Ο ισχυρισμός ότι μια ονομασία -Ριζοσπαστική Αριστερά- που επελέγη για μια ετερόκλητη συμμαχία ευρωκομμουνιστών, σταλινικών και αριστεριστών, έχει σήμερα ένα περιεχόμενο που επιτρέπει να δοθεί μια μετωπική ιδεολογική και πολιτική μάχη κατά μιας «σοσιαλδημοκρατικής» στροφής της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελεί τη σίγουρη οδό προς τη σύγχυση και τη μοιραία απώλεια πολιτικής παρουσίας.
Ηταν από την αρχή μια ονομασία που δεν εξέφραζε έναν συγκροτημένο ριζοσπαστικό προσανατολισμό, όχι γιατί χρειάστηκε να πραγματοποιηθεί ο συμβιβασμός με την τρόικα, αλλά γιατί μετά το 2018 (και από πριν σε κάποιο βαθμό) φάνηκε καθαρά ότι δεν γινόταν προσπάθεια αντιμετώπισης της πολύπλευρης και οδυνηρής κρίσης του καπιταλιστικού καθεστώτος, με ριζοσπαστικές στρατηγικές και πολιτικές προς όφελος του κόσμου της εργασίας και των λαϊκών τάξεων.
Σήμερα, το σύνολο του χώρου που αναφέρεται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην Αριστερά, δεν φαίνεται να ασχολείται με την κατανόηση και αντιμετώπιση των βασικών στρατηγικών επιλογών του κεφαλαίου, που αποτελούν τα αίτια των λεγόμενων κρίσεων και των πολύ οδυνηρών εξελίξεων που πλήττουν την κοινωνία. Στελέχη της «Αριστεράς» του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζουν αυτές τις εξελίξεις ως «κρίση του νεοφιλελευθερισμού», υπονοώντας ότι η αντιμετώπιση αυτής της «κρίσης» -που στην πραγματικότητα είναι ενδημική στον νεοφιλελευθερισμό- μπορεί να οδηγήσει στην επιστροφή στα χαρακτηριστικά του φορντισμού, τα οποία όμως πολεμάει λυσσαλέα και με επιτυχία το επιχειρηματικό ή τραπεζικό κεφάλαιο.
Οι ολιγαρχίες, οι τράπεζες, ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπονομεύουν επίσης συστηματικά τις πολιτικές αντιμετώπισης της περιβαλλοντικής κρίσης, δηλαδή την ενεργειακή μετάβαση και την προστασία των πληθυσμών από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Ριζοσπαστική Αριστερά πρέπει βέβαια να οικοδομηθεί. Το ζητούμενο όμως είναι, περισσότερο παρά ποτέ, πώς θα συναντηθεί η κοινωνική διαμαρτυρία και αντίδραση με την επιστημονική γνώση, που είναι σε μεγάλο βαθμό διαθέσιμη σε παγκόσμιο επίπεδο. Εδώ και πάνω από 30 χρόνια γνωρίζουμε λεπτομερώς τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά γνωρίζουμε επίσης τις επιλογές που πρέπει να γίνουν για να καταπολεμηθεί η πείνα στον κόσμο και να προστατευτεί η υγεία των κατοίκων του πλανήτη.
Από τον 19ο αιώνα η απελευθερωτική δράση των ανθρώπων, η διαμόρφωση πολιτικών με αυτόν τον προσανατολισμό, η δημιουργία του πολιτικού χώρου της Αριστεράς συμβάδιζαν με την εξέλιξη της επιστημονικής σκέψης. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συμβιβάστηκε προσωρινά και για ένα τμήμα του πλανήτη η ενίσχυση του καπιταλισμού με την αξιοποίηση των επιστημονικών γνώσεων για παραγωγικούς και κοινωνικούς σκοπούς. Σήμερα βυθιζόμαστε στο οδυνηρό παράδοξο της αυτοκαταστροφικής άρνησης από το κεφάλαιο των συμπερασμάτων των υπαρκτών γνώσεων, προς όφελος του ακραίου πλουτισμού.
Η ουσία της Ριζοσπαστικής Αριστεράς βρίσκεται στην κάλυψη όλων των αναγκών του πληθυσμού, με λύσεις που ικανοποιούν τους ενδιαφερόμενους, ως προτάσεις και ως συνδυασμένα αποτελέσματα. Η περίοδος των μνημονίων, δηλαδή η καθιέρωση με τη βία της απόλυτης προτεραιότητας των συμφερόντων των τραπεζών, στην Ευρώπη και την Ελλάδα, αποδυνάμωσε δραματικά την παραγωγή της οικονομίας, ενώ η ενίσχυση της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής συνεχίζει να διευρύνει τις ανισότητες και να υπονομεύει τις κοινωνικές υπηρεσίες, ιδιαίτερα τις υπηρεσίες υγείας, η ενεργειακή μετάβαση υπονομεύεται με την επιλογή του φυσικού αερίου, η αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων καθυστερεί δραματικά και οι περιφερειακές ανισότητες διευρύνονται πολλαπλώς.
Η κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν από όλες αυτές τις πλευρές των «κρίσεων», απαιτεί ένα θεσμικό πλαίσιο ικανό να υλοποιήσει έναν σχεδιασμό πολύπλευρο, που μπορεί ταυτοχρόνως να αναδείξει τις προσεγγίσεις των κατά τόπους πληθυσμών και τις προτάσεις του κατάλληλου κάθε φορά επιστημονικού προσωπικού, σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των μισθωτών, των διανοητικά εργαζομένων στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, καθώς και των διαφόρων επαγγελματικών κατηγοριών.
Η οργάνωση με αυτόν τον τρόπο των θεσμών άσκησης πολιτικών στην κοινωνία, και ο συντονισμός μεταξύ τους, αποτελεί και την κατεύθυνση της αποφασιστικής αναβάθμισης της δημοκρατίας, της απόκτησης από την κοινωνία της αίσθησης και της γνώσης ότι η ικανοποίηση των αναγκών του πληθυσμού αποτελεί τη βάση του καθεστώτος της χώρας και των διαδικασιών παραγωγής και υλοποίησης των πολιτικών της αλληλεγγύης. Στον σημερινό κόσμο, η αναγνώριση της ανάγκης ενός τέτοιου προσανατολισμού, της διαμόρφωσης επομένως μιας πολιτικής Ριζοσπαστικής Αριστεράς, αποτελεί τη γνωσιακή, προγραμματική και ανθρώπινη βάση για την οδό προς την ασφαλή επιβίωση σε μια κοινωνία, και σε κοινωνίες, δημοκρατικών ελευθεριών.
*Οικονομολόγος
efsyn.gr/
