Ο Λίβανος εξεγείρεται

Η εξέγερση στο Λίβανο πήρε τη σκυτάλη από την Αλγερία και το Σουδάν, ενώ εξελίσσεται ταυτόχρονα με την πολυπληθή εξέγερση στο Ιράκ που συνεχίζει να μετρά νεκρούς, αλλά κλιμακώνει τη δράση της.

Ομάρ Χασάν | μετάφραση Στέλλα Μούσμουλα

Οι δια­δη­λω­τές του Λι­βά­νου οδή­γη­σαν τον πρω­θυ­πουρ­γό Χα­ρί­ρι να ανα­κοι­νώ­σει ένα πα­κέ­το μέ­τρων και τε­λι­κά να πα­ραι­τη­θεί. Παρ’ όλα αυτά οι εξε­γερ­μέ­νοι πα­ρα­μέ­νουν στους δρό­μους. Ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με  άρθρο του Ομάρ Χασάν, λι­βα­νι­κής κα­τα­γω­γής αγω­νι­στή, μέ­λους της σο­σια­λι­στι­κής ορ­γά­νω­σης Socialist Alternative στην Αυ­στρα­λία, στην εφη­με­ρί­δα «Red Flag», γραμ­μέ­νο πριν την πτώση του Χα­ρί­ρι, που πε­ρι­γρά­φει τις αι­τί­ες της εξέ­γερ­σης, τις δυ­να­τό­τη­τες, αλλά και τις προ­κλή­σεις.

 

Ο λαός του Λι­βά­νου ένωσε τις δυ­νά­μεις του με τους ήρωες του Χονγκ Κονγκ, της Χιλής και πολ­λών άλλων χωρών στην πρω­το­πο­ρία του πα­γκό­σμιου κι­νή­μα­τος για έναν κόσμο βα­σι­σμέ­νο στην αλη­θι­νή δη­μο­κρα­τία. Οι δια­δη­λω­τές κα­τά­φε­ραν να ενώ­σουν αυτό το μικρό και συχνά διαι­ρε­μέ­νο έθνος και έχουν εμπνεύ­σει το αί­σθη­μα της αλ­λη­λεγ­γύ­ης στην τε­ρά­στια δια­σπο­ρά αυτού του λαού σε ολό­κλη­ρο τον κόσμο. Σχε­δόν δύο εβδο­μά­δες μετά την έναρ­ξή τους, οι δια­δη­λώ­σεις στη χώρα δεν πα­ρου­σιά­ζουν κα­νέ­να ση­μά­δι ύφε­σης. Ίσαμε 2 εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι κι­νη­το­ποι­ή­θη­καν στις 24 Οκτω­βρί­ου, σε μια συ­ντα­ρα­κτι­κή επί­δει­ξη δύ­να­μης ενα­ντί­ον μιας απε­χθούς κυ­βέρ­νη­σης, που μέχρι στιγ­μής αρ­νεί­ται να κάνει ου­σια­στι­κές πα­ρα­χω­ρή­σεις.

Ένας νέος φόρος στο WhatsApp έχει θε­ω­ρη­θεί από πολ­λούς ως ο πυ­ρο­δό­της της εξέ­γερ­σης. Το δί­κτυο τη­λε­πι­κοι­νω­νιών του Λι­βά­νου χρε­ώ­νει υπερ­βο­λι­κά μη­νιαία τέλη –και επο­μέ­νως οι φτη­νές κάρ­τες SIM μόνο για δε­δο­μέ­να, που επι­τρέ­πουν την πρό­σβα­ση σε δω­ρε­άν εφαρ­μο­γές ανταλ­λα­γής μη­νυ­μά­των, είναι ο κύ­ριος τρό­πος επι­κοι­νω­νί­ας για τους φτω­χούς και για την ερ­γα­τι­κή τάξη. Υπό κα­νο­νι­κές συν­θή­κες ή σε μια πλου­σιό­τε­ρη χώρα, αυτός ο μι­κρός φόρος δεν θα είχε προ­κα­λέ­σει επα­νά­στα­ση. Αλλά η λι­βα­νι­κή οι­κο­νο­μία είναι υπό πίεση.

