Γαλλία 2017: Αλλαγή πορείας και πολιτεύματος ή αλλαγή φρουράς;

Μανώλης Κοζαδίνος

Τι είναι και τι θέλει η «Ανυπόταχτη Γαλλία» και τα άλλα σχήματα της γαλλικής Αριστεράς

Σή­με­ρα, μετά την επί­ση­μη ανα­κή­ρυ­ξη των 11 υπο­ψή­φιων των γαλ­λι­κών προ­ε­δρι­κών εκλο­γών (διε­ξά­γο­νται σε 2 γύ­ρους στις 23 Απρί­λη και 7 Μάη) και τη με­γα­λειώ­δη συ­γκέ­ντρω­ση και πο­ρεία του κι­νή­μα­τος «Ανυ­πό­τα­χτη Γαλ­λία» (France Insoumise) της 18ης Μάρτη, επι­βάλ­λε­ται να ανα­φερ­θού­με στα δια­κυ­βεύ­μα­τα αυτών των εκλο­γών. Στις εκλο­γές αυτές (ένα μήνα μετά ακο­λου­θούν οι βου­λευ­τι­κές) ψη­φί­ζουν και οι Γάλ­λοι του εξω­τε­ρι­κού και οι δι­πλής υπη­κο­ό­τη­τας, εφό­σον είναι γραμ­μέ­νοι στους αντί­στοι­χους προ­ξε­νι­κούς εκλο­γι­κούς κα­τα­λό­γους. Η γαλ­λι­κή πα­ροι­κία που δια­μέ­νει στην Ελ­λά­δα και στην Κύπρο είχε εκ­φρά­σει το 2012 ξε­κά­θα­ρη αρι­στε­ρή το­πο­θέ­τη­ση και θα έχει και φέτος τη δυ­να­τό­τη­τα να εκ­φρα­στεί στα εκλο­γι­κά τμή­μα­τα που θα στη­θούν σε Αθήνα, Θεσ­σα­λο­νί­κη, Ηρά­κλειο και Ρόδο.

Σή­με­ρα λοι­πόν βγαί­νει με έμ­φα­ση στο προ­σκή­νιο το αί­τη­μα για αλ­λα­γή του Συ­ντάγ­μα­τος της χώρας. Το ση­με­ρι­νό πο­λί­τευ­μα, που λέ­γε­ται για ιστο­ρι­κούς λό­γους 5η Δη­μο­κρα­τία, εγκα­θι­δρύ­θη­κε το 1958 από τον Ντε Γκολ εν μέσω πο­λέ­μου της Αλ­γε­ρί­ας και ψυ­χρού πο­λέ­μου, για να απο­τρα­πεί η απο­στα­θε­ρο­ποί­η­ση του κυ­ρί­αρ­χου συ­στή­μα­τος από τις επι­πτώ­σεις της έντο­νης πάλης των τά­ξε­ων και των αποι­κια­κών πο­λέ­μων εκεί­νης της επο­χής. Προ­βλέ­πει με­γά­λες εξου­σί­ες για τον Πρό­ε­δρο σε βάρος του Κοι­νο­βου­λί­ου, με­τα­ξύ άλλων δυ­να­τό­τη­τα από­φα­σης για ανα­στο­λή των βα­σι­κών ελευ­θε­ριών και για πο­λε­μι­κή εμπλο­κή της Γαλ­λί­ας στο εξω­τε­ρι­κό. Πε­ριο­ρί­ζει τη νο­μο­θε­τι­κή εξου­σία της Βου­λής με τη θέ­σπι­ση ενός δεύ­τε­ρου (στην ουσία αρι­στίν­δην) νο­μο­θε­τι­κού σώ­μα­τος, της Γε­ρου­σί­ας, με αρ­νη­σι­κυ­ρία στις απο­φά­σεις του Κοι­νο­βου­λί­ου. Ανά­λο­γη εξου­σία έχει και το Συ­νταγ­μα­τι­κό Συμ­βού­λιο που απο­τε­λεί­ται από πρώην πρό­ε­δρους της Δη­μο­κρα­τί­ας και άλλα μη εκλεγ­μέ­να μέλη. Τέλος η ευ­ρύ­τα­τη ποι­νι­κή και αστι­κή ασυ­λία, που πα­ρέ­χε­ται στους αι­ρε­τούς άρ­χο­ντες, λει­τουρ­γεί ως μη­χα­νι­σμός προ­στα­σί­ας της δια­φθο­ράς.

