Με αφορμή το Brexit: Τι ακριβώς αλλάζει εκτός ΕΕ;

Ηλίας Μυλωνάς

Θα ήταν αστείο να νομίζει κανένας ότι τα αστικά κόμματα της Βρετανίας θα εφαρμόσουν μια φιλεργατική πολιτική επειδή αποχώρησαν από την ΕΕ ή ότι τέλος πάντων αποχώρησαν από αυτή για να εφαρμόσουν μια φιλεργατική πολιτική.

Κατά διάρ­κεια του τα­ραγ­μέ­νου 20ου αιώνα, δύο ήταν οι φορές που η Γερ­μα­νία έβαλε φωτιά στον κόσμο και έγινε αιτία  αντί­στοι­χου αριθ­μού πα­γκο­σμί­ων  πο­λέ­μων με εκα­τομ­μύ­ρια θύ­μα­τα. Κύρια αφορ­μή και στις δύο πε­ρι­πτώ­σεις απο­τέ­λε­σε  ο απο­κλει­σμός της από το μοί­ρα­σμα των τότε αποι­κιών και η αγω­νιώ­δης προ­σπά­θεια ανα­ζή­τη­σης «ζω­τι­κού χώρου», οι­κο­νο­μι­κών ζωνών δη­λα­δή δικής της επιρ­ρο­ής. Αυτό και μόνο απο­δεί­χτη­κε «ικανή συν­θή­κη» για να συρ­θεί δις η οι­κου­μέ­νη σε ένα μα­κε­λειό άνευ προη­γου­μέ­νου.

Τα πράγ­μα­τα σή­με­ρα έχουν αντι­στρα­φεί σε ότι αφορά τον έλεγ­χο των αγο­ρών. Παρ΄ότι η αποι­κιο­κρα­τία έχει οι­κο­νο­μι­κά και όχι στρα­τιω­τι­κά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά στη ση­με­ρι­νή εποχή και η ίδρυ­ση της ΕΕ κα­τά­φε­ρε επί χρό­νια να απο­τρέ­ψει τους αντα­γω­νι­σμούς και τις πο­λε­μι­κές συρ­ρά­ξεις στη γη­ραιά ήπει­ρο, τα ίδια προ­βλή­μα­τα, ανα­γεν­νη­μέ­να από τη βαθιά οι­κο­νο­μι­κή κρίση που μα­στί­ζει τον πα­γκό­σμιο κα­πι­τα­λι­σμό, επα­νέρ­χο­νται στην πρό­τε­ρη  μορφή τους και με δρι­μύ­τε­ρο ίσως τρόπο. Μόνο που αυτή τη φορά δεν αντα­να­κλώ­νται ιδιαί­τε­ρα στα κι­τρι­νό­μαυ­ρα χρώ­μα­τα της γερ­μα­νι­κής ση­μαί­ας αλλά στον γα­λα­ζο­κόκ­κι­νο θυρεό της πρώην αυ­το­κρα­το­ρι­κής ηγέ­τι­δας του κό­σμου, της Βρε­τα­νί­ας.

Η άρ­χου­σα τάξη της Βρε­τα­νί­ας, τρο­μαγ­μέ­νη από την ιλιγ­γιώ­δη επέ­κτα­ση του γερ­μα­νι­κού οι­κο­νο­μι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού τα τε­λευ­ταία χρό­νια, άρ­χι­σε να αι­σθά­νε­ται σο­βα­ρά τον κίν­δυ­νο ότι ακόμη και αυτή, η πάλαι ποτέ κυ­ρί­αρ­χος των επτά θα­λασ­σών, κά­ποια στιγ­μή θα μπο­ρού­σε να με­τα­τρα­πεί σε έναν απλό οι­κο­νο­μι­κό δο­ρυ­φό­ρο της πα­νί­σχυ­ρης Γερ­μα­νί­ας, αυτής που κά­πο­τε μοι­ρά­σα­νε σαν λά­φυ­ρο οι με­γά­λες δυ­νά­μεις (ανά­με­σα σε αυτές και η ίδια), στο τέλος του Β΄Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου, αλλά που απ’ ότι φαί­νε­ται ανα­γεν­νή­θη­κε μέσα από τις στά­χτες της και μά­λι­στα με εντυ­πω­σια­κό τρόπο. Δεν έμενε τί­πο­τε άλλο στους ευ­γε­νι­κούς κατά τ’ άλλα Αγ­γλο­σά­ξο­νες παρά μια δυ­να­μι­κή αντί­δρα­ση απέ­να­ντι στον ση­με­ρι­νό οι­κο­νο­μι­κό επε­κτα­τι­σμό της σύμ­μα­χης χώρας, με τη μορφή εξό­δου αρ­χι­κά από τη συμ­μα­χία και εφαρ­μο­γής ενός νέου σχε­δί­ου εθνι­κού προ­στα­τευ­τι­σμού των οι­κο­νο­μι­κών συμ­φε­ρό­ντων τους.