Η χώρα εδώ και καιρό είναι δυ­σα­νά­λο­γα εξαρ­τη­μέ­νη από τη χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή και την του­ρι­στι­κή βιο­μη­χα­νία, ενώ η αγρο­τι­κή πα­ρα­γω­γή και η με­τα­ποί­η­ση πα­ρα­μέ­νουν υπα­νά­πτυ­κτες. Η δομή της οι­κο­νο­μί­ας δεν θα μπο­ρού­σε να οδη­γή­σει σε μια ολό­πλευ­ρη ανά­πτυ­ξη ακόμα και στις κα­λύ­τε­ρες δυ­να­τές συν­θή­κες –και οι πα­ρού­σες συν­θή­κες δεν είναι οι κα­λύ­τε­ρες δυ­να­τές. Η κοι­νω­νία του Λι­βά­νου χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται  από ανι­σό­τη­τα. Μόλις το 0,1% των τρα­πε­ζι­κών λο­γα­ρια­σμών πε­ριέ­χει το 20% των κα­τα­θέ­σε­ων της χώρας και το χάσμα με­τα­ξύ πλου­σί­ων και φτω­χών διευ­ρύ­νε­ται. Το κό­στος των τρο­φί­μων και των κα­θη­με­ρι­νών ειδών σού­περ μάρ­κετ είναι συ­γκρί­σι­μο με αυτό της Αυ­στρα­λί­ας, αλλά ο κα­τώ­τα­τος μι­σθός είναι ισο­δύ­να­μος με το εξαι­ρε­τι­κά χα­μη­λό ποσό των  160 δο­λα­ρί­ων την εβδο­μά­δα. Στον «ανε­πί­ση­μο» ιδιω­τι­κό τομέα είναι πολ­λοί οι ερ­γα­ζό­με­νοι που κερ­δί­ζουν πολύ λι­γό­τε­ρα κι από αυτά. Επί­ση­μα, το πο­σο­στό ανερ­γί­ας βρί­σκε­ται λίγο κάτω από το 10%. Αλλά σύμ­φω­να με τους υπο­λο­γι­σμούς μιας έκ­θε­σης του Λι­βα­νέ­ζι­κου Ορ­γα­νι­σμού Ρα­διο­φω­νί­ας, που συ­ντά­χθη­κε το 2017, ανέρ­χο­νταν στο 25%, με πε­ρισ­σό­τε­ρο από το ένα τρίτο των νέων να είναι άνερ­γοι.

Αυτή η εσω­τε­ρι­κή κρίση επι­δει­νώ­θη­κε από τις εξε­λί­ξεις στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή. Οι χώρες του Κόλ­που έπαι­ζαν πα­ρα­δο­σια­κά ση­μα­ντι­κό ρόλο στο Λί­βα­νο, τόσο ως επεν­δυ­τές όσο και ως χώρες απα­σχό­λη­σης για το ει­δι­κευ­μέ­νο ερ­γα­τι­κό δυ­να­μι­κό του Λι­βά­νου. Αλλά κατά την τε­λευ­ταία δε­κα­ε­τία έχουν μειώ­σει τις προ­σλή­ψεις λόγω των δικών τους οι­κο­νο­μι­κών και πο­λι­τι­κών δυ­σκο­λιών, πε­ριο­ρί­ζο­ντας έτσι τη ροή των εμ­βα­σμά­των προς το Λί­βα­νο.

Πε­ρί­που 2 εκα­τομ­μύ­ρια Σύ­ριοι πρό­σφυ­γες πα­ρα­μέ­νουν εγκλω­βι­σμέ­νοι σε στρα­τό­πε­δα, πιέ­ζο­ντας τις άθλιες κοι­νω­νι­κές και οι­κο­νο­μι­κές υπο­δο­μές του Λι­βά­νου προς την κα­τάρ­ρευ­ση. Με ένα αρ­κε­τά γνώ­ρι­μο κόλπο, η άρ­χου­σα τάξη εκ­με­ταλ­λεύ­ε­ται αυ­τούς τους ευά­λω­τους αν­θρώ­πους και ταυ­τό­χρο­να τους στο­χο­ποιεί, κα­τη­γο­ρώ­ντας τους ότι «κλέ­βουν» τις χα­μη­λά αμει­βό­με­νες θέ­σεις ερ­γα­σί­ας.