Από το 1958 μέχρι σή­με­ρα (60 χρό­νια) το Σύ­νταγ­μα έχει υπο­στεί σω­ρεία με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων, γε­νι­κά προς το συ­ντη­ρη­τι­κό­τε­ρο, με εμ­βλη­μα­τι­κή διά­τα­ξη το άρθρο 49.3 που εξου­σιο­δο­τεί τον Πρω­θυ­πουρ­γό να νο­μο­θε­τεί με δια­τάγ­μα­τα, πα­ρα­κάμ­πτο­ντας το Κοι­νο­βού­λιο. Η διά­τα­ξη αυτή εφαρ­μό­στη­κε κατά κόρον από τους ψευ­το­σο­σια­λι­στές του Ολάντ για την απο­δό­μη­ση των ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των με τους νό­μους Μα­κρόν και Ελ Κομρί.

Πρέ­πει επί­σης να ει­πω­θεί πως το σύ­στη­μα των 2 γύρων ψη­φο­φο­ρί­ας δίνει τη δυ­να­τό­τη­τα δια­κυ­βέρ­νη­σης της χώρας από τη μειο­ψη­φία του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος. Για πα­ρά­δειγ­μα, στις εκλο­γές του 2002 ο Σιράκ εκλέ­χτη­κε Πρό­ε­δρος Δη­μο­κρα­τί­ας, ενώ είχε συ­γκε­ντρώ­σει μόλις το 19,8 % των ψήφων.

Η υπα­γω­γή της Γαλ­λί­ας στις ευ­ρω­παϊ­κές και άλλες διε­θνείς συν­θή­κες και συμ­μα­χί­ες πε­ριο­ρί­ζει ακόμη πα­ρα­πά­νω τη λαϊκή κυ­ριαρ­χία. Η εξα­γο­ρά όλων των μέσων ενη­μέ­ρω­σης από το με­γά­λο γαλ­λι­κό κε­φά­λαιο τα με­τα­τρέ­πει σε όρ­γα­να προ­πα­γάν­δας. Τα Πα­νε­πι­στή­μια αλώ­νο­νται προ­ο­δευ­τι­κά από τα με­γά­λα συμ­φέ­ρο­ντα, η αγορά ερ­γα­σί­ας μοι­ρά­ζει θέ­σεις με πο­λι­τι­κά, τα­ξι­κά και εθνο­τι­κά κρι­τή­ρια, η Αστυ­νο­μία εφαρ­μό­ζει συ­στη­μα­τι­κά δια­κρί­σεις και βίαιη κα­τα­στο­λή, ενώ η τρο­μο­λα­γνεία χρη­σι­μο­ποιεί­ται για να δι­καιο­λο­γη­θούν όλα τα πα­ρα­πά­νω.

Κάτω από αυτές τις συν­θή­κες ο έλεγ­χος της εξου­σί­ας από τους πο­λί­τες είναι ανύ­παρ­κτος, η Δη­μο­κρα­τία μια απλή πρό­σο­ψη και η απο­στα­σιο­ποί­η­ση και αποχή των πο­λι­τών, κυ­ρί­ως των λαϊ­κών στρω­μά­των, αυ­ξα­νό­με­νη.

