Η αναγκαία πολιτική συμμαχιών

Αντώνης Νταβανέλος

Σχετικά με την πρόταση της «Δικτύωσης για τη Ριζοσπαστική Αριστερά».

Η «Δι­κτύ­ω­ση» απηύ­θυ­νε πρό­σφα­τα ένα κά­λε­σμα για ανοι­χτή πο­λι­τι­κή συ­ζή­τη­ση προς όλες τις ορ­γα­νώ­σεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, με θέμα την ανά­γκη για ένα «κοινό με­τα­βα­τι­κό πρό­γραμ­μα».

Είναι μια πρό­τα­ση που εμείς αντι­με­τω­πί­ζου­με με εξαι­ρε­τι­κά φι­λι­κό τρόπο. Είναι γνω­στό ότι, αν και συμ­με­τέ­χου­με στη ΛΑΕ από την ίδρυ­σή της, υπο­στη­ρί­ζα­με πάντα:

α) μια πο­λι­τι­κή διεύ­ρυν­σης, πο­λι­τι­κής και δη­μο­κρα­τι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης της ΛΑΕ, με στόχο να με­τα­τρα­πεί σε «κοινή κοίτη της αντι­μνη­μο­νια­κής ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς» στην Ελ­λά­δα, και

β) την ενό­τη­τα στη δράση, στο κί­νη­μα και στην πο­λι­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση, των δυ­νά­με­ων που για τον α’ ή τον β’ λόγο δεν ήταν εφι­κτό να συ­γκε­ντρω­θούν μέσα στα πο­λι­τι­κά και ορ­γα­νω­τι­κά πλαί­σια της ΛΑΕ.

Το ξε­δί­πλω­μα με­τω­πι­κών πα­ρεμ­βά­σε­ων του φά­σμα­τος από τη ΛΑΕ έως την ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ μας εν­διέ­φε­ρε πάντα, ενώ θα ήμα­στε ιδιαί­τε­ρα ευ­τυ­χείς αν γι­νό­ταν εφι­κτό να προ­κύ­ψει μια κα­λύ­τε­ρη συ­νεν­νό­η­ση και με τις δυ­νά­μεις του ΚΚΕ, του­λά­χι­στον σε ορι­σμέ­να ζη­τή­μα­τα αιχ­μής του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος.

Αυτός ο προ­σα­να­το­λι­σμός δεν προ­κύ­πτει από μια απλου­στευ­τι­κή «αγα­πη­σιά­ρι­κη» αντί­λη­ψη για τις σχέ­σεις που πρέ­πει να εγκα­θι­δρυ­θούν με­τα­ξύ των ορ­γα­νω­μέ­νων δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς. Γνω­ρί­ζου­με τις ιδε­ο­λο­γι­κές και πο­λι­τι­κές δια­φο­ρές ανά­με­σα στα δια­κρι­τά ρεύ­μα­τα, όπως και τη ση­μα­σία και την αξία τους.

Όμως θε­ω­ρού­με ότι μέσα στις συν­θή­κες της βα­θιάς κρί­σης και της επι­θε­τι­κό­τη­τας του κε­φα­λαί­ου που αντι­με­τω­πί­ζει ο κό­σμος μας, η πο­λι­τι­κή και ιδε­ο­λο­γι­κή πα­ρά­δο­ση του Ενιαί­ου Με­τώ­που έχει ξε­χω­ρι­στή ση­μα­σία. Στην πράξη, πρό­κει­ται για τη δια­χω­ρι­στι­κή γραμ­μή με­τα­ξύ κάθε σο­βα­ρής από­πει­ρας να αλ­λά­ξει η υπάρ­χου­σα κα­τά­στα­ση των πραγ­μά­των και ενός βερ­μπα­λι­σμού που μπο­ρεί να χρη­σι­μο­ποιεί «επα­να­στα­τι­κά» επι­χει­ρή­μα­τα αλλά πα­ρα­μέ­νει βερ­μπα­λι­σμός. Αυτή η «συ­νή­θεια» μπο­ρεί να οδη­γεί σε πολύ σο­βα­ρά πο­λι­τι­κά λάθη, όπως στο πρό­σφα­το συ­νέ­δριο της ΑΔΕΔΥ, όπου η ανι­κα­νό­τη­τα για στοι­χειώ­δη πο­λι­τι­κή συ­νεν­νό­η­ση κα­τέ­λη­ξε στο να πα­ρα­δώ­σει μια ση­μα­ντι­κή συν­δι­κα­λι­στι­κή ορ­γά­νω­ση στα χέρια των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων-μνη­μο­νια­κών δυ­νά­με­ων.

