Ο λαός εξεγείρεται μετά την δολοφονία νεαρής γυναίκας από την ιρανική αστυνομία

Ο Ιρανός ακαδημαϊκός και ακτιβιστής Peyman Jafari αναφέρει ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος ριζοσπαστισμός σε μερίδες της νεολαίας, αλλά όλες οι γενιές συμμετέχουν στην αντίσταση.

Δια­δη­λωτ(ρι)ές στο Ιράν έχουν πυρ­πο­λή­σει αστυ­νο­μι­κά τμή­μα­τα στις πό­λεις καθώς οι δια­δη­λώ­σεις για την δο­λο­φο­νία μιας νε­α­ρής γυ­ναί­κας συ­νε­χί­ζο­νται για έξι μέρες. Του­λά­χι­στον επτά άν­θρω­ποι έχουν πε­θά­νει κατά την προ­σπά­θεια των μπά­τσων να δια­λύ­σουν τις δια­δη­λώ­σεις, που έχουν ως επί­κε­ντρο κυ­ρί­ως τις κουρ­δι­κές βο­ρειο­δυ­τι­κές πε­ριο­χές, αλλά και την πρω­τεύ­ου­σα, την Τε­χε­ρά­νη.

Νικ Κλαρκ | μετάφραση Κατερίνα Καλλέργη

Οι δια­δη­λώ­σεις απο­τε­λούν τη συ­νέ­χεια από μία σειρά κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων των από κάτω ενά­ντια σε βυ­θι­σμέ­νες σε κρίση ιρα­νι­κές κυ­βερ­νή­σεις, από το 2019 και μετά. Οι τρέ­χου­σες δια­δη­λώ­σεις ξε­κί­νη­σαν το Σάβ­βα­το, μετά την δο­λο­φο­νία της Μάσχα Αμίνι την προη­γού­με­νη μέρα.

Η Μάσχα έπεσε σε κόμμα ενώ βρι­σκό­ταν σε κέ­ντρο κρά­τη­σης, καθώς είχε συλ­λη­φθεί την προη­γού­με­νη Τε­τάρ­τη από τις «πε­ρι­πο­λί­ες κα­θο­δή­γη­σης», οι οποί­ες εφαρ­μό­ζουν τους θρη­σκευ­τι­κούς νό­μους του Ιράν. Πέ­θα­νε τρεις μέρες αρ­γό­τε­ρα στο νο­σο­κο­μείο.

Η αστυ­νο­μία ισχυ­ρί­ζε­ται ότι η Μάσχα συ­νε­λή­φθη επει­δή δεν φό­ρα­γε το χι­τζάμπ της (μα­ντή­λα) σωστά, ώστε να κα­λύ­πτει εντε­λώς τα μαλ­λιά της. Επί­σης αρ­νού­νται ότι οι αστυ­νο­μι­κοί την χτύ­πη­σαν με τα γκλομπ και την κο­πά­νη­σαν πάνω σε ένα πε­ρι­πο­λι­κό. Εν αντι­θέ­σει, ισχυ­ρί­ζο­νται ότι υπέ­στη καρ­δια­κή προ­σβο­λή, αλλά η οι­κο­γέ­νεια της λέει ότι δεν αντι­με­τώ­πι­ζε κα­νέ­να πρό­βλη­μα υγεί­ας.

Μετά το νέο του θα­νά­του της, οι δια­δη­λωτ(ρι)ές υιο­θέ­τη­σαν το σύν­θη­μα «Γυ­ναί­κες, Ζωή, Ελευ­θε­ρία». Σε πολ­λές δια­δη­λώ­σεις, οι γυ­ναί­κες αφαι­ρούν τις μα­ντή­λες τους και κό­βουν τα μαλ­λιά τους, αψη­φώ­ντας τον ιρα­νι­κό νόμο.

