Ο πύργος Γκρένφελ και η Αθήνα ή Σε ποιον θα ανήκουν οι πόλεις (μας);

Κά­η­καν τόσοι άν­θρω­ποι στον πραγ­μα­τι­κό και όχι κι­νη­μα­το­γρα­φι­κό Πύργο της Κό­λα­σης (πα­ρε­μπι­πτό­ντως, ίσως η πιο «ευ­φυ­ής» ται­νία κα­τα­στρο­φής της δε­κα­ε­τί­ας του ‘70), επει­δή αφε­νός η (ανα­βαθ­μι­σμέ­νη και ιν και πλού­σια) γει­το­νιά δεν άντε­χε τη θέα ενός κτη­ρί­ου άλλης επο­χής και άλλης τάξης και «ποιό­τη­τας» ενοί­κων και αφε­τέ­ρου η ιδιω­τι­κή εται­ρεία δια­χεί­ρι­σης του ου­ρα­νο­ξύ­στη είχε προ­α­πο­φα­σί­σει ότι θα βγά­λει κέρ­δος κυ­ριο­λε­κτι­κά επί πτω­μά­των, πα­ρα­βιά­ζο­ντας κάθε κα­νό­να ασφά­λειας ερ­γα­σιών και αξιο­πι­στί­ας υλι­κών.

Οι τε­λευ­ταί­ες εξε­λί­ξεις είναι φα­ντά­ζο­μαι επί­σης γνω­στές σε όλους μας. Η με­τα­χρο­νο­λο­γη­μέ­νη πρό­θε­ση της βρε­τα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης να δώσει δια­με­ρί­σμα­τα σε πα­ρα­κεί­με­νες πο­λυ­κα­τοι­κί­ες και συ­γκρο­τή­μα­τα κα­τοι­κιών βρί­σκει τη σθε­να­ρή αντί­στα­ση των ανα­βαθ­μι­σμέ­νων, ιν και πλου­σί­ων ενοί­κων και ιδιο­κτη­τών τους, που θε­ω­ρούν ότι δεν μπο­ρούν να έχουν γεί­το­νες, όπως πι­θα­νώς θα το έθετε η Μα­ντάμ Σου­σού, τον Μπύ­θου­λα της βρε­τα­νι­κής κοι­νω­νί­ας.

Το Λον­δί­νο δεν ανή­κει σε όλους και δεν ανέ­χε­ται να κα­τοι­κούν όλοι σε αυτό – το Λον­δί­νο ανή­κει στους χρη­μα­τι­στές του, τους νε­ό­πλου­τους, τους ανα­βαθ­μι­σμέ­νους και ιν και χάι-σο­σάι­τυ τύ­πους του. Το Λον­δί­νο ανή­κει στον μα­νταμ­σου­σου­δι­σμό. Το Λον­δί­νο ανή­κει στο κε­φά­λαιο και το κρά­τος, που χύνει κρο­κο­δεί­λια δά­κρυα μπρο­στά στα καρ­βου­νια­σμέ­να πτώ­μα­τα και τις φω­το­γρα­φί­ες των αγνο­ού­με­νων.

Και η Αθήνα (μας;) δεν ανή­κει ακρι­βώς σε εμάς. Από τη στιγ­μή που ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός έβαλε σε πλήρη εφαρ­μο­γή και λει­τουρ­γία το σχέ­διο «Ελ­λά­δα, του­ρι­στι­κό μπαλ­κό­νι στη θά­λασ­σα», το οι­κι­στι­κό πράγ­μα, δη­λα­δή ποιος μπο­ρεί να μένει πού, άρ­χι­σε να εκτρο­χιά­ζε­ται γοργά και σύ­ντο­μα θα πάρει ακόμη πιο άγριες δια­στά­σεις. Σε αυτό, κα­τα­λυ­τι­κό ρόλο θα παί­ξει η έναρ­ξη λει­τουρ­γί­ας του Μετρό 4, που ου­σια­στι­κά δια­σχί­ζει ορι­σμέ­νες από τις κε­ντρι­κό­τε­ρες συ­νοι­κί­ες της Αθή­νας – ανά­με­σα τους και τα Εξάρ­χεια, που ήδη έχουν μπει στο στό­χα­στρο με τα περί «αβά­του», «ελεύ­θε­ρων και ανοι­κτών χώρων» και άλλα συ­να­φή, επι­κίν­δυ­να όσο και φαι­δρά. Εξάλ­λου το Μετρό άλ­λα­ξε τον χάρτη του Λε­κα­νο­πε­δί­ου-και εκτί­να­ξε τις τιμές ακι­νή­των και ενοι­κί­ων όπου άνοι­ξε τις πύλες του, ενώ με­τα­ξύ άλλων την πλή­ρω­σαν και οι επί τέσ­σε­ρις δε­κα­ε­τί­ες στα­θε­ροί κά­τοι­κοι Χα­λαν­δρί­ου τσιγ­γά­νοι (ή στο πο­λι­τι­κά ορ­θό­τε­ρο, Ρομά), που μόλις άνοι­ξε ο σταθ­μός Νο­μι­σμα­το­κο­πείο δια­πί­στω­σαν ότι από χρό­νια ήταν ανε­πι­θύ­μη­τοι στην πε­ριο­χή-απλά έλει­πε το κα­τάλ­λη­λο κί­νη­τρο για να ει­πω­θεί ξε­διά­ντρο­πα η προ­στυ­χιά.