Ας δούμε, πιο συ­γκε­κρι­μέ­να, πού βρι­σκό­μα­στε σή­με­ρα:

1. Η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα υπο­χρε­ώ­νε­ται να κλι­μα­κώ­σει τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη-μνη­μο­νια­κή επί­θε­ση ενά­ντια στους ερ­γα­ζό­με­νους και τις λαϊ­κές δυ­νά­μεις. Να κλεί­σει χωρίς αναι­σθη­τι­κό τη 2η αξιο­λό­γη­ση, να ορ­γα­νώ­σει τη «με­τά­βα­ση» από το 3ο στο 4ο μνη­μό­νιο, χωρίς να πάρει απο­λύ­τως τί­πο­τα ως αντάλ­λαγ­μα για το χρέος.

2. Η «Ευ­ρώ­πη» αλ­λά­ζει δρα­μα­τι­κά. Μετά το Brexit και το ιτα­λι­κό δη­μο­ψή­φι­σμα, όλα τα σε­νά­ρια, από τη διά­σπα­ση ως τη διά­λυ­ση της ευ­ρω­ζώ­νης, είναι ανοι­χτά στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση. Οι δυ­νά­μεις του κε­φα­λαί­ου στη Γερ­μα­νία και στην «εν­δο­χώ­ρα» της έχουν πλέον να απο­φα­σί­σουν αφε­νός εάν μπο­ρούν και αφε­τέ­ρου πώς μπο­ρούν να δια­τη­ρή­σουν εν ζωή το ευρώ, δη­λα­δή το πρό­γραμ­μα των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων στο οποίο η ντό­πια κυ­ρί­αρ­χη τάξη (και ο Τσί­πρας) απο­φά­σι­σαν να πα­ρα­μεί­νου­με «πάση θυσία».

3. Αυτά ση­μαί­νουν ότι η πο­λι­τι­κή κρίση –και μά­λι­στα με εκρη­κτι­κές δια­στά­σεις– είναι μπρο­στά και όχι πίσω μας. Η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νη να κα­ταρ­ρεύ­σει, γρή­γο­ρα και άσχη­μα. Είτε με τη μορφή εθνι­κο­ε­νω­τι­κής με­τάλ­λα­ξης μέσα στην πα­ρού­σα Βουλή, είτε με την υπο­χρε­ω­τι­κή κα­τα­φυ­γή στις κάλ­πες και την πα­ρά­δο­ση της κυ­βερ­νη­τι­κής πρω­το­βου­λί­ας στον Κυ­ριά­κο Μη­τσο­τά­κη.

Κάθε εκ­δο­χή αυτών των εξε­λί­ξε­ων ενέ­χει δύο βα­σι­κά συ­μπε­ρά­σμα­τα: Πρώ­τον δεν υπάρ­χει άπλε­τος πο­λι­τι­κός χρό­νος. Δεν έχου­με τη δυ­να­τό­τη­τα «μα­κράς πε­ριό­δου» ανα­συ­γκρό­τη­σης. Δεύ­τε­ρον, μέσα σε αυτόν τον ορυ­μα­γδό θα είναι απο­λύ­τως κρί­σι­μο για τον κόσμο μας και τις εξε­λί­ξεις το εάν και με ποιες δυ­νά­μεις (πο­λι­τι­κά, αλλά ακόμα και εκλο­γι­κά) θα έχει πα­ρα­μεί­νει όρ­θιος ένας «πόλος» της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς.

Οι αντι­κει­με­νι­κές δυ­να­τό­τη­τες για να απα­ντη­θεί θε­τι­κά αυτή η πρό­κλη­ση έχουν προ­κύ­ψει από τα πε­πραγ­μέ­να κατά την προη­γού­με­νη πε­ρί­ο­δο.

Η έντα­ση της τα­ξι­κής πάλης και η πο­λι­τι­κο­ποί­η­ση του αγώνα στα χρό­νια 2010-15 έχουν πα­ρα­γά­γει στην Ελ­λά­δα ένα «στρώ­μα» πο­λι­τι­κών αγω­νι­στών-τριών της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς που δεν υπάρ­χει σε πολ­λές άλλες ευ­ρω­παϊ­κές χώρες. Είναι ση­μα­ντι­κό αριθ­μη­τι­κά, αλλά ακόμα ση­μα­ντι­κό­τε­ρο πο­λι­τι­κά: έχει συσ­σω­ρεύ­σει εμπει­ρί­ες, γνώση, εκ­παί­δευ­ση στο να ορ­γα­νώ­νει και να κι­νη­το­ποιεί. Το «στρώ­μα» αυτό έχει υπο­στεί ήττες, έχει «χα­λα­ρώ­σει» από την απο­γο­ή­τευ­ση που προ­κά­λε­σε η συν­θη­κο­λό­γη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, αλλά δεν έχει εξα­ε­ρω­θεί. Αυτός ο κό­σμος θε­ω­ρού­με ότι πρέ­πει να είναι το υπο­κεί­με­νο ανα­φο­ράς των πρω­το­βου­λιών ανα­συ­γκρό­τη­σης.

