Το Podemos και ο κόσμος του: πρώτες σκέψεις μετά το 2ο συνέδριο στο Vistalegre II

Κατερίνα Σεργίδου

Τα φώτα της δημοσιότητας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο , έπεσαν για άλλη μια φορά στο Podemos, με αφορμή το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 11 και 12 Φεβρουρίου.

Ο πο­λι­τι­κός σχη­μα­τι­σμός,  με­τρά­ει πια 3 χρό­νια ζωής. Σε αυτά τα χρό­νια όπου οι εξε­λί­ξεις είναι τόσο πυ­κνές, ιδιαί­τε­ρα στο Ισπα­νι­κό Κρά­τος, κάθε έτος βιώ­νε­ται ως δε­κα­ε­τία. Και πράγ­μα­τι μέσα σε αυτά τα τρία χρό­νια το Podemos, κα­τά­φε­ρε να επι­βά­λει την πα­ρου­σία του στη δη­μό­σια σφαί­ρα. Οι αλ­λα­γές στην πο­λι­τι­κή του και οι εσω­τε­ρι­κές του μάχες, φαί­νε­ται να εν­δια­φέ­ρουν ιδιαί­τε­ρα το ελ­λη­νι­κό κοινό που δεν μπο­ρεί να απο­φύ­γει τις συ­γκρί­σεις με την ελ­λη­νι­κή εμπει­ρία. Αυτό το με­γά­λο εν­δια­φέ­ρον συ­νο­δεύ­ε­ται πάντα από ένα ερώ­τη­μα: «Τι πο­λι­τι­κό υπο­κεί­με­νο χρειά­ζε­ται να χτί­σου­με για να αλ­λά­ξου­με πραγ­μα­τι­κά τα πράγ­μα­τα;» Και ένα ακόμα ερώ­τη­μα: «Έχου­με να μά­θου­με κάτι από τον τρόπο λει­τουρ­γί­ας του Podemos»;

Τι έγινε όμως σε αυτό το δεύ­τε­ρο συ­νέ­δριο που γί­νε­ται  2 χρό­νια,  μετά το Vistalegre I, το πρώτο και ιδρυ­τι­κό συ­νέ­δριο του Podemos;

Στην Ελ­λά­δα οι τί­τλοι πε­ριο­ρί­στη­καν σε απλές πε­ρι­γρα­φές που όμως δεν ήταν κα­θό­λου τυ­χαί­οι: «Ο Πά­μπλο Ιγκλέ­σιας επα­νε­ξε­λέ­γη στην ηγε­σία του Podemos με συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία» ενώ στο πε­ριε­χό­με­νο δια­βά­σα­με ανα­λυ­τι­κά τις θέ­σεις του Ερ­ρε­χόν χωρίς την επι­σή­μαν­ση ότι είναι ο με­γά­λος χα­μέ­νος. Όσον αφορά την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα, τα λίγα άρθρα που δη­μο­σιεύ­τη­καν είτε δεν την ανα­φέ­ρουν, είτε ανα­φέ­ρουν ότι πήρε 3% (πράγ­μα που όπως θα δούμε στη συ­νέ­χεια δεν ισχύ­ει). Φυ­σι­κά η ανα­φο­ρά στις το­πο­θε­τή­σεις του Μι­γκέλ Ουρ­μπάν και της Τε­ρέ­σα Ρο­δρί­γες, που έκα­ναν τη με­γα­λύ­τε­ρη αί­σθη­ση μέσα στην αί­θου­σα των πα­λιών ταυ­ρο­μα­χιών , δεν γί­νε­ται ποτέ. Η λέξη που χρη­σι­μο­ποιεί­ται είναι πάντα «η μειο­ψη­φία».

Τα στοι­χεία έχουν ήδη γίνει γνω­στά, χρειά­ζε­ται όμως να τα θυ­μί­σου­με για να μπο­ρέ­σου­με να κοι­τά­ξου­με πίσω από τα νού­με­ρα και να δια­βά­σου­με το πραγ­μα­τι­κό απο­τέ­λε­σμα του συ­νε­δρί­ου.