Το Κέ­ντρο της πόλης τεί­νει να εξε­λι­χθεί σε ένα απέ­ρα­ντο ερ­γο­στά­σιο και ερ­γα­στή­ριο οι­κο­νο­μί­ας δια­μοι­ρα­σμού (το θέτω «τε­χνο­κρα­τι­κά» για να μην κάνω τσά­μπα δια­φή­μι­ση στη γνω­στή εται­ρεία που έκανε μόδα και τρεντ και ιν την βρα­χυ­χρό­νια μί­σθω­ση δια­με­ρι­σμά­των και μο­νο­κα­τοι­κιών για ανα­ψυ­χή και όχι μόνο). Ολό­κλη­ρες πο­λυ­κα­τοι­κί­ες για να μην γράψω γει­το­νιές έχουν πα­ρα­δο­θεί στην κερ­δο­σκο­πία του «ζήσε τον μύθο σου στην Ελ­λά­δα», την οποία δια­χει­ρί­ζο­νται γε­νι­κευ­μέ­να πια με­σι­τι­κές εται­ρεί­ες. Αν είσαι φοι­τη­τής, νέος ερ­γα­ζό­με­νος (αν υπάρ­χει ακόμη τέ­τοια κα­τη­γο­ρία με την απα­ραί­τη­τη προ­σθή­κη «και πλη­ρώ­νε­σαι»), ερ­γέ­νης ή τέλος πά­ντων κά­ποιος που ζει στο ενοί­κιο, δυ­σκο­λεύ­ε­σαι αφά­ντα­στα να βρεις δια­μέ­ρι­σμα στο Κέ­ντρο της πόλης, το οποίο να μην προ­ο­ρί­ζε­ται για την «καλώς ήρθε το δο­λά­ριο (το ευρώ των άλλων, το ρού­βλι ή το γουάν και η ρου­πία)», επέ­λα­ση.

Και αν τα δια­με­ρί­σμα­τα ανή­κουν στην οι­κο­νο­μία του δια­μοι­ρα­σμού, οι δρό­μοι και οι πλα­τεί­ες ανή­κουν στην κα­τα­νά­λω­ση. Προ­τού εμ­φα­νι­στούν διά­φο­ροι «πα­ραι­τη­θεί­τε», μας κου­νού­σαν προει­δο­ποι­η­τι­κά το δά­κτυ­λο και έκα­ναν νου­θε­σί­ες του στιλ «οι απερ­γί­ες και οι πο­ρεί­ες βλά­πτουν την οι­κο­νο­μία, τη διε­θνή ει­κό­να της χώρας και την προ­σέλ­κυ­ση του­ρι­στών».

Με άλλα λόγια, μας κα­λού­σαν να πα­ραι­τη­θού­με από τις διεκ­δι­κή­σεις και τον δη­μό­σιο χα­ρα­κτή­ρα της πόλης και να στρα­φού­με στην ιδιω­τεία και τη φι­λαυ­τία της κα­τα­νά­λω­σης σε μια πόλη φι­λι­κή για τον κα­τα­να­λω­τή και εχθρι­κή και πά­νο­πλη ενά­ντια στον δια­δη­λω­τή.

Βέ­βαια και ενί­ο­τε και ο κα­τα­να­λω­τής ή ο κάθε πε­ρα­στι­κός δεν είναι τόσο ελεύ­θε­ρος να βα­δί­σει στα πε­ζο­δρό­μια και να χα­ζέ­ψει βι­τρί­νες. Ξε­νο­δο­χεία στο Κέ­ντρο της πόλης – πιο Κέ­ντρο δεν γί­νε­ται… – όχι μόνο έχουν κλεί­σει – μάλ­λον αυ­θαί­ρε­τα-ολό­κλη­ρα πε­ζο­δρό­μια, προ­κει­μέ­νου να απλώ­σουν τρα­πε­ζο­κα­θί­σμα­τα και να εγκα­τα­στή­σουν μπα­ρά­κια, αλλά έχουν και σε­κιου­ρι­τά­δες, με μπλε κου­στού­μια και καρ­τέ­λα ταυ­το­ποί­η­σης, που είναι εξου­σιο­δο­τη­μέ­νοι να εμπο­δί­ζουν τη διέ­λευ­ση πεζών μπρο­στά από τα τρα­πε­ζά­κια των νε­ό­πλου­των, ανα­βαθ­μι­σμέ­νων και ιν τύπων που απο­λαμ­βά­νουν τον φρα­που­τσί­νο τους, μα­κά­ριοι, κάτω από τον ατ­τι­κό ου­ρα­νό.

