Κυπριακό: Καμιά εμπιστοσύνη στους ιμπεριαλιστές και στις κυβερνήσεις τους

Διά­χυ­τη είναι η εντύ­πω­ση ότι επω­ά­ζε­ται μια κά­ποια «λύση» για το κυ­πρια­κό. Οι με­γά­λες δυ­νά­μεις, η ελ­λη­νο­τουρ­κι­κή και η τουρ­κο­κυ­πρια­κή ηγε­σία, η ελ­λη­νι­κή και η τουρ­κι­κή κυ­βέρ­νη­ση, έχουν μπει σε δι­πλω­μα­τι­κό ορ­γα­σμό, που μόνο ένα τμήμα του πα­ρου­σιά­στη­κε πάνω στο τρα­πέ­ζι των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων στο Μοντ Πε­λε­ράν της Ελ­βε­τί­ας.

Οι συ­ζη­τή­σεις στην Ελ­βε­τία δια­κό­πη­καν, με την τ/κ πλευ­ρά να κα­τη­γο­ρεί τους συ­νο­μι­λη­τές της για «μα­ξι­μα­λι­σμό» και την ε/κ ηγε­σία να δη­λώ­νει ότι «εί­μα­στε στα­θε­ρά απο­φα­σι­σμέ­νοι να συ­νε­χί­σου­με τις προ­σπά­θειες τερ­μα­τι­σμού της κα­το­χής». Από ότι φαί­νε­ται οι διερ­γα­σί­ες θα συ­νε­χι­στούν.

Οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις αυτές εμ­φα­νί­ζο­νται ως η διά­δο­χη κα­τά­στα­ση –και ίσως ως η τε­λευ­ταία ευ­και­ρία ανα­ζή­τη­σης «λύσης» μέσω δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων– μετά την κα­τάρ­ρευ­ση του δια­βό­η­του σχε­δί­ου Ανάν.

Ανή­κου­με σε αυ­τούς που είχαν πει ΟΧΙ στο σχέ­διο Ανάν. Όχι, ασφα­λώς, με επι­χει­ρή­μα­τα και κρι­τή­ρια ανά­λο­γα με εκεί­να του ελ­λη­νο­κυ­πρια­κού εθνι­κι­σμού (π.χ. του Τάσ­σου Πα­πα­δό­που­λου) ή με εκεί­να του ελ­λα­δι­κού εθνι­κι­σμού (π.χ. Δί­κτυο 21 και άλλα «παι­διά» του Σα­μα­ρά, «πα­τριω­τι­κό» ΠΑΣΟΚ κ.ο.κ.). Αλλά με ακρι­βώς τα αντί­στρο­φα κρι­τή­ρια: Εκτι­μώ­ντας ότι το σχέ­διο Ανάν προ­ε­τοί­μα­ζε μια «λύση» κομ­μέ­νη και ραμ­μέ­νη στα μέτρα των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων, που η λει­τουρ­γι­κό­τη­τά της στο νησί επα­φιό­ταν στις καλές προ­θέ­σεις της ελ­λη­νο­τουρ­κι­κής και τουρ­κο­κυ­πρια­κής ηγε­σί­ας, αλλά και της ελ­λη­νι­κής και τουρ­κι­κής κυ­βέρ­νη­σης, εκτι­μού­σα­με και εκτι­μού­με ότι, τότε, στο όνομα της ει­ρή­νευ­σης και της συμ­φι­λί­ω­σης επι­διω­κό­ταν ένα κα­θε­στώς που θα μπο­ρού­σε, εύ­κο­λα, να κα­τα­λή­ξει σε νέα εκρη­κτι­κά αδιέ­ξο­δα και σε μια γε­νι­κευ­μέ­νη ανα­μέ­τρη­ση.

Εμπι­στο­σύ­νη

Αυτό το στοι­χείο, της από­λυ­της έλ­λει­ψης εμπι­στο­σύ­νης τόσο στις εμπλε­κό­με­νες πο­λι­τι­κές ηγε­σί­ες, όσο και στις προ­θέ­σεις των διε­θνών «θε­σμών», εξα­κο­λου­θεί να έχει κα­θο­ρι­στι­κή ση­μα­σία.