Στις ψη­φο­φο­ρί­ες που προη­γή­θη­καν του συ­νε­δρί­ου και ολο­κλη­ρώ­θη­καν την τε­λευ­ταία του μέρα, ψή­φι­σαν 155,000 μέλη. Λίγο πε­ρισ­σό­τε­ροι από όσοι/ες στο 1ο συ­νέ­δριο. Θυ­μί­ζου­με ότι στις ευ­ρω­ε­κλο­γές του 2014,  το Podemos, είχε πάρει 5,000,000, ενώ συ­νο­λι­κά τα εγ­γε­γραμ­μέ­να του  μέλη είναι 450,000 πε­ρί­που. Παρ όλα αυτά, οι πε­ρισ­σό­τε­ρες/οι θε­ω­ρούν ότι το πο­σο­στό συμ­με­το­χής είναι υψηλό, με δε­δο­μέ­νη την κάμψη του κι­νή­μα­τος. Συ­νο­λι­κά πά­ντως η δια­δι­κτυα­κή δια­δι­κα­σία ψη­φο­φο­ρί­ας, δεν κρα­τού­σε πάνω από 12 λεπτά. Μια από τις κρι­τι­κές που ορθά έγι­ναν ήταν ότι η δια­δι­κα­σία σε σχέση με τις ψη­φο­φο­ρί­ες ήταν πίσω και από το πρώτο συ­νέ­δριο, αφού αυτή τη φορά προη­γή­θη­καν της συ­νε­δρια­κής δια­δι­κα­σί­ας αντί να την ακου­λου­θή­σουν. Αυτό ση­μαί­νει ότι το ίδιο το συ­νέ­δριο δεν ήταν μέρος της δια­δι­κα­σί­ας πει­θούς παρά μόνο πα­ρου­σί­α­ση πα­ρά­λη­λων μο­νο­λό­γων.
Ο Πά­μπλο Ιγλέ­σιας, που ήταν και ο μο­να­δι­κός υπο­ψή­φιος για την αρ­χη­γεία του κόμ­μα­τος, εξε­λέ­γη με το 89% των ψήφων. Επο­μέ­νως οι πα­νη­γυ­ρι­σμοί για την  επα­νε­κλο­γή δεν έχουν  κα­νέ­να νόημα, για μια δια­δι­κα­σία στην οποία το δια­κύ­βευ­μα της αρ­χη­γεί­ας δεν υπήρ­χε καν.
Τα πο­σο­στά των τριών βα­σι­κών πλατ­φορ­μών ήταν: 50,78% (37 από τις 62 θέ­σεις στο Συμ­βού­λιο Πο­λι­τών) για την κε­ντρώα ομάδα του Ιγλέ­σιας, 33,68% (23 θέ­σεις στο ΣΠ) για την συ­ντη­ρη­τι­κή ομάδα του Ερ­ρε­χόν και 13,11% (2 θέ­σεις) για την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα. Δυ­στυ­χώς με το εκλο­γι­κό σύ­στη­μα που προ­τά­θη­κε από τον ορ­γα­νω­τι­κό γραμ­μα­τέα του κόμ­μα­τος Ετσε­νί­κε, το 13% της πλατ­φόρ­μας Podemos en Movimiento με­τα­τρά­πη­κε σε μόλις 3% εκ­προ­σώ­πη­ση και 2 θέ­σεις, αντί για τις 10 που τις αντι­στοι­χού­σαν. Έτσι η αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα θα εκ­προ­σω­πεί­ται μόνο από τον Μι­γκέλ Ουρ­μπάν και τη γνω­στή φε­μι­νί­στρια και ιδιαί­τε­ρα αγα­πη­τή στα κι­νή­μα­τα Μπε­α­τρίς Χι­μέ­νο.
Εν­δια­φέ­ρον όμως πα­ρου­σιά­ζουν και οι ψη­φο­φο­ρί­ες των κει­μέ­νων. Το πο­λι­τι­κό κεί­με­νο της πλατ­φόρ­μας Ιγλέ­σιας, πήρε 56,04%, το ορ­γα­νω­τι­κό πάλι του Ιγλέ­σιας 54,42% και το κεί­με­νο δε­ο­ντο­λο­γί­ας (ético) 53,63%. Το κεί­με­νο όμως που πήρε τις πε­ρισ­σό­τε­ρες ψή­φους ήταν το φε­μι­νι­στι­κό, το κεί­με­νο ισό­τη­τα της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής πτέ­ρυ­γας που συ­γκέ­ντρω­σε 61,68%. Δεν εί­δα­με φυ­σι­κά κα­νέ­ναν τίτλο, με­σό­τι­τλο ή υπό­τι­τλο σε κα­νέ­να ελ­λη­νι­κό δη­μο­σί­ευ­σμα, που να λέει: 61,68% το πιο ψη­φι­σμέ­νο κεί­με­νο , ήταν αυτό των Αντι­κα­πι­τα­λί­στας. Αντί­θε­τα σε πολλά άρθρα σε ισπα­νι­κά μέσα, η αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα πα­ρου­σιά­ζε­ται ως μια από τους νι­κη­τές του συ­νε­δρί­ου.
Πρώτα συ­μπε­ρά­σμα­τα

