Όπως σημείωνα στην προηγούμενη ανάρτηση, το τελευταίο οχυρό της αποικιακής επανάστασης στην Μέση Ανατολή, η Συρία κατέρρευσε.
Οι εξελίξεις τρέχουν με ταχύτητα αστραπής. Οι αντίπαλοι έχουν παραταχθεί σε θέση μάχης, όχι για το ποιος θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της μοιρασιάς ενός διαλυμένου κράτους, αλλά με πιο τρόπο και ποιος θα διαχειριστεί ένα παλιό σχέδιο το οποίο αναστήθηκε ξανά από τις στάχτες του, μετά την κατάρρευση του συριακού καθεστώτος. Αυτό της διέλευσης των αγωγών πετρελαίου από την Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τη Μοσούλη μέχρι τη μεσόγειο. Η διαφωνία βρισκόταν και βρίσκεται ακόμα, εάν αυτός ο αγωγός περάσει απ’ τα σύνορα Συρίας Τουρκίας και από περιοχές με πληθυσμό πλειοψηφικά με Κουρδικό στοιχείο, η μέσα απ’ την Τουρκία.
Όπως όλα δείχνουν, η διαφωνία αυτή δεν μπορεί να λυθεί με ειρηνικά μέσα. Κανείς απ’ τους δύο αντιπάλους δεν φαίνεται να υποχωρεί. Για την σύγκρουση που μαίνεται μεταξύ πολυεθνικών και εθνών κρατών με κεντρικό οικονομικό έλεγχο ελπίζω να μου δοθεί χρόνος να ασχοληθώ αργότερα.
Εδώ, με τις δεδομένες συγκυρίες όπως αυτές εξελίσσονται στις μέρες μας, βρίσκω σκόπιμο να αναδημοσιεύσω ένα κείμενο μου γραμμένο τρία τέσσερα χρόνια πριν για το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Τουρκία και ο ρόλος της στην κατάρρευση της Συρίας
Κλείνοντας το κεφάλαιο για την γεωστρατηγική της μέσης ανατολής, θεωρώ απαραίτητο να προσθέσω δυο λόγια για τις εξελίξεις στην Τουρκία γνωρίζοντας ότι και αυτό το θέμα χρίζει ξεχωριστής ανάλυσης.
Η εμφανής πια οικονομική και στρατιωτική αποδυνάμωση της Αμερικής, και η αδυναμία της να επιβάλει την ηγεμονική της παρουσία όπως παλιά, απελευθερώνει περιφερειακές δυνάμεις δίνοντας τους την δυνατότητα να μπουν στο παιχνίδι διεκδικώντας ρόλο στη χάραξη των νέων συνόρων και στην νέα μοιρασιά των παγκόσμιων αγορών στον νέο εμπορικό πόλεμο που έχει ξεκινήσει. Η Τουρκία είναι μια απ’ αυτές.
Η συνθήκη της Λοζάνης που επέβαλαν οι μεγάλες δυνάμεις στον Κεμάλ μετά την νίκη του εναντίων των Ελλήνων και την ανατροπή της συνθήκης του Μοντρέ και η οποία περιείχε δυσμενέστερους όρους απ’ αυτήν της Λοζάνης. προσπαθώντας να κρατήσουν το νεογέννητο αστικό τουρκικό κράτος υπό έλεγχο, περιέλαβαν στην νέα συνθήκη ορισμένα σημεία κλειδιά.
Καταρχήν, την απέκλειε απ’ τις πηγές πετρελαίου της μέσης ανατολής και της Αραβικής χερσονήσου, και δεύτερο, την περιόριζε απ’ την μεριά της μεσογείου, στην παραλιακή ζώνη του Αιγαίου σε μια θαλάσσια ζώνη της τάξεως των 6 μιλίων.
Η νέα μοιρασιά των πηγών ενέργειας πετρελαίου και αερίου και η κρίση που επιβάλλεται την περιοχή και ιδιαίτερα στη Συρία, ήταν η ιδανική ευκαιρία για την Τουρκία να μπει στο παιχνίδι αυτής της μοιρασιάς. Κάτι τέτοιο όμως ήταν αντίθετο απ’ τα προγράμματα και τις επιθυμίες των πολυεθνικών εταιριών του πετρελαίου.