Ως πρώτο βήμα λοι­πόν γι αυτή την αντί­δρα­ση επι­λέ­χτη­κε το Brexit. Θα ήταν εν­δια­φέ­ρον όμως να γνω­ρί­ζου­με τι ακρι­βώς έχουν στο μυαλό της για τη συ­νέ­χεια οι ηγέ­τες της αστι­κής τάξης στη Γη­ραιά Αλ­βιό­να και ποιος είναι ο σχε­δια­σμός τους από εδώ και πέρα. Η σύ­γκρου­ση  χωρίς κα­νό­νες πλέον δύο τέ­τοιων τε­ρά­στιων οι­κο­νο­μι­κών δυ­νά­με­ων,  δεν εγκυ­μο­νεί τί­πο­τε το θε­τι­κό για το μέλ­λον της ευ­ρω­παϊ­κής ηπεί­ρου.

Η Βρε­τα­νία αναμ­φι­σβή­τη­τα είναι ισχυ­ρή οι­κο­νο­μία , απο­τε­λεί μια πα­γκό­σμια υπο­λο­γί­σι­μη στρα­τιω­τι­κή δύ­να­μη και φυ­σι­κά δεν αντι­με­τω­πί­ζει σε καμία πε­ρί­πτω­ση τα προ­βλή­μα­τα της ανί­σχυ­ρης και από­λυ­τα εξαρ­τη­μέ­νης από το ξένο τρα­πε­ζι­κό κε­φά­λαιο Ελ­λά­δας.

Παρ’ όλα αυτά όμως η Βρε­τα­νία, όπως και οι υπό­λοι­πες χώρες, μέχρι τώρα υπό­κει­ται στους κα­νό­νες και τους πε­ριο­ρι­σμούς που έχουν επι­βλη­θεί στην ΕΕ, έτσι όπως αυτοί δια­μορ­φώ­θη­καν δια­χρο­νι­κά, με την απο­δο­χή και τη σύ­μπρα­ξη και της ίδιας.

Αυτοί οι κα­νό­νες, που κύρια αφο­ρού­σαν τη διευ­κό­λυν­ση ιδιω­τι­κών επι­χει­ρη­μα­τι­κών επεν­δύ­σε­ων και την εύ­κο­λη δια­κί­νη­ση χρή­μα­τος, όσο η πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μία ακο­λου­θού­σε ανο­δι­κές τά­σεις ή είχε ένα είδος στα­θε­ρο­ποί­η­σης, ευ­νο­ού­σε την πα­ρα­γω­γή υψη­λού πο­σο­στού κερ­δών και κατ’ επέ­κτα­ση τις αβρές συμ­μα­χι­κές σχέ­σεις με­τα­ξύ των πιο ισχυ­ρών οι­κο­νο­μιών της Ευ­ρώ­πης. Όταν όμως η κρίση έκανε απει­λη­τι­κά την εμ­φά­νι­σή της, τότε άπα­ντες τέ­θη­καν  προ αδιε­ξό­δων . Έπρε­πε βα­σι­κά να βά­λουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να κα­λύ­ψουν τις πιο αδύ­να­μες οι­κο­νο­μί­ες, τις οποί­ες εν τω με­τα­ξύ απο­μυ­ζού­σαν οδη­γώ­ντας τες σε μα­ρα­σμό, ενώ η επί­ση­μη συ­νει­σφο­ρά τους στα τα­μεία της Ένω­σης τώρα πλέον τους φαι­νό­ταν ανα­ντί­στοι­χη σε σχέση με τα κέρδη και τα υπό­λοι­πα οφέλη που επι­τύγ­χα­ναν.

