«Ο ενδοαστικός και ο ταξικός διπολισμός»

Ανέστης Ταρπάγκος |

Διευρύνονται πλέον όλες οι ενδείξεις ότι ο κύκλος της κυβερνητικής ζωής του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ όλο και περισσότερο γίνεται πιο ασφυκτικός.

Πρό­κει­ται κατ’ αρχήν για όλες τις σφυγ­μο­με­τρή­σεις της κοι­νής γνώ­μης που χωρίς καμία εξαί­ρε­ση απο­τυ­πώ­νουν μια ισχυ­ρή εκλο­γι­κή πρω­το­κα­θε­δρία της συ­ντη­ρη­τι­κής πα­ρά­τα­ξης, προ­ϋ­πό­θε­ση για την κα­τά­κτη­ση της πο­λι­τι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης από τη ΝΔ, εφό­σον συ­νε­χί­ζει να ισχύ­ει το κοι­νο­βου­λευ­τι­κό μπό­νους και η απλή ανα­λο­γι­κή πρό­κει­ται (;) να εφαρ­μο­σθεί από τις με­θε­πό­με­νες βου­λευ­τι­κές εκλο­γές. Απε­να­ντί­ας η εκλο­γι­κή εμ­βέ­λεια του κυ­βερ­νη­τι­κού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εμ­φα­νί­ζε­ται μειω­μέ­νη στο μισό εκεί­νης των δύο εκλο­γι­κών ανα­με­τρή­σε­ων του 2015, ως εμ­φα­νές απο­τέ­λε­σμα του γε­γο­νό­τος ότι ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ απο­ποι­ή­θη­κε την κυ­βερ­νη­τι­κή εφαρ­μο­γή του ρι­ζο­σπα­στι­κού του προ­γράμ­μα­τος και επι­πρό­σθε­τα υλο­ποιεί μέτρα ενός τρί­του Μνη­μο­νί­ου που έχουν δυ­σμε­νείς επι­πτώ­σεις για τις λαϊ­κές τά­ξεις.

 

Η με­τα­στρο­φή των όρων της πο­λι­τι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης

Η ΝΔ ως συ­νε­πής δύ­να­μη εκ­προ­σώ­πη­σης και προ­ά­σπι­σης των αστι­κών συμ­φε­ρό­ντων, ούτως ή άλλως δια­τη­ρεί μια ση­μα­ντι­κή αντι­προ­σω­πευ­τι­κό­τη­τα της συμ­μα­χί­ας αστι­κών στρω­μά­των και μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων, έτσι ώστε η πε­ριο­ρι­σμέ­νη διαρ­ροή ψη­φο­φό­ρων από τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προς τα δεξιά, να της δίνει το σαφές προ­βά­δι­σμα. Απε­να­ντί­ας ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που εκ­προ­σω­πού­σε ιστο­ρι­κά τις νέες μι­κρο­α­στι­κές τά­ξεις της δια­νοη­τι­κής ερ­γα­σί­ας, με μια πολύ πε­ριο­ρι­σμέ­νη εκλο­γι­κή επιρ­ροή, κα­τόρ­θω­σε και κα­τέ­κτη­σε την πο­λι­τι­κή δια­κυ­βέρ­νη­ση επει­δή πο­λι­τεύ­τη­κε ως φο­ρέ­ας της αντι­μνη­μο­νια­κής στά­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων δυ­νά­με­ων. Άρα προ­ϋ­πό­θε­ση για να δια­τη­ρή­σει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ το επί­πε­δο εκλο­γι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης του 2015, και ακόμη να την διευ­ρύ­νει όπως φαί­νο­νταν στην άνοι­ξη 2015, ήταν να πα­ρα­μεί­νει πι­στός στις τα­ξι­κές αυτές του εκ­προ­σω­πή­σεις.