Η απου­σία λαϊ­κού έλεγ­χου και ανα­νέ­ω­σης, που θα προ­ά­σπι­ζαν την αρετή του πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος, λει­τουρ­γούν στη Γαλ­λία σαν μή­νυ­μα που εν­θαρ­ρύ­νει τον αυ­ταρ­χι­σμό και τη δια­φθο­ρά σε όλα τα επί­πε­δα της κοι­νω­νί­ας, ενώ το χάσμα με­τα­ξύ των λίγων προ­νο­μιού­χων και των υπό­λοι­πων με­γα­λώ­νει. Δεν είναι τυ­χαίο πως σή­με­ρα σχε­δόν όλοι οι συ­στη­μι­κοί προ­ε­δρι­κοί υπο­ψή­φιοι (Φι­γιόν, Λεπέν, Μα­κρόν) ελέγ­χο­νται για σκάν­δα­λα από τη Δι­καιο­σύ­νη. Η διάρ­κεια ζωής του γαλ­λι­κού πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος έχει εξα­ντλη­θεί.

Έτσι λοι­πόν, πριν ακόμη από τις εκλο­γές του 2012, η Αρι­στε­ρά, με κύριο εκ­φρα­στή τον Ζαν-Λικ Με­λαν­σόν, είχε εκ­φρά­σει το αί­τη­μα για πο­λι­τεια­κή αλ­λα­γή, για την εγκα­θί­δρυ­ση της 6ης Γαλ­λι­κής Δη­μο­κρα­τί­ας και επι­μέ­νει σε αυτό.

Σύμ­φω­να με το πρό­γραμ­μα της «Ανυ­πό­τα­χτης Γαλ­λί­ας» και του υπο­ψή­φιου Με­λαν­σόν, η αλ­λα­γή αυτή θα πρέ­πει να γίνει μέσα από Συ­ντα­κτι­κή Εθνο­συ­νέ­λευ­ση, από μη­δε­νι­κή βάση και με άμεση συμ­με­το­χή όλων των πο­λι­τών, με δια­δι­κα­σί­ες αντί­στοι­χες με αυτές που εφαρ­μό­στη­καν στις αρι­στε­ρές χώρες της Λα­τι­νι­κής Αμε­ρι­κής, στην Ισλαν­δία και στην Τυ­νη­σία μετά την πτώση της δι­κτα­το­ρί­ας Μπε­να­λί. Αν και η «Ανυ­πό­τα­χτη Γαλ­λία» δεν δε­σμεύ­ε­ται για το συ­νο­λι­κό πε­ριε­χό­με­νο του μελ­λο­ντι­κού Συ­ντάγ­μα­τος, προ­βάλ­λει ήδη από τώρα κά­ποιες βα­σι­κές θέ­σεις: ανα­κλη­τό­τη­τα όλων των αι­ρε­τών, δη­μο­ψη­φί­σμα­τα λαϊ­κής πρω­το­βου­λί­ας, απα­γό­ρευ­ση τρί­της αι­ρε­τής θη­τεί­ας, κα­το­χύ­ρω­ση της κλή­ρω­σης και της λευ­κής ψήφου, λαϊκό δη­μο­κρα­τι­κό έλεγ­χο στα μέσα επι­κοι­νω­νί­ας, πρω­το­κα­θε­δρία του Κοι­νο­βού­λιου, κα­τάρ­γη­ση της Γε­ρου­σί­ας, υπε­ρί­σχυ­ση του Συ­ντάγ­μα­τος και των νόμων σε σχέση με τις διε­θνείς συμ­βά­σεις, συ­νταγ­μα­τι­κή κα­το­χύ­ρω­ση των ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των, των κοι­νών αγα­θών, του πε­ρι­βάλ­λο­ντος, του ελέγ­χου των γυ­ναι­κών στο σώμα τους, δι­καί­ω­μα αξιο­πρε­πούς θα­νά­του, ελεύ­θε­ρη πρό­σβα­ση στο δια­δί­κτυο, απα­γό­ρευ­ση της εμπο­ρι­κής ιδιο­ποί­η­σης των ζώ­ντων ειδών και της κα­κο­ποί­η­σης των ζώων.

