Η κοινωνιολόγος Eva Illouz γράφει στο αφιέρωμα του περιοδικού Courrier international: «Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την πρωτοφανή παρακμή μιας από τις κύριες κληρονομιές του Διαφωτισμού: της αλήθειας ως ηθικού και πολιτικού πυλώνα.”
Αντί για την αποκάλυψη των τεχνικών που επιτρέπουν την παραποίηση των πληροφοριών (από το Photoshop ως το deep fake) ή μιας απαρίθμησης των πρόσφατων ψεύτικων ειδήσεων που προωθήθηκαν από τον Donald Trump ή τον Boris Johnson, προτιμάμε (σ.σ. εννοεί στο αφιέρωμα) ένα κείμενο σκέψης γύρω από την έννοια της αλήθειας. “Αν το ψέμα είναι τόσο διαδεδομένο σήμερα στον δημόσιο χώρο, είναι επειδή είναι πλέον ατιμώρητο και, το πιο ανησυχητικό, γιατί συχνά φαίνεται να αποφέρει πολύ μεγάλο όφελος”, λέει η Eva Illouz. Εξηγεί πώς, σιγά-σιγά, καταλήξαμε να χάνουμε το ενδιαφέρον για την ίδια την έννοια της αλήθειας.
Ο πολλαπλασιασμός των μέσων ενημέρωσης, αλλά και η λατρεία του συναισθήματος και της υποκειμενικότητας, η υπερεκτίμηση του ατόμου εις βάρος της ομάδας, οι θεωρίες συνωμοσίας … τελικά μας έπεισαν ότι υπάρχουν πολλές αλήθειες και ότι εάν υπάρχει κάποια που αξίζει να αμφισβητηθεί, αυτή είναι της εξουσίας. Και μερικές φορές και αυτή των μέσων μαζικής ενημέρωσης.
Πώς να επιβάλουμε και πάλι την αναγκαιότητα της αλήθειας, που θα έχει κοινή αποδοχή; Πώς θα καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση; Αυτή είναι η ερώτηση που προσπαθούμε να απαντήσουμε. Αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, έχουν θεσπίσει νομοθεσία κατά της χειραγώγησης των πληροφοριών ή της υποκίνησης στο μίσος στο διαδίκτυο. Με ποιο αποτέλεσμα; Είναι δύσκολο να ξέρει κανείς.
Στο αμερικανικό Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα, ο Mark Zuckerberg δέχθηκε βίαιη επίθεση από τη Δημοκρατική Γερουσιαστή Ocasio-Cortez, η οποία κατηγορεί το Facebook για τη διάδοση ψευδών πολιτικών διαφημίσεων. Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιτίθεται στην Gafa και καταγγέλλει ανεπαρκείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, αναφέροντας τις ευρωπαϊκές εκλογές τον περασμένο Μάιο.
Η μάχη συνεχίζεται. Και μόνο τα κοινωνικά δίκτυα δεν θα λύσουν τα πάντα.
Εναπόκειται στον καθένα από εμάς να κινητοποιηθούμε. “Η ικανότητά μας να σκεφτόμαστε είναι μια βασική προϋπόθεση για τη δημοκρατία”, λέει η Eva Illouz. Σε όλες τις μορφές της, η τυραννία ανέκαθεν βασίστηκε στην αμέλειά μας, στην απάθεια μας… Η αλήθεια παραμένει ένα απαραίτητο όπλο για την καταπολέμηση των τυράννων …”
http://artinews.gr