Την ίδια ώρα το ισχυ­ρό βρε­τα­νι­κό κε­φά­λαιο, στα πλαί­σια πάντα της ΕΕ, ασφυ­κτιού­σε αδυ­να­τώ­ντας να έχει την από­λυ­τη ευ­χέ­ρεια κι­νή­σε­ων και την ελευ­θε­ρία να αντι­με­τω­πί­σει τον γερ­μα­νι­κό οι­κο­νο­μι­κό ανε­μο­στρό­βι­λο που σά­ρω­νε τα πάντα στο πέ­ρα­σμα του.

Τη συ­γκε­κρι­μέ­νη κα­τά­στα­ση, η βρε­τα­νι­κή ψυ­χο­σύν­θε­ση με τη μακρά πα­ρά­δο­ση της πα­γκό­σμιας δια­κυ­βέρ­νη­σης (το εθνι­κό σλό­γκαν Rule England κυ­ριαρ­χού­σε επί αιώ­νες) και την προ­σπά­θεια να ξε­χω­ρί­ζει πάντα από την υπό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη (η νη­σιω­τι­κή γε­ω­γρα­φι­κή της δια­μόρ­φω­ση βοη­θού­σε πάντα σε αυτό) δεν θα μπο­ρού­σε να την ανε­χτεί στο δι­η­νε­κές. Η γερ­μα­νι­κή βα­λί­τσα πή­γαι­νε πολύ μα­κριά, παρά την αρ­μο­νι­κό­τη­τα των σχέ­σε­ων των δύο χωρών, την συ­νε­χή ανα­νέ­ω­ση των φι­λι­κών δε­σμών και τους θερ­μούς ασπα­σμούς των ηγε­τών τους για πάρα πολλά χρό­νια.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα οι Βρε­τα­νοί κα­πι­τα­λι­στές αντι­λή­φθη­καν ότι αν η κα­τά­στα­ση συ­νε­χί­σει στο ίδιο μο­τί­βο, πολύ σύ­ντο­μα θα βρε­θούν να παί­ζουν πε­ρι­φε­ρεια­κό ρόλο, ως απλοί συ­νο­δοι­πό­ροι  της γερ­μα­νι­κής οι­κο­νο­μι­κής υπερ­δύ­να­μης. Αυτός ήταν ο βα­σι­κός λόγος που κα­τό­πιν «ωρί­μου σκέ­ψε­ως» απο­φά­σι­σαν «να χω­ρί­σουν τα τσα­νά­κια τους» από τους υπό­λοι­πους Ευ­ρω­παί­ους συ­να­δέλ­φους τους.

Αυτή την έν­νοια είχε λοι­πόν η «ηρω­ι­κή» από­φα­ση του Brexit που πολ­λοί, ακόμη και μέσα στην Αρι­στε­ρά, την είδαν ως μια θε­τι­κή εξέ­λι­ξη και ως ένα σο­βα­ρό βήμα για τη διά­λυ­ση της αντι­δρα­στι­κής, όπως είναι αλή­θεια ότι εξε­λί­χθη­κε, Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης. Όμως το Brexit αυτό ήταν μια κί­νη­ση από τα δεξιά που τί­πο­τε δεν έχει να προ­σφέ­ρει στους Βρε­τα­νούς ερ­γα­ζό­με­νους, το αντί­θε­το, μπο­ρεί να συσ­σω­ρεύ­σει ακόμη με­γα­λύ­τε­ρα δεινά. Θα ήταν αστείο να νο­μί­ζει κα­νέ­νας ότι τα αστι­κά κόμ­μα­τα της Βρε­τα­νί­ας θα εφαρ­μό­σουν μια φι­λερ­γα­τι­κή πο­λι­τι­κή επει­δή απο­χώ­ρη­σαν από την ΕΕ ή ότι τέλος πά­ντων απο­χώ­ρη­σαν από αυτή για να εφαρ­μό­σουν μια φι­λερ­γα­τι­κή πο­λι­τι­κή.