Όμως, ο Ιρα­νός ακα­δη­μαϊ­κός και ακτι­βι­στής Peyman Jafari ανέ­φε­ρε στο Socialist Worker ότι οι δια­δη­λώ­σεις δεν ενα­ντιώ­νο­νται τόσο στην ίδια την μα­ντή­λα ως τέ­τοια, όσο στην βίαια επι­βο­λή της ως υπο­χρε­ω­τι­κή.

«Οι γυ­ναί­κες και η νε­ο­λαία είναι στην πρώτη γραμ­μή, αλλά οι δια­δη­λώ­σεις έχουν μικτή συμ­με­το­χή και από όλες τις γε­νιές» είπε. «Στις νε­ό­τε­ρες γε­νιές ενι­σχύ­ε­ται η αντί­λη­ψη ότι το κρά­τος δεν πρέ­πει να πα­ρεμ­βαί­νει στην κα­θη­με­ρι­νή ζωή τους, στην κοι­νω­νι­κή ζωή τους».

«Αυτό δεν ση­μαί­νει ότι είναι ενά­ντια στην θρη­σκεία ή ενά­ντια στο χι­τζάμπ. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα το ζή­τη­μα αφορά την ελευ­θε­ρία του να το φο­ρά­νε ή όχι. Μί­λα­γα με μία φίλη που συμ­με­τέ­χει στις δια­δη­λώ­σεις και η μη­τέ­ρα της, η οποία φο­ρά­ει χι­τζάμπ, την υπο­στη­ρί­ζει. Πολ­λές από αυτές τις γυ­ναί­κες (ΣτΜ: που συμ­με­τέ­χουν στις πο­ρεί­ες) θα έχουν μη­τέ­ρες, για­γιά­δες, θείες, ακόμα και φίλες που φο­ρά­νε χι­τζάμπ».

«Οπότε το θέμα ξε­περ­νά­ει τα όρια αντι­πα­ρά­θε­σης θρη­σκευό­με­νων και  άθρη­σκων. Έχει να κάνει με την ελευ­θε­ρία του να φοράς ότι θες».

Οι δια­δη­λώ­σεις έρ­χο­νται εν μέσω μιας πο­λυ­ε­τούς κρί­σης που έχει πλή­ξει δια­δο­χι­κές ιρα­νι­κές κυ­βερ­νή­σεις και συ­νε­χών κυ­μά­των αντί­στα­σης. Το Ιράν υπο­φέ­ρει από οι­κο­νο­μι­κές κρί­σεις που προ­κα­λούν οι κυ­ρώ­σεις της Δύσης και οι με­ταρ­ρυθ­μί­σεις που έχουν στόχο να ανοί­ξουν την οι­κο­νο­μία σε ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και στην αγορά.

Αυτό έχει ως απο­τέ­λε­σμα να προ­κύ­πτουν συ­νε­χώς δια­δη­λώ­σεις και απερ­γί­ες, κυ­ρί­ως ενά­ντια στην φτώ­χεια, την ανερ­γία και τις ελ­λεί­ψεις. Ξε­κί­νη­σαν με μια σειρά δια­δη­λώ­σε­ων στις αρχές του 2019, όταν οι δυ­νά­μεις κα­τα­στο­λής δο­λο­φό­νη­σαν πε­ρί­που 1.500 αν­θρώ­πους.

Πιο πρό­σφα­τα, υπήρ­ξαν κι­νη­το­ποι­ή­σεις νω­ρί­τε­ρα φέτος, όταν η κυ­βέρ­νη­ση έκοψε τις επι­δο­τή­σεις για βα­σι­κά τρό­φι­μα. Αυτό, σε συν­δυα­σμό με μια διαρ­κώς αυ­ξα­νό­με­νη ερ­γα­τι­κή τάξη στις πό­λεις και την αύ­ξη­ση της γυ­ναι­κεί­ας συμ­με­το­χής στην ερ­γα­σία και στα πα­νε­πι­στή­μια, δη­μιούρ­γη­σε τις συν­θή­κες για κοι­νω­νι­κή εξέ­γερ­ση.

