Το τέλος της συγκυβέρνησης Λέγκας-Πέντε Αστέρων και οι προοπτικές του Σαλβίνι

Ο Ματέο Σαλβίνι προχώρησε τελικά στη διάρκεια του καλοκαιριού στην προαναγγελθείσα από καιρό (και σχεδιασμένη εδώ και περισσότερο καιρό με τις ευλογίες του Στιβ Μπάνον) κίνηση.

Έβγα­λε από την πρίζα τον κυ­βερ­νη­τι­κό συ­να­σπι­σμό με το Κί­νη­μα Πέντε Αστέ­ρων (Κ5Α), επι­διώ­κο­ντας νέες εκλο­γές. Σε αυτές προσ­δο­κά να απο­τυ­πω­θεί ένας νέος συ­σχε­τι­σμός (η Λέγκα είναι ο «μι­κρός εταί­ρος» κοι­νο­βου­λευ­τι­κά, αλλά προη­γεί­ται μα­κράν των συρ­ρι­κνού­με­νων Πε­ντά­στε­ρων δη­μο­σκο­πι­κά) που θα του επι­τρέ­ψει να συ­γκρο­τή­σει μια «κα­θα­ρή» ακρο­δε­ξιά κυ­βέρ­νη­ση, με τους νε­ο­φα­σί­στες Αδελ­φούς της Ιτα­λί­ας ως σύμ­μα­χους και –αν χρεια­στεί– με τα απο­μει­νά­ρια του μπερ­λου­σκο­νι­σμού ως «εφε­δρεία».

Πάνος Πέτρου

Όλη του η τα­κτι­κή, αφό­του βρέ­θη­κε στη συ­γκυ­βέρ­νη­ση (οι θε­α­τρι­κές συ­γκρού­σεις με τις Βρυ­ξέλ­λες, το τάι­μινγκ κάθε σύ­γκρου­σης και η επι­λο­γή όξυν­σης ή υπο­χώ­ρη­σης), λο­γο­δο­τού­σε στο πώς θα φτά­σει ισχυ­ρή η Λέγκα σε αυτόν το «σταθ­μό».

Οι υψη­λές δη­μο­σκο­πι­κές πτή­σεις, λίγο μετά τη νίκη στις ευ­ρω­ε­κλο­γές, δη­μιούρ­γη­σαν ένα θε­τι­κό μο­μέ­ντουμ που έσπευ­σε να εκ­με­ταλ­λευ­τεί. Επι­πλέ­ον, η συ­γκυ­ρία –ενό­ψει της δια­μόρ­φω­σης και κα­τά­θε­σης νέου προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού– του επι­τρέ­πει να δη­μα­γω­γή­σει και να χτί­σει εκ νέου ένα «συ­γκρου­σια­κό» προ­φίλ (όπου οι Πε­ντά­στε­ροι αντι­με­τω­πί­ζο­νται ως πολύ «μα­λα­κοί» απέ­να­ντι στην ΕΕ και λει­τουρ­γούν ως «φρένο» στην «εθνι­κή κυ­βέρ­νη­ση»). Πιο στρα­τη­γι­κά, η ηγε­σία της Λέ­γκας φαί­νε­ται να εκτι­μά ότι απέ­σπα­σε το «μά­ξι­μουμ» από την πα­ρού­σα συ­γκυ­βέρ­νη­ση και κοι­νο­βου­λευ­τι­κή σύν­θε­ση. Λίγο καιρό πριν την πα­ραί­τη­ση του πρω­θυ­πουρ­γού Κόντε, ο Σαλ­βί­νι είχε πε­τύ­χει δύο με­γά­λες νίκες, που απο­δεί­κνυαν την αθλιό­τη­τα των «αντα­γω­νι­στών» του. Πρώτα μπό­ρε­σε με την υπο­στή­ρι­ξη του Κ5Α να πε­ρά­σει έναν ακόμα δρα­κό­ντειο νόμο σε ζη­τή­μα­τα με­τα­νά­στευ­σης κι ασφά­λειας, με το κόμμα του Ντι Μάιο να πα­ρα­μέ­νει μέχρι τέ­λους πιστό στο ρόλο του θλι­βε­ρού συ­νο­δοι­πό­ρου στον ρα­τσι­στι­κό κα­τή­φο­ρο. Κι έπει­τα μπό­ρε­σε να πε­ρά­σει την ψή­φι­ση της υπερ­τα­χεί­ας TAV, ένα κα­τα­στρο­φι­κό «με­γά­λο έργο» ενά­ντια στο οποίο έχουν δοθεί ηρω­ι­κοί αγώ­νες για χρό­νια και το οποίο το Κ5Α είχε δε­σμευ­τεί να ακυ­ρώ­σει. Για να ξε­πε­ρά­σει τις εν­στά­σεις του κυ­βερ­νη­τι­κού του εταί­ρου, ο Σαλ­βί­νι βρήκε τις ψή­φους από το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα και την μπερ­λου­σκο­νι­κή Φόρ­τσα Ιτά­λια, με την κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά να απο­δει­κνύ­ει με τη στάση της πόσο θλι­βε­ρή «αντι­πο­λί­τευ­ση» είναι.