Το φο­ρο­λο­γι­κό σύ­στη­μα είναι δια­βό­η­τα αντι­δρα­στι­κό, με τα κρα­τι­κά έσοδα να στη­ρί­ζο­νται σε με­γά­λο βαθμό από τον ΦΠΑ ύψους 11%. Οι συ­ντε­λε­στές φόρου ει­σο­δή­μα­τος φυ­σι­κών προ­σώ­πων κυ­μαί­νο­νται από 2% έως 25%, αλλά οι τρά­πε­ζες και τα χρη­μα­το­πι­στω­τι­κά ιδρύ­μα­τα πλη­ρώ­νουν μόλις 17%. Το απο­τέ­λε­σμα είναι ένα κρά­τος με τε­ρά­στια χρέη και χωρίς έσοδα προ­κει­μέ­νου να χρη­μα­το­δο­τή­σει τις άκρως ανα­γκαί­ες υπο­δο­μές και υπη­ρε­σί­ες.

Αυτή η κα­τά­στα­ση χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­κε προ­κει­μέ­νου να δι­καιο­λο­γή­σει κα­τα­στρο­φι­κές ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις, οι οποί­ες είχαν ως απο­τέ­λε­σμα θε­με­λιώ­δεις κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες να γί­νουν πιο ακρι­βές και λι­γό­τε­ρο αξιό­πι­στες. Σε πολλά μέρη της χώρας υπάρ­χει πρό­σβα­ση στο ηλε­κτρι­κό ρεύμα μόνο 12 ώρες την ημέρα, ενώ η πρό­σβα­ση σε κα­θα­ρό πό­σι­μο νερό δεν είναι σε καμία πε­ρί­πτω­ση εγ­γυ­η­μέ­νη. Ακόμα και οι ελά­χι­στες αξιο­πρε­πείς πα­ρα­λί­ες και πάρκα γύρω από την πρω­τεύ­ου­σα Βη­ρυ­τό είναι κατά κα­νό­να ιδιό­κτη­τα και δια­χει­ρι­ζό­με­να από ιδιώ­τες, αφή­νο­ντας λί­γους δη­μό­σιους χώ­ρους στους οποί­ους μπο­ρούν να έχουν πρό­σβα­ση οι φτω­χοί.

Ένας δια­δη­λω­τής, μι­λώ­ντας στους «New York Times», πε­ριέ­γρα­ψε τη δυ­σφο­ρία που κα­θο­δη­γεί τις δια­μαρ­τυ­ρί­ες: «Επί 30 χρό­νια ζούμε μέσα στο ίδιο διε­φθαρ­μέ­νο σύ­στη­μα και πλέον δεν έχουν μεί­νει άλλα χρή­μα­τα για να αρ­πά­ξουν. Έτσι, τώρα σκαρ­φί­ζο­νται νέους τρό­πους να μας κλέ­ψουν». Αυτό το αί­σθη­μα είναι εν­δει­κτι­κό της διά­χυ­της  πε­ρι­φρό­νη­σης προς την κυ­βέρ­νη­ση. Πολ­λοί κα­τα­νο­ούν εν­στι­κτω­δώς ότι το λι­βα­νι­κό κρά­τος λει­τουρ­γεί ως μη­χα­νή πλου­τι­σμού μιας ελίτ της οποί­ας τα οι­κο­γε­νεια­κά ονό­μα­τα πα­ρα­μέ­νουν σχε­δόν ίδια για πα­ρα­πά­νω από έναν αιώνα. Η ανι­κα­νό­τη­τα των πο­λι­τι­κών αντι­με­τω­πί­ζε­ται χιου­μο­ρι­στι­κά ως στοι­χείο εθνι­κής υπε­ρη­φά­νειας.