Σε αντί­θε­ση με το πνεύ­μα των πα­ρα­πά­νω, οι προ­γραμ­μα­τι­κές δια­κη­ρύ­ξεις του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου Μα­κρόν και του κε­ντρο­α­ρι­στε­ρού Αμόν πε­ριο­ρί­ζο­νται σε επί μέ­ρους βελ­τιώ­σεις του υπάρ­χο­ντος Συ­ντάγ­μα­τος, χωρίς συμ­με­το­χή του λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα και χωρίς διεύ­ρυν­ση δι­καιω­μά­των. Παρ’ όλα αυτά ο Αμόν, προ­σπα­θώ­ντας απε­γνω­σμέ­να να προ­βά­λει μια «μαϊ­μού» εκ­δο­χή του προ­γράμ­μα­τος Με­λαν­σόν, ανα­φέ­ρε­ται στη δικιά του 6η Δη­μο­κρα­τία και ζη­τά­ει… τη χρο­νι­κή επέ­κτα­ση της προ­ε­δρι­κής θη­τεί­ας σε 7 χρό­νια.

Το πο­λι­τεια­κό δεν είναι το μόνο επί­δι­κο αυτών των εκλο­γών. Η κοι­νω­νι­κή αλ­λη­λεγ­γύη και ασφά­λι­ση, η προ­στα­σία και επέ­κτα­ση των ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των, η οι­κο­λο­γι­κή πα­ρα­γω­γι­κή ανα­συ­γκρό­τη­ση, η έξο­δος από τις συν­θή­κες της ευ­ρο­λι­τό­τη­τας, η επα­να­δια­πραγ­μά­τευ­ση του θε­σμι­κού πλαι­σί­ου της ΕΕ και η εφαρ­μο­γή σχε­δί­ου Β σε πε­ρί­πτω­ση μη συμ­φω­νί­ας, η διε­θνής ει­ρή­νη και ο ανα­προ­σα­να­το­λι­σμός της διε­θνούς το­πο­θέ­τη­σης της Γαλ­λί­ας, είναι τα βα­σι­κά κε­φά­λαια του προ­γράμ­μα­τος «Το μέλ­λον από κοι­νού» (L’Avenir en commun) της «Ανυ­πό­τα­χτης Γαλ­λί­ας».

Το ση­μα­ντι­κό­τα­το και κρί­σι­μο τε­λευ­ταίο αυτό κε­φά­λαιο έκλει­σε την ομι­λία του Με­λαν­σόν στην πλα­τεία Ρε­που­μπλίκ, το Σάβ­βα­το 18 Μάρτη. Παίρ­νο­ντας αφορ­μή από τον κλάδο ελαί­ας που κρα­δαί­νει το μπρούν­τζι­νο μνη­μείο της Δη­μο­κρα­τί­ας, ο υπο­ψή­φιος Πρό­ε­δρος κα­τάγ­γει­λε τον αγώνα εξο­πλι­σμών στον οποίο έχει μπει σή­με­ρα η ΕΕ, τον στρα­τιω­τι­κό αντα­γω­νι­σμό των ισχυ­ρών και το «ευ­ρω­παϊ­κό αμυ­ντι­κό σχέ­διο», που προ­ώ­θη­σαν Ολάντ και Μέρ­κελ και υπο­στη­ρί­ζουν σή­με­ρα Αμόν, Μα­κρόν και Φι­γιόν. Σε αντι­πα­ρά­θε­ση ο υπο­ψή­φιος της «Ανυ­πό­τα­χτης Γαλ­λί­ας» πρό­τει­νε μια απο­φα­σι­σμέ­νη στρά­τευ­ση της Γαλ­λί­ας στο πλευ­ρό της ει­ρή­νης με πο­λι­τι­κή και στρα­τιω­τι­κή ανε­ξαρ­τη­σία, έξω από το ΝΑΤΟ και κάθε εί­δους διε­θνή στρα­τιω­τι­κή συμ­μα­χία, με πο­λύ­πλευ­ρες ει­ρη­νι­κές συ­νερ­γα­σί­ες.