Στο μέτρο τώρα που μπρο­στά στις κρί­σι­μες επι­λο­γές που ορ­θώ­νο­νταν μπρο­στά του, και με την δε­δο­μέ­νη κυ­ριαρ­χία στους κόλ­πους του των εκ­συγ­χρο­νι­στι­κών μι­κρο­α­στι­κών στρω­μά­των της δια­νοη­τι­κής ερ­γα­σί­ας, ένα­ντι των λαϊ­κών αρι­στε­ρών δυ­νά­με­ων στο εσω­τε­ρι­κό του, απο­ποι­ή­θη­κε τον προ­γραμ­μα­τι­κό του εαυτό και υπο­κλί­θη­κε στις υπα­γο­ρεύ­σεις της κα­πι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης και των κέ­ντρων της ευ­ρω­παϊ­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής διε­θνο­ποί­η­σης, επό­με­νο ήταν να ει­σέλ­θει σε μια τρο­χιά πα­ρα­φθο­ράς του εκλο­γι­κού του ακρο­α­τη­ρί­ου και στα­δια­κής απο­στοί­χι­σης των δυ­νά­με­ων της ερ­γα­σί­ας, των ανέρ­γων, της νε­ο­λαί­ας κλπ. Όπως η δεξιά πα­ρά­τα­ξη είναι σκλη­ρά και απο­φα­σι­στι­κά συ­νε­πής υπε­ρα­σπι­στής των αστι­κών τα­ξι­κών συμ­φε­ρό­ντων που εκ­προ­σω­πεί, γι’ αυτό και δια­τη­ρεί μια ισχυ­ρή εκλο­γι­κή δύ­να­μη, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ αν ήθελε να κρα­τή­σει τις εκ­προ­σω­πή­σεις του 2015 χρειά­ζο­νταν να υλο­ποι­ή­σει τις επι­διώ­ξεις και προσ­δο­κί­ες των λαϊ­κών στρω­μά­των που τον είχαν στη­ρί­ξει.  Στην αντί­θε­τη πε­ρί­πτω­ση που επι­κρά­τη­σε  η πο­λύ­μορ­φη απο­ψί­λω­ση της δυ­να­μι­κής του δεν ήταν πλέον παρά ζή­τη­μα χρό­νου και η κλε­ψύ­δρα φαί­νε­ται ότι εξα­ντλεί­ται.