Θυ­μί­ζου­με ότι τους τε­λευ­ταί­ους μήνες η εσω­κομ­μα­τι­κή συ­ζή­τη­ση έχει με­τα­τρα­πεί σε μο­νο­μα­χία με­τα­ξύ Ιγλέ­σιας και Ερ­ρε­χόν. Με το Νο2 να ζητά διεύ­ρυν­ση των συμ­μα­χιών και να διεκ­δι­κεί τη λέξη Populista (Λαϊ­κι­στι­κό) και τον Ιγλέ­σιας να κάνει μια στρο­φή σε έναν πιο αρι­στε­ρό λόγο, χωρίς ωστό­σο αυτό να ση­μαί­νει κάτι για την δη­μο­κρα­τία εντός του σχη­μα­τι­σμού.

Με­γά­λος χα­μέ­νος από αυτή τη μάχη είναι αδιαμ­φι­σβή­τη­τα ο Ερ­ρε­χόν. Στη­ρί­χτη­κε όσο κα­νέ­νας άλλο από το σύ­νο­λο των ΜΜΕ, και ιδιαί­τε­ρα του ομί­λου της El Pais, και καλ­λιερ­γή­θη­κε το κλίμα ότι η πλατ­φόρ­μα του μπο­ρεί να ξε­περ­νού­σε αυτήν του Ιγλέ­σιας. Ήταν τέ­τοια η ορμή με την οποία πα­ρου­σιά­στη­κε ο Ερ­ρε­χόν, που ο Ιγλέ­σιας ανα­γκά­στη­κε να δη­λώ­σει ότι αν τα κεί­με­νά του χά­σουν δεν θα δε­χό­ταν τη θέση του γραμ­μα­τέα. Αυτό λοι­πόν δεν έγινε. Η δεξιά πτέ­ρυ­γα του Ερ­ρε­χόν ητ­τή­θη­κε και μαζί της και ο πα­τριω­τι­κός λόγος και η απεύ­θυν­ση στη με­σαία τάξη και στους σο­σια­λι­στές,  και φά­νη­κε να μην έχει καμία πλειο­ψη­φία ούτε καν σε αυτό το ετε­ρό­κλη­το ψη­φια­κό σώμα που κα­λεί­ται να ψη­φί­σει πρό­σω­πα και κεί­με­να χωρίς να συμ­με­τέ­χει σε πραγ­μα­τι­κές δια­δι­κα­σί­ες.