Η συ­γκέ­ντρω­ση της 18ης Μάρτη, ημέρα της 146ης επε­τεί­ου ανα­κή­ρυ­ξης της πα­ρι­σι­νής Κο­μού­νας, ήταν η με­γα­λύ­τε­ρη σε όγκο αυτής της προ­ε­κλο­γι­κής πε­ριό­δου και η κα­τά­λη­ξη τρί­ω­ρης πο­ρεί­ας από την πλα­τεία της Βα­στί­λης προς την πλα­τεία Ρε­που­μπλίκ (Δη­μο­κρα­τί­ας) με­γά­λου πλή­θους πο­λι­τών. Κατά με­γά­λο μέρος οι συμ­με­τέ­χο­ντες ήταν άν­θρω­ποι με νωπή σχέση με την πο­λι­τι­κή και η συμ­με­το­χή της νε­ο­λαί­ας και των πο­λυ­ε­θνο­τι­κών συ­νι­στω­σών της Γαλ­λί­ας έντο­νη. Οι ορ­γα­νω­μέ­νες πο­λι­τι­κές δυ­νά­μεις είχαν μι­κρό­τε­ρη συμ­με­το­χή σε σχέση με την αντί­στοι­χη συ­γκέ­ντρω­ση-πο­ρεία του 2012.

Το όλο εγ­χεί­ρη­μα ορ­γα­νώ­θη­κε από τους εκα­το­ντά­δες εθε­λο­ντές της «Ανυ­πό­τα­χτης Γαλ­λί­ας», πο­λι­τι­κό κί­νη­μα και δί­κτυο 3.000 πε­ρί­που το­πι­κών ομά­δων στή­ρι­ξης του πο­λι­τι­κού προ­γράμ­μα­τος «Το μέλ­λον από κοι­νού» (L’Avenir en commun) και της υπο­ψη­φιό­τη­τας Με­λαν­σόν, που συ­ντο­νί­ζο­νται μέσω μιας ηλε­κτρο­νι­κής πλατ­φόρ­μας.

Για ολό­κλη­ρη την ομι­λία του Με­λαν­σόν (με γαλ­λι­κούς υπό­τι­τλους) στην πλα­τεία Ρε­που­μπλίκ ακο­λού­θη­σε τον σύν­δε­σμο:

https://​youtu.​be/​b5atq_​VZd2M

Από τον χώρο της γαλ­λι­κής Αρι­στε­ράς πα­ρου­σιά­ζο­νται και οι υπο­ψη­φιό­τη­τες των Φιλίπ Που­τού (Philippe Poutou) του «Νέου Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος» (NPA) και της Να­τα­λί Αρτό (Nathalie Artaud) της «Ερ­γα­τι­κής Πάλης» (Lutte Ouvrière).

Ο Φιλίπ Που­τού πα­ρου­σιά­ζε­ται για δεύ­τε­ρη φορά στις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές σαν υπο­ψή­φιος του κόμ­μα­τός του. Στο πρό­γραμ­μά του προ­τεί­νο­νται η επι­στρο­φή στη συ­ντα­ξιο­δό­τη­ση στα 60, η προ­στα­σία των ερ­γα­ζο­μέ­νων από τις απο­λύ­σεις, η προ­στα­σία των φτω­χών αγρο­τών και των πολύ μι­κρών επι­χει­ρή­σε­ων, η πλέ­ρια ασφα­λι­στι­κή και υγειο­νο­μι­κή κά­λυ­ψη όλων των ερ­γα­ζο­μέ­νων, η απα­γό­ρευ­ση των γε­νε­τι­κά με­ταλ­λαγ­μέ­νων, η ανά­πτυ­ξη των δη­μό­σιων υπη­ρε­σιών. Στο ζή­τη­μα των θε­σμών ο Που­τού ζη­τά­ει να μπει τέλος στη ση­με­ρι­νή συ­νταγ­μα­τι­κή μορφή του πο­λι­τεύ­μα­τος, να κα­ταρ­γη­θεί ο θε­σμός του Προ­έ­δρου και η Γε­ρου­σία. Ο Φιλίπ Που­τού και το NPA κα­ταγ­γέλ­λουν τη ση­με­ρι­νή αντι­δη­μο­κρα­τι­κή μορφή της ΕΕ και κα­λούν σε μη εφαρ­μο­γή των συν­θη­κών και σε επι­βο­λή ελέγ­χου στην κί­νη­ση των κε­φα­λαί­ων, δεν προ­τεί­νει όμως κά­ποιο συ­γκε­κρι­μέ­νο σχέ­διο εξό­δου από την ευ­ρο­ζώ­νη ή την ΕΕ.