Εκλο­γές

Παρά τις συ­νε­χείς δια­κη­ρύ­ξεις της συ­ντη­ρη­τι­κής πρω­θυ­πουρ­γού Τε­ρέ­ζα Μέι ότι εκλο­γές δεν θα γί­νουν πριν το 2020, όλως αιφ­νι­δί­ως η κυρία αυτή ανα­κοί­νω­σε πρό­ω­ρες εκλο­γές και μά­λι­στα με fast-track δια­δι­κα­σί­ες, εντός των επό­με­νων 2-3 μηνών, το­πο­θε­τώ­ντας τες τον Ιού­νιο. Η επί­ση­μη αι­τιο­λο­γία είναι ότι «το δη­μο­ψή­φι­σμα δεν πρό­κει­ται να επα­να­λη­φθεί, επι­ζη­τού­με ένα κα­θα­ρό Brexit και γι αυτό χρειά­ζε­ται μια ισχυ­ρή κυ­βέρ­νη­ση» (εν­νο­ώ­ντας βέ­βαια μια κυ­βέρ­νη­ση Τό­ρυ­δων των οποί­ων απο­τε­λεί και επί­λε­κτο μέλος).

Αυτές οι κι­νή­σεις είναι εν­δει­κτι­κές του τι πρό­κει­ται να επα­κο­λου­θή­σει. Γνω­ρί­ζουν καλά ότι το «Brexit τους» δεν πρό­κει­ται σε καμία πε­ρί­πτω­ση να διορ­θώ­σει τα πράγ­μα­τα για τους ερ­γα­ζό­με­νους στο «νησί», το αντί­θε­το, ο σκο­πός τους είναι να ακο­λου­θή­σουν ακόμη πιο σκλη­ρές πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας από αυτές που είχε επι­βάλ­λει η ΕΕ σε μια σειρά χώρες. Η προ­σπά­θεια τους λοι­πόν εξα­ντλεί­ται στο να εκ­με­ταλ­λευ­τούν το ελά­χι­στο χρο­νι­κό διά­στη­μα που με­σο­λα­βεί ως τις εκλο­γές για να δια­τη­ρή­σουν τη δια­φο­ρά των 20 πε­ρί­που μο­νά­δων που τους δί­νουν οι διά­φο­ρες, αμ­φι­βό­λου εγκυ­ρό­τη­τας θα πρέ­πει να ομο­λο­γή­σου­με, δη­μο­σκο­πή­σεις από το Ερ­γα­τι­κό Κόμμα του «αρι­στε­ρού» Κόρ­μπιν.

Εν­δέ­χε­ται βε­βαί­ως να λο­γα­ριά­ζουν χωρίς τον ξε­νο­δό­χο, όπως έκα­ναν πριν λίγο καιρό οι «έγκυ­ροι» ανα­λυ­τές στη Γαλ­λία στην πε­ρί­πτω­ση του Με­λαν­σόν, τον οποίο ενώ μέχρι τότε δεν τον υπο­λό­γι­ζαν κα­θό­λου, οι πρό­σφα­τες με­τρή­σεις πλέον τον φέρ­νουν, στα όρια πάντα του στα­τι­στι­κού λά­θους, ως πι­θα­νό υπο­ψή­φιο για τον δεύ­τε­ρο γύρο των γαλ­λι­κών εκλο­γών.