Ως απά­ντη­ση σε αυτά τα προ­βλή­μα­τα, η κυ­βέρ­νη­ση του Ιμπρα­ήμ Ραΐζι υπο­σχέ­θη­κε ακόμα πιο αυ­στη­ρή εφαρ­μο­γή των θρη­σκευ­τι­κών νόμων, σε μια προ­σπά­θεια να συ­σπει­ρώ­σει την συ­ντη­ρη­τι­κή κοι­νω­νι­κή της βάση. Αυτό όμως είχε ως απο­τέ­λε­σμα να βα­θύ­νει πε­ρισ­σό­τε­ρο το χάσμα με­τα­ξύ της κυ­βέρ­νη­σης και των νε­ό­τε­ρων γε­νιών που θέ­λουν πε­ρισ­σό­τε­ρη ελευ­θε­ρία, ενώ η υψηλή ανερ­γία και η φτώ­χεια δια­βρώ­νει την υπο­στή­ρι­ξή της.

Ρε­πορ­τάζ στα δυ­τι­κά ΜΜΕ έχουν εστιά­σει στο σύν­θη­μα «Κάτω ο δι­κτά­το­ρας» που κα­τα­γρά­φε­ται σε κά­ποιες από τις δια­δη­λώ­σεις. Οι δυ­τι­κές κυ­βερ­νή­σεις, οι οποί­ες βλέ­πουν το Ιράν ως αντί­πα­λο στην κυ­ριαρ­χία των ΗΠΑ στην Μέση Ανα­το­λή, συχνά δη­λώ­νουν υπο­στή­ρι­ξη σε αντι­κυ­βερ­νη­τι­κές δια­δη­λώ­σεις.

Αλλά, όπως ανα­φέ­ρει και ο Peyman, οι δια­δη­λωτ(ρι)ές επί­σης φω­νά­ζουν «Κάτω ο κα­τα­πιε­στής, είτε είναι ο Ανώ­τα­τος Ηγέ­της, είτε ο Σάχης». Αυτό ανα­φέ­ρε­ται τόσο στο ση­με­ρι­νό ιρα­νι­κό κα­θε­στώς όσο και στην στη­ρι­ζό­με­νη από την Δύση δι­κτα­το­ρία που ανέ­τρε­ψε η επα­νά­στα­ση του 1979.

Εν αντι­θέ­σει, ο Peyman λέει ότι το βα­σι­κό σύν­θη­μα των δια­δη­λώ­σε­ων «Γυ­ναί­κες, Ζωή ελευ­θε­ρία» συν­δυά­ζει τα πο­λι­τι­κά και οι­κο­νο­μι­κά αι­τή­μα­τα σε μία ευ­ρύ­τε­ρη εξέ­γερ­ση ενά­ντια στο σύ­στη­μα.

«Το Γυ­ναί­κες, Ζωή, Ελευ­θε­ρία βάζει το ζή­τη­μα του σε­ξι­σμού στο επί­κε­ντρο» λέει ο Peyman. «Ζωή ση­μαί­νει ότι κάθε άν­θρω­πος θέλει να έχει μία καλή ζωή –αυτό ανα­φέ­ρε­ται και σε εργάτ(ρι)ες και σε φτω­χούς και ούτω κα­θε­ξής. Και ελευ­θε­ρία ση­μαί­νει ελευ­θε­ρία από την κρα­τι­κή κα­τα­στο­λή».

Και προ­σθέ­τει: «Νο­μί­ζω πραγ­μα­τι­κά ότι αυτό είναι το αί­σθη­μα που ενι­σχύ­ε­ται μέσα στους κόλ­πους των ρι­ζο­σπα­στι­κών τμη­μά­των της νε­ο­λαί­ας που ενα­ντιώ­νο­νται σε όλο το σύ­στη­μα. Αυτό οφεί­λε­ται τόσο στη δια­φθο­ρά και την οι­κο­νο­μι­κή κα­κο­δια­χεί­ρι­ση, όσο και στην κα­τα­πά­τη­ση των πο­λι­τι­κών και κοι­νω­νι­κών ελευ­θε­ριών».

rproject.gr