτισε το φασιστικό κόμμα του πατέρα της, μετατρέποντάς το σε ακροδεξιό για να το ξεπλύνει. Οπως έλεγε η εκπρόσωπος της φεμινιστικής συλλογικότητας Osez le féminisme, Fabienne El-Khoury, πριν από έναν χρόνο: «Το πρόγραμμα της Μαρίν Λεπέν είναι μισογυνιστικό. Δεν έχει συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, ούτε για την αντιμετώπιση της μισθολογικής ανισότητας. Μιλάει για τα δικαιώματα των γυναικών μόνο από ρατσιστική προοπτική, όταν τα χρησιμοποιεί για να επιτεθεί σε ξένους, πρόσφυγες και μετανάστες».
Επίσης όμως δεν ξεχνάμε και τα προοδευτικά παραδείγματα πρωθυπουργών, όπως της Φινλανδίας, τη Σάνα Μαρίν, τη νεότερη πρωθυπουργό από το κόμμα της σοσιαλδημοκρατίας, από το 2019-2023, με προοδευτική ατζέντα.
Στη Νέα Ζηλανδία η Τζασίντα Αντερν εκλέχθηκε επικεφαλής του Εργατικού Κόμματος, σύντομα έγινε πρωθυπουργός, το 2017, και παραιτήθηκε το 2023. Διακηρύσσει τις αρχές του φεμινισμού λέγοντας: «Αν πιστεύεις στην ισότητα, πρέπει να είσαι φεμινίστρια. Αν πιστεύεις ότι οι γυναίκες και οι άντρες που κάνουν την ίδια δουλειά πρέπει να έχουν ίδια αμοιβή, πρέπει να είσαι φεμινίστρια. Αν πιστεύεις ότι οι θέσεις στο κοινοβούλιο ή την τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αντανακλούν τους ανθρώπους που εκπροσωπούν, και αυτό σημαίνει να υπάρχει ίση παρουσίαση των γυναικών, πρέπει να είσαι φεμινίστρια». Να μην ξεχάσουμε ότι η Νέα Ζηλανδία ήταν η πρώτη χώρα που χορήγησε δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες πριν από 125 χρόνια.
Να σημειώσουμε ακόμα ότι παρατηρείται κάποιες φορές, σε μικρό βαθμό δυστυχώς, η αλληλεγγύη των γυναικών ανεξαρτήτως κομμάτων όταν θίγονται ή όταν διεκδικούνται γυναικεία δικαιώματα, όπως έγινε εδώ στην Ελλάδα με τη διεκδίκηση της νομιμοποίησης της έκτρωσης όταν 400 γυναίκες είχαν υπογράψει τη δεκαετία του 1970 κείμενο που έλεγε ότι έχουν κάνει έκτρωση, για να θέσουν το θέμα στον δημόσιο λόγο. Και αυτές προέρχονταν από πολλά κόμματα της εποχής.
Μια άλλη στιγμή αλληλεγγύης των γυναικών ανεξαρτήτως κομμάτων ήταν όταν συζητείτο και τελικά δυστυχώς ψηφίστηκε ο νόμος για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια του 2021, όπου δύο βουλεύτριες του κυβερνώντος κόμματος, οι κ. Γιαννάκου και Κεφαλογιάννη, αντιστάθηκαν σθεναρά στην ίδια την κυβέρνηση με μεγάλο προσωπικό-πολιτικό κόστος. Φυσικά βουλεύτριες αλλά και πολλά γυναικεία στελέχη από τα κόμματα του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., του ΣΥΡΙΖΑ και του ΜέΡΑ25 είχαν στηρίξει τις γυναικείες οργανώσεις και αγωνιστεί δυναμικά εναντίον της προετοιμαζόμενης νομικής οπισθοδρόμησης που δυστυχώς έχει ήδη πολύ σκληρά αποτελέσματα εναντίον των χωρισμένων γυναικών και των παιδιών τους.
Να καταλήξουμε όπως αρχίσαμε: ναι, θέλουμε ψήφο για τις γυναίκες, θέλουμε οι γυναίκες να μπαίνουν ισότιμα στους θεσμούς που υπάρχουν, χωρίς διακρίσεις και περιθωριοποίηση. Ομως είναι ανάγκη να προωθούν ή τουλάχιστον να μην αντιστρατεύονται τα γυναικεία δικαιώματα. Αυτό το βλέπουμε να ενδιαφέρει ακόμα από την εποχή του 1930, όταν συζητείτο και θεσμοθετήθηκε η ψήφος των γυναικών ΜΟΝΟ για τις δημοτικές εκλογές και ΜΟΝΟ των γυναικών που ήταν πάνω από 30 ετών και ήταν εγγράμματες. Παρ’ όλα αυτά θεωρήθηκε τότε ένα σημαντικό, έστω και ανολοκλήρωτο, βήμα για τα γυναικεία δικαιώματα.
Φαίνεται ότι δυστυχώς αυτά που συζητούντο το 1930 δεν έχουν επιτευχθεί ακόμα και οι διακρίσεις καλά κρατούν. Φυσικά έχουμε κάνει βήματα, αλλά το 23,6% γυναικών που εκλέχθηκε σ’ αυτές τις εκλογές και μάλιστα η πλήρης απουσία των γυναικείων δικαιωμάτων από τον δημόσιο λόγο κατά την προεκλογική περίοδο είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.
*Φεμινίστρια, μέλος της οργάνωσης γυναικείων δικαιωμάτων ΤΟ ΜΩΒ, προσωπική άποψη
efsyn.gr