Γνω­ρί­ζουν ωστό­σο οι Βρε­τα­νοί Συ­ντη­ρη­τι­κοί πολύ καλά ότι ο χρό­νος δεν δου­λεύ­ει υπέρ τους και ο εκλο­γι­κός συ­σχε­τι­σμός αρ­γό­τε­ρα θα είναι συ­ντρι­πτι­κά εις βάρος τους, εξ ου και η βια­σύ­νη τους για το «δη­μο­κρα­τι­κό δι­καί­ω­μα των πο­λι­τών στην ψη­φο­φο­ρία».

Αλ­λα­γή νο­μί­σμα­τος-Έξο­δος από την ΕΕ

Η Βρε­τα­νία  πι­θα­νά να απο­τε­λέ­σει ένα καλό μά­θη­μα γι αε­κεί­νους που θε­ω­ρούν ότι φεύ­γο­ντας απλά από την ευ­ρω­ζώ­νη ή και από την ίδια την ΕΕ έχουν αυ­τό­μα­τα βρει και το κλει­δί για τη λύση όλων των προ­βλη­μά­των. Μια τέ­τοια κί­νη­ση χωρίς ακρι­βή σχε­δια­σμό, ολο­κλη­ρω­μέ­νο πρό­γραμ­μα και μα­ζι­κή διε­θνή υπο­στή­ρι­ξη και με δε­δο­μέ­νο τον πα­γκό­σμιο οι­κο­νο­μι­κό και ιμπε­ρια­λι­στι­κό συ­σχε­τι­σμό, μπο­ρεί να εξε­λι­χτεί σε εφιάλ­τη, ει­δι­κά για μι­κρές χώρες με αδύ­να­μη οι­κο­νο­μία όπως είναι η Ελ­λά­δα.

Οι σκλη­ρές απο­φά­σεις που παίρ­νουν η Κο­μι­σιόν, το ΔΝΤ, ο Σόι­μπλε και οι λοι­ποί έχει ομο­λο­γη­θεί δη­μο­σί­ως ότι είναι πο­λι­τι­κές και όχι οι­κο­νο­μι­κές απο­φά­σεις και δεν πρό­κει­ται φυ­σι­κά, όσο περ­νά­ει από το χέρι τους, να επι­τρέ­ψουν οποια­δή­πο­τε πα­ρέκ­κλι­ση.

Έχου­με το­νί­σει πολ­λές φορές στο πα­ρελ­θόν ότι η έξο­δος από την ευ­ρω­ζώ­νη και την ΕΕ απο­τε­λούν «ανα­γκαία αλλά όχι ικανή συν­θή­κη». Οι  κο­ρώ­νες περί «αυ­τό­νο­μης εθνι­κής ανά­πτυ­ξης»  και «εθνι­κής πα­ρα­γω­γι­κής ανα­συ­γκρό­τη­σης» που θα έρ­θουν αυ­τό­μα­τα όταν αλ­λά­ξει το νό­μι­σμα, ηχούν εντε­λώς φάλ­τσα σε σχέση με την αντι­κει­με­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα και ακού­γο­νται λίγο σαν τις ρο­μα­ντι­κές ανα­ζη­τή­σεις των πρώ­ι­μων σο­σια­λι­στών, οι οποί­οι  δη­μιουρ­γού­σαν απο­κομ­μέ­νες από τον υπό­λοι­πο κόσμο κοι­νό­τη­τες θε­ω­ρώ­ντας ότι θα απο­τε­λέ­σουν, μέσα από την κο­λε­κτι­βι­στι­κή λει­τουρ­γία τους, μια μορφή επί­γειων πα­ρα­δεί­σων. Ση­μα­δια­κά ο Τόμας Μουρ, ιδρυ­τής μιας τέ­τοιας κοι­νό­τη­τας στον Νέο Κόσμο, της είχε δώσει το όνομα Ου­το­πία. Αυτές οι κοι­νό­τη­τες βε­βαί­ως, παρά τον ηρω­ι­σμό και την ανι­διο­τε­λή προ­σφο­ρά των μελών τους, επι­βε­βαί­ω­σαν τον πα­ρα­πά­νω  χα­ρα­κτη­ρι­σμό και δεν στά­θη­κε δυ­να­τόν να επι­βιώ­σουν για με­γά­λο χρο­νι­κό διά­στη­μα.