Ο Φιλίπ Που­τού (καθώς και ο Με­λαν­σόν) ήταν από τους τε­λευ­ταί­ους υπο­ψή­φιους που κα­τά­φε­ραν να ξε­πε­ρά­σουν τον ελά­χι­στο αριθ­μό 500 υπο­γρα­φών στή­ρι­ξης αι­ρε­τών αξιω­μα­τού­χων (με­τα­ξύ 43.000) απα­ραί­τη­των, ώστε να επι­κυ­ρω­θεί η υπο­ψη­φιό­τη­τά του από το Συ­νταγ­μα­τι­κό Συμ­βού­λιο.

Για ολό­κλη­ρο το πρό­γραμ­μα του Φιλίπ Που­τού  (στα γαλ­λι­κά) ακο­λού­θη­σε τον σύν­δε­σμο:

https://​poutou2017.​org

Η Να­τα­λί Αρτό πα­ρου­σιά­ζε­ται επί­σης για δεύ­τε­ρη φορά στις προ­ε­δρι­κές εκλο­γές σαν υπο­ψή­φια του κόμ­μα­τός της. Στο πρό­γραμ­μά της προ­τεί­νο­νται η επι­στρο­φή στη συ­ντα­ξιο­δό­τη­ση στα 60, η προ­στα­σία των ερ­γα­ζο­μέ­νων από τις απο­λύ­σεις, η απαλ­λο­τρί­ω­ση των με­γά­λων επι­χει­ρή­σε­ων, η χρη­μα­το­δό­τη­ση της κοι­νω­νι­κής ασφά­λι­σης από τη φο­ρο­λο­γία των πλού­σιων, η μα­ζι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση της δη­μό­σιας εκ­παί­δευ­σης. Στο ζή­τη­μα των θε­σμών η Αρτό ζη­τά­ει την οι­κο­δό­μη­ση του κρά­τους των ερ­γα­ζό­με­νων και των λαϊ­κών τά­ξε­ων. Η Να­τα­λί Αρτό και η «Ερ­γα­τι­κή Πάλη» (LO) κα­ταγ­γέλ­λουν τη ση­με­ρι­νή αντι­δη­μο­κρα­τι­κή μορφή της ΕΕ και επι­κα­λού­νται την έλευ­ση των Ενω­μέ­νων Σο­σια­λι­στι­κών Πο­λι­τειών της Ευ­ρώ­πης, ενώ αρ­νού­νται κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κά την επι­βο­λή οποιου­δή­πο­τε δα­σμού στα ει­σα­γό­με­να προ­ϊ­ό­ντα, με την αι­τιο­λό­γη­ση πως κάτι τέ­τοιο θα μεί­ω­νε την αγο­ρα­στι­κή δύ­να­μη των ερ­γα­ζο­μέ­νων.

Αντί­θε­τα προς τους Με­λαν­σόν και Που­τού, η Να­τα­λί Αρτό εξα­σφά­λι­σε αρ­κε­τά άνετα τη στή­ρι­ξη αι­ρε­τών αξιω­μα­τού­χων στην υπο­ψη­φιό­τη­τά της. Παρά το ότι στις εκλο­γές του 2012 κέρ­δι­σε μόλις το 0,56 % των ψήφων, το μικρό κόμμα της φαί­νε­ται να δια­θέ­τει στα­θε­ρό «πε­λα­το­λό­γιο» με­τα­ξύ των το­πι­κών αρ­χό­ντων.

rproject.gr