Λίγα μέτρα πιο κάτω, τα πε­ζο­δρό­μια της οδού Στα­δί­ου, πε­ρι­στα­σια­κά, ανή­κουν και στους άστε­γους-25.000 υπο­λο­γί­ζο­νται μόνο στα όρια του δήμου Αθη­ναί­ων.

Μισή ντου­ζί­να από αυ­τούς έχει βρει κα­τα­φύ­γιο έξω από ένα πάλαι ποτέ πο­λυ­τε­λές ξε­νο­δο­χείο που τρία-τέσ­σε­ρα χρό­νια τώρα πα­ρα­μέ­νει ερ­μη­τι­κά κλει­στό και παρ­κα­ρι­σμέ­νο στο χαρ­το­φυ­λά­κιο γνω­στής τρά­πε­ζας. Το ξε­νο­δο­χείο κλει­στό και οι άστε­γοι στις ει­σό­δους του-μια ει­κό­να, συ­μπύ­κνω­ση των προ­τε­ραιο­τή­των και των κα­τευ­θύν­σε­ων του ελ­λη­νι­κού κε­φα­λαί­ου.

Όσο για τα πάρκα, εξαρ­τά­ται ποιο σχέ­διο «ανά­πλα­σης» προ­τι­μά κα­νείς-το σχέ­διο με ανα­φο­ρές σε μαρ­μα­ρω­μέ­νους βα­σι­λιά­δες ή σε πρά­σι­νες λε­ω­φό­ρους; Αλλά εντά­ξει αυτά αφο­ρούν όμο­ρους δή­μους και όχι το Κέ­ντρο του Λε­κα­νο­πε­δί­ου. Όμως και οι όμο­ροι δήμοι έχουν οι­κι­στι­κή ψυχή. Γιατί όπως είχε πει σε ανύ­πο­πτο χρόνο (Νο­έμ­βριος του 2015),και ο υπουρ­γός Οι­κο­νο­μι­κών Ευ­κλεί­δης Τσα­κα­λώ­τος «αυτός που χθες αγό­ρα­σε σπίτι στην Αγία Πα­ρα­σκευή, να πάει τώρα να μεί­νει στο Πε­ρι­στέ­ρι». Το πως θα γίνει αυτό το ντό­μι­νο αλ­λα­γής κα­τοι­κί­ας, γει­το­νιάς και δήμου δεν εξη­γή­θη­κε-ίσως λυ­θούν οι απο­ρί­ες όταν ξε­σπά­σει η κα­ται­γί­δα των πλει­στη­ρια­σμών (και) πρώ­της κα­τοι­κί­ας. Θα χάνει κα­νείς το σπίτι του στην Αγία Πα­ρα­σκευή και η τρά­πε­ζα θα του χο­ρη­γεί δά­νειο και ευ­κο­λί­ες πλη­ρω­μής για να μεί­νει στο Πε­ρι­στέ­ρι-για­τί κάπως πρέ­πει να απο­κα­τα­στα­θεί η τρα­πε­ζι­κή πίστη και η κί­νη­ση της…πραγ­μα­τι­κής οι­κο­νο­μί­ας!

Αυτός, όμως, που έμενε μέχρι χθες στο Πε­ρι­στέ­ρι, αύριο, πού θα μένει; Στον δρόμο, αν του το επι­τρέ­πουν οι σε­κιου­ρι­τά­δες, η αστυ­νο­μία και οι πρώην ανα­βαθ­μι­σμέ­νοι, χθες ιν και τέως νε­ό­πλου­τοι γεί­το­νές του; Ή σε καμιά τε­νε­κε­δού­πο­λη και φα­βέ­λα πχ στο Θριά­σιο Πεδίο ή το όρος Αι­γά­λεω;

Εν­δε­χο­μέ­νως βέ­βαια να υπάρ­ξει και φι­λαν­θρω­πι­κή διά­στα­ση στην αντι­με­τώ­πι­ση της οξεί­ας οι­κι­στι­κής κρί­σης, που είναι προ των πυλών.

Παλιά βιο­μη­χα­νι­κά κτή­ρια και ακί­νη­τα του κρά­τους (σε 2.500 υπο­λο­γί­ζο­νται τα «ανα­ξιο­ποί­η­τα» μόνο στον Δήμο Αθη­ναί­ων), κα­τοι­κί­ες του πάλαι ποτέ ΟΕΚ, πι­θα­νώς με­ρι­κά ξε­νο­δο­χεία θα γί­νουν το φθηνό άλ­λο­θι για την οι­κο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή κα­τα­στρο­φή των ιδιο­κτη­τών και ενοι­κια­στών της ερ­γα­τι­κής τά­ξης-και τότε ο πύρ­γος Γκρέν­φελ θα είναι μια ει­κό­να από το μέλ­λον και της Αθή­νας.

rproject.gr