Με τον ίδιο τρόπο είναι σχε­δόν ακα­τόρ­θω­το να επι­βιώ­σει μια οι­κο­νο­μία βα­σι­σμέ­νη μόνο στη δική της αγορά και πα­ρα­γω­γι­κή δυ­να­τό­τη­τα, ει­δι­κά  όταν δεν δια­θέ­τει ανα­πτυγ­μέ­νη βαριά βιο­μη­χα­νία.

Συχνά τε­λευ­ταία ακού­γο­νται ει­ρω­νι­κά σχό­λια για τους διε­θνι­στές που «δεν επι­θυ­μούν να γίνει το πρώτο βήμα απα­γκί­στρω­σης από την ΕΕ αλλά πε­ρι­μέ­νουν να έρθει πρώτα ο σο­σια­λι­σμός πα­ντού». Ακόμη κι αν γίνει αυτό το βήμα σε κά­ποια χώρα (και προ­φα­νώς δεν εί­μα­στε ηλί­θιοι να μην αντι­λαμ­βα­νό­μα­στε ότι κά­ποιος κρί­κος πρέ­πει να σπά­σει πρώ­τος για να δη­μιουρ­γη­θεί ένα ντό­μι­νο απο­σπά­σε­ων από την κε­ντρι­κή αλυ­σί­δα), αν δεν το προ­ε­τοι­μά­σεις καλά αυτό, αν δεν χτί­σεις τις συμ­μα­χί­ες σου με το διε­θνές ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα και τα κόμ­μα­τα του, τότε θα βρε­θείς απο­μο­νω­μέ­νος και ευά­λω­τος στις άγριες δια­θέ­σεις των πα­γκό­σμιων οι­κο­νο­μι­κών γε­ρα­κιών. Οι τρα­πε­ζί­τες-το­κο­γλύ­φοι και τα τσι­ρά­κια τους τρό­μα­ξαν πε­ρισ­σό­τε­ρο με τη δυ­να­μι­κή που έπαιρ­νε η διε­θνής συ­μπα­ρά­στα­ση στην ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση και τον Τσί­πρα κατά τη διάρ­κεια των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με την ΕΕ, η οποία έτει­νε να εξε­λι­χθεί σε ένα δυ­να­μι­κό πα­γκό­σμιο κί­νη­μα, παρά από την ίδια την «αρι­στε­ρή» κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Ακόμη και η ΕΣΣΔ, μια χώρα με τε­ρά­στιες δυ­να­τό­τη­τες εκτός των άλλων και αστεί­ρευ­τες πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κές πηγές, δεν κα­τέρ­ρευ­σε λόγω εξω­τε­ρι­κών επεμ­βά­σε­ων αλλά λόγω της οι­κο­νο­μι­κής στα­σι­μό­τη­τας που είχε οδη­γη­θεί εξ’ αι­τί­ας της απο­μό­νω­σης της.

Συ­νε­πώς καλό θα ήταν να ξε­φύ­γου­με από τις εθνι­κι­στι­κές αυ­τα­πά­τες και να επι­διώ­ξου­με με όσες δυ­νά­μεις έχου­με να ισχυ­ρο­ποι­ή­σου­με τις ορ­γα­νώ­σεις μας και τα μέ­τω­πα μας στο εσω­τε­ρι­κό  και την ίδια ώρα να σφυ­ρη­λα­τή­σου­με πιο στε­νές σχέ­σεις με τους ερ­γα­ζό­με­νους και τα κι­νή­μα­τα στην Ευ­ρώ­πη και τον υπό­λοι­πο κόσμο. Ένας άλλος κό­σμος εξα­κο­λου­θεί να είναι εφι­κτός, όπως ακού­γο­νταν κά­πο­τε, αλλά για να φτά­σεις εκεί χρειά­ζε­ται ενό­τη­τα, πάλη και κυ­ρί­ως διε­θνι­στι­κή αλ­λη­λεγ­γύη!

rproject.gr