Μια άλλη κρυμ­μέ­νη δυ­να­τό­τη­τα είναι η πο­λι­τι­κή εμπει­ρία όλων μας στα προη­γού­με­να χρό­νια. Πολ­λοί σύ­ντρο­φοι (π.χ. συχνά ο Χρ. Λά­σκος) ισχυ­ρί­ζο­νται ότι οι βα­σι­κές συ­ντε­ταγ­μέ­νες του ανα­γκαί­ου με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος είναι, πε­ρί­που, δε­δο­μέ­νες στην Ελ­λά­δα. Και έχουν δίκιο. Τα ζη­τή­μα­τα του αντι­μνη­μο­νί­ου-αντι­λι­τό­τη­τας (μι­σθοί, συ­ντά­ξεις, ερ­γα­σια­κά, κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες), η άρ­ρη­κτη σύν­δε­σή τους με την ανά­γκη στά­σης πλη­ρω­μών και δια­γρα­φής του χρέ­ους, με την ανά­γκη εθνι­κο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών και την αντι­στρο­φή των ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, αλλά και η γνώση ότι όλα αυτά δεν είναι εφι­κτά χωρίς την έξοδο από το ευρώ και τη ρήξη με την υπαρ­κτή ΕΕ, συ­γκρο­τούν τους «πυ­λώ­νες» ενός με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος προς τη σο­σια­λι­στι­κή απε­λευ­θέ­ρω­ση. Ασφα­λώς απο­μέ­νει η συ­γκε­κρι­με­νο­ποί­η­σή τους σε πο­λι­τι­κή τα­κτι­κή και –κυ­ρί­ως!– η από­φα­ση να κι­νη­θού­με ενιαιο­με­τω­πι­κά στη βάση αυτής της με­τα­βα­τι­κής πο­λι­τι­κής.

Επι­στρέ­φο­ντας στην πρό­τα­ση της Δι­κτύ­ω­σης, πι­στεύ­ου­με ότι επεί­γει να παρ­θούν πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες τώρα, σε δια­κρι­τά επί­πε­δα:

Στο επί­πε­δο του κι­νή­μα­τος αντί­στα­σης, πρω­το­βου­λί­ες που θα συ­στη­μα­το­ποιούν την ενό­τη­τα στη δράση σω­μα­τεί­ων, συν­δι­κα­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων, το­πι­κών συλ­λο­γι­κο­τή­των, νε­ο­λαι­ί­στι­κων πρω­το­βου­λιών, αντι­ρα­τσι­στι­κών κι­νή­σε­ων κ.ο.κ. Σε μια κα­τεύ­θυν­ση κέ­ντρων αγώνα και δι­κτύ­ων συ­ντο­νι­σμού, με στόχο τη με­γέ­θυν­ση των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων.

Στο επί­πε­δο της πο­λι­τι­κής συ­γκρό­τη­σης, είναι ανα­γκαίο το ξε­κί­νη­μα μιας συ­στη­μα­τι­κής και σο­βα­ρής συ­ζή­τη­σης για το πρό­γραμ­μα, για τη συ­γκυ­ρία, για τον απο­λο­γι­σμό της προη­γού­με­νης πε­ριό­δου κ.λπ. Για τη συ­ζή­τη­ση αυτή, που σε έναν βαθμό ήδη γί­νε­ται, δια­θέ­του­με πολλά «ερ­γα­λεία» (το­πι­κές ή κλα­δι­κές πρω­το­βου­λί­ες, έντυ­πα, sites κ.λπ.). Η συ­γκέ­ντρω­ση της συ­ζή­τη­σης σε ένα πιο συ­νε­κτι­κό πλαί­σιο (που θα μπο­ρού­σε να συ­γκρι­θεί π.χ. με το ρόλο που έπαι­ξε ο «Χώρος Δια­λό­γου και Κοι­νής Δρά­σης της Αρι­στε­ράς» στις αρχές της δε­κα­ε­τί­ας του 2000) προ­ϋ­πο­θέ­τει μια ει­λι­κρι­νή δή­λω­ση προ­θέ­σε­ων: την απο­δο­χή της προ­ο­πτι­κής να αντι­με­τω­πί­σου­με πιο ενω­τι­κά και πιο συ­ντο­νι­σμέ­να τις πο­λι­τι­κές (ακόμα και τις εκλο­γι­κές) προ­κλή­σεις που έρ­χο­νται. Το φάσμα που πε­ρι­γρά­φουν η ΛΑΕ, η Δι­κτύ­ω­ση, η ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ, η Πλεύ­ση Ελευ­θε­ρί­ας, ανα­φέ­ρε­ται στον ίδιο, λί­γο-πο­λύ, κόσμο. Και πρέ­πει να αντι­δρά­σει συ­ντο­νι­σμέ­να και ισχυ­ρά απέ­να­ντι σε εν­δε­χό­με­να ζο­φε­ρά, όπου όμως ενυ­πάρ­χουν οι δυ­να­τό­τη­τες ενός ελ­πι­δο­φό­ρου νέου ξε­κι­νή­μα­τος.

rproject.gr