Αφού χει­ρί­στη­κε με επι­τυ­χία τον υπαρ­κτό κοι­νο­βου­λευ­τι­κό συ­σχε­τι­σμό ως τα όριά του, τώρα ο Σαλ­βί­νι διεκ­δι­κεί ένα ποιο­τι­κό άλμα, ζη­τώ­ντας ανοι­χτά να ενι­σχυ­θούν οι εξου­σί­ες του και «να του λυ­θούν τα χέρια».

Το σε­νά­ριο δεν κύ­λη­σε όσο εύ­κο­λα εκτι­μού­σε ο ηγέ­της της Λέ­γκας. Το τα­πει­νω­μέ­νο Κ5Α δεν δέ­χτη­κε να προ­χω­ρή­σει άμεσα σε εκλο­γές, με απο­τέ­λε­σμα να ανοί­ξει η συ­ζή­τη­ση για δη­μιουρ­γία νέας κυ­βέρ­νη­σης από την πα­ρού­σα Βουλή. Αυτές οι γραμ­μές γρά­φο­νται λίγο πριν λήξει η διο­ρία που έδωσε ο Πρό­ε­δρος Μα­τα­ρέ­λα στα κόμ­μα­τα να ολο­κλη­ρώ­σουν τις επα­φές τους, προ­τού κη­ρύ­ξει πρό­ω­ρες εκλο­γές.

Το σε­νά­ριο που συ­ζη­τιέ­ται, είναι μια συ­γκυ­βέρ­νη­ση του Κ5Α με το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα, με τις δύο πλευ­ρές ωστό­σο να κρα­τούν σκλη­ρή στάση στο «πα­ζά­ρι» και τους όρους που θέ­τουν η μία στην άλλη. Ο Ρο­μά­νο Πρό­ντι επα­νεμ­φα­νί­στη­κε ζη­τώ­ντας «κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας» (δη­λα­δή να συ­μπε­ρι­λη­φθεί και ο Μπερ­λου­σκό­νι), ενώ υπάρ­χει πά­ντο­τε η παλιά καλή δο­κι­μα­σμέ­νη πολ­λά­κις στην Ιτα­λία λύση μιας προ­σω­ρι­νής κυ­βέρ­νη­σης «τε­χνο­κρα­τών». Μπρο­στά στο νέο σκη­νι­κό (και συ­νε­κτι­μώ­ντας μια κάμψη των πο­σο­στών της Λέ­γκας τις μέρες μετά την πρό­κλη­ση της κρί­σης), ο Σαλ­βί­νι έκανε μια μί­νι-στρο­φή, αφή­νο­ντας πλέον ανοι­χτό το εν­δε­χό­με­νο «νε­κρα­νά­στα­σης» της συ­γκυ­βέρ­νη­σης με το κόμμα του Ντι Μάιο. Όλες οι εκ­δο­χές έχουν δυ­σκο­λί­ες και οι εκλο­γές δεί­χνουν το πι­θα­νό­τε­ρο σε­νά­ριο.

Το μόνο σί­γου­ρο είναι ότι δυ­στυ­χώς δεν θα προ­κύ­ψει κάτι καλό για τους ερ­γα­ζό­με­νους στην Ιτα­λία από το πο­λι­τι­κό δράμα. Το Κ5Α απέ­δει­ξε ότι ο προ­σα­να­το­λι­σμός «ούτε αρι­στε­ρά-ού­τε δεξιά» και ο γε­νι­κά «αντι­πο­λι­τι­κός» λόγος λει­τουρ­γεί ως ιδε­ο­λο­γι­κό πε­ρί­βλη­μα ενός άγριου οπορ­του­νι­σμού που του επι­τρέ­πει να συ­γκυ­βερ­νά με την ακρο­δε­ξιά και να συμ­φω­νεί στα ρα­τσι­στι­κά και κα­τα­σταλ­τι­κά της μέτρα, στο όνομα της προ­στα­σί­ας της «κυ­βέρ­νη­σης αμ­φι­σβή­τη­σης της ΕΕ» και την επο­μέ­νη να μπαί­νει σε συ­ζή­τη­ση με το πιο ευ­ρω­παϊ­κό κόμμα της Ιτα­λί­ας, τους Δη­μο­κρα­τι­κούς.

