Μια νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προειδοποιεί ότι η κλιματική κρίση ήδη προκαλεί νόσους και μπορεί να πυροδοτήσει άγχος, κατάθλιψη και διαταραχή μετατραυματικού στρες
«Οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν, μέχρι να δουν μπροστά τους μια τεράστια φωτιά», λέει μια γυναίκα από το Πυροσβεστικό Τμήμα της Νέας Νότιας Ουαλίας, σε ένα αναπάντεχο βίντεο μάχης με τη φωτιά στην Αυστραλία τον προηγούμενο μήνα. Ακραία καιρικά φαινόμενα σαν αυτά είναι όλο και πιο συχνά και πιο έντονα. Στις ΗΠΑ, μόνο φέτος, πέντε πολιτείες είχαν ρεκόρ πυρκαγιών. Αλλά δεν επηρεάζονται μόνο άτυχοι ιδιοκτήτες σπιτιών – η σωματιδιακή ύλη είναι μια όλο και μεγαλύτερη ανησυχία για τους επιδημιολόγους, που ανακάλυψαν ότι η έκθεση σ’ αυτή μπορεί να προκαλέσει οξείες και χρόνιες νόσους.
Αν και αυτές οι περιβαλλοντικές καταστροφές συνήθως συζητιούνται με όρους μελλοντικών συνεπειών, η κλιματική αλλαγή ήδη επηρεάζει πολύ τη δημόσια υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε μια έκθεση, που στηρίζεται σε δεδομένα από 101 χώρες, όπου τονίζει αυτούς τους κίνδυνους υγείας που σχετίζονται με το κλίμα – και την έλλειψη ετοιμότητας του κόσμου.
Οι συνέπειες περιλαμβάνουν αυξανόμενο κίνδυνο παιδικής διαρροϊκής νόσου που προκαλείται από παροχή τροφής, δυνητικά πιο ευάλωτης σε παθογόνα, καύσωνες που δημιουργούν επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες και αυξημένο κίνδυνο από χρόνια έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση αργότερα στη ζωή.
Η ψυχική υγεία μπορεί επίσης να επηρεαστεί και η κατάθλιψη, το άγχος και άλλα θέματα ψυχικής υγείας αναγνωρίζονται στην έκθεση ως καταστάσεις που επηρεάζονται από το κλίμα. Αλλά μόνο έξι χώρες τόνισαν ότι αυτά αποτελούν προτεραιότητα για εκείνες. Η Katie Hayes, ερευνήτρια κλιματικής αλλαγής και ψυχικής υγείας, πρόσφατα έκανε μια δημοσίευση σχετικά με τις τρέχουσες και προβλεπόμενες συνέπειες της κλιματικής κρίσης στην ψυχική υγεία, στο International Journal of Mental Health Systems. Είπε ότι ενώ μπορεί να είναι δύσκολο στη σφαίρα της ψυχικής υγείας να εντοπίσουμε άμεσες αιτίες, είναι σαφές ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής επιταχύνονται.
«Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως πλημμύρες, τυφώνες και πυρκαγιές συνδέονται με κατάθλιψη, άγχος, διαταραχή μετατραυματικού στρες, ιδεασμό αυτοκτονίας», έγραψε στο International Journal of Environmental Research and Public Health. Επιπλέον, «Νόσοι που μεταδίδονται μέσω φορέων όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου και η νόσος του Lyme μπορεί να επιδεινώσουν προβλήματα υγείας για ανθρώπους με προϋπάρχουσες ψυχικές ασθένειες. Είναι σημαντικό να συνδέσουμε τα προβλήματα ψυχικής υγείας με την κλιματική αλλαγή επειδή πλέον δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά γιατί τα καιρικά φαινόμενα πλέον δεν συμβαίνουν σπάνια». Αν και απασχόλησε σημαντικά μόνο έξι χώρες, η Tara Neville, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης του ΠΟΥ είπε ότι είναι σημαντικό να βλέπουμε τις χώρες να αναγνωρίζουν συγκεκριμένα προβλήματα ψυχικής υγείας ως κινδύνους υγείας που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή».
Η Hayes επισημαίνει ότι οι υπάρχουσες κοινωνικές αδικίες ενισχύονται από την κλιματική αλλαγή και ότι οι περιθωριοποιημένοι είναι πιο ευάλωτοι, ιδίως άνθρωποι που έχουν εκτοπιστεί λόγω της κλιματικής αλλαγής ή αυτόχθονες κοινότητες που ήδη προσπαθούν να έχουν πρόσβαση στην υγεία. «Η σωματική και ψυχική μας υγεία και η υγεία της κοινότητας συνδέονται μεταξύ τους».
Τα συμπεράσματα της έκθεσης του ΠΟΥ ενισχύονται από πολλές άλλες πρόσφατες έρευνες. Τον Νοέμβρη, το Lancet Countdown, ένα πρότζεκτ αφιερωμένα στην παρακολούθηση της υγείας και της κλιματικής αλλαγής, κυκλοφόρησε το 2019 την έκθεσή του. «Μπορούμε να πούμε ότι η ζωή ενός παιδιού που γεννιέται σήμερα, θα επηρεάζεται από την κλιματική αλλαγή σε κάθε στιγμή», είπε ο Nick Watts, διευθυντής του Lancet Countdown.
Σχεδόν οι μισές χώρες που ερεύνησε ο ΠΟΥ είχαν κάνει μια αξιολόγηση ευαλωότητας και προσαρμογής για την υγεία, αλλά μόνο 20 από τις 48 χώρες είπαν ότι τα ευρήματά τους οδηγούσαν άμεσα σε πολιτικές χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη δημόσια υγεία. Παρόλο που υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία και ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα και τη ζέστη, όπως ασθένειες από την τροφή και το νερό, ή ασθένειες που φέρουν τα έντομα, όπως τα κουνούπια, λίγες χώρες έχουν εφαρμόσει σημαντικές αλλαγές πολιτικής.
«Η ανησυχία είναι ότι οι κυβερνήσεις δεν δρουν αρκετά γρήγορα», είπε η Watts.
Δεν μπορούμε να υπερβάλλουμε ως προς τις ευρύτερες επιπτώσεις. «Όταν μιλάμε για νόσους όπως δείχνουν ιοί όπως ο Zika είναι σημαντικό να πούμε ότι καμία χώρα, κανένας πληθυσμός δεν έχει ανοσία», λέει ο Watts. «Ο κόσμος είναι ένα πράγμα».
Καθώς οι επαγγελματίες υγείας προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες ενός θερμαινόμενου πλανήτη, πρέπει να αντιμετωπίσουμε ένα νέο επίπεδο αβεβαιότητας. Είτε στην Αυστραλία είτε στις ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, τα συστήματα υγείας έχουν φτιαχτεί με βάση την υπόθεση ότι το κλίμα θα είναι σταθερό, κατά τον Watts, και αυτή πια δεν είναι μια ασφαλής υπόθεση – είτε μιλάμε για τις πλημμύρες στη Βενετία είτε για τις πυρκαγιές στην Καλιφόρνια.
/www.vice.com