Είναι επί­σης αδιαμ­φι­σβή­τη­το ότι ο με­γά­λος νι­κη­τής της εσω­κομ­μα­τι­κής μάχης είναι ο Ιγλέ­σιας. Κα­τά­φε­ρε να κρα­τή­σει την πλειο­ψη­φία και να πε­ρά­σει με αντι­δη­μο­κρα­τι­κό τρόπο τον κα­νο­νι­σμό λει­τουρ­γί­ας. Μπο­ρεί το σήμα της νίκης, εμπνευ­σμέ­νο από τον τσα­βι­σμό, να είναι το σήμα/χει­ρο­νο­μία του Ερ­ρε­χόν, με τον Ιγλέ­σιας να συ­νη­θί­ζει τον χαι­ρε­τι­σμό με υψω­μέ­νη τη γρο­θιά, όμως όταν όλοι μι­λούν για τσα­βι­σμό, ή Πα­μπλι­σμό, ανα­φέ­ρο­νται στον Ιγλέ­σιας. Από πάρα πολ­λές/ους αγω­νί­στριες/ες ο Ιγλέ­σιας κα­τη­γο­ρεί­ται για βο­να­παρ­τι­σμό και και­σα­ρι­σμό, και όχι αδί­κως. Συ­νε­χί­ζει πά­ντως να είναι η ηγε­τι­κή φι­γού­ρα που ενώ­νει το κόμμα. Όπως εύ­στο­χα πα­ρα­τή­ρη­σε μια γνω­στή ακτι­βί­στρια: «Πριν από δύο χρό­νια ο Ερ­ρε­χόν ήταν ένας άγνω­στος και στο συ­νέ­δριο περ­πα­τού­σε πίσω από τον Ιγλέ­σιας τρέ­χο­ντας να τον προ­λά­βει».Από ότι φαί­νε­ται θα τρέ­χει για πολύ ακόμα.

Unidad Unidad, (ενό­τη­τα ενό­τη­τα) φώ­να­ζαν όλοι/ες οι σύ­νε­δροι κάθε 5 λεπτά δια­κό­πτω­ντας τις/τους ομι­λη­τές/ες και από ότι φαί­νε­ται για την ώρα δεν υπάρ­χει διά­σπα­ση στον ορί­ζο­ντα, κάτι που αξιο­λο­γεί­ται από όλες τις με­ριές ως θε­τι­κό.

Η έλ­λει­ψη δη­μο­κρα­τί­ας πήρε τη σφρα­γί­δα και αυτού του 2ου συ­νε­δρί­ου αφού το κόμμα με­τα­τρά­πη­κε σε ένα σώμα που μέσα στη ψη­φια­κή αρένα ψη­φί­ζει με όρους δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, επη­ρε­α­σμέ­νο από τον μι­ντια­κό λόγο τα κεί­με­να του αρ­χη­γού και τον ίδιο τον αρ­χη­γό.

Τα συ­μπε­ρά­σμα­τα είναι πιο πε­ρί­πλο­κα όταν φτά­νου­με στην πε­ρί­πτω­ση της Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Πτέ­ρυ­γας του Podemos en Movimiento.