Για μια και­νού­ρια έτσι ιστο­ρι­κά φορά η επέ­λα­ση του ακραί­ου συ­ντη­ρη­τι­σμού δεν είναι προ­ϊ­όν μιας ελ­κτι­κό­τη­τας και ενός κύ­ρους της ΝΔ ένα­ντι της Αρι­στε­ράς, αλά απο­κλει­στι­κά προ­ϊ­όν της ίδιας της χρε­ο­κο­πί­ας του αρι­στε­ρού κι­νή­μα­τος, που όπως και σε άλλες ιστο­ρι­κές πε­ρι­πτώ­σεις αφού μά­ζε­ψε το γάλα στην καρ­δά­ρα και την γέ­μι­σε, το έδωσε την κλω­τσιά που το έχυσε όλο στο έδα­φος. Η ευ­θύ­νη για την δια­φαι­νό­με­νη έτσι άνοδο της δε­ξιάς πα­ρά­τα­ξης στην πο­λι­τι­κή εξου­σία ανή­κει εξο­λο­κλή­ρου στις δυ­νά­μεις της Αρι­στε­ράς. Η μο­να­δι­κή πε­ρί­πτω­ση που να μπο­ρού­σε να ανα­δει­χθεί μια ανα­τρο­πή αυτής της εξέ­λι­ξης των πραγ­μά­των δεν ήταν άλλη από την εμ­φά­νι­ση στο προ­σκή­νιο ενός τα­ξι­κού ρι­ζο­σπα­στι­κού, λαϊ­κού και ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος, που θα μπο­ρού­σε να θέσει τις εξε­λί­ξεις σε δια­φο­ρε­τι­κή τρο­χιά : Ανα­κό­πτο­ντας την πο­ρεία της ΝΔ προς την δια­κυ­βέρ­νη­ση της χώρας, συ­σπει­ρώ­νο­ντας κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις του αφε­τη­ρια­κού ερ­γα­τι­κού ακρο­α­τη­ρί­ου του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ κλπ. Αυτό όμως δεν συ­νέ­βη στη διε­τία της δια­κυ­βέρ­νη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με την πα­ρα­φο­ρά και ανε­πάρ­κεια των ρευ­μά­των του ερ­γα­τι­κού συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος, και την αμη­χα­νία και αδρα­νο­ποί­η­ση που επέ­φε­ρε η μνη­μο­νια­κή με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στον ερ­γα­ζό­με­νο κόσμο : Άλ­λω­στε απο­δει­κνύ­ε­ται ότι το με­γα­λύ­τε­ρο ηθικό και πο­λι­τι­κό πλήγ­μα δεν επέρ­χε­ται από τους τυ­πι­κούς αντι­πά­λους (συ­ντη­ρη­τι­κή πα­ρά­τα­ξη, αστι­κή τάξη, όρ­γα­να ευ­ρω­παϊ­κής κα­πι­τα­λι­στι­κής διε­θνο­ποί­η­σης), αλλά από το ίδιο το εσω­τε­ρι­κό της λαϊ­κής ρι­ζο­σπα­στι­κής πα­ρά­τα­ξης. Τα ξίφη καρ­φώ­νο­νται στο σώμα του Καί­σα­ρα από τους ίδιους τους στε­νούς του συ­νερ­γά­τες κι’ αυτός φεύ­γει απ’ τη ζωή κα­τά­πλη­κτος.

Η ση­με­ρι­νή τρα­γω­δία του κι­νή­μα­τός μας είναι ότι ητ­τή­θη­κε από τον ίδιο του τον εαυτό, κι’ όχι δί­νο­ντας τη μάχη με τον τα­ξι­κό αντί­πα­λο, π.χ. εφαρ­μό­ζο­ντας ευθύς εξαρ­χής το κυ­βερ­νη­τι­κό του πρό­γραμ­μα ανε­ξαρ­τή­τως των όποιων πο­λι­τι­κών, νο­μι­σμα­τι­κών και οι­κο­νο­μι­κών αντι­δρά­σε­ων. Μ’ άλλες λέ­ξεις με την άμεση προ­σχώ­ρη­ση του κέ­ντρου κυ­βερ­νη­τι­κής εξου­σί­ας, της με­γά­λης πλειο­ψη­φί­ας της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ομά­δας, της πλειο­νό­τη­τας της ορ­γα­νω­τι­κής υπό­στα­σης του πο­λι­τι­κού υπο­κει­μέ­νου, δη­λα­δή των εκ­προ­σώ­πων των νέων μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων της δια­νοη­τι­κής ερ­γα­σί­ας, στην απο­δο­χή και άσκη­ση της αστι­κής πο­λι­τι­κής, εγ­χώ­ριας και ευ­ρω­παϊ­κής. Γι’ αυ­τούς τους λό­γους το ξε­πέ­ρα­σμα μιας τέ­τοιας ήττας είναι πολύ δυ­σχε­ρέ­στε­ρο από την ευ­θεία αντι­πα­ρά­θε­ση με τον τα­ξι­κό πο­λι­τι­κό αντί­πα­λο.