Για το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα το «πό­ρι­σμα» υπάρ­χει εδώ και χρό­νια, από την εποχή της κυ­βέρ­νη­σης Ρέν­τσι, που ερ­μη­νεύ­ει και την εκλο­γι­κή του κα­θί­ζη­ση στις προη­γού­με­νες εθνι­κές εκλο­γές. Αλλά η στάση του στην ψη­φο­φο­ρία για τον TAV ήταν επί­σης απο­κα­λυ­πτι­κή. Στα μέτρα που ευ­νο­ούν το με­γά­λο κε­φά­λαιο, το PD ανέ­χε­ται τη συ­μπό­ρευ­ση με την ακρο­δε­ξιά. Μπρο­στά στην επι­λο­γή να προ­χω­ρή­σει το «με­γά­λο έργο», οι «αντι­φα­σί­στες» του PD θυ­σί­α­σαν την ευ­και­ρία να υπο­στεί μια τα­πει­νω­τι­κή ήττα στο κοι­νο­βού­λιο η Λέγκα. Παρ’ όλα αυτά, συ­νε­χί­ζει (ει­δι­κά μετά την αλ­λα­γή ηγε­σί­ας) να επι­χει­ρεί να εκ­με­ταλ­λευ­τεί ψη­φο­θη­ρι­κά τα αι­σθή­μα­τα αντι­ρα­τσι­σμού και αλ­λη­λεγ­γύ­ης που (ευ­τυ­χώς!) υπάρ­χουν ακόμα σε ένα τμήμα της ιτα­λι­κής κοι­νω­νί­ας, για να πα­ρου­σια­στεί ως μόνη εκλο­γι­κή απά­ντη­ση στην ακρο­δε­ξιά.

Τα δύο αυτά κόμ­μα­τα, που έστρω­σαν το δρόμο στην άνοδο του Σαλ­βί­νι το κα­θέ­να με δια­φο­ρε­τι­κό τρόπο, δεν είναι απο­τε­λε­σμα­τι­κό «ανά­χω­μα» στην ακρο­δε­ξιά. Ακόμα κι αν συ­γκυ­βερ­νή­σουν ή δώ­σουν κοι­νο­βου­λευ­τι­κή στή­ρι­ξη σε μια κυ­βέρ­νη­ση τε­χνο­κρα­τών, θα έχουν να αντι­με­τω­πί­σουν έναν ακρο­δε­ξιό «ανέν­δο­το» από τον Σαλ­βί­νι, ο οποί­ος ήδη πα­ρου­σιά­ζε­ται ως «θύμα πα­ρα­σκη­νια­κών παι­χνι­διών» και δη­λώ­νει ότι ο λαός της Λέ­γκας «δεν θα επι­τρέ­ψει» τον πα­ρα­γκω­νι­σμό του. Ενώ  γνω­ρί­ζου­με ότι οι πο­λι­τι­κές που θα ακο­λου­θή­σει η όποια εναλ­λα­κτι­κή κυ­βέρ­νη­ση, δεν θα αλ­λά­ξει τις ζωές των «από κάτω» προς το κα­λύ­τε­ρο, άρα θα δώσει «τροφή» σε μια αντι­πο­λί­τευ­ση Σαλ­βί­νι. Σε πε­ρί­πτω­ση πρό­ω­ρων εκλο­γών, η Λέγκα παρά την πι­θα­νή κάμψη της, πα­ρα­μέ­νει η δη­μο­φι­λέ­στε­ρη πο­λι­τι­κή δύ­να­μη στη χώρα, με δε­δο­μέ­να τα χάλια των αντα­γω­νι­στών της.

Σε κάθε σε­νά­ριο, ο Σαλ­βί­νι οι­κο­δό­μη­σε ένα συ­ντη­ρη­τι­κό-αντι­δρα­στι­κό κοι­νω­νι­κό μπλοκ και «ήρθε για να μεί­νει» ως κε­ντρι­κός παί­κτης πλέον στην Ιτα­λία. Η ανα­συ­γκρό­τη­ση των αντι­στά­σε­ων και η σύν­δε­ση του δη­μο­κρα­τι­κού ζη­τή­μα­τος με το κοι­νω­νι­κό, αν και δεί­χνουν στό­χοι δύ­σκο­λοι, πα­ρα­μέ­νουν η μόνη δυ­να­τό­τη­τα να δοθεί πραγ­μα­τι­κή απά­ντη­ση στην ιτα­λι­κή ακρο­δε­ξιά και ο μόνος δρό­μος για να ανα­συ­γκρο­τη­θεί μια πραγ­μα­τι­κή, τα­ξι­κή Αρι­στε­ρά.

/rproject.gr