Στο συ­νέ­δριο όταν μί­λη­σαν οι Μιγέλ Ουρ­μπάν και η Τε­ρέ­σα Ρο­δρί­γες , το μέχρι εκεί­νη την ώρα άνευ­ρο και βα­ριε­στη­μέ­νο σώμα (αν κρί­νει κα­νείς από τα δε­κά­δες βι­ντε­ά­κια που κυ­κλο­φο­ρούν στο δια­δί­κτυο) απέ­κτη­σε ζωή. Αυτό έχει ιδιαί­τε­ρη ση­μα­σία γιατί αυτά που είπαν οι δύο αυτές ηγε­τι­κές προ­σω­πι­κό­τη­τες δεν ήταν «εύ­κο­λα». Ο Μι­γκέλ Ουρ­μπάν χρη­σι­μο­ποί­η­σε κά­ποια στιγ­μή τη φράση «εί­μα­στε όλοι έλ­λη­νες, μιλάω γι αυ­τούς  που δεν απο­δέ­χτη­καν τον εκ­βια­σμό», η Τε­ρέ­σα Ρο­δρί­γες μί­λη­σε για το χρέος και τη δια­γρα­φή του, και με­τα­ξύ άλλων ση­μεί­ω­σε ότι το Podemos, δεν είναι μόνο απο­τέ­λε­σμα κά­ποιων τα­λα­ντού­χων πο­λι­τι­κών επι­στη­μό­νων αλλά του κό­σμου των πλα­τειών, και ότι χωρίς αυ­τούς δεν υπάρ­χει Podemos: « Γιατί μπο­ρεί να πέ­σου­με στη θα­νά­σι­μη πα­γί­δα, να πά­ρου­με την εξου­σία αλλά να μην αλ­λά­ξου­με τα πράγ­μα­τα. Η κοι­νω­νι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση δεν είναι ένα σύν­θη­μα αι­σθη­τι­κής φύσης(..) το ζή­τη­μα είναι να διεκ­δι­κή­σου­με τη ζωή». Ο Μιγέλ Ουρ­μπάν πήρε 40,000 ψή­φους και ήταν από αυ­τούς που ψη­φί­στη­καν πε­ρισ­σό­τε­ρο στο συ­νέ­δριο.

Αυτή τη φορά κα­νείς δεν μπό­ρε­σε να απο­μο­νώ­σει την αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα και καθώς ο κό­σμος διέ­κο­πτε τους δύο ομι­λη­τές, η κά­με­ρα έδει­ξε πολ­λές φορές τον Ιγλέ­σιας (χα­μο­γε­λα­στό) και τον Ερ­ρε­χόν (λι­γό­τε­ρο χα­μο­γε­λα­στό) να χει­ρο­κρο­τούν. Δεν είναι επί­σης τυ­χαίο που πολ­λές από τις προ­τά­σεις των αντι­κα­πι­τα­λί­στας εν­σω­μα­τώ­θη­καν στα κεί­με­να που ψη­φί­στη­καν, ενώ πολ­λοί ήταν αυτοί που ζή­τη­σαν δη­μό­σια συ­γνώ­μη στην αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή πτέ­ρυ­γα.  Δυ­στυ­χώς όμως οι βο­να­παρ­τι­σμοί του Ιγλέ­σιας δεν άφη­σαν πε­ρι­θώ­ρια σε αυτή την πλατ­φόρ­μα να αντι­προ­σω­πευ­τεί πραγ­μα­τι­κά στο κε­ντρι­κό όρ­γα­νο. Όμως το 13% και οι 22,000 ψήφοι δεν είναι μικρή υπό­θε­ση αν λά­βου­με υπόψη ότι οι αντι­κα­πι­τα­λί­στας είναι η μο­να­δι­κή ορ­γα­νω­μέ­νη δύ­να­μη μέσα στην αντι­πο­λι­τευ­τι­κή πλατ­φόρ­μα , καθώς και το γε­γο­νός ότι οι δυ­νά­μεις της βρί­σκο­νται στους κύ­κλους και στις γει­το­νιές και όχι στο πλή­θος του δια­δι­κτύ­ου. Για την ώρα πά­ντως το σχέ­διο κόμ­μα-κί­νη­μα μένει στην άκρη.