Η προσπάθεια του Ερντογάν και του συστήματος που οικοδομεί γύρω του, τον έφεραν απ’ την αρχή σε αντίθεση και σύγκρουση με τις εταιρίες πετρελαίου. Το σύστημα Ερντογάν σιγά αλλά σταθερά χρόνια τώρα, χτίζει γύρω του ένα προσωποπαγές, ισχυρό αυταρχικό σύστημα διοίκησης και ένα ιδιόρρυθμο σύστημα ελέγχου της οικονομίας. Κερδίζοντας την μάχη ενάντια στο Κεμαλικό κράτος και ιδιαίτερα την μάχη ενάντια στο στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα που είχε στήσει ο Κεμάλ, μετά την υπόθεση βαριοπούλα, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της βιομηχανίας του εμπορίου του στρατιωτικό βιομηχανικού αυτού συμπλέγματος, στο προσωπικό σύστημα που έχτιζε χρόνια τώρα.
Προσπάθειες για την ανατροπή του από μέρους των πολυεθνικών και την διάλυση του συστήματος του, από μέρους του αμερικάνικου βαθέως κράτους, έγιναν πολλές. Τελευταίες ήταν η χρωματιστή εξέγερση στην πλατεία Ταξίμ και το πραξικόπημα τον ιουλίου του 2016. Και στα δύο ο Ερντογάν και το σύστημά του κατόρθωσαν να βγουν νικητές. Μετά το πραξικόπημα, ο Ερντογάν εξαπέλυσε στην κυριολεξία ένα πογκρόμ εκκαθαρίσεων, συλλήψεων και φυλακίσεων, σε όλο τον κρατικό μηχανισμό και όχι μόνο.
Η κρατική διοίκηση, η δικαιοσύνη, η αστυνομία και πάνω απ’ όλα ο στρατός, αποκεφαλίστηκαν και εκκαθαρίστηκαν από όποιον υπήρχε και η παραμικρή υπόνοια ότι ήταν ενάντια στο σύστημα του. Ένα κύμα τρομοκρατίας εξαπλώθηκε σε όλη την Τουρκία. Όπως ήταν επόμενο, ο αυταρχικός έλεγχος του κράτους έγινε μεγαλύτερος και ο έλεγχος στην οικονομία ακόμα πιο ασφυκτικός. Η τάση αυτή έφερε την Τουρκία σε ευθεία αντιπαράθεση με τις πολυεθνικές καθιστώντας την για αυτές περισσότερο χώρα προς διάλυση παρά προς συνεννόηση. Ακόμα χειρότερα, αυτή σύγκρουση, οδήγησε τον Ερντογάν να σπάσει τους παραδοσιακούς δεσμούς συμμαχίας με την δύση, Αμερική και Ε.Ε. και να συμμαχήσει με την Ρωσία.
Μια όπως δείχνουν οι μέχρι σήμερα εξελίξεις επωφελής συμμαχία για την ώρα και για τα δυο μέρη. Με την συμφωνία Ρωσίας Τουρκίας, η Τουρκία Σπάζοντας την συνοχή του ΝΑΤΟ στα νοτιοανατολικά, ακούμπησε τα νώτα της προσωρινά σε ένα δυνατό παίχτη, απεγκλώβισε την Ρωσία απ’ τον νατοϊκό αποκλεισμό δίνοντας της εύκολη δίοδο στην Συρία, το Ιράν και την μεσόγειο. Αυτοί οι δύο λόγοι, ο έλεγχος της οικονομίας απ’ το σύστημα Ερντογάν και η προσκόλληση της στην Ρωσία, είναι και βασικές αιτίες της άρνησης των πολυεθνικών να προτιμήσουν την διέλευση του αγωγού δια μέσω της Τουρκίας, προτιμώντας το κοστοβόρο πέρασμα του από το τεράστιο χάσμα της ευρωπαϊκής και της ασιατικής πλάκας κάτω απ’ την Κρήτη.