Ωστό­σο, συχνά το απο­τέ­λε­σμα αυτού του βα­θέ­ως κυ­νι­σμού ήταν η εκτε­τα­μέ­νη αδια­φο­ρία για την πο­λι­τι­κή, η οποία επέ­τρε­ψε στις ελίτ να κυ­βερ­νούν χωρίς αμ­φι­σβή­τη­ση. Συχνά παίρ­νει χρό­νια μέχρι να σχη­μα­τι­στεί το υπουρ­γι­κό συμ­βού­λιο, μέσω πο­λυ­κομ­μα­τι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων οι οποί­ες είναι ταυ­τό­χρο­να και δαι­δα­λώ­δεις και κενές  πο­λι­τι­κής ου­σί­ας. Σχε­δόν κάθε κόμμα παίρ­νει τε­λι­κά ένα κομ­μά­τι απ’ την πίτα, αλλά όλοι τους πα­λεύ­ουν λυσ­σα­σμέ­να για το κάθε ψί­χου­λο.

Αυτή η άθλια κα­τά­στα­ση αμ­φι­σβη­τή­θη­κε από αυ­ξα­νό­με­να τμή­μα­τα του πλη­θυ­σμού μόνο κατά την τε­λευ­ταία δε­κα­ε­τία. Οι αρα­βι­κές επα­να­στά­σεις του 2011 είχαν αδύ­να­μο, αλλά ση­μα­ντι­κό αντί­κτυ­πο στο Λί­βα­νο και ακο­λού­θη­σαν δια­δη­λώ­σεις που απαι­τού­σαν την εκ­κο­σμί­κευ­ση των κρα­τι­κών θε­σμών. Το 2015 ένας ακόμη γύρος εντυ­πω­σια­κών δια­δη­λώ­σε­ων ξέ­σπα­σε ενά­ντια στην απο­τυ­χία μιας  διε­φθαρ­μέ­νης σύ­μπρα­ξης δη­μό­σιου και ιδιω­τι­κού τομέα να αντι­με­τω­πί­σει το πρό­βλη­μα των σκου­πι­διών στη χώρα. Επί­σης, έχουν υπάρ­ξει ου­σια­στι­κές και επί­μο­νες ορ­γα­νω­τι­κές προ­σπά­θειες γύρω από τα δι­καιώ­μα­τα των γυ­ναι­κών, με τις πο­ρεί­ες για τη διε­θνή Ημέρα της Γυ­ναί­κας να με­γα­λώ­νουν χρόνο με το χρόνο. Κάθε μια από αυτές τις κι­νη­μα­τι­κές κα­μπά­νιες έχει αφή­σει ένα απο­τύ­πω­μα που παίρ­νει τη μορφή μιας αυ­ξα­νό­με­νης εχθρό­τη­τας απέ­να­ντι στην κυ­ρί­αρ­χη ελίτ και μιας αυ­ξα­νό­με­νης αυ­το­πε­ποί­θη­σης ενός στρώ­μα­τος αγω­νι­στών.

Είναι πι­θα­νόν αυτός ο τε­λευ­ταί­ος γύρος δια­δη­λώ­σε­ων να πυ­ρο­δο­τή­θη­κε, εκτός από το φόρο στο WhatsApp, και από τον κα­τα­στρο­φι­κό τρόπο με τον οποίο η κυ­βέρ­νη­ση δια­χει­ρί­στη­κε τις πυρ­κα­γιές που σά­ρω­σαν τη χώρα πριν από δύο εβδο­μά­δες. Το κρά­τος ενήρ­γη­σε αργά, με το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος της βο­ή­θειας στα θύ­μα­τα και της πυ­ρό­σβε­σης να ορ­γα­νώ­νε­ται από εθε­λο­ντές και ακτι­βι­στές. Ακόμη χει­ρό­τε­ρα, είχαν δοθεί στην κυ­βέρ­νη­ση τρία ισχυ­ρά πυ­ρο­σβε­στι­κά ελι­κό­πτε­ρα κα­τό­πιν πα­ρό­μοιων πυρ­κα­γιών το 2009, αλλά η κυ­βέρ­νη­ση ήταν πολύ τσι­γκού­να στη συ­ντή­ρη­σή τους κι έτσι αυτά αφέ­θη­καν να εξαρ­τώ­νται από τη διε­θνή βο­ή­θεια.