Δεν είναι εύ­κο­λο και ούτε σωστό να γί­νο­νται πάντα συ­γκρί­σεις με την ελ­λη­νι­κή εμπει­ρία. Κάθε τόπος έχει τις δικές του ιδιαι­τε­ρό­τη­τες. Το Podemos, με την κλα­σι­κή ορο­λο­γία είναι ένα «πλατύ κόμμα» είναι όμως ταυ­τό­χρο­να και ένα κόμμα που δα­νεί­στη­κε πολ­λές από τις συ­μπε­ρι­φο­ρές του κι­νή­μα­τος 15Μ. Το Podemos, ει­σή­γα­γε μια νέα γραμ­μα­τι­κή, παρ όλο που επα­νέ­λα­βε πολλά από τα λάθη της αρι­στε­ράς, ακρι­βώς γιατί οι σχέ­σεις ηγε­μο­νί­ας και εξου­σί­ας είναι πραγ­μα­τι­κές και τί­θε­νται πάντα σε πε­ρι­πτώ­σεις έντο­νης πό­λω­σης και με­γά­λων δια­κυ­βευ­μά­των. Φαί­νε­ται πά­ντως ότι ο λαός του Podemos, δεν θέλει μόνο μια «εκλο­γι­κή μη­χα­νή» και φαί­νε­ται επί­σης ότι το επι­κοι­νω­νια­κό μο­ντέ­λο του Podemos αν δεν συ­να­ντη­θεί με το πο­λι­τι­κό, αν ο σχη­μα­τι­σμός δεν ανα­λά­βει ξανά την ορ­γά­νω­ση των μαχών με όρους αντα­γω­νι­σμού, χτί­ζο­ντας μια κό­ντρα-εξου­σία δεν θα φτά­σει ούτε στα μισά του δρό­μου.

Σε αυτό το πλαί­σιο, τα λόγια της Τε­ρέ­σα Ρο­δρί­γες, της πιο αγα­πη­μέ­νης συ­ντρό­φισ­σας του νότου, ακού­γο­νται όπως πρέ­πει και κα­λύ­τε­ρα να αφή­σου­με το κλεί­σι­μο αυτού του σύ­ντο­μου ση­μειώ­μα­τος σε αυτήν:

Όταν ο κό­σμος κερ­δί­ζει στο δρόμο, οι νίκες είναι πιο διαρ­κείς και είναι πιο πι­θα­νές, πιο πολύ από οποια­δή­πο­τε κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πα­ρέμ­βα­ση, ή από ένα δη­μαρ­χείο ή από μια πρό­τα­ση νόμου. Το να στα­μα­τή­σου­με μια έξωση είναι πιο δυ­να­τό από οποιο­δή­πο­τε πρω­τό­κολ­λο ενά­ντια σε εξώ­σεις, τα mareas στα­μά­τη­σαν τις πε­ρι­κο­πές και το έκα­ναν κα­λύ­τε­ρα από ότι θα το έκανε ένα κοι­νο­βού­λιο. Και κάτι ακόμα. Ακόμα και οι πιο δί­καιοι νόμοι δεν τη­ρού­νται αν δεν υπάρ­χει συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης από τα κάτω. Χρεια­ζό­μα­στε τους συν­δι­κα­λι­στι­κούς μυες στη βάση που θα εξα­σφα­λί­σουν ότι οι δί­καιοι νόμοι θα μπο­ρέ­σουν να εφαρ­μο­στούν. Πρέ­πει να μοιά­σου­με στον κόσμο. Στον κόσμο που χτί­ζει το Podemos. To Podemos, έχει προ­φο­ρά, έχει κα­τα­γω­γή, έχει αγρό­τες, που και σε αυ­τούς πρέ­πει να δοθεί ο λόγος, η δυ­να­τό­τη­τα να απο­φα­σί­ζουν, να δοθεί στον κόσμο του Podemos, το δι­καί­ω­μα της κυ­ριαρ­χί­ας (soberania) και της δυ­να­τό­τη­τας να απο­φα­σί­ζει για στρα­τη­γι­κά ζη­τή­μα­τα. Γιατί αν όχι, θα είναι  αυτό  ακρι­βώς που θα μας λεί­πει για να κερ­δί­σου­με. Δεν μπο­ρού­με να εξα­πα­τή­σου­με, να απο­γοη­τεύ­σου­με. Μπο­ρού­με να γί­νου­με κα­λύ­τε­ροι. Και ξέ­ρε­τε γιατί; Γιατί εί­μα­στε ικα­νοί να ονει­ρευ­τού­με τους κα­λύ­τε­ρους.

rproject.g