Το πολιτικό σύστημα της χώρας περιστρέφεται λειτουργικά γύρω από τον εαυτό του και εδράζεται δομικά στον περίφημο «μεσαίο» χώρο ως τον κεντρικό πυλώνα της υφιστάμενης εγχώριας εκδοχής της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Τα πολιτικά κόμματα γίνονται «μεγάλα», δηλαδή προσβλέπουν στη διακυβέρνηση, μόνο εφόσον κερδίσουν την ψήφο του μεσαίου χώρου. Χωρίς το μεσαίο και κατά τεκμήριο κεντρώο χώρο, το κόμμα είναι περιθωριακό∙αποπροσανατολιστικό, γραφικό ή επικίνδυνα ακραίο.
Από κοινωνιολογική – ταξική άποψη, ο μεσαίος – κεντρώος χώρος συγκροτείται από την πλειονοτική εγχωρίως μικροαστική τάξη των πόλεων και της υπαίθρου∙ είναι οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές μικρού κεφαλαίου σε χρήμα, είδος ή γνώση. Υπενθυμίζεται ότι ενώ το εισόδημα από την παροχή μισθωτών υπηρεσιών στις προηγμένες καπιταλιστικά κοινωνίες κυμαίνεται στο 70-80% του εθνικού εισοδήματος, στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 33-35%! Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι 2 στους 3 οικονομικά ενεργούς Έλληνες, πραγματώνουν τυπικά το εισόδημά τους με τη μορφή του κέρδους (οι περισσότεροι έχοντας ως μοναδικό εργάτη τον ίδιο τους τον εαυτό).
Επιπλέον, η μισθωτή εργασία στο δημόσιο τομέα είναι σε μεγάλο βαθμό λειτουργικά μικροαστικοποιημένη καθότι διαχειρίζεται ως ιδιωτικό κεφάλαιο το πολιτικό κεφάλαιο που εξ αντικειμένου παρέχει στους λειτουργούς της η κρατική ιδιοκτησία σε συνθήκες αντιπροσωπευτικού κοινοβουλευτισμού.
Το 2009 η χρεοκοπία του κράτους[1]δολοφόνησε ύπουλα την αγαπητή ή μισητή Ελλάδα των μικροαστών, αυθεντικών και δήθεν. Οι μικροαστοί δεν πρόκειται να αναστηθούν ποτέ ξανά, τουλάχιστον στη μορφολογία με την οποία τους γνωρίσαμε, τους αγαπήσαμε ή μισήσαμε. Αυτός είναι ο νόμος της καπιταλιστικής συσσώρευσης μέσω της κρίσης, ο νόμος της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου στον συνεχώς εξελισσόμενο καπιταλισμό.
Η νέα μικροαστική τάξη που συνεχώς αναδημιουργείται είναι πολυεθνικής σύνθεσης σε δικτυακά πλαίσια συνημμένα στους πολυεθνικούς κολοσσούς – τμήματα των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας. Πρακτικά, μόνο η νέα γενιά επιχειρηματιών, επαγγελματιών και επιστημόνων μπορούν να εισέλθουν -υπό σαφείς προϋποθέσεις- στη νέα και παγκοσμιοποιημένη μικροαστική τάξη.
Το πρόβλημα, λοιπόν, που καλούμαστε να επιλύσουμε ως ταξική κοινωνία είναι απλό: τι κάνεις τα δεκάδες χιλιάδες μέλη μιας υπό οικονομική εξαφάνιση τάξης;
Οι μεν, όποιοι κι’ αν είναι αυτοί, υπόσχονται έναντι της ψήφου της μικροαστικής τάξης την επιστροφή σε μια κατάσταση μικροαστικής ευημερίας, ο καθένας με το δικό του δρομολόγιο επιστροφής (αγροτική οικονομία, υγεία, παιδεία, κ.ο.κ.).
Οι δε, όποιοι κι’ αν είναι αυτοί, δεν υπόσχονται έναντι της ψήφου της μικροαστικής τάξης απολύτως τίποτε αλλά παρ’ όλα αυτά προσπαθούν μανιωδώς να αποσπάσουν τη ψήφο της για να διατηρήσουν «αλώβητη τη δημοκρατία μας».