Δεν θα ήταν φρό­νι­μο να το­πο­θε­τη­θεί κα­νείς μο­νο­λε­κτι­κά (με ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ…) πριν δει το συ­γκε­κρι­μέ­νο πε­ριε­χό­με­νο του σχε­δί­ου που κυο­φο­ρεί­ται, αν αυτό τε­λι­κά φτά­σει προς έγκρι­ση στη δη­μο­σιό­τη­τα. Όπως συχνά λέ­γε­ται, ο διά­βο­λος συ­νή­θως κρύ­βε­ται στις λε­πτο­μέ­ρειες –και αυτό ισχύ­ει πε­ρισ­σό­τε­ρο σε πο­λύ­πλο­κες υπο­θέ­σεις όπως το κυ­πρια­κό. Πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο, όταν από την εποχή του σχε­δί­ου Ανάν πολλά έχουν αλ­λά­ξει στην Κύπρο, στην Ελ­λά­δα και στην Τουρ­κία, αλλά και στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή.

Στα χρό­νια που πέ­ρα­σαν, η Τουρ­κία οδη­γή­θη­κε σε μια ση­μα­ντι­κή επι­δεί­νω­ση των σχέ­σε­ών της με τις ΗΠΑ και γε­νι­κό­τε­ρα με τη δυ­τι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή αλυ­σί­δα. Στα χρό­νια της δια­κυ­βέρ­νη­σης Ερ­ντο­γάν υπήρ­ξαν τρεις από­πει­ρες φι­λο­δυ­τι­κού πρα­ξι­κο­πή­μα­τος (Ερ­γκέ­νε­κον, Βα­ριο­πού­λα, 2016). Οι σχέ­σεις με το κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ έφτα­σαν στο «κόκ­κι­νο», ενώ η βάση του Ιν­τσιρ­λίκ έφτα­σε να θε­ω­ρεί­ται αβέ­βαιας χρη­σι­μό­τη­τας για το ΝΑΤΟ. Η Τουρ­κία αντι­με­τω­πί­ζει στα νότια και νο­τιο­α­να­το­λι­κά σύ­νο­ρά της δύο «εφιάλ­τες»: την πι­θα­νό­τη­τα ίδρυ­σης ανε­ξάρ­τη­του κουρ­δι­κού κρά­τους, αλλά και την ανα­βί­ω­ση ενός πα­να­ρα­βι­κού εθνι­κι­σμού, με τη μορφή του ISIS, που κα­ταρ­γεί το στοι­χείο της μου­σουλ­μα­νι­κό­τη­τας ως βα­σι­κού όπλου για τη δι­πλω­μα­τι­κή διείσ­δυ­σή της στην ευ­ρύ­τε­ρη Ανα­το­λή.

Η επι­δεί­νω­ση των σχέ­σε­ων με τις ΗΠΑ δεν είναι χωρίς συ­νέ­πειες για το κα­θε­στώς του Ερ­ντο­γάν. Για πα­ρά­δειγ­μα, οι «χάρ­τες» κα­τα­νο­μής των ΑΟΖ που έχει πα­ρου­σιά­σει το κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ και υπο­στη­ρί­ζο­νται δι­πλω­μα­τι­κο­στρα­τιω­τι­κά από τον αντί­στοι­χο «άξονα» (Ισ­ρα­ήλ-Ελ­λά­δα-Κύ­προς-Αί­γυ­πτος) κα­τα­φα­νώς οδη­γούν σε μια υπο­βάθ­μι­ση του ρόλου της Τουρ­κί­ας στη νο­τια­να­το­λι­κή Με­σό­γειο.

Η εξέ­λι­ξη αυτή επη­ρε­ά­ζει τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για το κυ­πρια­κό. Για πα­ρά­δειγ­μα, η ελ­λα­δι­κή πλευ­ρά για πρώτη φορά επι­διώ­κει πραγ­μα­τι­κά και πρα­κτι­κά την μέσω δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων απο­χώ­ρη­ση των τουρ­κι­κών στρα­τευ­μά­των κα­το­χής και την κα­τάρ­γη­ση (ως «ανα­χρο­νι­σμού») του συ­στή­μα­τος των εγ­γυ­η­τριών δυ­νά­με­ων του 1960. Αν το πε­τύ­χει, θα είναι μια με ει­ρη­νι­κά μέσα αντι­στρο­φή του απο­τε­λέ­σμα­τος του πο­λέ­μου του 1974.