Στην κυ­βερ­νη­τι­κή του διε­τία ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ου­δό­λως κα­τήρ­γη­σε τους εφαρ­μο­στι­κούς νό­μους των δύο προη­γου­μέ­νων μνη­μο­νί­ων. Οδη­γή­θη­κε σε μια αστι­κή δια­χεί­ρι­ση της υπάρ­χου­σας κα­τά­στα­σης πραγ­μά­των (υψηλή ανερ­γία, ει­σο­δη­μα­τι­κή απο­ψί­λω­ση, ισχυ­ρή φο­ρο­λό­γη­ση κλπ.), την οποία και αντι­κει­με­νι­κά νο­μι­μο­ποί­η­σε. Δεν κα­τόρ­θω­σε να ανα­δεί­ξει και να εφαρ­μό­σει ένα πα­ράλ­λη­λο «αντι­σταθ­μι­στι­κό πρό­γραμ­μα», έτσι ώστε ακόμη και σε αλ­λα­γές που δεν είχαν πο­λι­τι­κό κό­στος (μά­θη­μα της θρη­σκειο­λο­γί­ας αντί των χρι­στια­νι­κών θρη­σκευ­τι­κών), να κα­τα­λή­γει ικέ­της της ορ­θό­δο­ξης εκ­κλη­σί­ας. Επι­βά­ρυ­νε τις λαϊ­κές τά­ξεις με τις ρυθ­μί­σεις του τρί­του μνη­μο­νί­ου, μειώ­νο­ντας πα­ρα­πέ­ρα τις συ­ντά­ξεις, προ­ω­θώ­ντας μέχρι τέ­λους τις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, επι­βα­ρύ­νο­ντας φο­ρο­λο­γι­κά τα αυ­το­α­πα­σχο­λού­με­να επαγ­γελ­μα­τι­κά στρώ­μα­τα. Όλα αυτά, με­τα­ξύ άλλων, επό­με­νο ήταν να προ­κα­λέ­σουν την δη­μο­σκο­πι­κή, αλλά και εμπει­ρι­κά δια­πι­στού­με­νη, απο­μεί­ω­ση της εκλο­γι­κής του επιρ­ρο­ής στο μισό εκεί­νης του 2015.

 

Από την εν­δο­μνη­μο­νια­κή στην ρι­ζο­σπα­στι­κή αντι­πα­λό­τη­τα

Άλ­λω­στε η επαγ­γελ­λό­με­νη εδώ και μια διε­τία επι­στρο­φή στην ανά­πτυ­ξη και την κα­νο­νι­κό­τη­τα μέσα στο 2017, με δια­γρα­φή ενός ση­μα­ντι­κού μέ­ρους του χρέ­ους (ένα­ντι της φη­μο­λο­γού­με­νης «ελά­φρυν­σης» των 60 δισεκ. ευρώ μέχρι το 2060…), προ­σέλ­κυ­ση με­γά­λων ξένων επεν­δύ­σε­ων τη στιγ­μή που η αγο­ρα­στι­κή δύ­να­μη των λαϊ­κών νοι­κο­κυ­ριών έχει μειω­θεί κατά του­λά­χι­στον 30% – 40% (συ­νε­πώς πώς θα δια­τε­θούν τα νέα προ­ϊ­ό­ντα που υπο­τί­θε­ται ότι θα πα­ρα­χθούν), αντι­με­τώ­πι­ση της υπερ­με­γέ­θους ανερ­γί­ας με την μα­ζι­κή με­τα­νά­στευ­ση των νέων επι­στη­μό­νων στις ευ­ρω­παϊ­κές κα­πι­τα­λι­στι­κές οι­κο­νο­μί­ες και με πρό­σκαι­ρες οκτά­μη­νης διάρ­κειας συμ­βά­σεις με αμοι­βές των 500 ευρώ, η δια­τυ­πού­με­νη απαί­τη­ση λήψης νέων επι­βα­ρυ­ντι­κών δη­μο­σιο­νο­μι­κών μέ­τρων ύψους 4,2 δισεκ. ευρώ για το 2019 – 20 κλπ., όλα αυτά συν­θέ­τουν ένα ζο­φε­ρό μέλ­λον, που εκ των πραγ­μά­των πλέον θα τεί­νει να οδη­γή­σει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ορια­κά σε μο­νο­ψή­φια νού­με­ρα εκλο­γι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης. Μια κυ­βέρ­νη­ση των μι­κρο­α­στι­κών εκ­συγ­χρο­νι­στι­κών δυ­νά­με­ων, που έχει απο­λέ­σει τις σχέ­σεις εκ­προ­σώ­πη­σης των υπο­τε­λών τά­ξε­ων και πα­ράλ­λη­λα ανα­λώ­νε­ται στην εξυ­πη­ρέ­τη­ση των συμ­φε­ρό­ντων της αστι­κής τάξης, που δεν βα­σί­ζε­ται δη­λα­δή σε κα­νέ­να ευά­ριθ­μο κοι­νω­νι­κό σώμα (ερ­γα­τι­κό ή μι­κρο­α­στι­κό), δεν έχει καμία προ­ο­πτι­κή κυ­βερ­νη­τι­κής επι­βί­ω­ση­ςα­κό­μη και αν φορ­μα­λι­στι­κά δια­τη­ρεί μια ορια­κή κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία.