Η συντριπτική πλειονότητα της μικροαστικής τάξης αντιλαμβάνεται το ανέφικτο των υποσχέσεων των μεν αλλά δεν βλέπει κανένα λόγο προσωπικού συμφέροντος για να συμπαραταχθεί πολιτικά με τους δε. Παλαντζάρει, λοιπόν, ανάμεσα στους μεν και τους δε σα τη βαρκούλα που ανοίχτηκε στον ωκεανό.
Η ιστορία έχει δείξει ότι η λύση στο πρόβλημα είναι εξίσου απλή. Η ιστορία -και όχι μόνο του καπιταλισμού- την έχει καταγράψει ως «προλεταριοποίηση».
Η προλεταριοποίηση μπορεί να συντελεστεί με δύο εναλλακτικούς τρόπους: ή εξατομικευμένα, αργά και βασανιστικά μέσω της διαδοχής των γενεών – αυτό που τώρα γίνεται. Ή σχεδιασμένα και συντονισμένα μέσω της ανάπτυξης κυρίως συνεργατικών και δευτερευόντως συνεταιριστικών μορφών επιχειρηματικότητας – αυτό που όλο το πολιτικό στερέωμα αποφεύγει να πράξει για να μην φανεί ότι εναντιώνεται σε όση μικροαστική τάξη έχει ακόμα απομείνει ζωντανή.
Οι Πολυμετοχικές Ανώνυμες Εταιρίες Αγροτικής Εκμετάλλευσης, οι Πολυεπαγγελματικοί Συνεργατισμοί, τα Δίκτυα Συνεργαζόμενων Επιχειρήσεων είναι μερικά μόνο παραδείγματα επιχειρηματικών εγχειρημάτων συνεργατικού χαρακτήρα άμεσου κοινωνικού οφέλους.
Η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι άμεσα υποστηρίξιμη από ένα καταναλωτικό κίνημα το οποίο έχει, ωστόσο, αναπροσδιοριστεί ως μηχανισμός διαπραγμάτευσης εκπτώσεων τιμών και συλλογικής διαχείρισης της αγοραστικής δύναμης πρωτίστως της μισθοδοτούμενης εργατικής τάξης. Η υποστήριξη αυτή δεν περιορίζεται στο επίπεδο της κατανάλωσης -προτίμηση αγοράς συνεργατικών / συνεταιριστικών προϊόντων και υπηρεσιών- αλλά επεκτείνεται επίσης και στη διάθεση επενδυτικών κεφαλαίων τα οποία προκύπτουν σωρευτικά μέσω του οφέλους που προκύπτει από την επιτυχή κοινωνική διαπραγμάτευση εκπτώσεων τιμών.
Είναι προφανές ότι για να τα κάνουμε αυτά, δεν χρειαζόμαστε τα πολιτικά κόμματα. Χρειαζόμαστε, όμως, κατ’ αρχάς και κατ’ αρχήν τα συνδικάτα ως τις μαζικότερες και σήμερα μοναδικές λειτουργούσες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που επιπλέον έχουν -προς το παρόν ευρισκόμενη εν υπνώσει- οικονομική ισχύ[2].
Είναι, επίσης, προφανές ότι όσο τα πολιτικά κόμματα παρεμποδίζουν -το καθένα με τον τρόπο του και το δικό του κυβερνητικό σχέδιο / ψηφοθηρικό σκεπτικό- την αυτενέργεια της ποικιλόμορφα οργανωμένης κοινωνίας τόσο συνεχίζουν να αποτελούν μέρος του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης του.
[1] Ο ρόλος του κράτους στη μικροαστικοποίηση της κοινωνίας έχει αναλυθεί εκτενώς στο άρθρο Η παγκόσμια ελληνική ιδιαιτερότητα∙ ο μικροαστικός κρατικός μονοπωλιακός καπιταλισμός μας, Redline 20151019 – http://redlineagrinio.gr/publications/kostaslampropoulos/5151-pagkosmia-elliniki-idiaiterotita-mikroastikos-kratikos-monopoliakos-kapitalismos-kosta-lampropoulou.
[2]Είναι ο πραγματικός «αντι-καπιταλισμός» που η κινηματική αριστερά ψάχνει και δεν βρίσκει…
