H Γερμανία ως πολιτισμική κατάσταση και ως συνειδησιακή συνθήκη δεν μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα πια.
Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας διαμορφώνουν ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό τοπίο για ολόκληρη την Ευρώπη. Στα κρατίδια (όπως ονομάζονται στην πολιτικο-δημοσιογραφική γλώσσα) της Θουριγγίας και της Σαξονίας επικράτησαν οι ακροδεξιές δυνάμεις. Το μείζον όμως πρόβλημα έχει να κάνει με ό,τι στη θεωρητικο-πολιτική γλώσσα ονομάζουμε γένεση του νεοφασισμού. Ο όρος γερμανιστί είναι όρος της ελληνικής γλώσσας: «Genesis».
Θεόδωρος Γεωργίου*
Για να αντιληφθούμε όλοι μας τι ακριβώς συμβαίνει στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας θα πρέπει να πάμε πολύ πίσω στον χρόνο και στο παρελθόν. Εχουμε ήδη φτάσει στο έτος-τομή 1989 (πτώση του Τείχους) και στο έτος της γερμανικής ενοποίησης: 1990. Από εκείνα τα χρόνια μέχρι σήμερα η Γερμανία ως συνείδηση και ως κράτος επεξεργάστηκε σχέδια και προγράμματα ενσωμάτωσης του ανατολικού πνεύματος στη λογική του δημοκρατικού τότε καπιταλισμού. Στο επίπεδο της γραφειοκρατίας, της κρατικής διοίκησης, όπως και στο επίπεδο της οικονομικής σύγκλισης, η Δύση της Γερμανίας συνάντησε τις ανατολικές περιοχές του ποταμού Ελβα. Κανένας όμως εγκέφαλος δεν κατανόησε ότι οποιαδήποτε πολιτικο-οικονομική σύγκλιση δύο ριζικά διαφορετικών αντιλήψεων για τον τρόπο της ανθρώπινης ζωής δεν μπορεί να γεφυρωθεί εάν προηγουμένως δεν υπάρξει ο σχετικός σχεδιασμός στα επίπεδα συνείδησης και νοοτροπίας.
Ο ποταμός Ελβας είναι το πολιτισμικό σύνορο των δύο Γερμανιών. Εάν η δυτική περιοχή του Ρήνου μπόρεσε να ενσωματωθεί στις συνθήκες της σύγχρονης ευρωπαϊκής κοινωνίας, δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο με την Ανατολική Γερμανία. Κατά την άποψή μου η διαίρεση ανάμεσα σε Δυτική και σε Ανατολική Γερμανία δεν ήταν μια κρατικο-διοικητική διαίρεση ανάμεσα σε δύο γερμανικά κράτη κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου (1949-1989). Ηταν και εξακολουθεί να είναι μια πολιτισμική και συνειδησιακή διαίρεση.
Αυτά τα λίγα πράγματα μπορώ να γράψω για το πρόβλημα της γένεσης των διαφορών ανάμεσα στη διαφωτιστική Δύση και τη φονταμενταλιστική Ανατολή εντός του κρατικού πλαισίου της σύγχρονης Γερμανίας. Τα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν ένας στοχαστής επιδιώξει να ερευνήσει τη λειτουργία (γερμανιστί: Geltung) της δομικής ενδογερμανικής διαφοράς ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Αυτή η διαφορά εκφράστηκε και αποτυπώθηκε κατά τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις. Κατά τις πρόσφατες κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Η Ακροδεξιά, όπως συνηθίζουμε να ονομάζουμε τον νεοφασισμό, θριάμβευσε! Ολες οι ιδέες του ναζισμού τροποποιημένες εμφανίστηκαν στο προσκήνιο. Με απλά λόγια, οι πολίτες της Θουριγγίας και της Σαξονίας υποστήριξαν την άποψη ότι αφού δεν μπορούμε να ενσωματωθούμε στο κυρίαρχο σύστημα καταμερισμού του κοινωνικού πλούτου και δεν μπορούμε, κατά συνέπεια, να επινοήσουμε «μεθόδους» αριστοτελικού «ευ ζην» καταφεύγουμε στη «μεγάλη αγκαλιά του νεοφασισμού!»
Ενημερώνω τους αναγνώστες μας ότι επί είκοσι χρόνια (2006-2024) έχω επισκεφθεί όχι μόνον ως καθηγητής Πανεπιστημίου τα πανεπιστήμια και τις πόλεις της Θουριγγίας και της Σαξονίας. Εχω ζήσει με τους ανθρώπους των περιοχών και των πόλεων: π.χ. Βαϊμάρη, Ιένα, Λιψία, Δρέσδη κ.α. Και διαπίστωσα ότι ο κοσμοθεωρητικός προσανατολισμός τους και κατά συνέπεια οι πολιτικές επιλογές και αποφάσεις τους δεν θα μπορούσαν να είναι παρά αυτά τα εκλογικά συμπεράσματα που έχουμε μπροστά μας.
Θα προσπαθήσω στην κατακλείδα των σκέψεών μου να είμαι σύντομος: δύο πολιτικά πράγματα αναδείχθηκαν μετά τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία. Το ένα είναι ότι η πολιτισμική διαίρεση της Γερμανίας ανάμεσα στους δύο ποταμούς, Ρήνος ο ένας και Ελβας ο άλλος, είναι ζωντανή και λειτουργεί ως ρυθμιστικός και κανονιστικός παράγοντας. Και το άλλο πολιτικό πράγμα είναι το εξής: η Γερμανία ως πολιτισμική κατάσταση και ως συνειδησιακή συνθήκη δεν μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα πια. Η Γερμανία, με απλά λόγια, παραμένει εγκλωβισμένη στον πολιτισμικό και συνειδησιακό εαυτό του παρελθόντος της. Δεν μπορεί να γίνει η ευρωπαϊκή συνθήκη (όπως έγινε μεταπολεμικά) στη σύγχρονη εποχή της παγκοσμιοποίησης.
*Πολιτικός φιλοσόφος
Σχόλια (0)