Το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα του Λι­βά­νου είναι δο­μη­μέ­νο πάνω σε θρη­σκευ­τι­κές πε­ρι­χα­ρα­κώ­σεις από την εποχή της Οθω­μα­νι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Οι Γάλ­λοι αποι­κιο­κρά­τες θε­σμο­θέ­τη­σαν τη ση­με­ρι­νή μορφή του στο Εθνι­κό Σύμ­φω­νο του 1943. Είναι ένα σύ­στη­μα μο­να­δι­κό στον τρόπο με τον οποίο διαι­ρεί τον πλη­θυ­σμό, δη­μιουρ­γώ­ντας προ­κα­θο­ρι­σμέ­νους ρό­λους για κάθε θρη­σκευ­τι­κή ομάδα και απο­νέ­μο­ντας δυ­σα­νά­λο­γα με­γά­λα προ­νό­μια στο χρι­στια­νι­κό πλη­θυ­σμό.

Σε οποια­δή­πο­τε κα­πι­τα­λι­στι­κή χώρα το ποιόν γνω­ρί­ζεις είναι συχνά πολύ πιο ση­μα­ντι­κό από το τι γνω­ρί­ζεις, αλλά ο Λί­βα­νος οδη­γεί αυτή την πάγια αρχή σε άλλο επί­πε­δο.

Στρα­τη­γι­κής ση­μα­σί­ας προ­σω­πι­κές δια­συν­δέ­σεις, γνω­στές ως wasta, σου επι­τρέ­πουν να υπερ­πη­δή­σεις τις τε­λω­νεια­κές ουρές, να απο­κτή­σεις τα­χύ­τε­ρη πρό­σβα­ση στην ια­τρι­κή πε­ρί­θαλ­ψη, να υπο­βά­λεις αί­τη­ση για δά­νειο με δια­δι­κα­σί­ες fast track ή να πα­ρα­κάμ­ψεις πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κούς κα­νο­νι­σμούς. Αυτό το σύ­στη­μα πα­ρά­γει εξαι­ρε­τι­κά ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κές γρα­φειο­κρα­τί­ες, που συ­γκρο­τού­νται γύρω από συ­γκε­κρι­μέ­να κόμ­μα­τα και κοι­νο­τι­κά δί­κτυα. Αυτά τα δί­κτυα νε­πο­τι­σμού και κη­δε­μο­νί­ας συ­νέ­βα­λαν στο να δια­σφα­λι­στεί ότι κάθε κυ­ρί­αρ­χη φα­τρία κάθε θρη­σκευ­τι­κής κοι­νό­τη­τας δια­τη­ρεί μια βάση υπο­στή­ρι­ξης στην ευ­ρύ­τε­ρη κοι­νω­νία.

Η κα­τά­στα­ση επι­δει­νώ­νε­ται από ένα απαρ­χαιω­μέ­νο σύ­στη­μα σύ­ντα­ξης εκλο­γι­κών κα­τα­λό­γων, που υπο­χρε­ώ­νει τους πο­λί­τες να ψη­φί­ζουν στη γε­νέ­τει­ρα του πα­τέ­ρα τους. Οι πε­ριο­χές αυτές τεί­νουν να είναι πολύ πιο θρη­σκευ­τι­κά δια­χω­ρι­σμέ­νες, σε σύ­γκρι­ση με τα αστι­κά κέ­ντρα όπου ζουν οι πε­ρισ­σό­τε­ροι νέοι άν­θρω­ποι. Αυτή η ρύθ­μι­ση δυ­σκο­λεύ­ει τους νέους ψη­φο­φό­ρους να ξε­φύ­γουν από τις το­πι­κές σχέ­σεις εξάρ­τη­σης και τις υπάρ­χου­σες δομές εξου­σί­ας και εμπο­δί­ζει τη δη­μιουρ­γία νέων πο­λυ­συλ­λε­κτι­κών κομ­μά­των.