Αν στο Μοντ Πε­λε­ράν το ζή­τη­μα του εδα­φι­κού και η τύχη της Μόρ­φου φά­νη­καν «μα­ξι­μα­λι­στι­κά», η διεκ­δί­κη­ση της απο­χώ­ρη­σης του στρα­τού κα­το­χής και η κα­τάρ­γη­ση των «εγ­γυ­η­τι­κών» εξου­σιών, θα είναι πολύ πιο με­γά­λα ζη­τή­μα­τα, που ακόμα και η θέση τους στο τρα­πέ­ζι των συ­ζη­τή­σε­ων προ­ϋ­πο­θέ­τει μια ευ­νοϊ­κή στάση των με­γά­λων δυ­νά­με­ων προς τις επι­διώ­ξεις της ελ­λα­δι­κής πλευ­ράς.

Όμως, η εξέ­λι­ξη στην πε­ριο­χή έχει πα­ρα­γά­γει και αντί­στρο­φα εν­δε­χό­με­να: Αν οι δια­πραγ­μα­τεύ­σεις ακυ­ρω­θούν ορι­στι­κά, δεν θα είναι πλέον απί­θα­νο να προ­χω­ρή­σει πρα­κτι­κά η έντα­ξη του βορρά της Κύ­πρου στο τουρ­κι­κό κρά­τος. Μο­νι­μο­ποιώ­ντας τη δι­χο­τό­μη­ση και πα­ρά­γο­ντας μια νέα εξαι­ρε­τι­κά επι­κίν­δυ­νη κα­τά­στα­ση, που υπο­τι­μούν μπουρ­δο­λο­γώ­ντας διά­φο­ροι ελ­λα­δί­τες και ελ­λη­νο­κύ­πριοι εθνι­κι­στές, που εξα­κο­λου­θούν να ονει­ρεύ­ο­νται μια κά­ποια «διπλή Ένωση».

ΑΚΕΛ και ΚΚΕ

Ένα επό­με­νο κρί­σι­μο ση­μείο είναι η το­πο­θέ­τη­ση απέ­να­ντι στην προ­ο­πτι­κή της Δι­ζω­νι­κής Δι­κοι­νο­τι­κής Ομο­σπον­δί­ας (ΔΔΟ), που αιω­ρεί­ται ως πι­θα­νό­τη­τα αμοι­βαία απο­δε­κτής λύσης στα τε­λευ­ταία 40 χρό­νια, μετά τις συ­ζη­τή­σεις με­τα­ξύ Μα­κα­ρί­ου-Ντεν­κτάς. Κα­νείς δεν μπο­ρεί να το­πο­θε­τη­θεί στο ση­μείο αυτό αφη­ρη­μέ­να και α-ιστο­ρι­κά. Γιατί το κυ­πρια­κό υπήρ­ξε εκρη­κτι­κό πρό­βλη­μα και στην πριν το 1974 πε­ρί­ο­δο. Το ΑΚΕΛ σωστά θυ­μί­ζει τις συ­γκρού­σεις του ’60, το ρόλο της ΕΟΚΑ και της ΕΟΚΑ Β΄, τις ευ­θύ­νες της ελ­λα­δι­κής πλευ­ράς στο πρα­ξι­κό­πη­μα που άνοι­ξε το δρόμο για την ει­σβο­λή του ’74. Στην Κύπρο, με­τα­ξύ της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής και της τουρ­κο­κυ­πρια­κής πλευ­ράς έχει υπάρ­ξει αίμα. Και στις πε­ρι­πτώ­σεις αυτές, το εν­δε­χό­με­νο μιας ενο­ποι­η­τι­κής λύσης συ­νή­θως συν­δυά­ζε­ται με ενι­σχυ­μέ­νες «προ­στα­σί­ες» της μειο­ψη­φι­κής συ­νι­στώ­σας, ενώ η πλειο­ψη­φία «προ­στα­τεύ­ε­ται» ντε φάκτο από τον πλειο­ψη­φι­κό ρόλο και την οι­κο­νο­μι­κή ισχύ της. Το ΚΚΕ, ενώ σωστά το­νί­ζει όλα τα στοι­χεία της από τα κάτω τα­ξι­κής ενο­ποί­η­σης του πλη­θυ­σμού της Κύ­πρου στη σο­σια­λι­στι­κή προ­ο­πτι­κή, κατά τη γνώμη μου λα­θε­μέ­να απορ­ρί­πτει κάθε εκ­δο­χή ΔΔΟ στις ση­με­ρι­νές συν­θή­κες. Με τον τρόπο αυτό οι θέ­σεις του μέ­νουν «ανοι­χτές» σε πα­ρερ­μη­νεί­ες: αφε­νός, για μιαν αδια­φο­ρία απέ­να­ντι στο εν­δε­χό­με­νο προ­σάρ­τη­σης του Βορρά στην Τουρ­κία (όπως υπαι­νίσ­σε­ται το ΑΚΕΛ), αφε­τέ­ρου –και κυ­ρί­ως– εμ­φα­νι­ζό­με­νο να κλεί­νει το μάτι σε μια θέση που υπο­στη­ρί­ζει την ενο­ποί­η­ση της Κύ­πρου υπό την χωρίς όρους κυ­ριαρ­χία της ελ­λη­νο­κυ­πρια­κής πλευ­ράς, θέση που προ­κα­λεί χει­ρο­κρο­τή­μα­τα από τους ελ­λη­νο­κύ­πριους εθνι­κι­στές και ακρο­δε­ξιούς.