Κατά συ­νέ­πεια η εγκα­τά­λει­ψη της δια­κυ­βέρ­νη­σης, με όρους «ηρω­ι­κής εξό­δου», προ­βάλ­λει ως η μο­να­δι­κή δυ­να­τό­τη­τα να απο­φύ­γει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ την «πα­σο­κο­ποί­η­ση», να δια­τη­ρή­σει ορι­σμέ­να αξιο­πρε­πή πο­σο­στά αντι­προ­σω­πευ­τι­κό­τη­τας, και ως μελ­λο­ντι­κή αξιω­μα­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση (συ­νερ­γού­σης και της κα­θιέ­ρω­σης της απλής ανα­λο­γι­κής), να μπο­ρεί να δια­δρα­μα­τί­σει τον ρόλο μιας κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής άμυ­νας ένα­ντι του ακραί­ου νε­ο­συ­ντη­ρη­τι­σμού της ΝΔ, πράγ­μα που εν­δε­χο­μέ­νως θα συ­νε­χί­ζει να δια­τη­ρεί εγκλω­βι­σμέ­να ορι­σμέ­να λαϊκά και μι­κρο­με­σαία στρώ­μα­τα. Έτσι ο άξο­νας της κυ­ρί­αρ­χης πο­λι­τι­κής αντι­πα­ρά­θε­σης στην επερ­χό­με­νη εκλο­γι­κή ανα­μέ­τρη­ση, θα επι­χει­ρη­θεί να με­τα­το­πι­στεί με σα­φή­νεια από την αντι­πα­λό­τη­τα λαϊ­κών αντι­μνη­μο­νια­κών δυ­νά­με­ων και αστι­κών δυ­νά­με­ων της μνη­μο­νια­κής δια­χεί­ρι­σης (βου­λευ­τι­κές εκλο­γές Ιου­νί­ου 2012 και Ια­νουα­ρί­ου 2015), στην αντι­πα­ρά­θε­ση του «φωτός» με το «σκό­τος», του ήπιου νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού μιας κε­ντρο­α­ρι­στε­ρής αμυ­ντι­κής γραμ­μής και του σα­ρω­τι­κού νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού μιας επε­λαύ­νου­σας ΝΔ.