Ένα από τα πιο συ­ναρ­πα­στι­κά στοι­χεία του τρέ­χο­ντος γύρου κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων είναι ότι έχει υπερ­πη­δή­σει αυ­τούς τους πα­ρα­δο­σια­κούς δια­χω­ρι­σμούς. «[Όταν λέμε να φύ­γουν] όλοι, ση­μαί­νει όλοι!». Αυτό είναι το πιο δη­μο­φι­λές σύν­θη­μα του κι­νή­μα­τος. Με αυτόν τον όμορ­φο  τρόπο ο δρό­μος απορ­ρί­πτει όχι μόνο έναν ηγέτη ή ένα κόμμα, αλλά ολό­κλη­ρη την πο­λι­τι­κή τάξη που έχει γο­να­τί­σει τη χώρα. Οι δια­δη­λω­τές στην κατά συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία σου­νι­τι­κή Τρί­πο­λη φώ­να­ζαν συν­θή­μα­τα αλ­λη­λεγ­γύ­ης προς τους ακτι­βι­στές της νό­τιας [ΣτΜ: και σι­ι­τι­κής] πόλης της Τύρου, όταν άκου­σαν ότι ένο­πλοι τρα­μπού­κοι είχαν επι­τε­θεί στις εκεί δια­δη­λώ­σεις. Πολλά πρα­κτο­ρεία ει­δή­σε­ων έχουν κάνει ανα­φο­ρές για δια­δη­λω­τές που αρ­νού­νται να προσ­διο­ρί­σουν τη σύν­δε­σή τους με κά­ποια θρη­σκεία, όταν ρω­τού­νται σχε­τι­κά.

Η με­τα­σχη­μα­τι­στι­κή δύ­να­μη του επα­να­στα­τι­κού αγώνα πάει ακόμα πιο βαθιά. Ακόμη και από από­στα­ση είναι δύ­σκο­λο να μη δια­κρί­νει κα­νείς το πώς η εξέ­γερ­ση βο­ή­θη­σε στην ανα­νέ­ω­ση της λι­βα­νι­κής κοι­νω­νί­ας, επι­τρέ­πο­ντας στους αν­θρώ­πους να διαρ­ρή­ξουν τους κοι­νω­νι­κά επι­βε­βλη­μέ­νους πε­ριο­ρι­σμούς και να ενερ­γούν με τρό­πους οι οποί­οι πα­λιό­τε­ρα θα θε­ω­ρού­νταν αδια­νό­η­τοι. Οι γυ­ναί­κες ηγού­νται του αγώνα, ένα γε­γο­νός που απο­τυ­πώ­θη­κε συμ­βο­λι­κά από την πράξη εκεί­νης της  ανώ­νυ­μης ηρω­ί­δας που κλώ­τση­σε στα αχα­μνά ένα μέλος των μι­ση­τών δυ­νά­με­ων ασφα­λεί­ας, τη στιγ­μή που αυτός απει­λού­σε να ανοί­ξει πυρ ενα­ντί­ον άο­πλων δια­δη­λω­τών.

Τα πλάνα των κα­θι­στι­κών δια­μαρ­τυ­ριών και του στη­σί­μα­τος οδο­φραγ­μά­των δεί­χνουν ότι ο ηγε­τι­κός ρόλος των γυ­ναι­κών είναι ο κα­νό­νας και όχι η εξαί­ρε­ση. Οι ερ­γα­ζό­με­νες γυ­ναί­κες στο αμε­ρι­κα­νι­κό πα­νε­πι­στή­μιο της Βη­ρυ­τού οδή­γη­σαν τους συ­να­δέλ­φους τους σε απερ­γία, ανα­γκά­ζο­ντας τη διοί­κη­ση να εκ­δώ­σει ανα­κοί­νω­ση υπο­στή­ρι­ξης για το κί­νη­μα δια­μαρ­τυ­ρί­ας.