Όμως ο βα­ρύ­νων ρόλος πα­ρα­μέ­νει αυτός των με­γά­λων δυ­νά­με­ων. Αυτή τη στιγ­μή στη νο­τιο­α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο «συ­νω­θού­νται» η αρ­μά­δα του ΝΑΤΟ και ένας ση­μα­ντι­κός ρω­σι­κός πο­λε­μι­κός στό­λος. Οι κα­θο­ρι­στι­κές πι­νε­λιές στη «λύση» που θα πα­ρου­σια­στεί –αν τε­λι­κά πα­ρου­σια­στεί– θα τε­θούν από τις ΗΠΑ, τη Βρε­τα­νία και την ΕΕ, με το μάτι στραμ­μέ­νο στη Συρία και στην ευ­ρύ­τε­ρη Μέση Ανα­το­λή. Και αυτό δεν είναι δυ­να­τόν να υπο­τι­μη­θεί από καμία δύ­να­μη της Αρι­στε­ράς και του κοι­νω­νι­κού κι­νή­μα­τος. Ο κα­θέ­νας θα πρέ­πει να το­πο­θε­τη­θεί με βάση την αντί­θε­ση στον ιμπε­ρια­λι­σμό, με βάση την υπε­ρά­σπι­ση της ει­ρή­νης, με βάση τα συμ­φέ­ρο­ντα των λαών στην πε­ριο­χή στο σύ­νο­λό τους…

Και αυτό ση­μαί­νει ότι οποιο­δή­πο­τε σχέ­διο «λύσης» πα­ρου­σιά­σει τε­λι­κά το ιμπε­ρια­λι­στι­κό «μα­γει­ρείο» δεν θα είναι –από μόνο του– ικανό να δια­σφα­λί­σει την ει­ρή­νη, την ομαλή συ­νύ­παρ­ξη και τη συ­να­δέλ­φω­ση των δύο κοι­νο­τή­των στην Κύπρο. Αυτός ο πα­ρά­γο­ντας που πάντα απο­τε­λού­σε και απο­τε­λεί και σή­με­ρα, την πιο κρί­σι­μη προ­ϋ­πό­θε­ση για δί­καιη και βιώ­σι­μη λύση, μπο­ρεί να εκ­πλη­ρω­θεί μόνο μέσα από την ανε­ξάρ­τη­τη και συ­νει­δη­τή δράση της Αρι­στε­ράς και των λαϊ­κών μαζών στην Κύπρο. Σε αυτόν τον κόσμο και στις προ­σπά­θειές του, η Αρι­στε­ρά στην Ελ­λά­δα (και στην Τουρ­κία!) οφεί­λει αμέ­ρι­στη συ­μπα­ρά­στα­ση και αλ­λη­λεγ­γύη. Χωρίς υπο­κρι­σί­ες, αστε­ρί­σκους και δι­φο­ρού­με­να επι­χει­ρή­μα­τα.

rproject.gr/