Η επι­κρά­τη­ση ενός τέ­τοιου σκη­νι­κού αντι­πα­ρά­θε­σης ανά­με­σα σε δύο εκ­δο­χές της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πο­λι­τι­κής (με­τριο­πα­θούς και ακραί­ας), θα οδη­γή­σει εκ νέου το ελ­λη­νι­κό αρι­στε­ρό κί­νη­μα στην πε­ρι­θω­ριο­ποί­η­ση. Από τη μια πλευ­ρά όλες οι δη­μο­σκο­πι­κές απο­τι­μή­σεις, πα­ρό­λους τους υπο­κει­με­νι­σμούς που εμπε­ριέ­χουν, κα­τα­δει­κνύ­ουν ότι η ελ­λη­νι­κή Αρι­στε­ρά (ΚΚΕ + ΛΑΕ + ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ) ορια­κά φτά­νουν στην παλιά κλασ­σι­κή οροφή επιρ­ρο­ής του 10%. Και από την άλλη πλευ­ρά, η υπο­χώ­ρη­ση και η ύφεση του λαϊ­κού ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος που έχει πάρει επι­κίν­δυ­νες δια­στά­σεις στην τε­λευ­ταία διε­τία, δεν προ­δια­γρά­φει μια ανά­τα­ξη ικανή να τρο­πο­ποι­ή­σει τους υφι­στά­με­νους τα­ξι­κούς συ­σχε­τι­σμούς. Οι συ­νέ­πειες της με­τα­στρο­φής του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η «ήττα από τα μέσα», η χρε­ο­κο­πία χωρίς καν να δοθεί η μάχη υπήρ­ξαν τε­λι­κά πε­ρισ­σό­τε­ρο από κα­τα­στρε­πτι­κές στο ελ­λη­νι­κό λαϊκό κί­νη­μα: Πε­ρι­πτώ­σεις όπως του προ­έ­δρου Αλ­λιέ­ντε ή του κο­μα­ντά­ντε Φι­ντέλ θα πα­ρα­μέ­νουν επί μα­κρόν ως φω­τει­νά ορό­ση­μα στην ιστο­ρία της Αρι­στε­ράς, ενώ πε­ρι­πτώ­σεις όπως αυτές του ση­με­ρι­νού πρω­θυ­πουρ­γού σύ­ντο­μα θα οδη­γη­θούν στην ατι­μω­τι­κή τα­πεί­νω­ση και στη λήθη: Ποιος θυ­μά­ται σή­με­ρα την τρα­γε­λα­φι­κή πε­ρί­πτω­ση του Γ. Πα­παν­δρέ­ου, που από το 44% του ΠΑΣΟΚ το 2009 κα­τόρ­θω­σε και το έφερε στο ση­με­ρι­νό 5%.

Μπο­ρού­με να με­τα­το­πί­σου­με τον άξονα της αντι­πα­ρά­θε­σης με­τα­ξύ κε­ντρο­α­ρι­στε­ρού και κε­ντρο­δε­ξιού νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού, στο ση­μείο που τον είχε ανα­δεί­ξει η τα­ξι­κή πάλη, της αντι­πα­λό­τη­τας ανά­με­σα στην αντι­μνη­μο­νια­κή ρι­ζο­σπα­στι­κή πο­λι­τι­κή και στο μπλοκ των αστι­κών μνη­μο­νια­κών δυ­νά­με­ων (πρω­τί­στως ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, με τους σχε­τι­κούς τους δο­ρυ­φό­ρους) ; Έχου­με τη δυ­να­τό­τη­τα να ξε­πε­ρά­σου­με τους «αγε­φύ­ρω­τους» δια­χω­ρι­σμούς μας, τον αθε­ρά­πευ­το «υπο­κει­με­νι­σμό» μας, την επάρ­κεια να υπερ­βού­με την κι­νη­μα­τι­κή αδρά­νεια του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος κλπ. ;Έχου­με την ικα­νό­τη­τα και την διά­θε­ση να επι­κε­ντρω­θού­με στην ανα­τρο­πή των μνη­μο­νί­ων, στην αντι­με­τώ­πι­ση της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης, στην απαλ­λα­γή από τις υπα­γο­ρεύ­σεις του κλο­νι­ζό­με­νου ευ­ρω­παϊ­κού οι­κο­δο­μή­μα­τος, ορ­θώ­νο­ντας ανά­χω­μα στη νε­ο­συ­ντη­ρη­τι­κή επέ­λα­ση και θέ­το­ντας στην άκρη τις μορ­φές Αρι­στε­ράς που συ­νε­χί­ζουν να πατάν σε δύο βάρ­κες;

/rproject.gr