Επί­σης, εμπνέ­ει το γε­γο­νός ότι οι Σύ­ριοι και οι Πα­λαι­στί­νιοι πρό­σφυ­γες συμ­με­τέ­χουν στις δια­δη­λώ­σεις, με την ελ­πί­δα ότι μια πιο δη­μο­κρα­τι­κή και δί­καιη λι­βα­νι­κή κοι­νω­νία θα δεί­ξει με­γα­λύ­τε­ρη κα­τα­νό­η­ση στα βά­σα­νά τους. Καθώς και οι δύο κοι­νό­τη­τες είναι στην πλειο­ψη­φία τους μου­σουλ­μα­νι­κοί πλη­θυ­σμοί, δεν έχουν καμία προ­ο­πτι­κή να τους χο­ρη­γη­θεί ιθα­γέ­νεια, εάν πα­ρα­μεί­νει άθι­κτο το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα που ευ­νο­εί τις ισορ­ρο­πί­ες με­τα­ξύ θρη­σκευ­τι­κών δογ­μά­των. Παρά το γε­γο­νός ότι κα­τα­βά­λουν φό­ρους προς την κυ­βέρ­νη­ση, δεν έχουν πρό­σβα­ση σε δη­μό­σιες υπη­ρε­σί­ες και συχνά πέ­φτουν θύ­μα­τα υπε­ρεκ­με­τάλ­λευ­σης  από επι­τή­δειους ερ­γο­δό­τες.

Η βα­σι­κή δυ­σκο­λία που αντι­με­τω­πί­ζει το κί­νη­μα είναι η ίδια που απα­ντά­ται σε πολ­λές εξε­γέρ­σεις των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων. Οι δια­δη­λώ­σεις έχουν ση­μα­ντι­κή έλ­λει­ψη ορ­γα­νω­τι­κής υπο­δο­μής, η οποία στέ­κε­ται εμπό­διο στη δυ­να­τό­τη­τα σο­βα­ρής δη­μο­κρα­τι­κής συ­ζή­τη­σης και λήψης απο­φά­σε­ων. Αυτό δυ­σχε­ραί­νει τη δια­τύ­πω­ση αι­τη­μά­των τα οποία θα μπο­ρού­σαν στη συ­νέ­χεια να απο­τε­λέ­σουν το επί­κε­ντρο των συ­νε­χι­ζό­με­νων κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων. Αφή­νει επί­σης τα πιο επα­να­στα­τι­κά στοι­χεία του κι­νή­μα­τος πα­ρα­γκω­νι­σμέ­να από τις κα­θιε­ρω­μέ­νες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις, όπως συ­νέ­βη με τον πιο εμ­φα­τι­κό τρόπο στην Αί­γυ­πτο.

Ένα πα­ρά­δειγ­μα αυτής της κα­τά­στα­σης είναι η ευ­ρέ­ως δια­δε­δο­μέ­νη απαί­τη­ση για νέες εκλο­γές. Σε ένα πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα τόσο καλά φτιαγ­μέ­νο για να λει­τουρ­γεί υπέρ των υφι­στά­με­νων ελίτ, είναι δύ­σκο­λο να φα­ντα­στού­με κά­ποια θε­τι­κή εξέ­λι­ξη να προ­κύ­ψει μέσα από την εκλο­γι­κή δια­δι­κα­σία. Μια τέ­τοια δια­δι­κα­σία θα μπο­ρού­σε να οδη­γή­σει στο ξε­θύ­μα­σμα της λαϊ­κής ενέρ­γειας και να επι­τρέ­ψει σε μια πτέ­ρυ­γα της άρ­χου­σας τάξης να εδραιώ­σει τη θέση της. Ακόμα πιο προ­βλη­μα­τι­κή είναι η ευ­ρεία έκ­κλη­ση για μια τε­χνο­κρα­τι­κή κυ­βέρ­νη­ση που να συ­γκρο­τη­θεί έξω απ’ τα υπάρ­χο­ντα πο­λι­τι­κά κόμ­μα­τα. Αυτή η απαί­τη­ση αντι­κα­το­πτρί­ζει μια ευ­ρέ­ως δια­δε­δο­μέ­νη εσφαλ­μέ­νη αντί­λη­ψη  ότι οι αι­τί­ες των δει­νών του Λι­βά­νου είναι τε­χνο­κρα­τι­κής φύσης και όχι το προ­ϊ­όν της πα­ρα­σι­τι­κής κερ­δο­σκο­πί­ας μιας κο­ντό­φθαλ­μης και αυ­τά­ρε­σκης κα­πι­τα­λι­στι­κής (άρ­χου­σας) τάξης, που χρη­σι­μο­ποιεί το κρά­τος ως μη­χά­νη­μα ΑΤΜ.