Επιπρόσθετα, Η Τουρκία δέχεται μια μεγάλη πίεση στο εσωτερικό της χρόνια τώρα, με έναν ακήρυχτο εμφύλιο πόλεμο απ’ την κουρδική μειονότητα η οποία ζητάει την αυτονομία της. Στην προσπάθεια της να αποτρέψει την τυχών ίδρυση Κουρδικού κράτους στα νότια σύνορα της, από την Μοσούλη μέχρι την μεσόγειο, σχέδιο που έχει ξεκινήσει εξυφαίνετε από τις ΗΠΑ απο την περίοδο της «καταιγίδας της ερήμου επί Μπους», κάτι που Ερντογάν το γνώριζε γ ιαυτό και η διαφωνία του για την χρησιμοποίηση της βάσης του Ιντσιρλίκ από τους ΝΑΤΟικους συμμάχους στον πόλεμο του Ιράκ για την ανατροπή.
Το σχέδιο αυτό, ολοκληρώνεται με το στήσιμο της κρίσης στην Συρία για την ανατροπή του ΄Ασαντ απ’ το 11, για τον έλεγχο του αγωγού Κατάρ Μοσούλης Μεσογείου από ένα ελεγχόμενο κουρδικό κράτος προτεκτοράτο. Όπως είναι επόμενο, η ίδρυση τέτοιου κράτους στα νότια σύνορα της Τουρκίας, θα είχε σαν αποτέλεσμα την επιτάχυνση των πιέσεων στο εσωτερικό της, θα όξυνε τον ακήρυχτο εμφύλιο πόλεμο με το ΠΚΚ μέσα στους κόλπους της και θα επιτάχυνε τον διαμελισμό της με την αποσκίρτηση όλων των Κουρδικών εδαφών που τώρα κατέχει. Το σχέδιο αυτό πρέπει να ματαιωθεί και ο μόνος τρόπος που μπορεί να γίνει, είναι να ελέγξει η ίδια τα εδάφη που είναι τυχόν υποψήφια για την ίδρυση τέτοιου κράτους. Αυτό κάνει την στρατιωτική της παρουσία απαραίτητη στην περιοχή της συρίας. Ταυτόχρονα με αυτές της επεμβάσεις, ελπίζει ότι μπορεί να εκβιάσει μερίδιο στο μοίρασμα των πηγών ενέργειας με την χάραξη των νέων συνόρων.
Ένα ιδικό κεφάλαιο για τις σχέσεις της με τη Ελλάδα και την οριοθέτηση της ΑΟΖ της μεσογείου είναι απαραίτητο.
Ελπίζω να επανέλθω
Όπως είναι επόμενο, σ ένα τέτοιο ρευστό παγκόσμιο περιβάλλον όπως αυτό διαμορφώνεται στις μέρες μας, θεσμοθετημένοι διεθνείς οργανισμοί στέκονται αδύναμοι να σταματήσουν τον κατήφορο προς την καταστροφή. Όπως στην περίοδο του μεσοπολέμου η ΚΤΕ (Κοινωνία των Εθνών) κατέρρευσε μετά την απαξίωση της απ’ τα έθνη κράτη που την αποτελούσαν, αδυνατώντας να σταματήσει την πορεία προς το αιματοκύλισμα του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, έτσι και τώρα ο αντικαταστάτης της, ο ΟΗΕ, στέκεται ανίκανος να σταματήσει τις αιτίες που απειλούν για άλλη μια φορά την ανθρωπότητα με μια νέα καταστροφή, προδιαγράφοντας με την αδυναμία του αυτή και την δική του κατάρρευση και διάλυση στο εγγύς μέλλον. Μια καταστροφή, η οποία αν δεν την σταματήσουμε, θα πραγματοποιηθεί με πολεμικά μέσα άπειρης μαζικής καταστροφικής ισχύος. Καταστροφικά μέσα που θα απειλήσουν την δυνατότητα της σφαίρας που στριφογυρίζει δισεκατομμύρια χρόνια τώρα γύρω απ’ τον ήλιο, να συνεχίσει το ταξίδι της.
Με άλλα λόγια, το νέο σκηνικό που άρχισε να ανοίγεται μπροστά μας για τα επόμενα χρόνια, φαίνεται να προδιαγράφει μια νέα περίοδο αναδιάταξης στις Γεωστρατηγικές ισορροπίες, ακόμα και σ αυτές που επικράτησαν μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, και καθιέρωσαν την «θεωρία» της «Αυτοκρατορικής» υπερδύναμης της Αμερικής. Όλα δείχνουν ότι στις μέρες μας, οι παγκόσμιες ισορροπίες μπαίνουν ξανά σε νέα αμφισβήτηση, σε νέα αναδιάταξη.
Σχόλια (0)