Η τάση προς τε­χνο­κρα­τι­κές λύ­σεις έχει επι­δει­νω­θεί από τη σκλη­ρω­τι­κή κα­τά­στα­ση στην οποία έχει πε­ριέλ­θει το συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα, το οποίο συ­στη­μα­τι­κά και συ­νει­δη­τά υπο­νο­μεύ­ε­ται από θρη­σκευ­τι­κά σε­χτα­ρι­στι­κές ηγε­σί­ες για πε­ρισ­σό­τε­ρο από μία δε­κα­ε­τία. Στο κενό δια­κρι­τών και κι­νη­το­ποι­η­μέ­νων ορ­γά­νων της ερ­γα­τι­κής τάξης είναι ευ­κο­λό­τε­ρο για κά­ποια τμή­μα­τα της με­σαί­ας τάξης να προ­τεί­νουν νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες πο­λι­τι­κές ως «λύση εκ­συγ­χρο­νι­σμού» απέ­να­ντι στην οι­κο­νο­μι­κή κα­κο­δια­χεί­ρι­ση.

Τέλος, πάνω από όλη τη δια­δι­κα­σία της εξέ­γερ­σης κρέ­με­ται η σκιά της κα­τα­σταλ­τι­κής δύ­να­μης του στρα­τού του Λι­βά­νου και των καλά εξο­πλι­σμέ­νων πο­λι­το­φυ­λα­κών που ελέγ­χο­νται από τη Χεζ­μπο­λά. Οι τε­λευ­ταί­ες έχουν σκλη­ρα­γω­γη­θεί μέσα από την εμπει­ρία που απέ­κτη­σαν συ­ντρί­βο­ντας τις δη­μο­κρα­τι­κές ελ­πί­δες της Συ­ρια­κής επα­νά­στα­σης και έχουν κάπως απο­θρα­συν­θεί έπει­τα από μια επι­θε­τι­κή ομι­λία του ηγέτη τους Χασάν Νασ­ρά­λα.

Θα είναι κρί­σι­μο να δια­σφα­λι­στεί ότι το κί­νη­μα θα συ­νε­χί­σει να κι­νη­το­ποιεί­ται σε τε­ρά­στιους αριθ­μούς, οι­κο­δο­μώ­ντας ταυ­τό­χρο­να μια αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή δύ­να­μη που θα μπο­ρεί να δια­τυ­πώ­σει τα επι­χει­ρή­μα­τα που απαι­τού­νται σε κομ­βι­κές στιγ­μές του αγώνα.

Παρ’ όλα αυτά τα προ­βλή­μα­τα, υπάρ­χουν αρ­κε­τοί λόγοι για να είναι κα­νείς αι­σιό­δο­ξος. Μετά από δε­κα­ε­τί­ες όπου δεν ήταν παρά ένα παι­χνί­δι στα χέρια ενός διε­φθαρ­μέ­νου κα­τε­στη­μέ­νου, ο λαός του Λι­βά­νου έχει ξε­ση­κω­θεί. Αξί­ζει την προ­σο­χή και την αλ­λη­λεγ­γύη μας. Έχου­με πολλά να μά­θου­με από το θάρ­ρος του.

/rproject.gr